Singapur

Singapur Cumhuriyeti, Uzak Doğuda yer alan 4.608.167 nüfuslu bir ada devletedir ve 3.104.900 Đnternet kullanıcısıyla dünyada en yoğun Đnternet kullanım oranına sahip ülkelerden birisidir366. Đnternet kullanım oranının yüksek olması sebebiyle Đnternetin toplumsal hayatta önemi büyüktür. Singapur e-devlet projelerini büyük ölçüde de hayata geçirmiştir367.

Singapur’da Đnternet, Media Development Authority (“MDA”)368 isimli kamu kurumu tarafından Class Licence Notification369 (“CLN”) ve Internet Code of Practice (“ICP”)370 isimli düzenlemelerdeki esaslara göre yönetilmektedir. MDA Đnternet dâhil tüm medya mecralarında kamu menfaatlerine, kamu düzenine, ulusal birliğe ve ahlaka aykırı içerikleri engellemek için gereken tedbirleri almakla görevlendirilmiştir371.

363

Güvenilirlikten kast edilen her zaman resmiyet değildir. Daha önce açıklandığı üzere, CC gibi resmi niteliği olmayan birçok netiquette sistemi milyonlarca kullanıcı tarafından yaygın olarak kullanılabilmektedir. Bkz. dn. 43. 364 Rao/Klopfenstein, s. 126. 365 Deibert/Palfrey/Rohozinski/Zittrain, s. 371. 366

Internet Usage in Asia, http://www.internetworldstats.com/stats3.htm.

367

Article 19: Global Campaign for Free Expression, Freedom of Expression and the Media in Singapore, London 2005 (“Article-19”), s. 28.

368

Media Development Authority, http://www.mda.gov.sg.

369

Class Licence Notification (1996),

http://www.mda.gov.sg/wms.file/mobj/mobj.487.ClassLicence.pdf.

370

Internet Code of Practice,

http://www.mda.gov.sg/wms.file/mobj/mobj.981.internet_code_of_practice.pdf.

371

Singapur, Đnternet içeriğine sınırlı bir düzeyde müdahale etmektedir372. Ancak Singapur’un Đnternet içeriğine müdahale etmemesi, Đnternette yayınlanan içerikten dolayı sorumluluğun doğmadığı manasına gelmemektedir. Singapur’da hukuka aykırı içerikten dolayı hukuki ve cezai sorumluluğun ağır olması vatandaşları oto-sansüre itmektedir373. Ayrıca, diğer sosyal teknikler yaygın bir şekilde kullanılarak ĐSS’ler başta olmak üzere, tüm medya mecraları için kombine lisanslama yöntemleri kullanılmakta ve Đnternet içerik politikaları ayrıntılı bir şekilde düzenlenmektedir374. Ülkede ĐSS’ler dâhil yerel gazeteler, televizyonlar ve radyo istasyonlarını da devletle farklı şekillerde ekonomik bağı olan şirketler işletmektedir375.

CLN, ĐSS’lerin ve içerik sağlayıcıların uyması gerek idari yükümlülükleri düzenlemektedir. CLN, içerik sağlayıcıyı ticari, siyasi, dini veya başka bir amaçla Đnternette bir içeriği yayına koyan kişi, topluluk, kurum veya kuruluş olarak tanımlamıştır376. CLN’ye göre, içerik sağlayıcıların aksi belirtilmediği sürece MDA’dan izin veya lisans almaksızın Đnternette faaliyette bulunabileceklerini öngörmektedir. Ancak, siyasi ve dini içerikli web sitelerinin faaliyetlerine başlamalarından itibaren 14 gün içinde MDA nezdinde kendilerini tescil etmelerini zorunlu tutmuştur377. Yukarıda açıklandığı üzere, Đnternet kullanım oranının yüksek olması sebebiyle Đnternetin sosyal hayatta etkisi büyüktür. Yapılan bu düzenlemenin gerekçesi olarak her ne kadar toplumu derinden etkileyen siyasi ve dini konularda Đnternetin kötüye kullanımını engellemek gösterilse de, bu düzenlemenin muhalif görüşleri bastırmak için kullanıldığı iddia edilmektedir378. MDA ise Đnternet içeriğini sansürlemediğini ve Singapur vatandaşlarının Đnternetteki aktivitelerini takip etmekten ziyade, pornografi, aşırı 372 Deibert/Palfrey/Rohozinski/Zittrain, s. 365. 373 Deibert/Palfrey/Rohozinski/Zittrain, s. 366. 374 Article-19, s. 31. 375 Article-19, s. 39. 376 CLN, m. 2. 377 CLN, m. 3. 378

Örneğin, Sintercom isimli online topluluk sitesi lisans şartlarına uymadığı gerekçesiyle kapatılmıştır. Bkz. Sintercom, http://en.wikipedia.org/wiki/Sintercom; Benzer bir şekilde Đslami Sivil Toplum Örgütü’nün web sitesi fateha.com ve Talking Cock isimli online topluluk sitesi lisanslama yükümlülüklerini yerine getirmedikleri için çeşitli yaptırımlara uğramıştır. Diğer örnekler ve eleştiriler için bkz. Bkz. Article-19, s. 44.

şiddet ve ırksal ve dinsel ayrımcılığı önleme gibi amaçlarla hareket ettiğini iddia etmektedir.

ICP, servis ve içerik sağlayıcıların sorumluluk rejimini düzenlemektedir. Singapur servis sağlayıcıların ve içerik sağlayıcıların sorumluluğunu gelişen Đnternet teknolojilerini de göz önüne alarak ayrıntılı bir şekilde düzenlemiştir. Söz konusu düzenlemeye göre tüm ĐSS’ler bu düzenlemenin gereklerine uymakla ve yasaklı kabul edilen içeriğe Singapur kullanıcılarının erişimini engellemek ile yükümlü tutulmuştur379. Ayrıca, ĐSS’ler MDA tarafından kendilerine iletilecek erişim engelleme kararlarını eşzamanlı olarak uygulamakla sorumlu kılınmışlardır. Gereken özenin gösterilmesi, sorumluluğun doğmaması için yeterli görülmektedir380.

Đçerik sağlayıcıların kural olarak Đnternette sunulan içerikten dolayı sorumlu olduğu belirlendikten sonra, sorumluluğu kaldıran haller web sitesinde kullanılan Đnternet servisinin özellikleri göz önüne alınarak ayrı ayrı düzenlenmiştir.

Sohbet grupları gibi özel yazışma servislerinde ICP’de yasaklanmış konular dışında bir konunun seçilmesi ve doğrudan veya dolaylı olarak bu tür içeriğe müsaade edilmemesi içerik sağlayıcının sorumluluğunu ortadan kaldırmamaktadır381. Đçeriğin başkaları tarafından oluşturulduğu ve genel kullanıma açık duyuru sayfaları ve forum gibi servislerin kullanılması durumlarında, içerik sağlayıcının olağan editörlük faaliyetleri sonucunda yasaklı içeriği kendisinin tespit etmesi veya kendisine bu yönde bir bildirimde bulunulması sonucu bu tür içeriğin engellenmesi sorumluluğu ortadan kaldırmaktadır382. Diğer Đnternet servisleri için ise içerik sağlayıcının yasaklı içeriği kasten oluşturmadığı ve yasaklı içeriğin kaldırılması için gereken çabayı göstermesi sorumluluğun ortadan kalkması için yeterli görülmektedir383. Son olarak tüm içerik sağlayıcıların MDA tarafından kendilerine ihtar yapılması 379 ICP, m. 2. 380 ICP, m. 3. 381 ICP, m. 3 f. 3 (a). 382 ICP, m. 3 f. 3 (b). 383 ICP, m. 3 f. 3 (c).

durumunda, içeriği engellemekle yükümlü tutulmuşlardır. Ancak bu hükmün editörlük yetkisi olmayan Đnternet yayımcıları ile web sunucuları yöneticileri için uygulanmayacağı öngörülmüştür.

ICP yasaklı içeriği kamu yararına, genel ahlaka, kamu düzenine ve güvenliğine, ulusal birliğe veya Singapur Kanunlarına aykırılık teşkil eden her türlü içerik olarak tanımlamıştır384. Bu kavramların geniş ve yoruma açık olmaları sebebiyle, yasaklı içeriğin belirlenmesinde göz önünde bulundurulması gereken esaslar ICP’de ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

ICP’nin 4. maddesine göre “(a) çıplaklık veya bir cinsel organın tasvirine ilişkin içerik; (b) cinsel şiddet içeren veya rızaya dayanmayan tecavüz veya benzeri taciz görüntüleri; (c) kişi veya kişileri açık bir cinsel ilişki içerisinde gösteren içerik; (d) 16 yaşın altındaki kişileri etken veya edilgen her türlü şekilde cinsel bir şekilde tasvir eden içerik; (e) eşcinsel, lezbiyen, ensest, sapık, hayvanlarla veya ölülerle cinsel ilişkiyi içeren her türlü içerik; (f) her türlü şiddet ve vahşet içeriği; (g) etnik, ırksal veya dinsel kin, kavga veya her türlü tahammülsüzlüğü öven, teşvik eden veya destekleyen içerik” yasaklı içerik olarak kabul edilmiştir. Ancak bu tür içeriğin tıbbi, bilimsel, sanatsal veya eğitimsel bir değeri varsa, içeriğin yasaklı içerik olarak değerlendirilmeyeceği kabul edilmiştir385. Son olarak, ICP ilgililerin bir içeriğin yasaklı içerik olup olmamasına yönelik şüpheleri varsa, MDA’ya başvurarak bu konuda karar vermesini talep etmesine olanak tanımaktadır386. ICP’de yer alan tüm bu sebeplerin dışında CLN ĐSS’lerin sundukları hizmetlerin loto, at yarışı, her türlü şans oyunu, astroloji ve her türlü falcılık, fuhuş veya izinsiz danışmanlık servisleri için kullanılmaması için gereken tedbirleri almakla yükümlü tutmuştur387.

CLN ve ICP dışında Singapur’un seçim kanunlarında seçim dönemlerindeki Đnternet yayınları için özel düzenlemeler bulunmaktadır. Söz konusu düzenleme siyasi partilerin ve siyasi konularda içerik sağlayan tüm web

384 ICP, m. 4 f. 1. 385 ICP, m. 4 f. 3. 386 ICP, m. 4 f. 4. 387 CLN, m. 15.

sitelerinin uymaları gereken esasları düzenlemekte ve özel seçim yasakları öngörmektedir388.

Yapılan bir araştırmada Singapur’da çoğu pornografik içerikli sadece yüze yakın web sitesinin engellendiği tespit edilmiştir389. Ayrıca Singapur devleti tüm içeriği filtrelemek yerine, sakıncalı kabul ettiği içeriğe erişildiğinde, içeriğin sakıncalı olduğunu gösteren bir mesajı göstermekle yetinmektedir. Pornografik içerikli web sitelerine yönelik sınırlı sayıda engellemenin devletin bu tür içeriğe yönelik hoşnutsuzluğunun bir göstergesi olarak sembolik niteliğe sahip olduğu düşünülmektedir390.