5.1. Sonuç
Bulanık mantık sözle ifade edilebilen yargıların sayısal değerlere dönüĢtürülmesine imkân vermektedir. Bir çok karar verme probleminde sonuçların bulunması ve en iyi alternatiflerin seçilmesi için bulanık sayılar kullanılmaktadır. Bulanık sayılar, bir çok alternatifin arasından en iyinin seçilmesi aĢamasındaki belirsizliklerin iyi tahlil edilmesi ve gerçek sayılarla ifade edilmesi konusunda tartıĢmasız bir üstünlüğe sahiptir.
Bulanık uzman sistemler, bilgisayarların zeki davranıĢlar göstermesini sağlayan, klasik mantık yerine belirsiz kavramları bile matematiksel olarak ifade edebilen bulanık mantık kullanılarak geliĢtirilen uzman sistem yazılımlarıdır. Bu yazılımların temeli, klasik yazılımlardan farklı olarak insan düĢünme tarzına uygun planlanırlar ve bu Ģekilde davranıĢlar gösterirler.
Bu çalıĢmada beden numarası belirlemek için bulanık uzman sistem tasarımını oluĢturmak amaçlanmıĢtır. AraĢtırmanın kavramsal çerçeve bölümünde; ölçü tabloları, beden numaralama sistemleri, bulanık mantık, yapay zeka, uzman sistemler ve bulanık uzman sistemlerle ilgili literatür bilgilerine yer verilmiĢtir. Bulgular bölümünde ise bulanık uzman sistem yaklaĢımı ile modelleme yapılmıĢ ve bir yazılım oluĢturulmuĢtur. Yazılıma göre hazır giyim iĢletmelerince kullanılan farklı boyutlandırma (beden ölçü tabloları) karmaĢasını önleyip ortak bir boyutlandırmanın (beden no) oluĢturulması için boyutlandırmaya etki eden parametreler kullanılarak, bilgi tabanı kuralları oluĢturulmuĢ, son yıllarda değiĢik disiplinlerde yaygın olarak kullanılan bulanık uzman sistem tasarımı gerçekleĢtirilmiĢtir.
Tasarlanan sistemde: dört giriĢ değiĢkeni, üç çıkıĢ değiĢkeni vardır. GiriĢ değiĢkenleri, göğüs ölçüsü, bel ölçüsü, kalça ölçüsü ve boy ölçüsü‟dür. ÇıkıĢ değiĢkenleri ise üst beden numarası, alt beden numarası ve giysi boyu‟dur. GiriĢ ve çıkıĢ değiĢkenleri için hazır giyim iĢletmelerinden elde edilen ölçü tabloları doğrultusunda üyelik fonksiyonları tespit edilmiĢtir. GiriĢ ve çıkıĢ değiĢkenleri arasındaki iliĢkiyi anlayabilmek için bulanık kural tabanı oluĢturulmuĢtur. Çıkarım mekanizması olarak mamdani tipi çıkarım mekanizması kullanılmıĢtır. DurulaĢtırma için ise Ağırlık merkezi (centroid) yöntemi kullanılmıĢtır. Sistem önce MATLAB
programında modellenmiĢ daha sonra beden numarası seçiminde bulanık uzman sistem tasarımının gerçekleĢtirilmesinde; C# programlama dili kullanılmıĢtır.
Tasarlanan yazılımla, tüketicilerin tadilatsız giysi alıĢveriĢi yapma olanağı bulacağı düĢünülmektedir. Buna göre üst beden numarası için kiĢinin göğüs ve bel ölçüsünün bilinmesi yeterli olacaktır. Bel ve kalça ölçüsü bilinen kiĢinin alt beden numarası kolaylıkla belirlenebilmektedir. Bütün boyu bilinen kiĢinin ise giysi boyu belirlenebilmektedir. Beden numaraları 36 ile 44 beden arasında sınırlandırılmıĢtır. Bunun nedeni ise büyük beden grubuna giren beden numaralarının kapsam dıĢı bırakılmasıdır. Rakamsal kodlarla ifade edilen beden numaraları arasında ara bedenler ortaya çıkmıĢtır. Ara bedenlerin ortaya çıkmasını modellemede kullanılan bulanıklık sağlamıĢtır. Buna göre çıkıĢ değiĢkeni olarak 36-1, 36-2, 38-1, 38-2, 40-1, 40-2, 42-1, 42-2, 44-1 alt ve üst beden numaralarını, giysi boyu çıkıĢ değiĢkeni olarak da kiĢilerin vücut sınıflandırılmasında kullanılan kısa, normal ve uzun Ģeklinde giysi boyu çıkıĢı temsil edilmektedir. Bulanık mantık yaklaĢımı kullanılarak, beden numarası belirlemede uzman sistem yazılımı gerçekleĢtirilmiĢ ve elde edilen sonuçlarla birlikte yazılımın yetenekleri aĢağıda değerlendirilmiĢtir.
Bulanık mantık yaklaĢımı kullanılarak oluĢturulan uzman sistem tasarımı sonucunda aĢağıdaki genel sonuçlara ulaĢılmıĢtır.
1- Bulanık mantık yaklaĢımı, beden numarası belirleme amacıyla kullanılabilmektedir.
2- Bulanık mantık yaklaĢımı ile beden numarası belirleme daha kesin olmaktadır. Çünkü kiĢinin, alt ve üst beden numarasını belirleyebilmek için iki farklı ölçü önerildiğinden geleneksel yöntemden daha güvenilirdir. 3- Üst ve alt beden numaralarını bağımsız değerlendirdiği için, kiĢilerin
beden yapılarındaki farklılığın ortaya koyulmasını sağlamaktadır.
4- Bulanık mantık yaklaĢımı ile oluĢturulan uzman sistem, insan davranıĢına benzer biçimde bilgisayarlardan yararlanılmasını sağlamaktadır.
5- Bulanık mantık yaklaĢımı sayesinde, karmaĢık hesaplamalar hızlı bir biçimde yapılabilmektedir.
6- Bulanık mantık yaklaĢımı geleneksel sistemde olduğu gibi tek ölçü aralığı ile çalıĢmadığından dolayı ara bedenler oluĢmuĢ ve kiĢilerin vücutlarına uyum sağlayan beden dropları ortaya çıkmıĢtır.
7- Aynı zamanda ara bedenler (drop) ortaya çıktığı için giysilerin geniĢlik ölçülerinden, tüm boy ölçüsü dikkate alındığı için de uzunluk ölçülerinden kaynaklanan tadilat sorunlarını ortadan kaldırmıĢtır.
Beden numarası belirlemek için tasarlanan bulanık uzman sistem yazılımının yetenekleri aĢağıda verilmiĢtir.
1- KiĢilerin giriĢ değiĢkenlerini dikkate alarak atanması gereken beden numaralarına karar verebildiği,
2- KiĢilerin üst ve alt beden numarasını kısa sürede ve doğru bir biçimde tespit edebildiği,
3- Ġstenildiğinde sadece tek bir çıkıĢ değiĢkeni için karar verebildiği,
4- GiriĢ ve çıkıĢ değiĢkenlerinin alt-üst ölçü aralıkları ile kural tabanında güncellemeye izin verdiği,
5- Yazılımın, geleneksel beden numarası tespitine göre daha hızlı, kararlı ve güvenilir kararlar verebildiği,
6- Tüketicilerin ürünlerle ilgili yaĢadıkları sorunların azaltılmasında etkili olacağı,
7- Hazır giyim sektöründe yaĢanan rekabete katkı sağlayacağı,
8- Hazır giyim sektörünün pazarlama sorununa pozitif anlamda katkı sağlayarak, tüketiciyi memnun etmede baĢarılı sonuçlar doğuracağı, dolayısıyla iĢletmenin katma değerini yükselteceği düĢünülmektedir.
Ek 2: Tablo 23‟de random yöntemi ile seçilen kadınlardan ölçüler alınmıĢ ve bulanık uzman sistem yazılımı kullanılarak ölçü giriĢlerine göre beden numarası belirlenmiĢtir. Tasarlanan bulanık uzman sistem ile geleneksel yolla tespit edilen beden numaralarının birbirleri ile tutarlı, mantıklı ve gerçekçi olduğu Ek 2‟de görülmektedir.
5.2. Öneriler
Bu çalıĢmada, yapa zekâ bilim dalının bir konusu olan bulanık uzman sistemler ve giyim endüstrisi alanı bütünleĢtirilmeye çalıĢılmıĢtır. Bulanık uzman sistemlerin sezgisel ve niteliksel bir yaklaĢım izlemesinden yola çıkılarak, giyim endüstrisi alanında
ihtiyaç duyulan özellikleri sağlamak amacıyla geliĢtirilen sistem, bu alanda yapılacak baĢka çalıĢmalara da örnek olacaktır. Dolayısıyla oluĢturulan sistem disiplinler arası bir çalıĢma olup her iki bilim dalı içinde önemli bir çalıĢmadır.
Beden numarası belirlemek için bulanık uzman sistem tasarımının gerçekleĢtirilmesi planlanan bu çalıĢmada tanımlanan amaçlara ulaĢılmıĢtır. Elde edilen tasarım doğrultusunda aĢağıdaki önerilerin dikkate alınmasının faydalı olacağı düĢünülmektedir.
1- Hazır giyim iĢletmeleri, günümüz pazarlama anlayıĢından olan “kitlesel bireyselleĢtirme”(mass customazition) yaklaĢımı ile uyumlu çalıĢabilen bulanık mantık uygulamalı ar-ge çalıĢmaları yapmalıdırlar.
2- Hazır giyim iĢletmelerinin ortak bir beden ölçülendirme sistemine gitmeleri gerekmektedir.
3- Ölçülendirme sistemleri için gerekli olan tüm boy ölçü standardı oluĢturularak gruplar kısa, normal, uzun Ģeklinde sınıflandırılmalıdır.
4- Hazır giyim iĢletmeleri tasarlanan bulanık uzman sistemde planlanan droplu beden aralıkları dikkate alınarak üretimlerini gerçekleĢtirmelidirler.
5- Droplu bedenler tüketici ve iĢletme talebine göre gözden geçirilebilir.
6- Erkek ve çocuk giyimi içinde beden numarası tespiti yapabilen bulanık uzman sistem geliĢtirilmelidir.
7- Beden numaraları, giysiler üzerindeki etiketler üzerinde net bir biçimde ifade edilmelidir.
8- KiĢilere uygun ölçüler etiket üzerinde verilmelidir ya da uygun olan durumlarda Ģekillerle ifade edilmelidir.
9- Hazır giyim endüstrisine yönelik uzman sistemlerin zayıf taraflarını tamamlayan yapay sinir ağları, bulanık mantık, ve genetik algoritmalarla çalıĢmalar yapılmalıdır.
KAYNAKÇA
AKARSLAN, Z. (2008). 0-12 Yas Arası Çocuk Giysilerinin Online Satışını Yapan Ġşletmelerin Ölçü Tablolarının Değerlendirilmesi, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Giyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Eğitimi Ana Bilim Dalı, Konya
ALDRICH, Winifred.(1995). Metrik Sistemle Kalıp Hazırlama;Kadın Giyimi, Çev.Elife Gündoğan, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara
ALDRICH, Winifred.(2002).Pattern Cutting For Women‟s Tailored Jackets:Classic and Contemporary, Blackwell Science Ltd., London
ALLAHVERDĠ, N.,(2001). Uzman Sistemler Bir Yapay Zeka Uygulaması, Atlas Yay.Ġstanbul
ALTAġ, H.Ġ. (1999). “Bulanık Mantık: Bulanıklılık Kavramı”, Enerji, Elektrik, Elektromekanik-3e, Sayı 62, Temmuz, Ġstanbul
ALTUNTAġ, C. (2004). Yapay Zeka Algoritmaları ve Tesis Planlamasında Bulanık Küme Bazlı Uzman Sistem Yaklaşımı, YayınlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı, Ankara ANDERSON, L.J., BRANNON, E. L., ULRĠCH, P.V., PRESLEY, A.B., WORONKA, D., GRASSO, M., GRAY, S.(1999). “Understanding Fitting Preferences of Female Consumers: Development an Expert System to Enhance Accurate Sizing Selection”, National Textile Center Annual Report: November, 1-9.
ARMSTRONG, Helen Joseph(2000). Patternmaking For Fashion Design, Upper Saddle River, New Jersey
ARSLAN, Ö., GÜREL,O. (2008). “Farklı Tip ve Boyutta Gemilerin Seçiminin Bulanık Mantık Yöntemiyle Ġncelenmesi”, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Cilt 3 Sayı 4, Temmuz, s.55-60, EskiĢehir
ASHDOWN, P. Susan,(1998). “An Investigation of The Structure of Sizing Systems” A comparison of three multidimensional optimized sizing systems generated from anthropometric data with the ASTM standard D5585-94, International Journal of Clothing Science and Technology, Vol. 10 No. 5, pp. 324-341
ATEġOĞLU, A., (2005), “2005 Yılı Sonrası Donemde Tekstil ve Hazır giyim Sektörü”, YayınlanmamıĢ AraĢtırma Raporu,TEKSĠF
AY, N.,(2007). Kara Kuvvetleri Mensubu Kadın Subayların Eğitim Elbiselerinin Ergonomik Kalıp Formu Ġçin Örnek Bir Uygulama, YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Giyim Endüstrisi ve Giyim Sanatları Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara
AYDIN,S., (1989). 18 ve Daha Yukarı YaĢlardaki Türk Kadınlarının Giyim Üretiminde Kullanılabilecek Beden Ölçüleri Üzerine Bir AraĢtırma, Sümerbank AraĢtırma GeliĢtirme Merkezi, Bursa
AYDIN,S., ÇĠLEROĞLU,B.,(2006). “Ġç Giyim Üretimine Yönelik 18-50 YaĢlar Arası Kadın beden Ölçüleri Standardizasyonu”, 12. Ulusal Ergonomi Kongresi, Ankara AYDIN, S., GÜRġAHBAZ, N., ÖZELMAS K. S., ARGA ġ.M.,(2008). “Hazır Giyim Sektöründe Üretilen Erkek Ceketinin Vücut Hareketleri ile Uyumunun Ergonomik Açıdan Ġncelenmesi”, 14. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt II, 30 Ekim- 01 Kasım 2008, Trabzon
AYDOĞAN, T., (1997). Uzman Sistemler Ġle Sera Kontrolü, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Elektronik Bilgisayar Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara
BALLI,S., Aybars UĞUR, Serdar KORUKOĞLU (2009). “Ġnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerlendirme Ġçin Bir Bulanık Uzman Sistem GerçekleĢtirimi” Ege Akademik BakıĢ 9(2), Ġzmir, s.837-849
BALLI,S., UĞUR,A., KORUKOĞLU, S. (2009) “Ġnsan Kaynakları Yönetiminde Performans Değerlendirme için Bir Bulanık Uzman Sistem GerçekleĢtirimi”, Ege Akademik BakıĢ, 9(2), s.837-849, Ġzmir
BARDAKCI, A.(2004). “Kitlesel BireyselleĢtirme Uygulama Yöntemleri”, Akdeniz Ġ.Ġ.B.F. Dergisi (8) , 1-17
BAġER, G.,(1978). Türk Beden Ölçüleri Standardizasyonu, Sümerbank Yayınları, Ankara
BAYKAL,N., BEYAN, T. (2004). Bulanık Mantık Uzman Sistemler ve Denetleyiciler, Bıçaklar Kitapevi, Ankara
BAYKAL,N., BEYAN, T. (2004). Bulanık Mantık Ġlke ve Temelleri, Bıçaklar Kitapevi, Ankara
BAYRAKTAR, D.,(1995). Kalite Güvence Sitemindeki Bazı Öğelerin Denetim Sürecine Ġlişkin Bilgi Tabanlı Bir Uzman Sistem Yaklaşımı, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ġstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul
BAYRAKTAR, F.,(2007). Büyük Beden Kadınlar için Hazır Giyim Üretiminde Kullanılacak Beden Ölçüleri Standardizasyonunun Oluşturulması, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
BEAZLEY,A.,(1998). “Size and Fit: Formülation of Body Measurement Tables and Sizing Systems-Part 2”, Journal of Fashion Marketing and Management, Volume 2, Issue 3, Page:260-284, ISSN:1361-2026
BELLMAN, R.E., ZADEH, L.A.,(1970). “Decision –Making in a Fuzzy Environment” Management Science, 17(4), 141-164
BOZKURT, B., (1995). Vücut Hareketlerinin Giysi Özellikleri Üzerine Etkileri, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, Ġzmir
Bulanık Mantık ve Bulanık Küme Teorisi, http://www.bilimselkonular.com/ueye- bloglarndan/BULANIK-MANTIK-VE-BULANIK-KUME-TEORISI-.htmlEriĢim Tarihi: 04.03.2009
BULGUN,E.,(1994). Türkiye’de 12-17 Yaş Grubu Genç Kızların Beden Ölçüleri Standardizasyonu, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tekstil Mühendisliği Anabilim Dalı, Ġzmir.
BÜYÜKÖZTÜRK, ġ.,(2006). Sosyal Bilimler Ġçin Veri Analizi El Kitabı, Ġstatistik, AraĢtırma Deseni, SPSS Uygulamaları ve Yorum, Ankara
CAO, Tri M., Thong Le Gia, Paul Compton (1999). “An Expert System Using RDR that Supports Fuzzy Rules”, University of New South Wales, Australia
CASTILLO, O., Patricia Melin (2008). Type-2 Fuzzy Logic: Theory and Applications, Springer Pub. Comp., Tijuana, Mexico
CHARNIAK, E., MCDERMOTT, D., (1985). Introduction to Artificial Intelligence, Addison-Wesley Publishing Company, USA, s.701
CHEN, Y., ZENG X.,HAPPĠETTE M.,BRUNĠAUX P., NG, R., YU,W. (2008). “Optimisation of Garment Design Using Fuzzy Logic and Sensory Evaluation Techniques”, Engineering Applications of Artificial Intelligence, Volume ,pp.1-11 CHUN-YOON,J.,JASPER,R.C.(1993). “Garment-sizing Systems: An International Comparison”, International of Clothing Science and Technology, Volume 5, Issue 5, Page 28-37, ISSN:O955-6222
CONNELL, L. J., ULRĠCH P.,, KNOX, A., HUTTON G., TRENT N.,, WORONKA,D., BRUNER, D., ASHDOWN, S., (2003), “Body Scan Analysis for Fit Models Based on Body Shape and Posture Analysis”, NTC Project: S01-AC27 (formerly 101-27), National Textile Center Annual Report: November 2003, http://www.ntcresearch.org/pdf-rpts/AnRp03/S01-AC27-A3.pdf, EriĢim Tarihi: 14.08.2010
COOKLIN, Gerry (1990). Pattern Grading For Women‟s Clothes(The Technology of Sizing), BSP Professional Boks, Oxford
ÇĠLEROĞLU,B.,(2006). Ġç Giyim Üretimine Yönelik 18-50 Yaşlar Arası Kadın Beden Ölçüleri Standardizasyonu Üzerine Bir Araştırma, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
ÇĠLEROĞLU, B.,(2010). “Body Shapes Of Turkish Women: In Terms Of The Ready- To-Wear Industry”, Tekstil ve Konfeksiyon 2/2010, 130-136
DETERING, U., SCHIERLING, R., (2003). CONTEC Giyim Kontrüksiyonu, Mönchengladbach. (ĠTKĠB Genel Sekreterliği “Büyük Beden Bayan Etek, Pantolon,
Bluz, Elbise için Ana Kalıp Çıkarma Serileme ve Model Üzerinde Problemleri Çözme Eğitimi” Seminer Notları, Ġstanbul
DEMĠRLĠ,N., ĠNAN,Y. (2006). Visual C#.NET 2005, Palme Yay., Ankara
DPT (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı(2007-2013) Tekstil Hazır Giyim ve Konfeksiyon Özel Ġhtisas Komisyonu Taslak Raporu, Ankara
DOKAS, I.M., KARRAS, D.A., PANAGIOTAKOPOULOS, D.C.(2009). “Fault Tree Analysis And Fuzzy Expert Systems: Early Warning And Emergency Response Of Landfill Operations”, Environmental Modelling & Software (24), 8–25
DURKIN, John.(1994). Expert Systems Design and Development. Macmillan Publishing Company, p. 364.
ELMAS, Ç., 2003. Bulanık Mantık Denetleyicileri, Ankara
EMEK, A., SEVĠM, Ü.,(2006). Hazır Giyim, T.C. BaĢbakanlık DıĢ Ticaret MüsteĢarlığı Ġhracatı GeliĢtirme Etüd Merkezi, Ankara
EMĠROĞLU, M. Emin, (1999). Barajların Tip Seçiminin Belirlenmesinde Uzman Sistem Kullanımı, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, ĠnĢaat Mühendisliği Anabilim Dalı, Elazığ
ERCAN, E., (1994). Türk Vücut Ölçülerine Dayalı Yeni Bir Giysi Kalıp Çizim Sisteminin Geliştirilmesi, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, Ġzmir
ERCAN, E., (1992). Standart Beden Tanımlamasında Yeni Bir Dünya Formu: Mondoform, Tekstil ve Mühendis Dergisi, Yıl:6, Sayı:32, Nisan
ERDAL, H.,(1998). Bir Ġklimlendirme Odasının Bulanık Mantık Yöntemi Ġle Kontrolü, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul ERDOĞAN, M.Ç. (1993). “Giysi Kalıpçılığında Vücut Ölçüleri”, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, Mart, Yıl 3 Sayı 2, Ġzmir
ERDOĞAN, M.Ç., (1999). Bebek-Çocuk-Genç YaĢ Gruplarında Vücut ve Giysi Ölçülerinin Standardizasyonu, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi, Kasım-Aralık, Sayı 6, Ġzmir, 453–460
ERDOĞAN,Ç., ĠLLEEZ,A., (2004). “Giysilerde Esneme Konforu”, Tekstil ve Konfeksiyon Dergisi,4/2004,Ġzmir
ERĠK, D. (2005). “ĠĢletmeların BaĢarı Kriterlerinin Tanımlanması ve ÇalıĢanların Memnuniyeti Kriterinin Bulanık Mantık Yöntemi ile Ölçülmesi”, Ġstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Yıl:4 Sayı:8, s.131-142, Ġstanbul
ERTUĞRUL, Ġ. (2006). “Akademik Performans Değerlendirmede Bulanık Mantık YaklaĢımı”, Atatürk Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Dergisi, Cilt:20, Nisan, Sayı:1, s. 155-176, Erzurum
ETĠK, N. (2007). Ameliyathane Klima Kontrol Sistemleri Ġçin Bulanık Uzman Sistem Tasarımı, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Elektronik ve Bilgisayar Sistemleri Eğitimi Ana Bilim Dalı,Konya
ETĠK, N., ALLAHVERDĠ, N., SERT, Ġ.Ü., SARITAġ, Ġ. (2009). “Fuzzy Expert System Design for Operrating Room Air-Condition Control Systems”, Fuzzy Expert Systems with Applications, Volume 36, pp. 9753-9758
FAN, J., W.YU, L. HUNTER(2004). Clothing Appearance and Fit:Science and Technology, The Textile Institute, Woodhead Publishing Limited, Cambridge England FARES, A. Hussam(2008). Evaluating The Risk of Water Main Failure Using A Hierarchical Fuzzy Expert System, Unpublished master‟s thesis, Concordia Universitesi, Yapı ĠnĢaat ve Çevre Mühendisliği Bölümü, Montreal, Quebec, Kanada FAUST, E.M., CARRIER, S.,(2010). “Women‟s wear sizing: a new labelling system”, Journal of Fashion Marketing and Management, Vol. 14 No. 1, pp. 88-126, Emerald Group Publishing Limited, 1361-2026, DOI 10.1108/13612021011025456
FIRAT, M., YURDUSEV, M.A.,MERMER, M. (2008). “Uyarlamalı Sinirsel Bulanık Mantık YaklaĢımı ile Aylık Su Tüketiminin Tahmini”, Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, Cilt 23, No 2, s. 449-457, Ankara
FUZZY Expert Systems, Lappeenranta University of Technology, Department of Information Technology, Finland http://www.it.lut.fi/kurssit/02-03/ 010595002/ block_a24/block_a24_9.pdf, EriĢim Tarihi: 30.01.2010
Fuzzy Logic Toolbox User‟s Guide (MATLAB),.The Mathworks, Inc. http://www.mathworks.com/access/helpdesk/help/pdf_doc/fuzzy/fuzzy.pdf, EriĢim Tarihi: 22.01.2010
GENSKE, D. Dieter, HEINRICH, K. (2009). “A Knowledge-Based Fuzzy Expert System To Analyse Degraded Terrain”, Expert Systems with Applications 36, 2459– 2472
GIARRATANO, J.C., RILEY, G.D.,(2005). Expert Systems: Principles and Programming, 4rd ed., Thomsan Course Technology Publishing Company, Canada GIVARGIS, Sh.,(2009). “A Fuzzy Expert System Capable of Computing LA,max for the Tehran–Karaj Commuter Train”, Applied Acoustics 70, pp.200–207
GÖKLÜBERK ÖZLÜ, P.,(2008). “Ergonomik Tasarımlarda Ġleri Teknolojilerin Kullanılması”, 14. Ulusal Ergonomi Kongresi Bildiriler Kitabı Cilt I, 30 Ekim-01 Kasım 2008, Trabzon
GUPTA, D., GANGADHAR, B.R.,(2004). “A Statistical Model For Developing Body Size Charts for Garments” , International Journal of Clothing Science and Technology, 16, 5;458
GÜNGÖR,Z., ARIKAN,F. (2000). “Application of Fuzzy Decision Making in Part- Machine Grouping”, Int. J. Production Economics, Voluma 63, pp.181-193
GÜRLESEL, C.F., UZUNOĞLU,S., CĠVELEK, U.,(2003) “Ufuk 2010” Türk Hazır Giyim Sektörü ĠĢletmeler Yol Haritası, Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği, Ġstanbul GÜRġAHBAZ, N., (2001) Hazır Giyim Sektöründe Üretilen Kadın Etek ve Ceketinin Vücut Hareketleri Ġle Uyumunun Ergonomik Açıdan Ġncelenmesi, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara
HAJI, Alireza, ASSADĠ, Morteza (2009). “Fuzzy Expert Systems And Challenge Of New Product Pricing”, Computers & Industrial Engineering 56, p.616–630
HSU,CH., LEE, TY., KUO, HM.(2009). “Applying Fuzzy Theory based Data Mining to Establish the Female Sizing Systems for Garment Production”, 8th WSEAS International Conference on Applied Computer and Applied Computational Science, MAY 20-22, 2009 Hangzhou, PEOPLES R CHINA
ĠNAN, A. (2004). MATLAB ve Programlama, Papatya Yay., Ġstanbul
ĠNCETÜRKMEN, B., (1999). Bir Esnek Ġmalat Sisteminde Yapay Sinir Ağları Kullanılarak Üretim Hatlarının Belirlenmesi, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Sakarya
Ġstatistiklerle Türkiye Tekstil ve Konfeksiyon DıĢ Ticareti 2008 Raporu, http://www.itkib.org.tr/itkib/istatistik/dosyalar/2008_YILLIK_ISTATISTIK.pdf
ĠġBĠLEN, A. (2003). “Konfeksiyon Sanayiinde Bulanık Mantık Uygulamaları”, 3. Uluslar arası Ġleri Teknolojiler Sempozyumu, 18-20 Ağustos, Ankara
ĠġBĠLEN, A. (2005). “Hazır Giyimde de Modada da “Mantık” Bulanıktır”, 4. Uluslar arası Ġleri Teknolojiler Sempozyumu, 28-30 Eylül, Konya
ĠTKĠB (2002). Hazır Giyimde Ölçüler, Ġstanbul Tekstil ve Konfeksiyon Ġhracatçı Birliği Genel Sekreterliği, Teknik El Kitapları Serisi, Yayın No:2002/1, Ġstanbul
JACKSON, Peter,(1999). Introduction to Expert Systems, Third Edition, Addison Wesley Publishing Company, Harlow-England
KAHYA, E.,(2003). Ġnsan gücü Seçiminde Bulanık Uzman Sistemler Yardımı ile Ġş Başvuru Formlarının Değerlendirilmesi, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ĠĢletme Anabilim Dalı, Kayseri
KALINKARA, V., KAYABAġI, N., (1995) Hazır Giyim Sektöründe Boyutsal(Antropometrik) Ölçülerin Önemi, 5. Ulusal Ergonomi Kongresi, Milli Prodüktivite Merkezi-ĠTÜ, Ġstanbul
KARASAR, N.(1995). Bilisel AraĢtırma Yöntemi(Kavramlar, Ġlkeler, Teknikler), Ankara
KAYACAN, C., DAYIK, M. (2001). “Bulanık Mantık Yardımıyla Bornoz Beden Ölçülerinin Tespiti”, Tekstil Maraton Dergisi, Temmuz-Ağustos 4, Adana
KAYAOĞLU,A., SEZER, H., BĠLGĠN, F.,(199?). Hazır Giyim Üretimi, Bizim Büro Basımevi, Ankara
KESKĠN, F., (1995). Hazır Giyim Üretimi Yapan Ġşletmelerin Kalıp Hazırlama Teknikleri ve Kalıp Hazırlarken Karşılaştıkları Güçlükler Üzerine Bir Araştırma, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Üniversitesi, Ġstanbul
KISAOĞLU, Ö. (2006). “KumaĢ Kalite Kontrol Sistemleri”, Pamukkale Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, Cilt:12, Sayı 2, s. 233-241, Denizli
KIYAK, E., KAHVECĠOĞLU, A.(2003). “Bulanık Mantık ve UçuĢ Kontrol Problemine Uygulanması”, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Cilt 1 Sayı 2, Temmuz, s.63-72, EskiĢehir
KIYAK,A., ERGÜVEN,H., KARAVUL, C. (2007). “Zemin Sınıflamasında Bulanık Mantık Uygulaması”, Uluslar arası Deprem Sempozyumu, 22-26 Ekim, Kocaeli
KĠġOĞLU,S., ERENLER ÇAKAR, G., BAYRAKTAR, F., (2006) Büyük Beden Kadın Tüketicilerin Giysi Problemleri, 12. Ulusal Ergonomi Kongresi, 14-16 Kasım, Gazi Üniversitesi, Ankara
KĠġOĞLU, S., YILDIZ, ġ.,(2009). “Hazır Giyim ĠĢletmelerinde ÇalıĢan ĠĢ görenlerin Mesleki Yeterliliklerinin Bulanık Mantık Metodu ile Değerlendirilmesi”, Ulusal Eğitimden Ġstihdama Etkin GeçiĢ Sempozyumu 05-06 Kasım 2009, Ankara
KOCAKOÇ, Deveci, Ġ. (2007). MATLAB ve Ġstatistiksel Veri Analizi, Nobel Yay., Ankara
KODALOĞLU,M., DAYIK,M., ÇOLAK,O., KAPLAN,S. (2002). “Hava Jetli Dokumada Ġplik Tipinin Atkı Hızına Etkisinin Bulanık Mantıkla Tespiti”, Tekstil Maraton Dergisi, Mayıs-Haziran 3, Adana
KORUKOĞLU, S., Serkan BALLI, AyĢen KORUKOĞLU (2008). “Emeklilik Fonlarının Performans Değerlendirmesinde Bulanık Uzman Sistem Kullanımı” Dokuz Eylül Üniversitesi Ġktisadi ve Ġdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:23 Sayı:2, ss.213- 227
KURU,S.,DUYAR,Ġ.,SOLAK,L., SOYAL,N.,(2009). “Giysi Kontrüksiyonunda Kullanılan Ölçülerin Antropometrik Açıdan Ġncelenmesi”, e-Journal of New World Sciences Academy, Volume: 4, Number: 3, Article Number: 2C0011
KUġCU, D.,(2007). Karar Verme Süreçlerinde Bulanık Mantık Yaklaşımı, YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Elektronik Bilgisayar Eğitimi Anabilim Dalı, Ġstanbul
LIEBOWITZ, Jay, DE SALVO, A. Daniel, (1989). Structuring Expert Systems: Domain, Design, and Development, Addison Wesley Publishing Company, New Jersey MAMDANĠ, E.H.,(1974). “Applications of Fuzzy Algorithms for Control of A Simple Dynamic Plant”, Proc. IEE, Vol. 121, 1585-1588,