İşletmelerin rakiplerine karşı pazarlama avantajı sağlamak için, her daim bir rekabet içinde olduğu söylenebilmektedir. Ülkeler ve kentler de birer marka haline gelerek diğer ülke ve kentlere göre rekabet avantajı sağlamak ve rekabet gücü elde etmek için çalışmaktadır. Araştırmada turistik bir ürün olan kentlerin marka denkliği ölçülmek istenilmiştir. Marka denkliği tüketici esaslı bir yaklaşım olarak ele alınmış ve çalışma yerli ve yabancı turistlere yönelik olarak uygulanmıştır.
Marka kent olma yolunda stratejilerin oluşturulması açısından kentlerin marka denkliği algılamasının ölçülmesi ve mevcut tüketici algılarının belirlenmesi önem teşkil etmektedir.
“Ankara kentini ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin marka denkliği unsurlarına ilişkin algıları nasıldır?” problem cümlesinden hareketle; yerli ve yabancı turistlerin Ankara ilini tercih etmesini sağlayan unsurların belirlenmesi ve stratejilerinin geliştirilmesi açısından araştırmanın önemli bir rol oynayacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda araştırmada, Ankara ilini ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin marka denkliğine ilişkin tutumlarının ölçülmesi amaçlanmıştır.
Araştırmada marka denkliği unsurları (marka bağlılığı, marka farkındalığı, algılanan kalite, marka çağrışımı), kent markasına uyarlanarak; kent markası denklik değişkenleri test edilmiştir. Kent markası denklik unsurları; kent markası bağlılığı, kent markası farkındalığı, kentlerde algılanan kalite ve kentlerin marka çağrışımlarıdır. Bu unsurların ölçülmesinde alt değişkenler belirlenmiştir. Değişkenler ise şu şekildedir:
Kent Markası Bağlılığı
Kente gelme sıklığı
Kente gelme periyotu
Kent Markası Farkındalığı
Turizm çeşitlerinin kentte yapılarak diğer kentlerden farklılaşması
Kentlerde Algılanan Kalite
Güzellik ve estetik algılaması
Kent mimarisinin algılanması
Yerel halkın algılanması
Kente ilişkin duyguların algılanması
Kent Markası Çağrışımları
Hatırlatıcı sıfat
Renk çağrışımı
Cinsiyet çağrışımı
Kişilik çağrışımı
Kent markası değişkenleri Ankara kentine gelen yerli ve yabancı ziyaretçiler üzerinde uygulanmıştır. Uygulama sonucunda elde edilen bulgular şu şekildedir:
Demografik özellikler incelendiğinde, araştırmaya katılan turistlerin büyük çoğunluğunu kadın turistlerin oluşturduğu ve turistlerin büyük bölümünün gençlerden oluştuğunu söylemek mümkündür. Araştırmaya katılan yabancı turistlerin büyük bölümünün İran, Hollanda ve Almanya’dan geldiği, yerli turistlere bakıldığında ise büyük bölümünün Marmara ve Ege bölgelerinden geldiği söylenebilmektedir.
Araştırma sonuçlarına göre Ankara’nın yabancı turistler tarafından kültür ve tarih şehri olarak, yerli turistler tarafından eğitim şehri olarak ve toplam turistler bazında değerlendirildiğinde de yine eğitim şehri olarak çağrışım yaptığı tespit
edilmiştir. Ancak Ankara birçok farklı turizm çeşidinin yapılmasına imkan tanımaktadır. Turizm çeşitliliği açısından alt yapı ve üst yapı faaliyetleri gerçekleştirilerek tanıtımın yapılması hem Ankara’ya yönelik bakış açısını değiştirecek hem de Ankara’yı ziyaret eden turist sayısını arttırmasının yanı sıra sürdürülebilir turizm kapsamında turizmin yıl içerisine yayılmasına olanak sağlayacaktır. Bunun yanı sıra, farklılıklar üzerine gerçekleştirilecek bir konumlandırma çalışmasının kentin zihinlere yerleşmesi sağlanmalıdır. Yapılmakta olan “Ankara Shopping Fest” gibi aktiveler, Ankara’nın marka kent olma sürecinde önemli bir farklılaştırma unsuru olarak ortaya çıkmaktadır. Bu kapsamda Ankara’nın tanıtımına yardımcı olacak ulusal ve uluslar arası festivallerin çeşitlendirilerek ve gelenekselleştirilerek yapılması önerilmektedir.
Marka kent çağrışımlarına yönelik soruların frekanslarına bakıldığında, Ankara kenti yabancı ve yerli turistlerde gri rengi çağrıştırmaktadır. Gri renge yüklenilen anlam ise diplomatik, düzenli ve dengeli anlamındadır. Yabancı turistler en çok gri ve sarı renkleri tercih etmişlerdir. Gri rengi en fazla seçen ülkelerin İran ve Hollanda olduğu görülmüştür. Araştırmaya katılan yerli turistlerin en çok tercih ettiği renk de gri olmuştur. Doğu Anadolu Bölgesinden gelen turistlerin tamamının gri rengi seçtiği görülmektedir. Buna göre; Ankara’nın diplomatik yönünün ağır bastığı söylenebilmektedir. Araştırmaya katılan yerli ve yabancı turistler Ankara’nın bir cinsiyeti olsaydı cinsiyetinin erkek olacağını belirtmişlerdir. Ankara’nın kişilik tipi olarak ise araştırmaya katılan yerli ve yabancı turistler sert kişilik tipinde olacağını ifade etmişlerdir. Hem erkek hem de kadın katılımcılar Ankara’nın kişiliğinin sert olduğunu belirtmişlerdir. Ankara’nın kişiliğinin sert olarak algılanmasında hiç şüphesiz Ankara’da yaşayan halkında payı olduğu söylenebilmektedir. Turistlerde iletişimde halkın bilinçlendirilebilmesi için çalışmalar yapılmalı, Türkiye’nin bir turizm ülkesi olduğu göz önünde bulundurularak okullarda turist-yerel halk ilişkilerine yönelik dersler verilmelidir.
Kent markası farkındalığına yönelik soruların frekansı alındığında en yüksek ortalamaya sahip ifade araştırmaya katılan yerli ve yabancı turistlerde iş ve ekonomi şehri olduğu yönündeki ifadedir. Bu sonuçtan yola çıkarak Ankara’nın iş ve ekonomi turizmindeki potansiyeli değerlendirilmeli ve marka farkındalığına yönelik stratejiler belirlenirken bu boyut üzerinden çalışmalar yapılmalıdır. Bu bağlamda Ankara’nın kongre turizm potansiyeli geliştirilerek, gerekli tanıtım faaliyetleri uygulanmalıdır. İş ve
ekonomi alanında düzenlenen toplantı ve kongrelere ev sahipliği yaparak bu alanda verilecek kaliteli hizmetlerle iş ve ekonomi alanında marka olmak hedeflenmelidir.
Ankara’yı ziyaret eden yabancı turistlerin kent marka farkındalığı algılamaları ile milliyetleri arasında anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Bu farklılık ise Almanya-İran, Almanya-Çin, Almanya-Azerbaycan, Hollanda-İran, Çin-Hollanda ve Azerbaycan-Hollanda arasında olduğu tespit edilmiştir. Ankara’nın marka farkındalığı algılaması Azerbaycan ve Çin’de diğer ülkelere göre daha yüksek olduğu söylenebilmektedir. Ankara’ya gelen turist sayısını arttırabilmek için bu ülkelerin yanı sıra diğer ülkelere de algıladıkları farkındalık boyutlarına göre özel tanıtım programları hazırlanarak etkin bir şekilde uygulanmalıdır. Böylelikle daha fazla ülkeye ulaşılmış olunacak ve bunun sonucu olarak da kente gelen turist sayının artması sağlanacaktır.
Ankara’yı ziyaret eden yerli turistlerin kent marka farkındalığı algılamaları ile geldikleri bölge arasında anlamlı bir farklılık olduğu söylenebilmektedir. Bu farklılık Akdeniz Bölgesi – Ege Bölgesi arasındadır. Ankara’nın marka farkındalığı algılaması diğer bölgelere göre Ege Bölgesi’nde daha yüksek olduğu söylenebilmektedir. Yerli turistlerin kent marka farkındalığı ile yaş aralığı arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmaktadır. Bu farklılık 15-25 yaş aralığı ile 26-35 yaş aralığında ve 26-35 yaş aralığı ile 36-45 yaş aralığındadır. Yani diğer yaş aralıklarına göre kentlerde marka farkındalığı algıları bu yaş aralıklarında daha yüksek olduğu söylenebilir. Marka farkındalığının yaş aralıklarına göre değişiklik gösterdiği sonucundan yola çıkarak, yaş gruplarının algıladıkları farkındalık boyutuna yönelik marka farkındalığı stratejileri oluşturmak Ankara’nın turistik talebine yönelik olumlu yönde yarar sağlayacaktır. Gençlere yönelik müzik ve eğlence ağırlıklı organizasyonlara yer verirken orta yaş grubuna yönelik huzurlu ve sakin bir tatil ortamı ve 3. yaş grubunun ihtiyaçlarına yönelik hizmetler sunarak tüm yaş gruplarının Ankara’yı tercih etmesi sağlanmalıdır.
Kent markası bağlılığına yönelik ifadelere göre; Ankara’ya yabancı turistlerin büyük bir çoğunluğu ilk kez geldiklerini belirtmişlerdir. Yabancı turistlerin bağlılıklarını artırabilmek adına Ankara ziyaretlerinde Ankara’ya ait farklı özellikler, turistik çekicilikler, Ankara’ya ait özel aktiviteler düzenlenmeli ve düzenlenmekte olan bu aktivitelere ait bilgiler ziyaretçilere aktarılmalıdır.
Ancak yerli turistlerin Ankara’ya 5 ve daha fazla geldiği görülmektedir. Burada Ankara’nın başkent olması yerli turistlerin ziyaretlerinin çok olmasını
açıklayabilmektedir. Ankara’ya gelen yerli turistlerin Ankara’da daha fazla zaman geçirmeleri ve daha fazla harcama yapmaları için turistik çekiciliklerin arttırılması ve yeni rekreasyon alanlarının turizme kazandırılması yararlı olacaktır.
Araştırmaya katılan yerli ve yabancı turistlerin eğitim seviyeleri ile bağlılık faktörleri arasında herhangi bir farklılık olmadığını yani turistlerin eğitim seviyeleri ile bağlılıklarını etkileyen herhangi bir unsurun bulunmadığı söylenebilmektedir. Yabancı turistlerin geldikleri ülke ile bağlılık unsurları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir. Ancak yerli turistlerin geldikleri bölge ile bağlılık arasında anlamlı bir farklılıktan söz etmek mümkündür. Bu anlamlı farklılık Marmara Bölgesi – Karadeniz Bölgesi ve Ege Bölgesi – Marmara Bölgesi ikili gruplarından kaynaklanmaktadır. Araştırmaya katılan yerli ve yabancı turistler ile yaş aralıkları arasında da anlamlı bir farklılıktan söz etmek mümkün değildir. Buna göre; turistlerin yaş aralıkları ile bağlılıklarını etkileyen herhangi bir unsurun bulunmadığı ifade edilebilmektedir. Ankara ilini ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin kent markası bağlılığı ile eğitim seviyeleri arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmadığı görülmüştür.
Kentlerde algılanan kaliteye yönelik ifadelerin frekansına bakıldığında ise araştırmaya katılan yerli ve yabancı turistler Ankara’nın eski bir kent olduğunu belirtmişlerdir. Bu sonuçtan yola çıkarak Ankara’nın marka stratejileri geliştirilirken bu boyut değerlendirilerek stratejiler geliştirilmelidir. Ankara kentinin tarihine ilişkin turist gruplarına bilgi verecek broşürler hazırlanmalı ve Ankara’nın tarihi mekanlarının tur güzergahları içerisine dahil edilmesi sağlanmalıdır.
Araştırmada Ankara’yı ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin kentlerde algılanan kalite tutumları ile eğitim arasında anlamlı bir farklılık olduğu ifade edilmektedir. Farklılık lise-lisans ve lise-lisansüstü grupları arasındadır. Lisansüstü eğitime sahip yabancı turistlerin diğerlerine göre kentlerde algılanan kalite tutumları daha yüksek olduğu, lise ve lisans eğitimi almış yerli turistlerin diğer turistlere göre kentlerde algılanan kalite tutumları daha yüksek olduğu söylenebilmektedir. Eğitim
seviyesinin yükselmesi beklentileri de yükseltmekte artık turistler kalite konusunda daha duyarlı hale gelmektedir. Algılanan kalite boyutuna yönelik stratejiler geliştirilirken tüketicilerin artık daha bilinçli olduğu göz ardı edilmemeli ve gerek sunulan ürün gerekse verilen hizmette kalite anlayışından ödün verilmemelidir.
Ankara’yı ziyaret eden yabancı turistlerin kentlerde algılanan kalite tutumları ile milliyetleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmuş ve farklılık Hollanda-İran ve Azerbaycan-Hollanda arasında olduğu tespit edilmiştir. Ankara’yı ziyaret eden yerli turistlerin kentlerde algılanan kalite tutumları ile geldikleri bölge arasında anlamlı bir fark bulunmuş ve farklılık Marmara Bölgesi – İç Anadolu Bölgesi ve Ege Bölgesi – İç Anadolu Bölgesi arasındadır. Marmara Bölgesi ve Ege Bölgesi en yüksek ortalamaya sahip bölgelerdir. Ankara’nın yerli turistler tarafından algılanan kalite tutumuna bakılacak olursa, algılanan kalite diğer bölgelere göre Marmara Bölgesi ve Ege Bölgesi’nde daha yüksek olduğu görülmektedir. Yerli ve yabancı turistlerin kentlerde algılanan kalite tutumları ile yaş aralığı arasında anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir. Anlamlı farklılık 26-35 yaş aralığı ile 36-45 yaş aralığındadır. Bu bağlamda araştırmaya katılan 26--45 yaş aralığındaki katılımcıların kentlerde algılanan kalite tutumları diğer yaş aralığına sahip katılımcılara göre daha yüksektir.
Araştırmada, katılımcıların Ankara kentinin sert bir kişiliğe sahip olduğunu ve diplomatik bir kenti çağrıştırdığını belirtmişlerdir. Farkındalık yaratan en önemli unsurun ise iş ve ekonomi kenti olduğu yönündedir. Bağlılık, yerli turistlerde oldukça güçlüyken, yabancı turistlerde bağlılığın güçlü olduğu söylenememektedir. Ayrıca Ankara’nın eski bir kent olarak görülmesi de kültür ve tarih bakımından kuvvetli bir unsur olarak ortaya çıkmaktadır.
Dünyada marka kent olan Roma, Paris, Venedik, Milano ve New York gibi kentlere son yıllarda marka kent olma çalışmalarında başarılı olan Dubai, Kahire ve Ban kok gibi kentler örnek gösterilebilir (Doğanlı, 2006: 183). Dünya’da kentler hızla markalaşırken Türkiye’de kentler markalaşmak istemesine rağmen, kentlerin marka denkliği yükselmemekte bu durum yapılan araştırma sonuçlarıyla desteklenmektedir. Yapılan bu çalışmada da Ankara İlinin marka denkliğinin düşük olduğu ifade edilebilmektedir. Bu olumsuz durum yanlış ya da eksik örgütlenme, yeterli pazarlama faaliyetlerinde bulunmama, stratejilerin yeterli olmaması sonuçlarından ortaya çıkabilmektedir. Bu yüzden, Kültür ve Turizm Bakanlığı, belediye ve valiliğin desteği ve işbirliğiyle Ankara İli için pazarlama hedefleri belirlenerek, örgütlemenin eksiksiz yapılması ve dünyadaki benzer modellerin incelenmesi sonucunda Ankara’ya uygun stratejinin belirlenmesi önerilmektedir.
Araştırma sadece belli bir zaman aralığında gerçekleştirilmiştir. Değişen yaşam tarzları, beklentiler ve algılamalar göz önünde bulundurularak araştırmanın belli periyotlarda tekrar yapılması ve bilgilerin güncellenmesi önerilmektedir.
KAYNAKÇA
Aaker, D.A. (2010). Güçlü Markalar Yaratmak. (çev. E. Demir). (2. Basım). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Aaker, D.A. (2009). Marka Değeri Yönetimi. (çev. E. Ofranlı). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Aaker, D.A. (1996). Measuring Brand Equity Across Products and Markets. California
Mnagement Review. 38 (3), 102-121.
Aaker, D.A. Keller, K.L. (1990). Consumer Evaluations of Brand Extensions. Journal
of Marketing. 54 (1), 27-41.
Açıkel, Y. (2001). 19. Ve 21. Yüzyıllarda Eğirdir Yazla Mahallesinde Yaşanmış İnanç Önderleri. Göller Bölgesi Sempozyumu. (07-08 Eylül 2000), Isparta.
Aktepe, C. Baş, M. (2008). Marka Bilgisi Sürecinde Marka Farkındalığı ve Algılanan Kalite (Beklenti) İlişkisi ve GSM Sektörüne Yönelik Bir Analiz. Gazi
Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 1 (1), 81-96.
Altunışık, R. (2009). Turizm İşletmelerinde Pazarlama Temelleri ve İki Farklı Pencereden Pazarlama Yönetimi: Üretici ve Tüketici Bakış Açısı., B. Zengin, C. Avcıkurt ve Ş. Demirkol (Editörler).Turizm İşletmelerinin Pazarlamasında 7P
ve 7C. Birinci Basım. Ankara: Değişim Yayınları, ss. 7-48.
Aktuğlu, K.I. (2004). Marka Yönetimi: Güçlü ve Başarılı Markalar İçin Temel İlkeler. (1.Basım). İstanbul: İletişim Yayınları.
Apaydın, F. (2011). Şehir Pazarlaması. (1. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
Avcılar, M. Y. (2008). Tüketici Temelli Marka Değerinin Ölçümü. Çukurova
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 17(1), 11-30.
Baysal, A. (2008). Yeni Pazarlama Trendleri. (3. Basım). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Bozkurt, V. (2009). Değişen Dünyada Sosyoloji. (4. Basım). Bursa: Ekin Yayınevi.
Bozok, D. Yılmaz, G.Ö. (2008). Eko-Turizm., N. Hacıoğlu ve C. Avcıkurt (Editörler).
Turistik Ürün Çeşitlendirmesi. (1. Basım). Ankara: Nobel Yayınları, ss. 111-
136.
Brassington, F. Pettitt, S. (2005) Essentials of Marketing. (1. Basım). Pearson Education. Edinburgh Gate. England.
Çabuk, A. Ar, A.A. (2007). Markalaşmada Kalite Yönetiminin Yeri ve Önemi., T. Dereli ve A. Baykasoğlu. (Editörler). Toplam Marka Yönetimi. İstanbul: Hayat Yayınları, ss. 61-83.
Çolak, E. (2010). Destinasyon Bazında Marka denkliği ve Doğu Karadeniz Yaylalarının
Eko Turizm Açısından Marka Denkliğine İlişkin Bir Uygulama, Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Dinçer, F. İ. Ertuğral, S. M. (2009). Turizm İşletmelerinin Pazarlamasında Ürün., B. Zengin, C. Avcıkurt ve Ş. Demirkol (Editörler).Turizm İşletmelerinin
Pazarlamasında 7P ve 7C. Birinci Basım. Ankara: Değişim Yayınları, ss. 49-74
Doğanlı, B. (2006). Turizmde Destinasyon Markalaşması ve Antalya Örneği, Yayımlanmamış Doktora Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Duran, C. (2006). Marka Denkliğini Oluşturan Unsurlardan Marka Sadakatinin
İncelenmesi Ve Bir Uygulama, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara
Ege, Z. (2008). Av Turizmi., N. Hacıoğlu ve C. Avcıkurt (Editörler). Turistik Ürün
Çeşitlendirmesi. (1.Basım). Ankara: Nobel Yayınları, ss. 343-364.
Elitok, B. (2003). Hadi Markalaşalım. (1. Basım) İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Erdem, A. (2010). Televizyon Reklamlarının Marka Tutumuna Etkisi. Konya: Eğitim Kitapevi.
Erdil, T.S. Uzun, Y. (2009). Marka Olmak. (1. Basım). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Fısk, P. (2006). Pazarlama Dehası. (çev. A. Özer). İstanbul: Mediacat Yayınlar.
Gartner, W. (2007). Marka Değerini Oluşturan nedir?. A.G. Aksungur ve İ. Kastal (Editörler). Turizmde Markalaşma Semineri Raporu Palma De Mallorca,
İspanya. TC Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü. 15-17
Günlü, E.,İçöz, O. (2004). Turizmde Bölgesel Marka İmajı Yaratılması Ve Turizm
İstasyonları İçin Markanın Önemi, Ankara: Turhan Kitapevi.
Güvenç, B. (1985). Kültür Konusu ve Sorunlarımız. (2. Basım). İstanbul: Remzi Kitapevi.
Hacıoğlu, N. (2008). Turizm Pazarlaması. (6. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
Hazar, A. (2007). Spor ve Turizm. (1. Basım). Ankara: Detay Yayınları.
Hussein, T. A. Saç, F. (2008). Genel Turizm: Gelişimi-Geleceği. Ankara: Siyasal Kitapevi.
İlgüner, M. Asplund, C. (2011). Marka Şehir. (1. Basım). İstanbul: Markating Yayınları.
İslamoğlu, H. A. Fırat, D. (2011). Stratejik Marka Yönetimi. (2. Basım). İstanbul: Beta Yayınları.
Karabıyık, N. (2008). Turizm Sektöründe Marka Denkliği Kavramı Ve İstanbul
Kenti’nin Marka Denkliği Algılamasının Ölçümü, Yayınlanmamış Yüksek
Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Karacan, D. (2006). Müşteri-Odaklı Marka Denkliği Ve Marka Denkliği Unsurlarına
Yönelik Tüketici Tutumlarının Ölçülmesi: Otel İşletmeleri Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Adana.
Karaman, S. Demirkol, S. Şahin, S. (2008). İnanç Turizmi., N. Hacıoğlu ve C. Avcıkurt (Editörler). Turistik Ürün Çeşitlendirmesi. (1. Basım). Ankara: Nobel Yayınları, ss. 209-238.
Keller, K. L. (2003). Strategic Branding Management: Building, Measuring and
Managing Brand Equity. New Jersey: Pearson Education Inc.
Keller, K. L. (1993). Conceptualizing Measuring and Managing Customer-Based.
Brand Equity. Journal of Marketing. 57 (1), 1-22.
Kızılırmak, İ. (2006). Türkiye’de Düzenlenen Yerel Etkinliklerin Turistik Çekicilik Olarak Kullanılmasına Yönelik Bir İnceleme. Manas Üniversitesi Sosyal
Bilimler Dergisi, 15(1), 181-196.
Knapp, D. E. (2003). Marka Aklı. (çev. A. T. Akartuna). (1.Basım). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Kotler, P. (2007). Soru ve Cevaplarla Günümüzde Pazarlamanın Temelleri. (çev. Ü. Şensoy). (1. Basım). İstanbul: Optimist Yayınları.
Kotler, P. (2010). B2B Marka Yönetimi. (çev. N. Orhon). (1. Basım). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Kotler, P. (2009). Kotler ve Pazarlama. (çev. A. O. Acar). (1. Basım). İstanbul: Lifecycle Yayıncılık.
Kozak, N. Özel, Ç.H. Yüncü D. (2011). Hizmet Pazarlaması. (1. Basım). Ankara: Detay Yayınları.
Kozak, N. (2010). Turizm Pazarlaması. (3. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
Kozak, A.M. Bahçe, A.S. (2009). Özel İlgi Turizmi. (1. Basım). Ankara: Detay Yayınları.
Kuveloğlu, D. (2004). Turizm@Gelecek.tr. (1. Basım). Ankara: Elips Kitap.
Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2007). Türkiye Turizm Stratejisi (2023). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
Lassar, W. Mittal, B. Sharma, A. (1995). Measuring Costomer- Based Brand Equity.
Journal of Consumer Marketing 12,(4), 11-19.
Marka Yaratan Dünya Kentleri. (2012, Haziran). Platin,s54.
Meral, P.S. (2011). Kurumsal Kimlik ve Marka. (1. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
Naomi, K. (2002). No Logo Küresel Markalar Hedef Tahtasında. (çev. N. Uysal). (1. Basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
Oktayer, N. Susam, N. Çak, M. (2007). Türkiye’de Turizm Ekonomisi. (1. Basım). İstanbul: Ticaret Odası Yayınları.
Özdemir, G. (2008). Destinasyon Pazarlaması. (1. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
Öztaş, K. Karabulut, T. (2006). Turizm Ekonomisi. (2. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
Pira, A. Kocabaş, F. Yeniçeri, M. (2005). Küresel Pazarda Marka Yönetimi ve Halkla
İlişkiler. İstanbul: Dönence Yayınları.
Pirtini, S., Atalık, Ö., Aygün, G. (2007). Markaya Yönelik İletişim ve Marka Değeri Açısından Tüketici Tercihlerini Etkileyen Faktörlerin Havayolu Müşterileri Üzerinde İncelenmesi. İletişim Fakültesi Dergisi. 125-136.
Prasad, K. Dev, C.S. (2000). Managing Hotel Brand Equilty. Hotel and Restaurant
Administrat ion Quarterly. 41(3), 22-31.
Reis, A. Reis, L. (2003). Marka Yaratmanın 22 Kuralı. (çev. A. Özdemir). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Seaton, A. V. Bennett, M. M. (1996). Marketing Turizm Products: Concepts, Issues,
Cases. Oxford: Thomson Business Pres.
Selvi, S.M. (2007). Marka Yönetimi. (1. Basım). Ankara: Detay Yayınları.
Sutton, D. Klein T. (2006). Pazarlama Sanat Değil Bilimdir. (çev: D. Tayanç). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Tanlasa, B.T. (2008). Kentler de Şirketler Gibi Rekabet İçinde. Marketing Türkiye 4(83) ss.41-58
Temporal, P. (2000). Brading in Asia: the Creation, Development and Management of
Asian Brand Fort He Global Market. Singapore: John Wiley and Sons (Asia)
pte ltd.
Tylor E. B. 1871, (1924) Primitive Culture: Researches Into The Development of
Mythology, Phlosophy, Religion, Lnguage, Art and Custom. London: J. Murray.
Ural, A. Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi. (2. Basım). Ankara: Detay Yayıncılık.
Ural, T. (2009). Markalamada Yol Haritası. (1. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
Ussal, A. Oral, S. (2001). Turizm Pazarlaması. (1. Basım). İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
Uslu, A. (2006). İşletmelerin Tüketici Odaklı Marka Stratejisi . İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
Uztuğ, F. (2003). Markan Kadar Konuş. (2. Basım). İstanbul: Mediacat Yayınları.
Uztuğ, F. (1999). Siyasal Marka: Seçim Kampanyaları ve Aday İmajı. (1. Basım). Ankara: Mediacat Yayınları
Ülker, İ. (1992). Dağ Turizmi. Ankara: Devran Matbaacılık.
Velioğlu, M.N. Çoknaz, D. (2007). Marka Denkliği: Pazarlamanın Yükselen Değeri ve Profesyonel Takım Sporlarındaki Yeri., T. Dereli ve A. Baykasoğlu. (Editörler).
Toplam Marka Yönetimi. İstanbul: Hayat Yayınları, ss.85-110.
Yüksel, Ü. Mermod, Y.A. (2005). Marka Yönetimi ve Marka Değerinin Ölçülmesi. İstanbul: Beta Yayınları.
İNTERNET KAYNAKLARI
http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.4f22f9 2a64d063.93726473 (Erişim Tarihi: 15.04.2011).
http://www.markam.biz/marka-olmak-yada-olmamak/ (Erişim Tarihi: 29.02.2012).
TPE. (2012). Marka Ve Coğrafi İşaret Başvurularının Hazırlanması Marka ve Coğrafi İşaret İşlemleri İle İlgili Bilgiler ve Gerekli Belgeler. Ankara. http://www.tpe.gov.tr/portal/default2.jsp?sayfa=620 (Erişim Tarihi:13.3.2012).
http://www.renklerinanlamlari.com/renklerin-anlamlari.html (Erişim Tarihi: 08.05.20212)
http://www.sabah.com.tr/Egitim/2011/09/04/turkiyenin-universiteler-haritasi (Erişim Tarihi: 29.05.2012)
EKLER
Ek-1: Anket Formu (Yerli Turist)
Sayın Katılımcı;
Bu anket, “Turistik Bir Ürün Olarak Kentlerin Marka Denkliğinin Belirlenmesi: Ankara İlinde Bir Uygulama” isimli tez çalışması için yapılmaktadır. Bu araştırmada, Ankara ilini ziyaret eden yerli ve yabancı turistlerin marka denkliğine ilişkin tutumlarının ölçülmesi amaçlanmıştır. Anket sonuçları, sadece bu çalışmada kullanılacak olup elde edilen bilgiler başka amaçla kullanılmayacaktır. Yardımınız için teşekkür ederiz.
Doç. Dr. Ali YAYLI
Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Turizm İşletmeciliği Bölümü
E-Mail: yayli@gazi.edu.tr
Tel: 0(312) 485 14 60/348
Yusuf ORMANKIRAN
Gazi Üniversitesi Yüksek Lisans Öğrencisi Turizm İşletmeciliği Eğitimi Bölümü
E-Mail: yusuformankiran@gmail.com
Tel: 0(532)227 96 53
Demografik Özellikler
1 Cinsiyet ( ) Kadın ( ) Erkek
2 Yaş ( ) 15 – 25 ( ) 26 – 35 ( ) 36 – 45 ( )46 – 55 ( ) 56 ve üzeri
3 Eğitim ( ) İlköğretim ( ) Lise ( ) Üniversite ( ) Lisans Üstü
4 Geldiği Bölge…..……….
5
Ankara, size aşağıdaki kavramlardan hangisini hatırlatmaktadır? ( ) Kültür – Tarih ( ) Kongre ve İş ( ) Sanat – Müze ( ) Festival ve Eğlence ( ) Spor ( ) Sağlık ( ) Şehir Mimarisi ( ) Din ( ) Moda ( ) Eğitim ( ) Bürokrasi ( ) Alışveriş Sizce Ankara bir renk olsaydı hangi renk olurdu? Sadece bir şıkkı işaretleyiniz.