Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler

tica-ret, vergi ve gümrük mevzuatlarının uygulanması bakımından gümrük hattı dışında kalan, ülkenin mali mevzuatının tamamen ortadan kaldırıldığı veya önemli ölçüde uygulanmadığı, sınaî ve ticari faaliyetler için daha geniş kapsamlı teşvik ve muafi-yetlerin uygulandığı ve sınırları belirlenmiş yerlerdir. Serbest bölgeler ülkenin siyasi sınırları içerisinde olmakla birlikte gümrük hattı dışında kaldıklarından bölge içinde yapılan mal teslimleri ile hizmet ifalarının KDV’ye tabi olmadığı görülmektedir.²⁰

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1-a maddesine göre, serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler KDV’den istisnadır. Aynı Kanun’un 12/3’üncü maddesi uyarınca, fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılabilmesi için;

- Fason hizmetin serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olması,

- Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılması, şartları birlikte gerçekleşmelidir.

Ayrıca, söz konusu şartlara ilaveten, ana madde ve malzemelerin serbest böl-geden gönderilmesi ve fason hizmete konu malın yeniden serbest bölgeye gönde-rilmiş olması gerekir.

ÖNEMLİ: Fason hizmetler dışında, Türkiye’den bu bölgelerde faaliyet gösteren-lere yapılan hizmetler 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1’inci maddesi çerçevesinde KDV’ye tabidir.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1’inci maddesine göre her türlü mal ve hizmet ithalatı katma değer vergisinin konusuna girmektedir. Buradan

hare-20 Ahmet AYANOĞLU, Serbest Bölgelerde Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden Analizi, Vergi Raporu Dergisi, Ankara, Temmuz 2011, s. 58.

ketle, serbest bölgelerden Türkiye’ye yapılan mal teslimleri bir ithalat işlemi sayıldı-ğından, yapılan bu işlem katma değer vergisine tabi olacaktır. Bununla birlikte, ithal edilen eşyanın 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 16’ncı maddesinde yer alan ve ithalat istisnasından yararlanan bir mal olup olmaması durumunun da göz ardı edilmemesi gerekmektedir.²¹

! ÖZELGE: İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 18/05/2016 tarihli özelgede;

2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliğinin 14/1 inci maddesi kapsamında Ser-best Bölgedeki firma tarafından fason dikim, yıkama, boyama vb. işçilik yapılmak üzere Türkiye’de bulunan firmaya gönderilen ürünlerin bu firma tarafından da Fir-manıza gönderilmesi durumunda, Firmanızca yapılacak fason boyama, yıkama hiz-metlerinin KDV’den istisna olup olmadığı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir. Bu hususa ilişkin olarak İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı; “3065 sayılı Kanunun 11/1-a maddesine göre, serbest bölgedeki müşteriler için yapılan fason hizmetler KDV’den istisnadır. Aynı Kanun’un 12/3’üncü maddesi uyarınca, fason hizmetlerin serbest bölgelerdeki müşterilere yapılmış sayılabilmesi için;

- Fason hizmetin serbest bölgelerde faaliyet gösteren müşteriler için yapılmış olması,

- Fason hizmetten serbest bölgelerde faydalanılması, şartları birlikte gerçekleşmelidir.

Ayrıca, söz konusu şartlara ilaveten, ana madde ve malzemelerin serbest böl-geden gönderilmesi ve fason hizmete konu malın yeniden serbest bölgeye gönde-rilmiş olması gerekir.

Bu istisna uygulamasında fason hizmet, bir malın mülkiyet ve tasarruf hakkının devralınmaksızın ücreti karşılığı belirli işlemlere tabi tutularak/işlemlerden geçiri-lerek tasarruf veya mülkiyet hakkı sahibine iade edilmesini ifade eder.

Buna göre, serbest bölgeden gönderilen ana madde ve malzemelerin, yurtiçin-de bulunan işletmeleryurtiçin-de çeşitli işlemlere tabi tutulduktan sonra yeniyurtiçin-den serbest bölgeye gönderilmesi suretiyle verilen fason hizmetler istisna kapsamında değer-lendirilir.

Fason hizmetler dışında, Türkiye’den bu bölgelerde faaliyet gösterenlere yapılan hizmetler 3065 sayılı Kanunun 1’inci maddesi çerçevesinde KDV’ye tabidir.”

açıklamasına yer verilmiştir.

Buna göre, “Serbest Bölgedeki firma tarafından fason dikim, yıkama, boyama vb. işçilik yapılmak üzere Türkiye’de bulunan firmaya gönderilen ürünlerin bu firma tarafından da firmanıza fason boyama, yıkama yapılmak üzere gönderilmesi duru-munda firmanızca yurt içindeki bu firmaya verilecek söz konusu hizmetler KDV’ye tabi bulunmaktadır.” şeklinde açıklamada bulunmuştur.

21 age. s. 59.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nde; Serbest bölgelere yapılan fason hizmetlere yö-nelik istisna, fason hizmetin tamamlanmış ve serbest bölgedeki müşteriye faturanın düzenlenmiş olması şartıyla, fason hizmete konu malın gümrük bölgesinden çıka-rak serbest bölgeye vasıl olduğu vergilendirme döneminde (gümrük beyannamesi veya gümrük beyannamesi yerine geçen serbest bölge işlem formunda malın ser-best bölgeye vasıl olduğunu gösteren idare tarafından onaylandığı tarihi içine alan dönemde) uygulanır ve bu vergilendirme dönemine ait beyanname ile beyan edilir.

Serbest bölgelere yapılan fason hizmetler, fason hizmete konu malın serbest bölgeden yurtiçine, yurtiçinden serbest bölgeye gönderilmesine ilişkin gümrük be-yannamesi veya gümrük bebe-yannamesi yerine geçen serbest bölge işlem formu ve fason hizmete ilişkin olarak serbest bölgedeki alıcı adına düzenlenen satış fatura-ları ile tevsik edilir.

Gümrük beyannamesi veya yerine geçen belgenin onaylı örneği ibraz edilebile-ceği gibi, bunların bilgilerini ihtiva eden bir liste de verilebilir. Aynı şekilde tevsik için satış faturaları veya fotokopisi yerine satış faturalarına ilişkin bilgileri ihtiva eden firma yetkililerince onaylı bir listenin ibrazı da mümkündür.

Serbest bölgelere verilen fason hizmet ihracından kaynaklanan iade taleplerin-de aşağıdaki belgeler aranır:

- Standart iade talep dilekçesi - Fason hizmet faturaları veya listesi

- Fason hizmete konu malın serbest bölgeden yurtiçine, yurtiçinden serbest bölgeye gönderilmesine ilişkin gümrük beyannamesi veya gümrük beyanna-mesi yerine geçen belge aslı veya örneği

- Fason hizmetin verildiği döneme ait indirilecek KDV listesi - Yüklenilen KDV listesi

- İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu 2.5.1. Nakden İade

a. 5.000,00-TL’yi Aşan

Mükelleflerin serbest bölgelere verdiği fason hizmet ihracından kaynaklanan ve 5.000,00-TL’yi aşan kısmın iadesi, vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.

b. 5.000,00-TL’yi Aşmayan

Mükelleflerin serbest bölgelere verdiği fason hizmet ihracından kaynaklanan ve 5.000,00-TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

2.5.2. Mahsuben İade

Mükelleflerin serbest bölgelere verdiği fason hizmet ihracından kaynaklanan

mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde mik-tarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.