İlk ve Orta Öğretim Düzeyindeki Bilişim Sektörü Eğitimleri

59

İlk ve orta öğretimde bilişimin eğitim müfredatı içerisine sokularak ilk uygulamalarının gerçekleştirilmesi teknik liselerde ve 1980’li yılların başındadır. 2000’li yılların başında ilkokul düzeyinde bilişim eğitimi başlatılarak en alt düzeyde vatandaşların bilgisayar ve bilişim sistemleri ile tanışması amaçlanmıştır. Teknolojinin ve internetin gelişmesi ile birlikte küçük sınıflarda teknolojinin kullanılmasının öğretilmesi, batı ve doğu illerimizdeki eşitsizliklerin giderilmesi için en azından öğrencilerin bilişim cihazları ile tanışması amaçlanmıştır. Öğrenci yaşları ve sınıfları büyüdükçe teknolojiyi ve bilişim araçlarını sadece tüketim amaçlı kullanmaktan ziyade bir üretim aracı olarak kullanmaları öğretilmeye başlanmıştır.

Özel eğitim kurumları ve bazı devlet okullarının ana sınıflarında seçmeli ve ücretli olarak okutulan robotik kodlama eğitiminin yanında günümüzde bilişim eğitimi, 2018-2019 yılında ilk kez uygulanan yeni müfredat sistemi içerisinde ortaokul birinci sınıftan itibaren okutulmaya başlanan “Bilişim Teknolojileri ve Yazılım” dersi ile başlamaktadır (MEB, 2018).

Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersi müfredatı incelendiğinde Türkiye Yeterlilik Çerçevesinde belirtilen beceri düzeylerine paralel olarak beceri düzeylerinin belirlendiği ve bu düzeylere uygun konu başlıklarının atandığı görülmektedir. Tanımlanan dört beceri düzeyinde Bilişim Teknolojileri, Etik ve Güvenlik, İletişim, Araştırma ve İş birliği, Ürün Oluşturma, Problem Çözme ve Programlama adlarında beş adet ders okutulmaktadır. Bu dersler sonucunda temel bilgi teknolojileri, iletişim bilgisi ile tasarım ve programlama yetenekleri kazandırılmasının hedeflendiği gözlemlenmektedir.

Ortaokullarda bilişim eğitimi 5. ve 6. Sınıflarda Bilişim Teknolojileri ve Yazılım dersinin zorunlu olarak okutulması ile başlatılmaktadır. 7. ve 8. Sınıflarda seçmeli olarak okutulan bilişim dersinin yanında yine seçmeli olarak okutulan Teknoloji ve Tasarım dersi ile öğrencilere bilgisayar destekli tasarım yetenekleri kazandırılmaya çalışılmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından müfredattaki bilişim derslerine ek olarak özel kurslar bünyesinde Üretim Odaklı Bilgi ve İletişim Teknolojisi Eğitimleri Kurs Programı adı altında eğitim kurumlarına öğrencilerin bilişim yeteneklerini geliştirmeleri amacıyla kurslar açmalarına olanak sağlanmıştır. Bu kurs programı ile 7. ve 8. Sınıflardan itibaren öğrencilerin yazılım, donanım, web teknolojileri ve veri tabanı konularında bilgi sahibi olmaları amaçlanmıştır (MEB, 2014).

60

Türkiye’de lise düzeyi eğitim Millî Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanan resmi lise türleri çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Bu lise türleri matematik ve fen bilimleri alanında yüksek öğrenime hazırlayan Fen Liseleri, sosyal bilimler ve edebiyat alanında ihtiyaç duyulan nitelikli insanlar yetiştiren ve yüksek öğrenime hazırlayan Sosyal Bilimler Liseleri, yabancı dil ve dünyadaki bilimsel ve teknolojik gelişmeleri izleyebilecek düzeyde öğrenime sahip öğrenci yetiştiren Anadolu Liseleri, ortak genel kültür dersleri ile birlikte endüstriyel teknik alanlarda mesleki formasyon verilmesine ve en az bir yabancı dil öğretilmesini amaçlayan, okulu bitiren öğrencilere ustalık belgesinin yetki ve sorumluluklarına sahip İş Yeri Açma Belgesi ve Teknisyen unvanı verilen Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri ile Çok Programlı Anadolu Liseleri’dir. Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlı Mesleki ve Teknik Anadolu Liseleri adı altında gruplandırılan liseler arasında, Sağlık Meslek Liseleri, Ticaret Meslek Liseleri, Turizm Meslek Liseleri, Kız Teknik ve Meslek Liseleri, Teknik ve Endüstri Meslek Liseleri, Tarım Meslek Liseleri, Spor Liseleri ve İmam Hatip Liseleri bulunmaktadır (MEB, 2018). Liselerde bilişim eğitimi farklı lise türlerinde farklı uygulamalar ile işlenmektedir. Fen, Anadolu ve Sosyal Bilimler Liseleri’nde haftada iki ya da dört saat olmak üzere okutulan Bilgisayar Bilimleri dersi ile öğrencileri bilgi toplumuna hazırlamak, internet ve programlama konularına temel bir giriş sağlamak, problem çözme ve algoritma tasarımı yetenekleri kazandırmak amaçlanmaktadır. Haftada 1 ya da 2 saat alınabilecek bilişim proje hazırlama dersleri ile öğrencilerin laboratuvarlarda ya da farklı ortamlarda bilişim uygulamalarına katılmaları ve kendilerini geliştirmeleri amaçlanmaktadır.

Bilişim eğitiminin lise bölümünde önemli bir yeri olan Mesleki ve Teknik Anadolu Liselerinin Bilişim Teknolojileri Alanı’nda meslek ve teknik programına tabi tutulan öğrenciler teorik ve uygulamalı birçok bilişim dersi almaktadır. Bilişim Teknolojileri Liseleri okuyan öğrenciler ikinci sınıftan itibaren alan dersleri seçmekte ve seçtikleri alanda daha fazla eğitim alma imkânı bulmaktadır. Alan derslerindeki yazılım bölümleri web programcılığı ve veri tabanı programcılığıdır. Burada temel yazılım derslerinin yanında web ve veri tabanı yazılımcılığına özgü ileri konular işlenmektedir.

61

Tablo 7: Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Anadolu Meslek ve Teknik Programları Bilişim Teknolojileri Alanı Bilişim Dersleri

DERS KATEGO RİSİ DERSLER 9. SINIF 10. SINIF 11. SINIF 12. SINIF Alan Ortak Dersleri Mesleki Gelişim 2 - - -

Bilişim Teknolojilerinin Temelleri - 4 - -

Programlama Temelleri - 4 - -

Paket Programlar - 2 - -

Temel Elektronik ve Ölçme - 2 - -

Bilişim Teknik Resmi - 2 - -

Dal Dersleri

İşletmelerde Beceri Eğitimi - - 2 3

Açık Kaynak İşletim Sistemi - - 2 3

Mesleki Yabancı Dil - - 2 3

Nesne Tabanlı Programlama - - 2 3

Veri tabanı - - 2 3

Gelişmiş İnternet Uygulamaları - - 2 3

Sistem Bakım ve Onarım - - 2 3

Elektronik Uygulamaları - - 2 3

Bilgisayarlı Devre Tasarımı - - 2 3

Sistem Kontrol Uygulamaları - - 2 3

Sunucu İşletim Sistemi ve Ağ Güvenliği - - 2 3

Web Tasarımı ve Programlama - - 2 3

Grafik ve Animasyon - - 2 3

İnternet Programcılığı - - 2 3

Veri tabanı Organizasyonu - - 2 3

Ağ Sistemleri ve Yönlendirme - - 2 3

Sunucu İşletim Sistemi - - 2 3

E-Posta Sunucu - - 2 3

Kaynak: Millî Eğitim Bakanlığı Web Sitesinden Derlenmiştir.

Ağ işletmenliği alan seçiminde temel bilgi teknolojileri ve bilgi teknolojilerinin iletişim bölümünü oluşturan ağ teknolojileri ve cihazlarına yönelik eğitimler verilmektedir.

62

Bilgisayar teknik servis alanında öğrencilere yazılım ve donanım alanında yardım masası, hata giderme ve onarım süreçleri öğretilmektedir. Her alan öğrencisi için teorik derslerin yanında sektörle bağlantılı olarak uygulamalı eğitimler ve projeler planlanmaktadır. Ders programları ve ders içerikleri incelendiğinde sektörde bilişim teknisyenliği unvanı altında istihdam edilmeye yönelik öğrencilere temel yazılım ve veri tabanı, sistem bakım ve onarım, ağ işletmeciliği ve sunumcu işletimi yapabilme yeteneklerinin kazandırılmaya çalışıldığı görülmektedir.