Bu çalışmada bilişim teknolojilerinin konaklama işletmeleri performansına etkileri belirlenmeye çalışılmıştır. Yazında yapılan taramada, Türkiye’de, bilişim teknolojilerinin konaklama işletmelerinin işletme performansı üzerine etkilerini araştıran bir araştırmaya rastlanılmamıştır. Bu özelliği bakımından araştırma orijinal bir çalışma niteliğine sahiptir. Türkiye’de faaliyet gösteren beş yıldızlı konaklama işletmelerine yönelik yürütülen bu araştırmada, diğer sektörlere yönelik araştırma bulgularına benzer sonuçlar elde edilmiştir.
Araştırmada yer alan kullanım yapısı; rapor bileşeni (raporlar oluşturma, listeler oluşturma, rapor verme, işlemlerin takibi, yapılan işler üzerinde kontrolü sağlama, rapor alma, işlemlerin kayda alınması), takip bileşeni (faaliyet giderlerinin takibi, faaliyet giderlerinin kayda girilmesi, malzeme - ekipman talebinde bulunma, stok takibi, grafik - sunular oluşturma, yazılar yazma), bilgi bileşeni (bilgi alışverişinde bulunma, işbirliği yapma, etkin ve doğru kararlar alma, iletişimde bulunma, bilgiye erişme), işlemler bileşeni (faaliyetlerimle ilgili isabetli kararlar alma, değişikliklerin takibi, hesaplama yapma, faaliyetlerimle ilgili analiz yapma, ürün veya hizmet geliştirme, günlük ve haftalık işlerin planlaması) ve satış bileşeninden (müşteri istekleri takibi, satış yapma, müşteri şikayetleri takibi, satışların kayda girilmesi, satış işlemlerinin takibi) oluşmaktadır.
Araştırmada test edilen teorik modelin “kullanım” yapısının, “maliyet” ve “performans” yapıları ile ilişkisi yapısal eşitlik modeli yöntemi ile analiz edilmiştir. Analiz sonucunda “kullanım” yapısı ile “maliyet” yapısı arasında ve “kullanım” yapısı ile “performans” yapısı arasından doğrudan ilişki olduğuna dair istatistik bakımdan anlamlı bir sonuca ulaşılamamıştır.
Araştırmada yer alan maliyet yapısı; bakım bileşeni (iletişim maliyeti, iş gücü maliyeti, virüs koruma maliyeti, veri yedekleme maliyeti, bakım maliyeti, kırtasiye maliyeti, güncelleme maliyeti), destek bileşeni (eğitim maliyeti, teknik destek maliyeti, bilgisayar sarf malzemeleri maliyeti) ve bozulma bileşeninden (olası bozulmalarda veri kaybı maliyeti, çalışmadığında iş kaybı maliyeti) oluşmaktadır. Diğer taraftan, araştırmada yer alan performans yapısı ise işletme performansı göstergeleri olan doluluk, RevPAR, gelir ve karlılık çıktılarından oluşmaktadır.
Performans yapısını oluşturan finansal çıktıları her zaman net ve doğru bir şekilde elde etmek olanaklı olamamaktadır. İşletme performansına yönelik bilgi edinmede genellikle zorluklarla karşılaşılmaktadır. Net bir bilgiye sahip olunmadığı için, işletme politikası gereği olarak, rakiplere işletmeye özgü bilgilerin ulaşacağı endişesi veya yasal düzenlemeler sonucu karşılaşılabilecek olası olumsuzluklardan kaçınmak gibi birçok
nedenden dolayı, çalışanlar veya yöneticilerin işletme performansına yönelik soruları cevaplandırmaktan kaçındıkları veya eksik veya hatalı bilgi verdikleri görülmektedir. Performans çıktılarına ilişkin elde edilen bilgilerin subjektif olma özelliği göstermesi analizlerde eksik veya hatalı sonuçların elde edilmesi sonucunu doğurabilmektedir.
Kullanım yapısını oluşturan bileşenler ve bileşen maddeleri incelendiğinde, kullanım yapısının; çalışanların bilişim teknolojilerini kullanmadan dolayı elde ettiği yararlara ilişkin algı düzeyini temsil ettiği görülmektedir. Diğer taraftan maliyet yapısı, bilişim teknolojilerini kullanmanın getirdiği maliyet unsurları algı düzeyini; performans yapısı ise işletme performansı çıktılarına ilişkin algı düzeyini temsil etmektedir. Kullanım yapısı doğrudan anketi cevaplayanların kendi bireysel yargıları ile ilgili hususlardır. Maliyet ve performans yapıları ise işletmeye özgü unsurlardan oluşmaktadır. Diğer bir ifade ile teorik modelde bireysel tercihlere dayalı değişkenlerden oluşan kullanım yapısı ile örgütsel çıktılara dayalı değişkenlerden oluşan maliyet ve performans yapıları arasında bir ilişki olup olmadığı analiz edilmiştir. Anketi cevaplayanların, bireysel tercihlerinin belirlenmeye çalışıldığı kullanım yapısında daha objektif yaklaşım gösterdikleri, maliyet ve performans yapılarına yönelik olarak da daha subjektif yaklaşım gösterdikleri yargısına varılmıştır. Araştırma modeli yapılarından kaynaklanan bu temel farklılığın araştırma sonuçlarına da yansıdığı ve “kullanım yapısı ile maliyet yapısı” ve “kullanım yapısı ve performans yapısı” arasında doğrudan bir ilişki olmadığı sonucunu verdiği sonucuna varılmıştır.
Araştırmada yer alan katkılar yapısı; planlama bileşeni (iş gücü planlaması yapma, yapılacak işlerin planlamasını yapma, faaliyetlerle ilgili geleceğe yönelik planlama yapma, faaliyetlerle ilgili işbölümü yapma, faaliyetlerle ilgili bölüm içi görevlerde koordinasyon sağlama, kaynakların etkin dağılımını yapma, faaliyetlerle ilgili geleceğe yönelik tahminde bulunma ve faaliyetlerle ilgili bölümler arası koordinasyon sağlama), iletişim bileşeni (bölüm içinde iş arkadaşlarla iletişimde bulunma, bölümler arası iletişimde bulunma, çalışma arkadaşları ile haberleşme, astlar ile iletişimde bulunma, üstler ile iletişimde bulunma, diğer işletmelerle iletişim, bilgiler toplama faaliyetler ile ilgili bilgiler aktarma, grup veya zincirdeki diğer oteller ile iletişim), yöneltme bileşeni (işgörenleri cezalandırma, işgörenleri motive etme, takım ruhu oluşturma, görev ve sorumlulukları düzenleme, talimatlar/direktifler verme, talimatlar/direktifler alma) ve karar bileşeninden (sorunları çözme, yenilikler yapma, görevleri yerine getirme, kararlar alma) oluşmaktadır.
Analiz sonuncunda katkılar yapısı ile maliyet yapısı arasında istatistik bakımdan anlamlı doğrudan ilişki olduğu ve kullanım yapısı ile performans yapısı arasından istatistik bakımdan anlamlı doğrudan ilişki olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Katkılar yapısını oluşturan bileşenler ve bileşen maddeleri incelendiğinde, katkılar yapısının; bilişim teknolojilerini kullanmanın çalışanların iş yapışlarına getirdiği katkılara ilişkin algı düzeyini temsil ettiği görülmektedir. Diğer taraftan maliyet yapısı, bilişim sistemleri kullanmanın getirdiği maliyetleri temsil etmektedir. Bilişim teknolojileri kullanmanın sağladığı katkılar ile maliyet arasında istatistik bakımdan anlamlı ilişik olması sonucu beklenen bir sonuçtur. Konaklama işletmelerinde, günlük işlemler dolayısıyla sürekli bir haberleşme, bilgi akışı, listeler oluşturma, raporlar düzenleme, talimatlar verme vb. faaliyetler çok yoğun yaşanmaktadır. Bahsi geçen bu haberleşme ve iletişimin temelinde ise bilgi aktarımı sözkonusudur. Gün içerisinde çok yoğun bilgi akışının sağlanması gerekliliği bilişim teknolojilerinin konaklama işletmelerinde yaygın kullanılması sonucunu doğurmaktadır. Bilgi akışı trafiğinin bilişim sistemleri aracılığı ile yapılması, bu sistemler çalışmadığı veya bozulduğu durumlarda işgücü kaybı, veri kaybı ve iletişim yetersizliğinin doğurduğu diğer bir dizi sorunları beraberinde getireceği ve maliyetleri etkileyeceği kaçınılmazdır. Bu bakımdan araştırmada sonucunda ulaşılan “katkılar yapısı ile maliyet yapısı arasında istatistik bakımdan anlamlı doğrudan ilişki olduğu” sonucu beklenen bir sonuçtur.
Araştırmada yürütülen analiz sonucunda, katkılar yapısı ile performans yapısı arasında istatistik bakımdan anlamlı doğrudan ilişki olmadığı belirlenmiştir. Kullanım yapısı ile performans yapısı arasındakine yapı farklılığı durumunun katkılar yapısı ile performans yapısı arasında da var olduğu düşünülmektedir. Katkılar yapısında yer alan bilişim teknolojileri kullanımına ilişkin değişkenler doğrudan çalışanların kendilerine yönelik bilgileri içermektedir. Performans yapısındaki değişkenler ise işletmeye özgü çıktılardan oluşmaktadır. Anketi cevaplayanların, bireysel tercihlerinin belirlenmeye çalışıldığı katkılar yapısında daha objektif yaklaşım gösterdikleri, maliyet ve performans yapılarına yönelik olarak da daha subjektif yaklaşım gösterdikleri yargısına varılmıştır. Araştırma modeli yapılarından kaynaklanan bu temel farklılığın araştırma sonuçlarına da yansıdığı ve “katkılar yapısı ile performans yapısı” arasında doğrudan bir ilişki olmadığı sonucunu verdiği sonucuna varılmıştır.
Yazında; bilgi teknolojilerinin etkisinin çok sayıda bölüme ve bölümlerin bütçelerine yayıldığı ve bundan dolayı da gerçek maliyetinin ve faydalarının belirlenmesinin zor olduğu vurgulanmaktadır (Connolly, 1999). Araştırmada
gerçekleştirilen hipotez testleri neticesinde elde edilen sonuçlar yazında ileri sürülen bu teoriyi destekler nitelikte olmuştur. Bilişim teknolojileri kullanımı faktörü ve bilişim teknolojilerinin sağladığı katkılar faktörü ile performans arasında istatistik bakımdan anlamlı bir ilşiki olmadığı mevcut verilere dayalı analiz sonucunda belirlenmiştir. Bilişim teknolojileri uygulamada isgörenlerin ve yöneticilerin iş yapışlarını kolaylaştırıcı bir etkiye sahip olduğu bilinse de mevcut veriye dayalı analiz sonucuna göre bu durumun işletme performansı üzerinde doğrudan bir etkisi olduğu söylenememektedir.
Bilişim teknolojileri ile işletme performansı arasındaki ilişkiyi araştıran yazındaki çalışmalar incelendiğinde benzer sonuçlara ulaşılmış olduğu görülmektedir. Bruque ve Medina (2002) tarafından da ifade edildiği gibi, diğer yazarlar da yaptıkları çalışmalarda bilgi teknolojilerinin firma performansı üzerine etkileri konusunda benzer sonuçlara varmışlardır. Bilişim teknolojileri ile işletme performansı arasındaki ilişkiyi inceleyen Weill (1992), işlemsel bilgi teknolojileri ve karlılık veya verimlilik arasında bir ilişki olmadığını, daha çok stratejik yatırımla ilişkisi olduğunu ortaya koymuştur. Harris ve Katz (1989), yaptıkları çalışmada bilgi teknolojileri ile çeşitli performans göstergeleri arasında zayıf ilişki olduğu sonucuna varmıştır. Strassmann (1990, 1997, 1999, 2002) araştırmalarında, bilgi teknolojileri ile performans ölçütleri arasında korelasyon olmadığı ve son 20 yıldır bu durumun değişmemiş olduğunu ifade etmiştir. Hitt ve Brynjolfsson (1996), bilgi teknolojisine yapılan harcama ile çıkar gruplarının toplam getirisi, varlıkların getirisi (ROA) veya yatırımın getirisi (ROE) arasında hiçbir korelasyon olmadığı sonucuna varmıştır.
Araştırmacıların vurguladığı bir diğer husus ise bilişim teknolojileri ile işletme performansı arasındaki ilişkiyi araştırmada kullanılan yöntem farklıklarıdır. Alpar ve Kim (1990) ifade ettikleri gibi performans tahminleri kullanılan yönteme duyarlıdır. Noyelle (1990), hizmetlerde ciddi ölçüm problemleri yaşandığını ifade etmiştir. Sonuçta, bilişim teknolojileri ile işletme performansı arasındaki ilişkiyi ölçmede tercih edilen analiz yöntemi bakımından birtakım sıkıntılar bulunduğu ortadadır.
Bu araştırmada ileri sürülen teorik model, yapısal eşitlik modeli yönteminden yararlanılarak analiz edilmiştir. Yapısal eşitlik modeli, modelde yer alan yapıların tamamını eşanlı dikkate alarak analiz eden çoklu regresyon modelidir. Yapısal eşitlik modeli analiz yönteminin temel özellikleri ve kendine özgü dinamikleri, bilişim teknolojileri ile işletme performansı arasında doğrudan ilişki olmadığı sonucunu belirlemede etkili olduğu düşünülmektedir.
Tek başına bilgi teknolojisi uygulamasının örgüt performansına etkisini bütün olarak ölçmede geleneksel performans ölçüleri yetersiz kalmaktadır (Crowson ve Treacy, 1986). Bilgi teknolojisinin yararları her zaman açık veya kesin olmamakta, yararların algılanması yıllar sürmektedir. Mahmood ve diğerleri (1998), bilgi teknolojisi yatırımı ile diğer verimlilik ve performans ölçüleri arasındaki ilişkilerin açık olmadığı sonucuna varmışlardır. Benzer şekilde, David, Grabski ve Kasavana (1996), işletmede kullanılan teknolojinin örgütün değer zincirini kaplayıp değer zinciri boyunca yayıldığı için otel sektöründeki bilgi teknolojisinin tarifi ve anlaşılması zor olduğunu belirtmişlerdir. Yazarların vardığı sonuç, teknolojiden sağlanan yararları ölçmenin, doğrudan teknolojinin yararı olarak nitelendirmenin veya nedensel ilişkiler oluşturmanın imkansız değilse bile zor olduğudur. Anderson (1984) bu bağlamda; performansa ilişkin belirsizliğin çok olması nedeniyle bilgi teknolojileri ile işletme performansı arasında bir nedensel bağ oluşturmanın zorluğuna dikkat çekmiştir.
Araştırmada ileri sürülen teorik model yapılarından olan kullanım ve katkılar yapılarını oluşturan bileşen maddeleri dikkatle incelendiğinde, bilişim teknolojilerinin daha çok iç süreçlerle ilişkili olduğu görülmektedir. Diğer taraftan, performans yapısını oluşturan doluluk, RevPAR, gelir ve karlılık bilişim teknolojileri dışında, indirimler, reklam ve tanıtım, konuk tatmini, hava durumu, bulunulan yöredeki farklı kültürel veya sosyal etkinlikler gibi birçok dış faktörden etkilenmektedir. Bilişim teknolojileri operasyonel faaliyetlerle ilgili olurken işletme performansı çıktıları sonuçlarla ilgili olmaktadır (Bharadwaj ve ark., 1999; Bharadwaj, 2000). Araştırmada ileri sürülen teorik model yapılarındaki bu farklılığın sonuçta, bilişim teknolojilerinin sürece yönelik operasyonel faaliyetlere olan etkileri ile işletme performansı çıktıları arasında doğrudan bir ilişki olmadığı sonucunu doğurduğu yargısına varılmıştır.
Bilgi teknolojisi yatırımının verimlilik, gelişmiş işletme karlılığı ve müşteri değeri ile ilişkili olması beklenir. Hitt ve Brynjolfsson (1996), bilgi teknolojisinin verimliliği artırabildiğini ama sağlanan ek fayda ve yüksek işletme karları arasında ampirik bir bağlantının olmadığını belirtmişlerdir. Bilgi teknolojisi ile performans ölçüleri arasında güçlü bağlantıları gösteren az sayıdaki araştırma dışında yeterli araştırma bulunmamaktadır (Silva, 2001). Bilgi teknolojisi ile performans ölçüleri arasındaki bağlantıyı ortaya koymadaki yetersizlik, bilgi teknolojisinin bir örgütün performansında gerçekten belli bir farklılık yaratıp yaratmadığı sorusunun, asıl problem olarak kalmasına neden olmaktadır
Bilişim teknolojilerinin sağladığı yararların iş yapış hızının artması, doğruluk, etkin bilgi paylaşımı vb. genelde gözle görülmeyen yararlar olduğu görülmektedir. Performans
çıktıları işletme bütününe ilişkin sonuçları daha nesnel bir şekilde yansıtmaktadır. Dolayısıyla bilişim teknolojileri ile işletme performansı arasında doğrudan ilişki olmaması, nesnel olmayan bilişim teknoloji yararları ile nesnel olan işletme performansı çıktıları arasında analiz yapmanın sonucu olabilir (Kwon ve Collopy, 2004). Diğer bir ifadeyle, bilişim teknolojilerine yönelik algılar işletme performansı ile doğrudan ilişkilendirilemektedir.
Yapısal eşitlik modeli, mevcut veri ile teorik model arasındaki uyumu ortaya koyan bir analiz tekniğidir. Yapısal eşitlik modelleri, sınanmaya çalışılan model ya da modellerin o model için toplanmış olan veriler için ne derecede uygun olduğuna ilişkin değerlendirme ölçütleri sunmaktadır (Hoyle, 1995; Raykov ve Marcoulides, 2000; Pedhazur ve Schmelkin, 1997). Dolayısıyla, teoride bir ilişki olmadığı sonucuna varılsa bile gerçekte bilişim teknolojilerinin işletme performansı üzerine bir etkisinin olduğu gerçeği göz ardı edilmemelidir. Bilişim teknolojilerinin kendine özgü yapısının (yani tek bir bölüm veya birimle sınırlı olmayıp örgüt geneline yayılmış olması), araştırmanın analizinde kullanılan yöntemin ve araştırmada kullanılan veri toplama ölçeğinin araştırma sonucunun bu yönde çıkmasında temel etken olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak, konaklama işletmelerinde bilişim teknolojileri kullanımının sağladığı yararlara ilişkin algılar ile işletme performansı arasında doğrudan ilişki olduğu mevcut veri ve model analizi ile desteklenememiştir.
Bilişim teknolojilerinin konaklama işletmeleri performansına etkilerini ölçmenin zorluğu ve karmaşıklığına literatürde yoğun bir şekilde değinildiği görülmektedir. Bu konu üzerinde çalışma yapacak olan araştırmacılar iş görenler ve yöneticiler için ayrı ayrı geliştirilmiş ölçekler yardımıyla araştırma yapılabilir ve birbirinden bağımsız yürütülen bu çalışmaların sonuçlarını kıyaslama yoluna gidilebilir. Bilişim teknolojilerinin bütün olarak işletme performansa etkilerininin yanında, işlevsel bölümler bazında etkilerini ölçme yoluna gidilebilir.
Benzer araştırma seyahat işletmelerine yönelik de yürütülebilir. Seyahat işletmelerine yönelik olası bir araştırmanın sonuçları bu çalışma ile kıyaslanarak bilişim sistemlerinin işletme performansına etkileri bağlamında konaklama işletmeleri – seyahat işletmeleri karşılaştırması yapılabilir. Sektör bazında analizlerin yanında işletme bazında da analizlere gidilerek bilişim sistemlerinin işletme performansına etkileri kıyaslaması yapılabilir.
EKLER
Ek.2 Anket Örneği
Sayın Yetkili,
Bu anketin amacı, konaklama işletmelerinde bilgi teknolojisi kullanımının, işletme performansına olan etkilerini tespit etmektir. Anketi cevaplandırırken, bilgi teknolojisi kullanımı ve performans arasındaki ilişkilere yönelik yararlı bilgiler edineceğinize inanıyoruz. Ankete vereceğiniz cevaplar bilimsel amaçlı bir araştırmada kullanılacak olup, vereceğiniz tüm bilgiler GİZLİ tutulacaktır. Araştırmanın sağlıklı yürütülebilmesi için sizin vereceğiniz cevaplar çok büyük önem arz etmektedir.
Turizm sezonunun hareketlendiği ve iş yoğunluğunuzun arttığı bu dönemde, sizin için çok değerli olduğunu bildiğimiz yaklaşık 15 - 20 dakikalık zamanınızı ankete ayırabilirseniz çok memnun olacağız. Zahmetinizin karşılığı olarak, istemeniz durumunda, ankete katılan oteller arasında yapılacak olan bilgi teknolojilerinin etkin kullanımı kıyaslamasına ilişkin sonuçlar karşılıksız olarak size iletilecektir.
Gösterdiğiniz ilgi ve yardımlarınıza teşekkür ederiz. Çalışmalarınızda başarılar ve bol kazançlı bir turizm sezonu geçirmenizi dileriz.
Prof. Dr. M. Şerif ŞİMŞEK Öğr. Gör. Ali Şükrü Çetinkaya Posta ve İletişim Bilgileri
Selçuk Üniversitesi, Silifke - Taşucu Meslek Yüksekokulu 33900 Taşucu – Silifke / MERSİN
Telefon: 0324.7412734 / Fax: 0324.7413847 Cep: 0533.354 97 95 e-mail: alisukru@selcuk.edu.tr / alisukru68@hotmail.com
NOT:
1. Bu çalışma kesinlikle ticari bir amaç taşımamaktadır ve reklam veya ilan mahiyetinde değildir. Türkiye genelinde faaliyet gösteren beş yıldızlı otel işletmeleri arasından tamamen tesadüfi yöntemle belirlenmiş bulunmaktasınız. Adresiniz Hotel Guide 2006, web siteniz, vb. veri kaynakları taranarak elde edilmiştir.
2. Ankete internet üzerinden, www.alisukru.org/anket web adresinden de ulaşabilirsiniz. 3. Araştırma sonuçlandığında özetinden edinmek isterseniz, lütfen son sayfadaki 10. soruda
“evet” seçiniz.
BÖLÜM I: Bilişim Teknolojileri Faktörü
1) Faaliyetlerinizde herhangi bir bilgisayar sistemi (masa üstü bilgisayar, dizüstü bilgisayar, avuçiçi bilgisayar, vb.) kullanıyor musunuz?
Evet
Hayır (cevabınız hayır ise lütfen son sayfadaki 10. soruya geçiniz)
2) Faaliyetlerinizde hangi otel yönetim sistemini kullanmaktasınız? (birden fazla seçim yapılabilir)
MOD SISPAR ELEKTRA FIDELIO AMONRA ATOZ HOTMAN ODEON ALIOS ASSİST VHP SENTEZDELUX
Bölümüme özgü geliştrilimiş bir program (lütfen belirtiniz) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Diğer (lütfen belirtiniz) _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
3) Faaliyetlerinizde kullandığınız bilgisayar sistemlerine ilişkin aşağıda verilen ifadelere ne düzeyde katılıyorsunuz? İlgili seçiminizi daire içine alınız veya 9 işareti koyunuz.
1 = tam katılıyorum 2 = biraz katılıyorum 3 = ne katılıyorum ne katılmıyorum 4 = biraz katılmıyorum 5 = hiç katılmıyorum Faaliyetlerimde kullandığım bilgisayar sistemleri, Katılım düzeyi
1. Görevlerimi yerine getirmede yeterli işleve sahiptir 1 2 3 4 5 2. İhtiyacıma göre veri sunumu ve listelemesi yapar 1 2 3 4 5 3. Düzenli yedekleme yapmaktadır 1 2 3 4 5 4. Yeterli şifreleme özelliğine sahiptir 1 2 3 4 5 5. Yeterli virüs korumaya sahiptir 1 2 3 4 5
6. İş aksamasına neden olmaz 1 2 3 4 5
7. Veri girişi kolaydır 1 2 3 4 5
8. Kayıtlı bilgiye erişim kolaydır 1 2 3 4 5
9. Kullanımı kolaydır 1 2 3 4 5
4) Kullandığınız bilgisayar sistemlerinin bilgi sağlama niteliklerine ilişkin verilen ifadelere ne düzeyde katılıyorsunuz? İlgili seçiminizi daire içine alınız veya 9 işareti koyunuz.
1 = tam katılıyorum 2 = biraz katılıyorum 3 = ne katılıyorum ne katılmıyorum 4 = biraz katılmıyorum 5 = hiç katılmıyorum Kullandığım bilgisayar sistemleri, Katılım düzeyi
1. Yeterli bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
2. Tam bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
3. Doğru bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
4. Tutarlı bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
5. Zamanında bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5 6. Anlaşılır bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
7. Alakalı bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
8. Güncel bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
9. Hızlı bilgi sağlamaktadır 1 2 3 4 5
BÖLÜM II: Bilgisayar Sistemleri Kullanımı 1) Ne kadar süredir faaliyetlerinizle ilgili
bilgisayar sistemleri kullanmaktasınız?
6 aydan az 6 ay – 1 yıl arası 1 yıl – 3 yıl arası 4 yıl – 6 yıl arası 7 yıl – 9 yıl arası 10 yıl ve daha fazla
2) Faaliyetlerinizle ilgili bilgisayar sistemleri kullanma bilgi düzeyiniz hangi seviyededir?
Hiç bilmeyen Acemi Orta düzey Yeterli Uzman
3) Görevlerinizi yerine getirirken ortalama hangi sıklıkla bilgisayar sistemleri kullanıyorsunuz?
Hiç
Günde defalarca Günde birkaç kez Haftada birçok kez Haftada birkaç kez Ayda birçok kez Ayda birkaç kez
4) Faaliyetlerinizle ilgili bilgisayar sistemleri kullanımına ortalama ne kadar süre harcıyorsunuz?
Hiç 1 saatten az 1- 2 saat arası 3 – 4 saat arası 5 – 6 saat arası 7 – 8 saat arası 8 saatten fazla
5) Faaliyetlerinizle ilgili bilgisayar sistemleri kullanımına yönelik olarak herhangi bir eğitim aldınız mı?
Hayır, hiç almadım
Bir ay ve daha kısa süreli bir eğitim aldım 2 – 5 aylık bir eğitim aldım
6 – 9 aylık bir eğitim aldım 10 – 12 aylık bir eğitim aldım
12 aydan daha uzun süreli bir eğitim aldım
6) Faaliyetlerinizle ilgili bilgisayar sistemleri kullanımına yönelik olarak aldığınız eğitimi yeterli buluyor musunuz?