Sertifikasyon Programları

73

Öğrenim belgesi ve kişinin bilgi gerektiren herhangi bir konuda niteliğini gösteren belge olarak tanımlanan sertifika ve onaylama olarak Türkçeye çevrilen sertifikasyon kavramları özellikle iş hayatında çalışanların kendilerini kanıtlama ve iş bulma süreçlerinde katkı veren önemli dokümanlardır (TDK, 2005:589).

Sertifikasyon süreçleri ve sertifikaların bilişim sektöründeki yeri ise diğer sektörlere göre daha baskın karaktere sahiptir. Günümüz bilişim sektöründe teknik bilgi ve beceriyi kanıtlayan sertifikalar örgün öğretim diplomalarından daha fazla geçerliliğe sahip olabilmektedir. Özellikle yazılım sektöründe bilgisayar ya da yazılım mühendisi lisans diplomasına sahip olmadan aldıkları özel eğitim ve katıldıkları sertifikasyon programları sonrasında sektörde istihdam edilen birçok çalışan bulunmaktadır. Bilişim teknolojileri sektörünün genel iş tanımlarından ziyade özel uzmanlıklar üzerinde büyüdüğü gerçeği sertifika ile uzmanlığını belgeleyenlerin genel diploma sahibi kişilerden daha kolay iş bulabilmesini sağlamaktadır (Çubukçu, 2006:2). Bünyesinde php web yazılım uzmanı çalıştırmayı planlayan bir şirket, yazılım mühendisi diploması sahip bir kişiden ziyade php web programlama uygulamaları gerçekleştiren, bu tecrübesini sertifika ve örnek uygulamaları ile kanıtlayabilen bir çalışanı istihdam etmek isteyebilmektedir.

Türkiye’de kamusal mesleki yeterlilikler süreci Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından koordine edilmektedir. Mesleki Yeterlilik Kurumu’nu Ulusal Yeterlilikler Çerçevesinde belirtilmiş meslek gruplarına göre oluşturduğu yeterliliklerin sınav ve sertifikalandırma süreçleri yetkilendirilmiş belge kuruluşları tarafından takip edilmektedir. Avrupa Yeterlilik Çerçevesi’ ne uygun olarak oluşturulan Ulusal Yeterlilik Çerçevesinde örgün eğitim ile paralel olarak sekiz yeterlilik kademesi belirlenmiş ve bu kademelere uygun eğitim müfredatları ve sınav süreçleri hazırlanmıştır. Dokümanda bilişim sektörü yeterlilikleri en başta yapılan çalışmalar içerisinde yer almış ve 2019 yılı sonu itibariyle on sekiz bilişim yeterliliği tanımlanmıştır.

74

Tablo13: Mesleki Yeterlilik Kurumu Bilişim Sektörü Mesleki Yeterlilikler Yeterlilik

Kodu

Yeterlilik Adı Seviye Yetkilendirilmiş Belge Kuruluşu

Onay Tarihi 12UY0046-4 Ağ Teknolojileri Elemanı 4 İstanbul Aydın Üni.

İstanbul Ayvansaray Uni.

2012

12UY0046-5 Ağ Teknolojileri Elemanı 5 İstanbul Aydın Üni. 2012

12UY0047-6 Ağ Teknolojileri Uzmanı 6 2012

12UY0106-4 Bilgi İşlem Dest. Elemanı 4 İst.Uyg.Gaz ve Enerji Tek.Arş.Müh.San.Tic.A.Ş.

2013

12UY0106-5 Bilgi İşlem Dest. Elemanı 4 2013

12UY0045-4 Bilgisayar Donanım Elemanı

4 İst. Aydın Üni. 2012

12UY0045-5 Bilgisayar Donanım Elemanı

5 İst. Aydın Üni. 2012

13UY0166-6 BT Çözümleri Uzmanı 6 2013

12UY0107-4 BT Satış Elemanı 4 Kategori Mağazacılık Derneği İktisadi İşletmesi

2012

12UY0108-5 BT Satış Sorumlusu 5 Kategori Mağazacılık Derneği İktisadi İşletmesi

2012

19UY388-5 Dijital Sanayi Operatörü 5 2019

13UY0167-4 Sistem İşletmeni 4 2013

13UY0167-5 Sistem İşletmeni 5 2013

13UY0165-5 Sistem Yöneticisi 5 2013

13UY0165-6 Sistem Yöneticisi 6 2013

13UY0168-4 Veri Giriş Elemanı 4 İst.Uyg.Gaz ve Enerji Tek.Arş.Müh.San.Tic.A.Ş.

2013

13UY0164-4 Web ve Çoklu Ortam Geliştiricisi

4 2013

13UY0164-5 Web ve Çoklu Ortam Geliştiricisi

5 2013

75

Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından bilişim sektöründeki çalışanlara belirli kuruluşlar aracılığıyla verdiği yeterlilik unvanının yanında bir mesleğin başarı ile icra edilmesi için gerekli olan bilgi, beceri, tavır ve tutumların neler olduğunu tanımlayan meslek standartları hazırlanmıştır. Meslek standartlarına göre mesleğin tanımı, uluslararası sınıflamadaki yeri, sağlık, güvenlik ve çevre ile ilgili mevzuat, çalışma ortamı koşulları gibi meslek tanımı bilgileri ile görevler ve başarı ölçütleri, kullanılan araç ve gereçler, bilgi, beceri, tutum ve davranışlar gibi mesleğin profiline ilişkin bilgiler bulunmaktadır.

Tablo 14: Mesleki Yeterlilik Kurumu Bilişim Meslek Standartları

Standart Adı Seviye Standart Adı Seviye

Yazılım Geliştirici 4-5 Bt Satış Elemanı ve Sorumlusu 4-5 Yazılım Uygulamaları Destek

Elemanı / Sorumlusu

4-5 Bilgi İşlem Destek Elemanı ve Sorumlusu

4-5

Veritabani Teknik Elemanı / Yönetmeni

4-5 Ağ Teknolojileri Elemanı / Uzmanı

4-5-6

BT İş Analizi Elemanı 5 Siber Güvenlik Elemanı 5

Sistem İşletmeni / Yöneticisi 4-5 Veri Giriş Elemanı 4 Telekomünikasyon Operasyon ve

İşletim Elemanı / Sorumlusu / Uzmanı

4-5-6 Telekomünikasyon Şebeke Kurulum Elemanı / Sorumlusu / Uzmanı

3-4-5-6

Telekomünikasyon Bakım Onarım Elemanı / Sorumlusu

3-4-5 Telekomünikasyon Şebeke Planlama Uzmanı

6

Web ve Çoklu Ortam Geliştiricisi 5-6 Dijital Sanayi Operatörü 5 Telekomünikasyon Enerji Sistemleri

Elemanı / Sorumlusu

4-5 Telekomünikasyon Yer İstasyonu Tesis ve İşletme Elemanı / Sorumlusu / Uzmanı

3-4-5-6

Telekomünikasyon Elektronik Kart Üretim, Montaj ve Test Elemanı / Sorumlusu

3-4-5 Telekomünikasyon Şebeke Planlama Saha Elemanı / Sorumlusu / Uzmanı

4-5-6

Bilgisayar Donanım Elemanı 4-5

Kaynak: Mesleki Yeterlilik Kurumu Ulusal Meslek Standartları Web Sayfasından Derlenmiştir.

Genel bilgisayar kullanımı sertifikasyonları arasında Avrupa Birliği sürecini de içerisine alan Avrupa Bilgisayar Yetkinlik Sertifikası önemli bir yer tutmaktadır. Bazı

76

üniversitelerimiz, kamu kurumlarımız ve özel eğitim kurumlarının ECDL sertifikasını vermek üzere özel olarak yetkilendirilmiştir. Müfredat içerisinde temel, ileri, CAD, web temel ve imaj oluşturma konuları bulunmaktadır.

Tablo 15: Avrupa Bilgisayar Yetkinlik Sertifikası Müfredat Bilgileri – Konu Başlıkları ECDL Temel Müfredatı

-BT Temel Kavramları

-Bilgisayarı kullanmak ve dosyaları yönetmek -Kelime İşlemci

-Hesap Çizelgesi -Veri Tabanları -Sunum

-Bilgi İşlem

ECDL Temel: 7 bölümde tamamlanır.

ECDL Başlangıç:

Herhangi 4 bölümde tamamlanır.

ECDL İleri Müfredatı -Kelime İşlemci -Hesap Çizelgesi -Veri Tabanları -Sunum

Her bir modül ayrı ayrı bir sertifika.

Toplamda 4 sertifika.

ECDL CAD

Bilgisayar destekli çizim uygulamalarında pratik yetkinlik

ECDL CAD

ECDL Web Tasarım

Web tasarım uygulamalarında pratik yetkinlik

ECDL WEB Temel

ECDL Image Maker

Image Maker uygulamalarında pratik yetkinlik

ECDL Image Maker

Kaynak: Şenel ve Seferoğlu, 2009:397

Bilişim sertifikaları konuları açısından incelendiğinde genel bilgisayar kullanımı, işletim sistemi yönetimi, siber güvenlik, programlama ve veri tabanı, ağ yönetim, marka ve cihaza yönelik sertifikasyonların yanında dijital medya, grafik ve tasarım, kurumsal kaynak yönetimi ve muhasebe programları uzmanlığı olarak da sınıflandırılabilmektedir. İşletim sistemi yönetimi sertifika programları arasında Microsoft ve Linux işletim sistemlerine yönelik kullanıcı ve sistem yöneticisi düzeyinde farklı eğitimler bulunmaktadır. Genellikle özel eğitim kurumları tarafından düzenlenen Microsoft

77

sertifikasyon programı sektör içerisinde en fazla tercih edilen eğitim olmaktadır. Çeşitli düzeylerde Microsoft servisleri uzman bilişim çalışanı yetiştirmeyi amaçlayan eğitimler sonucunda sınavda başarılı olanlar uluslararası geçerliliği olan sertifikalara sahip olmaktadır. Microsoft firması 2018 yılında geliştirdiği yeni sertifikasyon yapısı ile birlikte tüm yönetim ürünlerini bulut çözümü olan Azure ve ofis çözümü olan 365 içerisinde toplamıştır. Her bir ürünü için temel, orta düzey ve uzman düzeyi olarak üç farklı sertifikasyon programı geliştirmiştir.

Linux işletim sistemi eğitimleri işletim sisteminin açık kaynak kodlu olması nedeniyle üniversiteler ve gönüllü topluluklar tarafından düzenlenmektedir. Bu kurumların dünya çapında en büyüğü ve en geçerlisi merkezi Kanada’da olan Linux Meslek Enstitüsü’dür. LPIC 1, 2 ve 3 sertifikaları bulunmakta, giriş düzeyi, ileri seviye ve üst seviye olarak sınıflandırılmaktadır.

Ağ yönetimi eğitim ve sertifika programları içerisinde genel ağ işletimi ve yönetimi eğitim ve sertifikasyonları olduğu gibi en fazla tercih edilen programlar firmaların kendi ürünlerine yönelik eğitimleridir. Cisco başta olmak üzere Huawei, Hp gibi ağ cihaz ve ekipmanları üreten firmalar kendi eğitim müfredat ve sınav sistemlerini kurmuşlardır. Üniversiteler ve özel eğitim kurumları tarafından verilen eğitimler ile birlikte kursiyerler hem temel ağ eğitimi almakta hem de cihazlara yönelik konfigürasyon ve yönetim senaryolarını uygulamalı olarak öğrenmektedir.