Medya alanlarında haber sunum biçimlerinin medya araçlarına göre değişim göstermesi, hem ilgili mecraların yayın anlayışıyla hem de biçimsel yapılarıyla ilişkilidir. Öyle ki gazetelerin haber sunumunda metin ve görsel sınırlandırması mevcutken, televizyonlarda ise bu
durum daha esnektir ancak editoryal yapı ve kurumsal yaklaşım gereği kısıtlamalar olabilmektedir.
İnternet medyasında ise yayın serbestliğinin daha fazla olması ve gerek görsel gerekse yazınsal içeriklerde tüm detaylara yer verilebilmesi, hadiselerin vahametini açıklamak açısından önem teşkil etmektedir.
Nitekim şiddet haberlerinde diğer medya mecraları yüzeysel bir sunuma ve puslanan görüntülere yer verirken internet medyasında bu sınırlar aşılmaktadır ve haberin tüm ayrıntıları paylaşılmaktadır. Bu yaklaşımın olumlu ve olumsuz neticeler doğurması ise ayrıca tartışılmaktadır.
Çocuğa yönelik şiddet haberlerinde ise fiziksel saldırıların, psikolojik baskıların ve cinsel istismarların sunum biçimleri medya mecraların temas ettiği bir diğer haber alanını teşkil etmektedir. Mevcut çalışmada bu habercilik yaklaşımını ortaya çıkarmak amaçlanmıştır ve söylem analizi uygulanarak makro yapı verileri üzerinden bulgular edinilmiştir.
Analiz sürecindeki tematik ve şematik yapı verilerinin gösterdiği gibi;
örneklem konumundaki haber sitesinden edinilen haberler derinlemesine incelenmiştir ve hem analiz verileri hem de çalışma geneli bağlamında değerlendirmeler tespit edilmiştir:
Örneğin; internet medyasında şiddet haberlerinin sunumu yapılırken görüntülerin açıkça paylaşılması etik bağlamda problem oluştursa da, olayın vahametini yansıtmak ve sansasyona neden olmak bakımından bu yaklaşım öne çıkmıştır. Söylem analizi uygulaması ise, şiddet haberlerinin sosyal anlamda arka planını ortaya çıkarmak noktasında
önemli bir nitel yöntem olarak değerlendirilmiştir. Bilhassa bu çalışmada makro yapı ekseninde verilere odaklanılması, bulguların tematik ve şematik yapılarını karşımıza çıkardığı gibi verilerin daha net incelenmesini sağlamıştır.
Zira haber başlıkları ile haber içeriklerinin örtüşmesi, haber spotlarının olay örgüsünü özetlemesi ve kullanılan haber fotoğraflarının haber metnine destek sağlaması, uygulanan analiz yöntemiyle bağıntılıdır.
Analiz sürecindeki verilerde de bu tespitler göze çarpmıştır ve ayrıca artalan bağlam bilgisi üzerinden çözümleme yapılmıştır. Bu doğrultuda haberin özellikle sosyal bağlam noktasında derinine inmek mümkün olmuştur.
İrdelenen yedi aylık süreç ve bu süreçte yayımlanan haber verileri, çocuğa şiddet haberlerinde adli süreçlerin devam edebildiğini gösterdiğinden ötürü, tepkisel başlık ve spotlara yeterince temas edilmemiştir. İddiadan ibaret kalan içerikler dolayısıyla nesnel bir haber dilinin kullanılması ve adli süreç bittikten sonra arşiv habere dönüş yapılarak çocuğa şiddetin yeniden gün yüzüne çıkarılması, sıklıkla karşılaşılan haber bütünlüğü olmuştur. İnternet medyasında interaktif kullanıcı yorumlarının var olması ise şiddet haberlerine yönelik tepkiyi ölçmek açısından bizatihi önem arz etmiştir.
KAYNAKÇA
Alexa. (2020). alexa.com/topsites/countries/TR Erişim Tarihi 24.01.2021
Alem, J. (2008). Medya ve Şiddet, Ankara: Nobel Yayınları.
Budak, S. (2017). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Çakır, S. (2008). Medya ve Şiddet, Doğu Batı Dergisi. (43). 161-180.
Çelik, E. (2018). İnternet Ortamındaki Şiddet Sunumları ve Yol Açtığı Sosyal Travmalar, Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi. 5(3). 280-296.
Çiftçi H. (2018). Kamuoyu Yönlendirme ve Yönetme Aracı Olarak Sosyal Medya, Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimlerde Akademik Çalışmalar, IVPE Yayınevi, Editör: Prof. Rıza KARAGÖZ, Ph.D.Prof. Timuçin KODAMAN, Ph.D.Asst. Prof. Marijan PREMOVIC.
DSÖ. (2002). World Report on Violence and Health: Summary, Geneva.
DSÖ. (2017). Child Maltreatment, who.int/topics/child_abuse/en/
Erişim Tarihi 27.01.2021
Erdal, C.( 2012). Medyanın Efendisi Şiddet, İstanbul: Doruk Yayımcılık.
Ergil, D. (1980). Türkiye’de Terör ve Şiddet, Ankara: Turhan Kitabevi.
Fromm, E. (1995). İnsandaki Yıkıcılığın Kökenleri, Çev: Şükrü Alpagut, İstanbul: Payel Yayınları.
Gerbner, G. (2014). Medyaya Karşı, Der: Michael Morgan, Çev: Güneş Ayas, Veysel Batmaz, İsmail Kovacı, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Hamieh, C, S., Usta J. (2011). The Effects of Socialization on Gender Discrimination and Violence, Beyrut: OXFAM Research Report.
Huesmann, R, L. Taylor, L, D. (2005). The Role of Media Violence in Violent Behavior, Public Health, 1 (23). 1-81
Karagöz, E. (2019). Haber ve Şiddet: Hayvana Yönelik Şiddet Haberlerinin Gazetede Sunumu, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
Kidsgourmet. (2021). kidsgourmet.com.tr/fiziksel-ceza-cocugun-tum-hayatini/ Erişim Tarihi 21.01.2021
Kocacık, F. (2004). Aile İçi İlişkilerde Kadına Yönelik Şiddet. Sivas:
Cumhuriyet Üniversitesi Yayınları.
Köknel, Ö. (1996). Bireysel ve Toplumsal Şiddet, İstanbul: Altın Kitaplar.
Köknel, Ö. (2000). Bireysel ve Toplumsal Şiddet, İstanbul: Akdeniz Yayıncılık.
Michaud, Y. (1991). Şiddet, İstanbul: İletişim Yayınları.
Oktay, A. (1992). Şiddet Üzerine, İstanbul: Milliyet.
Öngören, M, T. (1994). Bu Ne Şiddet, Ankara: Kitle Yayınları.
Özal, Ö. (1996). Medya ve Şiddet. Yeni Türkiye Medya Özel Sayısı, (1). 550-562.
Özer, M., Özer Ö. (2010). Pazarda Satışın Öyküsü: Medyada Sunulan Şiddet Ekonomisi, İstanbul: Literatürk Yayınları.
Pollak, M. J., Kubrin, E.C. (2007). Crime in the News: How Crimes, Offenders and Victims Are Portrayed in the Media. Journal of Criminal Justice and Popular Culture, 14 (1). 60-83
Potter, W. (2003). The 11 Myths of Media Violence, California: Sage Publications.
Savcı M. (2017). Ergenlerin Sosyal Zekâ, Sosyal Kaygı, Akran İlişkileri: İnternet Bağımlılığı ve Sosyal Bağlılık Düzeyleri Arasındaki İlişkiler, Yayımlanmamış Doktora Tezi, EBE, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
Sözlük, (TDK) (2021) sozluk.gov.tr, Erişim Tarihi: 09.02.2021
Steinmetz, S, K. (1986). The Violence in The Home, İnterdisciplinary, Harpercollins College Division.
Şenol,D., Mazman, İ. (2014). Çocuğa Uygulanan Şiddet: Türkiye Özelinde Sosyolojik Bir Yaklaşım. KMÜ Sos. Ekonomik Arş.
Der, (1). 11-17.
Tokgöz, O. (2003). Temel Gazetecilik, Ankara: İmge Kitabevi.
Tozlu, N., Solak, A. (2008). Medya ve Şiddet, İstanbul: Hegem Yayınları.
Uysal, M. (2006). Toplumsal Bir Sorun Olarak Şiddet Sempozyumu, Ankara: Eğitim Sen Yayınları.
Riches, D. (1989). Şiddet Olgusu Antropolojik Açıdan Şiddeti, Çev:
Dilek Hattaoğlu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
Runyan D. K., Zolotor, A. J. (2011) International Issues in Child Maltreatment, Canada.
Van Dijk, T., A. (2003). Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım, İstanbul: Su Yayınları.
Yıldırım, A. (1998). Sıradan Şiddet, İstanbul: Boyut Yayınları.
Yıldırım, B. (2015). İletişim Araştırmalarında Yöntemler: Uygulama ve Örneklerle, Konya: Literatürk Academia.
Zorlu, Y. (2016). Medyadaki Şiddet ve Etkileri, Humanities Sciences, 11(1). 13-32.
BÖLÜM 5
MADDEDEN SANAL UZAMA TAŞINAN İNTERNET