Bilinen ilk robot tasarım uygulayıcısı ve yapay zeka dahisi bilgin Ebu'l İzz el- Cezeri'dir. Onun buluşları, Artukoğulları'nın sarayına renk katan icadları, yüzyıllar sonra tekrar araştırılmış ve benzerleri yapılmıştır. 1180'li yıllarda kullanılan bu icadlardan bir tanesi düğmesine basınca şerbet ikram eden kadın robot tasarımdır. Hükümdarı eğlendiren ve saz çalan robot kızlar; sarayın salonunda gezinen altından yapılmış robot tavus kuşları; bahçede gezinen filler; başına dokununca ağzından sıcak sular akıtan tavus kuşları; abdest alması için hükümdarın eline su döken hizmetçi robot; her salonun ortasında, devirdaimle sürekli ve aralıklı su fışkırtan fıskiyeler; bahçedeki havuzda gezinen bir kayık ve içine su dolan kayığı bir yandan boşaltırken bir yandan da borusunu öttürerek yardım çağıran kayıkçı; bahçede suni ağaçlar arasına gizlenmiş, rüzgar estikçe sesler çıkaran robot kuşlar; kış günlerinde sarayın geniş salonlarının ısıtılmasında kullanılan, içinden sıcak sular geçen bakır radyatörler, yani kalorifer; en önemli icadlarından biri ise yapay zekanın ilk örneklerinden olan saray hazinelerinin 28 şifreli kapılarıdır (Algül, 2017).
19. ve 20 yy. 'daki işgücünün makinalaşması eğilimi 20. yüzyılın ortalarından itibaren günümüze gelinceye dek makinanın insanlaşması eğilimine dönüşmeye başlamıştır. Biliminsanları makinanın insanlaşması yani insana benzer özellikler taşıması ve ona benzer davranışlar sergilemesi için 'insan gibi zeka'sı olması gerektiğine inandılar. Ve 1943-1956 yılları arasında yapay zeka olarak adlandırılabilecek ilk çalışmaları yaptılar. Bu ilk çalışmalarda Sturgis McCulloch ve Walter Pitts yapay sinir ağlarını örnek olarak aldılar. Bu modelin ortaya çıkması için temel dayanakları üç farklı kuramın biraraya gelmesiyle
oluştu. Bertrand Russell ve Alfred North Whitehead; önermeler mantığı, Charles Sherrinton; nöron teorisi, Alan Turing; hesaplanabilirlik kuramı. McCulloch- Pitts'in sinir hücresi üç çeşit geçit olarak çalışmaktadır: Ve, veya, değil ateşlemeye etki eden önermeler sayesinde bu sinir ağları ifade edilebilir hale gelmiştir. McCulloch-Pitts bu sinir ağlarının uygun şekilde tanımlandığı takdirde öğrenme becerisi de kazanabileceğini ileri sürmüşlerdir. Sonrasında Donald Olding Hebb önerdiği Hebbian learning kuralı ile sinir hücrelerinin arasındaki bağlantıların şiddetini değiştirmiş ve insana benzer bir özellik olarak öğrenebilen yapay sinir ağları üretebilmek mümkün hale gelmiştir. Bu çalışmadan sonra iki farklı temel yaklaşım doğmuştur: Sembolik yapay zeka, sibernetik yapay zeka (Kamer, 2009). Burada çalışmamızı ilgilendiren kısım elbetteki matematik ve mantıksal yapısından ziyade bu yapay sinir ağlarının çalışma sisteminin insan zekasına benzer bir çalışma sistemi olmasıdır. Bu yapılan ilk çalışmaların üzerinden yarım asırı aşkın bir süre geçmiş ve günümüzde tarama verilerini kullanmak için depolayan yapay zekalar geliştirilmiştir.
Günümüzde geliştirilen yapay zeka örneklerinden bir tanesi de şarkı sözleri ve vokal ile birlikte şarkı üretme yeteneğine sahip olan JukeBox isimli bir yapay zekadır. Her türden müzik türünün olduğu bir veri seti ile geliştirilen Jukebox bu set sayesinde eğitim aldığı sanatçılarınkine çok benzer özelliklerde şarkılar üretebilmektedir (Uç, 2020). Yapay zekaya Türkiye'den bir örnek olarak Bager Akbay'ın üzerinde çalıştığı şiir yazan bir yapay zekaya sahip olan bir robot. Akbay'ın "Deniz Yılmaz" ismini verdiği bu şair robot kendisine yüklenen oniki bin şiirin verilerini kullanarak şiirler yazmaktadır (TRT2, 2020).
1956 yılı yapay zeka için milat yılı olarak kabul edilmektedir. Dartmounth konferasında terim olarak ilk kez "yapay zeka" kavramı ortaya atılmıştır. Bu konferans haftalarca sürmüş ve; automat teorisi, sibernetik, sinyal işleme, yapay sinir ağları, bilişsel bilim, mantık teorisi gibi alanlarda biliminsanları biraraya gelmiştir. Bu konferans yapay zeka alanı açısından çok önemli olmasının yanısıra, bir yandan da fazlasıyla aceleci ve o an gerçekleşmesi mümkün olmayan fikirlerin ortaya atılmasından dolayı 1965 ve 1970 yılları arasında karanlık dönem diye adlandırılan durağan bir döneme girilmesine yol açmıştır. Rönesans dönemi ise, 1970-1975 yılları arasında y aşanmış ve yapay zeka araştırmacıları tıp, dil bilimi, psikoloji gibi bilim dallarından da yararlanmaya başlamışlardır.
Sonrasında "Yapay Zeka Kışı" denilen yeni bir durgunluk dönemi yaşanmış, erken dönemde hayali kurulan otonom uzman sistemler, robot doktor, avukat, askerler geliştirilememişti. Bu başarısızlık sonucu yapay zeka kış dönemine girmiş ve fonlarında kısıtlanması ile labaratuvarlar kapanmış, projeler iptal edilmiş ve teknolojik ütopya 6 yıl boyunca dükkanını kapatmıştır. Sonrasında 1980 yılı itibariyle girişimcilik dönemi başlamış ve insan hayatını kolaylaştıracak sistemler, finans, üretim, yönetim alanında icadlar önemli bir dönemin başlangıcı olmuştur. Ardından yapay zeka muazzam bir gelişme göstermiş 1997 yılında IBM tarafından geliştirilen Deep Blue yazılımı dünya şampiyonu Garry Kasparov'u satranç maçında yenmiştir. Sonrasında 1998 yılında insan duygularını anlayan ilk duygusal robot "Kısmet" geliştirildi. İlk evcil robot olan AIBO ise Sony tarafından 1999 yılında üretildi. Ruslan Salakhutdinov ve Goeffrey Hintn ise derin nöral ağ üzerindeki çalışmalarını 2006 yılında gerçekleştirdi. 2011'de IBM tarafından geliştirilen WATSON yazılımı "Kim milyoner olmak ister?" isimli yarışmada 1 milyon dolar kazanan ilk robot oldu. Yine aynı yıl Apple firması SIRI isimli asistan yapay zekayı tanıttı. ALEXA isimli yapay zeka ise 2014 yılında Amazon tarafından alışveriş işlerine yardımcı olması için piyasaya sürüldü. Lee Sedol 2016 yılında karşılaştığı Google Deepmind tarafından geliştirilen AlphaGO yazılımına go maçında 4-1 mağlup oldu(Armağan, 2019).
Sonrasında, günümüz 2020 yılına gelinceye kadar yapay zeka sayesinde genel anlamda internet alanında yapay zeka çok önemli gelişmeler kaydetti. İnsanların bilgisayarında ziyaret ettiği siteleri ve arattırdığı kelimeleri hafızasına alarak hedef kitle analizleri sonucu onlara firmaların ürünlerini tanıtan yapay zekalar reklam alanının ve kapitalizmin hizmetçileri oldular. Aynı işlevselliğiyle bu yapay zekalar diğer taraftan topladıkları bilgilerle politik, askeri, ekonomik, siyasi, akademik alanların önemli istihbaratçıları oldular. Diğer yandan internet ortamındaki yapay zeka ve bulut teknolojisinin gelişmesi insanların görsel, metinsel, işitsel anlamda muazzam bilgi kaynaklarına ulaşmalarını sağladı. Günümüzde yapay zekalar insanlara kalkacağı saat, yapacağı iş, karnındaki bebeğin bugün ne durumda olduğu, bugün hangi yemeği nasıl yapması gerektiği, kiminle evlenebileceği, nereden alış veriş yapacağı, ne giyeceği, yaşlanınca neye benzeyeceği ve daha bir çok konuda karmaşık algoritmalar kullanarak insanlara
yardım ediyor ve bunu yaparken de yine insanların, özellikle de büyük sermayelerin kontrolü altında kapitalizm tarafından yönlendiriliyorlar.
İnsanoğlunun yirmi ve yirmibirinci yüzyıllarda doğayı kapitalizmle aldatması onu tatmin etmemiş, onu yirmibirinci yüzyılda teknolojiyle de aldatma eylemini gerçekleştirmiştir. Böylece insanın kapitalizm fetişizmine bir de teknoloji sevicilik eklenmiştir. Özellikle yirmibirinci yüzyıl ortalarında artan yapay zeka ve robot arayışları insanın mükemmel insanı inşa etme çabalarıdır. Bir manada kendi doğasını ona ihanet ederek yitirmiş insan bu acziyetini, doğasını robot ve yapay zeka inşası çabalarıyla gidermektedir. Doğa şimdi robotların metal yansımalarından dışavurmakta, yapay zekaların ara yüzlerinden kesilip yakılmış ağaçların kökleri fışkırmaktadır. İnsanın bilimkurgu filmlerinde makinalaşması yeni bir doğa oluşturarak ona hükmetme çabasından başka bir şey değildir. Çünkü insanın özü olan doğa yine insan tarafından yok edilmiş ve insan için hükmedecek başka bir şey kalmamıştır. Doğa insan ilişkisinde insanın merkeze yerleştirilmesi nasıl pragmatist bir yaklaşımsa robotu ve yapay zekayı mükemmele eriştirme çabası da benzer bir yaklaşımdır.