Çürüklü pulpa perforasyonu olan süt dişlerinde formokrezol, ferrik sülfat ve üçlü bir antibiyotik patı kullanılarak yapılan pulpa amputasyonlarında 12 aylık değerlendirme süreci sonunda istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte;
Pulpa perforasyonunun büyüklüğüne bakılmaksızın, FK amputasyonlarında tedavilerin genel başarı oranlarının FS ve üçlü antibiyotik patı uygulanan pulpa amputasyonlarına göre daha yüksek olduğu,
Perforasyonun iğne ucu büyüklüğünde olduğu dişlerde FS ile, perforasyonun iğne ucundan büyük olduğu dişlerde ise üçlü antibiyotik patı ile yapılan pulpa amputasyonlarının genel başarı oranlarının diğerlerine göre daha düşük olduğu,
Perforasyonun iğne ucu büyüklüğünde olduğu dişlerde, amputasyon materyalinden bağımsız olarak bütün tedavilerin klinik olarak %100 başarılı olduğu,
FK amputasyonlarında, perforasyonunun büyüklüğüne bakılmaksızın bütün dişlerde tedavilerin klinik olarak %100 başarılı olduğu,
Pulpa perforasyonunun büyüklüğüne bakılmaksızın, radyografik başarının bütün amputasyon uygulamalarında klinik başarıdan daha düşük olduğu,
FS amputasyonu dışında, pulpa perforasyonu büyüdükçe tedavilerin başarı oranlarının düştüğü,
FS ve üçlü antibiyotik patı uygulanan pulpa amputasyonlarında tedavi sonrası gelişen pulpal-periodontal lezyonların, perforasyonun iğne ucu büyüklüğünde olduğu dişlerde klinik bulgu ve belirti vermeden kronik olarak seyrettiği, perforasyonun iğne ucundan büyük olduğu dişlerde ise akut semptomlarla birlikte olduğu,
Perforasyonun büyüklüğü arttıkça tedavi sonrası periradiküler lezyon gelişme olasılığının arttığı
Başarısızlığın genellikle tedaviden sonraki 6 aylık değerlendirme süreci içerisinde ortaya çıktığı gözlenmiştir.
Buna göre, çürüklü pulpa perforasyonu olan süt dişlerinde uygulanan pulpa amputasyonlarında;
Formokrezolün, pulpa perforasyonunun büyüklüğüne bakılmaksızın bütün dişlerde pulpadaki inflamasyonu inaktif hale getirerek dişlerin klinik olarak herhangi bir bulgu ve belirti vermeden ağızda kalmasını sağlayabildiği,
Ferrik sülfatın, pulpa perforasyonunun iğne ucu büyüklüğünde olduğu dişlerde dahi pulpadaki inflamasyonu kontrol altına alamadığı ve diğer amputasyon materyallerine göre istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte daha başarısız olduğu; perforasyonun iğne ucundan büyük olduğu dişlerde ise akut semptomların ortaya çıkabildiği,
Antibiyotikli patın, pulpa içindeki inflamasyonun yaygın olduğu öngörülen iğne ucundan büyük pulpa perforasyonlarında istatistiksel olarak anlamlı olmamakla birlikte formokrezol ve ferrik sülfat kadar başarılı olamadığı sonucuna varılmıştır.
Bu çalışmanın koşulları içerisinde formokrezol, ferrik sülfat ve üçlü bir antibiyotik patı ile yapılan pulpa amputasyonlarının başarı oranları arasındaki farkın anlamlı olmaması bu üç materyalin de çürüklü pulpa perforasyonlarında amputasyon materyali olarak kullanılabileceğini göstermektedir. Ancak; pulpada iyileşme sağlamamakla birlikte FK amputasyonlarından sonra dişlerin akut semptom vermeden ağızda kalabilmesi amputasyon materyali olarak formokrezole üstünlük kazandırmaktadır. Çalışmamızda kullanılan ve bir siprofloksasin, metranidazol ve sefaklor karışımı olan antibiyotikli patın ise bu kombinasyonu ile yaygın pulpa inflamasyonlarında etkili olamadığı ve pulpadaki inflamasyonu lokalize edemediği görülmektedir. Bu nedenle, pulpada iyileşmeyi sağlamak üzere farklı kombinasyonda
hazırlanacak bir başka antibiyotikli patın çürüklü pulpa perforasyonu olan süt dişlerinde amputasyon materyali olarak yeniden değerlendirilmesinin uygun olacağı görüşündeyiz.
ÖZET
Süt Dişi Pulpa Amputasyonlarında Formokrezol, Ferrik Sülfat ve Üçlü Antibiyotik Patı Kullanımının Tedavinin Başarısı Üzerindeki Etkisinin in Vivo Olarak Değerlendirilmesi,
Çalışmamızda; çürüklü pulpa perforasyonu olan süt dişlerinde, amputasyon materyali olarak yaygın bir şekilde kullanılmakta olan formokrezole karşı ferrik sülfat ve üçlü bir antibiyotik patının pulpa amputasyon tedavilerinin başarısı üzerindeki etkisinin klinik ve radyografik olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Bu amaçla yaşları 5 ile 10 arasında değişen 65’i erkek, 67’si kız olmak üzere toplam 132 çocukta, belirtilen klinik ve radyografik kriterlere uygun olarak seçilen ve klinik işlemler sırasında çürüklü pulpa perforasyonu meydana gelen 143 adet derin çürüklü alt ikinci süt azı dişi çalışma kapsamına alınmıştır.
Çalışma kapsamına alınan dişler pulpa perforasyonunun büyüklüğüne göre önce 2 ana gruba daha sonra her grupta 3 farklı amputasyon materyali uygulanabilecek şekilde rasgele bir dağılımla 3 alt gruba ayrılmıştır. Buna göre; pulpa perforasyonunun iğne ucu büyüklüğünde olduğu 69 diş Grup 1 olarak, pulpa perforasyonunun iğne ucundan büyük olduğu 74 diş ise Grup 2 olarak belirlenmiş; Grup 1’de amputasyon materyali olarak 23 dişte FK, 22 dişte FS, 24 dişte üçlü antibiyotik patı; Grup 2’de ise 22 dişte FK, 25 dişte FS, 27 dişte ise üçlü antibiyotik patı kullanılmıştır.
Amputasyon yapılacak dişler rubber dam ile izole edildikten sonra, steril koşullar altında klinik işlemlere geçilmiş ve kanal ağızlarında yapılan kanama kontrolüne göre amputasyon endikasyonu olan dişlere pulpa perforasyonunun büyüklüğüne göre ait oldukları gruplar içerisinde rasgele bir dağılımla FK, FS ve üçlü bir antibiyotik patı uygulamak suretiyle amputasyon tedavileri tamamlanmış ve dişler aynı seansta PÇK ile restore edilmişlerdir.
Amputasyonlarının tamamlanmasından sonra 3, 6 ve 12. aylarda hastalar kontrole çağrılıp tedavi edilen dişler klinik ve radyografik başarı kriterlerine göre değerlendirilmiştir. Bu kriterlerden herhangi birinin varlığında tedaviler başarısız kabul edilmiştir. internal rezorpsiyon gelişimi başarısızlık olarak kabul edilmekle birlikte kontrol dönemlerinde alınan radyografilerde rezorpsiyon alanlarının genişlemeden olduğu gibi kalması durumunda buna eşlik eden başka bir klinik ya da radyografik bulgu olmadığı takdirde tedavi başarılı olarak kabul edilmiş ve dişler ağızda tutularak kontrole alınmıştır.
Çalışma kapsamına alınarak tedavi edilen 143 dişten 12 aylık değerlendirme süreci içerisinde kontrol randevularına gelmeyen hastalara ait toplam 37 diş çalışmadan çıkarılmış ve değerlendirme 106 diş
üzerinden yapılmıştır. Buna göre; 12 aylık takip süreci sonunda perforasyonun iğne ucu büyüklüğünde olduğu Grup 1’de tedavilerin radyografik başarı yüzdesinin FK, FS ve 3MIX uygulanan pulpa amputasyonlarında sırasıyla %94,4, %70,6 ve %88,9 olduğu gözlenmiştir. Bu grupta, kullanılan amputasyon materyali hangisi olursa olsun klinik başarı yüzdesinin %100 olduğu; pulpa perforasyonunun iğne ucundan büyük olduğu Grup 2’de ise radyografik başarı yüzdesinin %80,
%78,9 ve %63,2, klinik başarı yüzdesinin ise %100, %89,5, %76,5 olduğu görülmüştür.
İstatistiksel olarak bu oranlar arasındaki fark anlamlı olmamakla birlikte, formokrezolün, pulpadaki inflamasyonu inaktif hale getirerek bütün dişlerin klinik olarak herhangi bir bulgu ve belirti vermeden ağızda kalmasını sağlayabildiği; ferrik sülfatın, pulpa perforasyonunun iğne ucu büyüklüğünde olduğu dişlerde dahi pulpadaki inflamasyonu kontrol altına alamadığı ve diğer amputasyon materyallerine göre daha başarısız olduğu; antibiyotikli patın, pulpa içindeki inflamasyonun yaygın olduğu öngörülen iğne ucundan büyük pulpa perforasyonlarında formokrezol ve ferrik sülfat kadar başarılı olamadığı görülmektedir.
Bu çalışmanın koşulları içerisinde formokrezol, ferrik sülfat ve üçlü bir antibiyotik patı ile yapılan pulpa amputasyonlarının başarı oranları arasındaki farkın anlamlı olmaması bu üç materyalin çürüklü pulpa perforasyonlarında amputasyon materyali olarak kullanılabileceğini gösterse de formokrezol ile yapılan pulpa amputasyonlarından sonra dişlerin akut semptom vermeden ağızda kalmış olması amputasyon materyali olarak formokrezole, ferik sülfat ve üçlü antibiyotik patı karşısında üstünlük kazandırmaktadır. Siprofloksasin, metranidazol ve sefaklor karışımı olan antibiyotikli patın ise bu kombinasyonu ile yaygın pulpa inflamasyonlarında etkili olamadığı görülmüştür.
Anahtar kelimeler: Amputasyon, Ferrik sülfat, Formokrezol, Süt dişi, Üçlü antibiyotik patı.
SUMMARY
The Efficacy Of Formocresol, Ferric Sulphate And 3MIX Antibiotic Paste On The Success Of Pulpotomy In Primary Molars: An In Vivo Study.
The aim of this study was to compare the clinical and radiographical success rates of pulpotomy treatment in cariously exposed primary molars using ferric sulphate and a triple antibiotic paste versus formocresol which is a common pulpotomy medicament.
For this aim; 132 children (65 boys and 67 girls) aged between 5-10 that have cariously pulp exposure during clinical procedure in their 143 mandibular second primary molar teeth with deep carious lesions have participated in the study.
The teeth included in this study were divided into 2 main groups primarily according to the size of the exposure site, then the groups were randomly divided into 3 subgroups according to medicament that was used. 69 teeth that showed cariosuly pinpoint pulp exposure were defined as Group1, and 74 teeth that showed cariously pulp exposure larger than pin point were defined as Group 2. In Group 1, FK was applied to 23 teeth, FS was applied to 22 teeth and triple antibiotic paste was applied to 24 teeth.
In Group 2, FK was applied to 25 teeth, FS was applied to 25 teeth and a triple antibiotic paste was applied to 27 teeth.
After rubber-dam application, treatment procedure was performed under sterile conditions, and FK, FS and a triple antibiotic paste were applied randomly to the teeth that has pulpotomy indications according to the evaluation of the hemorrhage control on the pulp stumps. After pulpotomy treatment, teeth were restored with SSCs at the same appointment.
The patients were recalled after 3, 6 and 12 months respectively; following the completion of the amputations, and the teeth that had been treated were evaluated in terms of clinical and radiographical success criterias. In the presence of any tooth that showed any clinical or radiographical evidence of failure, the pulpotomy treatment was accepted as failure. Internal resorption was accepted as a radiographical failure, however if internal resorption did not show any expantion or there were no other clinical or radiographical evidence of failure in accompany; than the pulpotomy treatment was accepted as success, and the teeth were kept, and were taken under monitoring.
Throughout a 12 months of assessment phase, 37 teeth out of 143 were excluded from the study, because they had lost the follow ups, and thus 106 teeth were evaluated at the end of 12 months. According to this , after 12 months of follow up period, FK, FS and triple antibiotic paste in Group 1 showed %94,4, %70,6 and %88,9 radiographical success rates respectively, and %100
clinical success rate in all subgroups. In Group 2, FK, FS and triple antibiotic paste showed %80,
%78,9 and %63,2 radiographical success rates, and %100, %89,5 and %76,5 clinical success rates respectively.
Although the results were statistically insignificant, it’s shown that formocresol application can make the teeth survive without any clinical symptoms by inactivation of the enflamation in the pulp; ferric suphate can not control the enflamation in the pulp, not even in the teeth with pinpoint perforation, and is more unsuccessful than the other medicaments; a triple antibiotic paste is not as successful as formocresol and ferric sulphate in teeth with perforation larger than pinpoint that was predicted to have diffuse enflamation.
Under this study’s conditions, although the lack of statistical discrepancy between the success rates of the pulpotomies that were applied with formocresol, ferric suphate and a triple antibiotic paste showed that all these three medicaments can be used in pulpotomy treatments in cariosuly exposed teeth; the survival of the teeth that also showed no accute symptoms that were treated with formocresol shows us that as a pulpotomy medicamant, formocresol is better than ferric suphate and a triple antibiotic paste. It’s shown that the antibiotic paste that was made by the combination of ciprofloxacin, metranidazole and sefaclor mixture is not effective in diffuse pulp enflamation.
Key words: A triple antibiotic paste, Ferric sulphate, Formocresol, Primary teeth, Pulpotomy.
KAYNAKLAR
AAS, J.A., GRIFFEN, A.L., DARDIS, S.R., LEE, A.M., OLSEN, I., DEWHIRST, F.E., LEYS, E.J., PASTER, B.J. (2008). Bacteria of dental caries in primary and permanent teeth in children and young adults. J. Clin. Microbiol., 46:
1407–1417.
ABBAS, A., KHAN, H.H., MANZOOR, M.A. (2014). Comparative study of afficacy of formocresol and calcium hydroxide pulpotomy in primary molars.
Pakistan Oral Dental J., 34(1): 126-130.
AEINEHCHI, M., DADVAND, S., FAYAZI, S., BAYAT-MOVAHED, S. (2007).
Randomized controlled trial of mineral trioxide aggregate and formocresol for pulpotomy in primary molar teeth. Int. Endod. J., 40: 261-267.
AEINEHCHI, M., ESLAMI, B., GHANBARIHA, M., SAFFAR, A.S. (2003).
Mineral trioxide aggregate (MTA) and calcium hydroxide as pulp-capping agents in human teeth: a preliminary report. Int. Endod. J., 36: 225-231.
AGAMY, H.A., BAKRY, N.S., MOUNIR, M.M., AVERY, D.R. (2004) Comparison of mineral trioxide aggregate and formocresol as pulp-capping agents in pulpotomized primary teeth. Pediatr Dent. 26(4): 302-9.
AHMAD, I.A. (2009). Rudder dam usage for endodontic treatment: a review. Int.
Endod. J. 42: 963-72.
AIREN, P., SHIGLI, A., AIREN, B. (2012). Comparative evaluation of formocresol and mineral trioxide aggregate in pulpotomized primary molars--2 year follow up. J Clin Pediatr Dent., 37(2): 143-7
AKCAY, M., SARI, S. (2011). Süt dişi vital pulpa amputasyonlarının başarısında
%5’lik sodyum hipokloritin etkinliğinin in-vivo olarak araştırılması. Doktora Tezi, Ankara Üniv. Saglık Bilimleri Enstitüsü.
AKCAY, M., SARI, S. (2014). The effect of sodium hypochlorite application on the success of calcium hydroxide and mineral trioxide aggregate pulpotomies in primary teeth. Pediatr Dent., 36(4): 316-21.
AKÇAY, M., SARI, Ş., DURUTÜRK, L., GÜNHAN, Ö. (2014). Effects of sodium hypoclorite as disinfectant material previous to pulpotomies in primary teeth.
Clin. Oral Invest. 1-9.
ALAÇAM, A. (1989) Pulpal tissue changes following pulpotomies with formocresol, glutaraldehyde-calcium hydroxide, glutaraldehyde-zinc oxide eugenol pastes in primary teeth. J. Pedod. 13(2): 123-132.
ALAÇAM, A. (2000). Pedodontide Endodontik Yaklaşımlar. In: Endodonti, Ed.: T.
Alaçam, I. Uzel, A. Alaçam, M. Aydın, Ankara: Barış Yayınları, s.:693-722.
ALAÇAM, A., ODABAŞ, M.E., TÜZÜNER, T., SILLELIOĞLU, H., BAYGIN, O.
(2009). Clinical and radiographic outcomes of calcium hydroxide and formocresol pulpotomies performed by dental students. Oral Surg Oral Med Oral Pathol Oral Radiol Endod., 108(5): e127-33.
AL-HAJ, A.S.N., AL-JUNDI, S.H., DITTO, D.J. (2015). In vitro toxicity of formocresol, ferric sulphate, and grey MTA on human periodontal ligament fibroblasts. Eur Arch Paediatr Dent. 16(1): 51-5.
AL-OMARI, W.M. (2004). A survey of attitudes materials and method employed in endodontic treatment by general dental practitioners in North Jordan. BioMed Central Oral Health. 4(1), 1.
AMMANN, P., KOLB, A., LUSSI, A., SEEMANN, R. (2013). Influence of rubber dam on objective and subjective parameters of stress during dental treatment of children and adolescence- a randomised controlled clinical pilot study. Int.
J. Paed. Dent. 23:110-115.
ANDOLFATTO, C., DA SILVA, G.F., CORNÉLIO, A.L., GUERREIRO-TANOMARU, J.M., TANOMARU-FILHO, M., FARIA, G., BONETTI-FILHO, I., CERRI, P.S. (2012). Biocompatibility of intracanal medications based on calcium hydroxide. ISRN Dent.
ANSARI, G., RANJPOUR, M. (2010). Mineral trioxide aggregate and formocresol pulpotomy of primary teeth: a 2-year follow-up. Int. Endod. J. 43: 413–418.
ARAS, Ş., ERGÜN, E. (1983). Fizyolojik kök rezorpsiyonu esnasında süt dişlerinin pulpa ve kök dokularının histolojik olarak incelenmesi. A. Ü. Diş Hek. Fak.
Dergisi, 10(1): 57-67.
ASGARY, S., SHAHABI, S., JAFARZADEH, T., AMINI, S., KHEIRIEH,S. (2008).
The properties of a new endodontic material. J. Endod. 34: 990-3.
ASIÁN-GONZÁLEZ, E., PEREIRA-MAESTRE, M., CONDE-FERNÁNDEZ, D., VILCHEZ, I., SEGURA-EGEA, J.J., GUTIÉRREZ-PÉREZ, J.L. (2007).
Dentigerous cyst associated with a formocresol pulpotomized deciduous molar. J. Endod., 33(4): 488-92.
ATTARI, N., ROBERTS, J.F. (2006). Restoration of primary teeth with crowns: A systemic review of the literature. Eur. Arch Paediatr. Dent. 7(2): 58-62.
AYUKAWA, Y. (1994). Pulpal response of human teeth to antibacterial biocampatible pulp-capping agent- improvement of mixed drugs. Japanese J.
Cons. Dent. 37: 643-51.
BANCHS, F., TROPE, M. (2004). Revascularization of immature permanent teeth with apical periodontitis: New treatment protocol? J Endod., 30(4): 196-200.
BARGHI, N., KNIGHT, G.T., BERRY, T.G. (1991). Comparing two methods of moisture control in bonding to enamel: A clinical study. Oper. Dent. 16: 130-135.
BARGRIZAN, M., MIRKARIMI, M., REZAMAND, M., ESKANDARION, S.
(2011). Microleakage and Micrographic Evaluation of Composite Restorations with Various Bases over ZOE Layer in Pulpotomized Primary Molars. J. Dent. (Tehran)., 8(4): 178-85.
BAUMGARTNER, J.C. (2002). Pulpal infections including caries. In: Seltzer and Bender’s Dental Pulp. Ed.: K.M. Hargreaves, H.E. Goodıs, China: Chap., p.:
281-308.
BEAVER, H.A., KOPEL, H.M., SABES, W.R. (1966). The effect of zinc oxide eugenol cement on a formocresolized pulp. J. Dent. Child. 33: 381-396.
BECKER, M.R., PASTER, B.J., LEYS, E.J., MOESCHBERGER, M.L., KENYON, S.G., GALVIN, J.L., BOCHES, S.K., DEW-HIRST, F.E., GRIFFEN, A.L.
(2002). Molecular analysis of bacterial species associated with childhood caries. J Clin Microbiol; 40: 1001–1009.
BELANGER, G.K. (1988). Pulp therapy for the primary dentition. In: Peidatric dentistry. Ed.: J. R. Pinkcham, W. B. Phil. Saunders: Co. p.: 258.
BERG, J.H., DONLY, K.J. (1988). Consevative techniques for restorating of primary molars after pulpotomy treatment. J. Dent. Child. 55: 463- 464.
BERGENHOLTZ, G., SPANGBERG, L. (2004). Controversies In Endodontics. Crit.
Rev. Oral. Biol. Med., 15: 99-114.
BERK, H., KRAKOW, A.A., GRON, P. (1981). A biological approach to vital pulp therapy. In: Clinical Oral Pediatrics. Ed: G. E.White.
BILGILI, H., KOSAR, A., KURT, M., ONAL, I.K., GOKER, H., CAPTUG, O., SHORBAGI, A., TURGUT, M., KEKILLI, M., KURT, O.K., KIRAZLI, S., AKSU, S., HAZNEDAROGLU, I.C. (2009). Hemostatic efficacy of Ankaferd Blood Stopper in a swine bleeding model. Med Princ Pract. 18(3):
165-9.
BJØRNDAL, L., LARSEN, T., THYLSTRUP, A. (1997). A clinical and microbiological study of deep carious lesions during stepwise excavation using long treatment intervals. Caries Res. 31(6): 411-7.
BJØRNDAL, L., MJOR, I.A. (2001). Pulp-dentin biology in restorative dentistry.
Part 4: Dental caries-characteristics of lesions and pulpal reactions.
Quintessence Int. 32(9): 717-36.
BJØRNDAL, L., MJOR, I.A. (2002). Dental caries: characteristics of lesions and pulpal reactions. In: Pulpa-Dentin Biology and Restorative Dentistry. Ed.:
I.A. MJOR, USA: Quintessence Publishing Co. Inc..
BLACK, G.V. (2003). Principles of cavity design and preparation. Pickard’s Manual of Operative Dentistry. 1(3): 55-75.
BLOCK, R.M., LEWIS, R.D., HIRSCH, J., COFFEY, J., LANGELAND, K. (1983).
Systemic distribution of C-14 labeled paraformaldehyde incorporated within formocresol following pulpotomies in dogs. J. Endod. 9(5): 176-189.
BRÄNNSTRÖM, M., NORDENVALL, K.J., TORSTENSON B. (1981). Pulpal reaction to IRM cement: an intermediate restorative material containing eugenol. ASDC J. Dent. Child., 48(4): 259-63.
BUCK, R.A., ELEAZER, P.D., STAAT, R.H., SCHEETZ, J.P. (2001). Effectiveness of three endodontic irrigants at various tubular depths in human dentin. J.
Endod., 27: 206-208.
BURNETT, S. (2002). Comparison of ferric sulphate, formocresol and a combination of ferric sulphate/formocresol in primary tooth vital pulpotomies: a retrospective radiographic survey. J. Dent. Child. 69(1): 44-48.
BURNETT, S., WALKER, J. (2002). Comparison of ferric sulfate, formocresol, and a combination of ferric sulfate/formocresol in primary tooth vital pulpotomies: a retrospective radiographic survey. ASDC J. Dent. Child., 69(1): 44-8, 12.
BYUN, R., NADKARNI, M. A., CHHOUR, K., MARTIN, F.E., JACQUES, N.A., HUNTER, N. (2004). Quantitative analysis of diverse lactobacillus species present in advanced dental caries. J. Clin. Microbiol. 42(7): 3128-36.
CACEDA, J.H. (2007). The use of resin-based composite restorations in pulpotomized primary molars. J. Dent Child (Chic), 74(2): 147-50.
CAMERON, A., WIDMER, R.(2003). Handbook of Pediatric Dentistry, 2nd Ed.: St.
Louis, MO: CV Mosby. P.: 71-86.
CAMILLERI, J., SORRENTINO, F., DAMIDOT, D. (2013). Investigation of the hydration and bioactivity of radiopacified tricalcium silicate cement, Biodentine and MTA Angelus. Dental Materials, 29(2): e20-e28.
CAMP, J.H. (1984). Pulp therapy for primary and young permenant teeth. Dent.
Clin. North Am. 28: 651-668.
CAMP, J.H. (2008a). Diagnosis dilemmas in vital pulp therapy: treatment for the toothache is changing, especially in young, immature teeth. Pediatr Dent., 30(3): 197-205.
CAMP, J.H. (2008b). Diagnosis dilemmas in vital pulp therapy: treatment for the toothache is changing, especially in young, immature teeth. J. Endod., 34(7 Suppl): S6-12.
CAMP, J.H., BARRETT, E.J., PULVER, F. (2002). Pediatric endodontics:
Endodontic treatment for the primary and young, permanent dentition. In:
Pathways of the Pulp, Ed.: S. Cohen, R.C. Burns. St Louis: Mosby Inc.
CAMP, J.H., FUKS, A.B. (2006). Pediatric endodontics: endodontic treatment for the primary and young permanent dentition. In: Pathways of the Pulp. Mosby elsevier.
CARROTTE, P. (2005). Endodontic treatment for children. Br. Dent. J., 198: 9-15.
CARVALHO, T.S., SAMPAIO, F.C., BONECKER, M., VAN AMERONGEN, W.E. (2010). Two years survival rate of class II ART restorations in primary molars using two ways to avoid saliva contamination. Int. J. Pediatr. Dent. root canal therapy. Pediatr. Dent., 25(2): 97-102.
CASAS, M.J., KENNY, D.J., JUDD, P.L., JHONSTON, D.H. (2005). Do we still need formocresol in pediatric dentistry.? J. Can. Dent. Assoc. 71: 749-751.
CEHRELI, Z.C., CETINGUC, A., CENGIZ, S.B., ALTAY, A.N. (2006). Clinical performance of pulpotomized primary molars restored with resin-based materials: 24-month results. Am. J. Dent., 19(5): 262-6.
CENGIZ, S.B., BATIRBAYGIL, Y., ONUR, M.A., ATILLA, P., ASAN, E., ALTAY, N., CEHRELI, Z.C. (2005). Histological comparison of alendronate, calcium hydroxide and formocresol in amputated rat molar. Dent Traumatol., 21(5): 281-8.
CHACKO, V., KUKIROSE, S. (2006). Human pulpal response to mineral trioxide aggregate (MTA): a histological study. J. Clin. Pediatr. Dent. 30: 203-10.
CHARBENEAU, G.T. (1988). Principles And Practice Of Operative Dentisry. Third Ed.
CHAWLA, H.S., SETIA, S., GUPTA, N., GAUBA, K., GOYAL, A. (2008).
Evaluation of a mixture of zinc oxide, calcium hydroxide, and sodium fluoride as a new root canal filling material for primary teeth. J. Indian Soc.
Pedod. Prev. Dent., 26(2): 53-8.
CHHOUR, K.L., NADKARNI, M.A., BYUN, R., MARTIN, F.E., JACQUES, N.A., HUNTER, N. (2005). Molecular analysis of microbial diversity in advanced caries. J. Clin. Microbiol., 43: 843–849.
CHNG, H.K., ISLAM, I., YAP, A.U., TONG, Y.W., KOH, E.T. (2005). Properties of a new root-end filling material. J. Endod. 31: 665-8.
CLIFTON, O., DUMMETT, J.R., KOPEL, H.M. (2002). Pediatric endodontics. In:
I.J. Ingle L.K. Backland, Endodontics.
COLL, J.A. (2008). Indirect pulp capping and primary teeth: is the primary tooth pulpotomy out of date? Pediatr Dent., 30(3): 230-6.
CONTI, T.R., SAKAI, V.T., FORNETTI, A.P., MORETTI, A.B., OLIVEIRA, T.M., LOURENÇO NETO, N., MACHADO, M.A., ABDO, R.C. (2009).
Pulpotomies with Portland cement in human primary molars. J. Appl. Oral Sci., 17(1): 66-9.
COSER, R.M., GONDIM, J.O., APARECIDA GIRO, E.M. (2008). Evaluation of 2 endodontic techniques used to treat human primary molars with furcation radiolucency area: A 48-month radiographic study. Quintessence Int., 39(7):
549-57.
COTES, O., BOJ, J.R., CANALDA, C., CARRERAS, M. (1997). Pulpal tissue
COTES, O., BOJ, J.R., CANALDA, C., CARRERAS, M. (1997). Pulpal tissue