İndirimli Orana Tabi Bazı Mal ve Hizmetler

2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile;

- Net alanı 150 m² ye kadar konut teslimleri,

- Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri,

- Kanunla kurulmuş sosyal güvenlik kuruluşları ve belediyelere yapılan sadece 150 m2 ye kadar konutlara ilişkin inşaat taahhüt işleri,

için KDV oranı % 1 olarak tespit edilmiştir. Bu durumda, 3065 Sayılı Katma De-ğer Vergisi Kanunu 1’inci maddesi kapsamına giren ve net alanı 150 m² ye kadar olan konut teslimlerinde, KDV oranı % 1 olarak uygulanır. 150 m²’yi aşan konutların tesliminde ise genel vergi oranı uygulanır. Ancak, 2007/13033 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 1 inci maddesinin altıncı fıkrasına göre, (I) sayılı listenin 11’inci sırasında yer alan net alanı 150 m²’ye kadar konutlardan; 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu kapsamındaki büyükşehirlerde (16/5/2012 ta-rihli ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında rezerv yapı alanı ve riskli alan olarak belirlenen yerler ile riskli yapıla-rın bulunduğu yerler hariç), lüks veya birinci sınıf inşaat olarak yapılan ve ruhsatın sonradan revize edilip inşaat kalitesinin yükseltilmesi hali de dahil olmak üzere, yapı ruhsatının alındığı tarihte, üzerine yapıldığı arsanın 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun 29’uncu maddesine istinaden tespit edilen arsa birim m² vergi değeri;

(i) Yapı ruhsatı 1/1/2013 ila 31/12/2016 tarihleri arasında alınan konut inşaa-tı projeleri ile kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi 1/1/2013 tarihinden itibaren yapılacak konut inşaatı projelerinde;

a) 500,00-TL ile 1.000,00-TL (1.000,00-TL hariç) arasında olan konutların tes-liminde bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen vergi oranı, b) 1.000,00-TL ve üzerinde olan konutların tesliminde bu maddenin birinci

fık-rasının (a) bendinde belirtilen vergi oranı uygulanır.

(ii) Yapı ruhsatı 1/1/2017 tarihinden (bu tarih dahil) sonra alınan konut inşaa-tı projeleri ile kamu kurum ve kuruluşları ile bunların iştirakleri tarafından ihalesi 1/1/2017 tarihinden itibaren yapılacak konut inşaatı projelerinde;

a) 1.000,00-TL ile 2.000,00-TL (2.000,00-TL dahil) arasında olan konutların tesliminde bu maddenin birinci fıkrasının (c) bendinde belirtilen vergi oranı,

b) 2.000,00-TL’nin üzerinde olan konutların tesliminde bu maddenin birinci fık-rasının (a) bendinde belirtilen vergi oranı

uygulanır.

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 10/a maddesinde, mal teslimi ve hiz-met ifası hallerinde, malın teslimi veya hizhiz-metin yapılması; 10/b maddesinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler veril-mesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.

Konut tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde, faturada gösterilen mik-tarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olay meydana geleceğinden bu faturada gösterilen KDV’nin beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

Konutun fiilen teslim edildiği tarih ile faturanın düzenlendiği tarihte konuta ilişkin geçerli olan KDV oranlarının farklı olması durumunda, faturanın düzenlendiği tarih-te geçerli olan KDV oranı esas alınacaktır. Dolayısıyla faturanın düzenlendiği tarihtarih-te geçerli olan oran esas alınarak hesaplanan KDV’de, konutun fiilen teslim edildiği ta-rihte geçerli olan KDV oranına göre herhangi bir düzeltme yapılmayacaktır.

a. Konut Yapı Kooperatiflerinin Üyelerine Konut Teslimleri

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 28’inci maddesinde; bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce bina inşaat ruhsatı almış olan konut ya-pı kooperatiflerince üyelerine yaya-pılan konut teslimlerinin katma değer vergisinden müstesna olacağı hükmüne yer verilmiştir.

Söz konusu madde hükmüne göre;

03/07/2009 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı almış olan konut yapı koope-ratiflerince, üyelerine yapılan konut teslimleri katma değer vergisinden istisnadır.

03/07/2009 tarihinden sonra bina inşaat ruhsatı alınmış olması halinde ise üye-lere yapılan150 m² ye kadar konut teslimlerinde % 1, 150 m²’nin üstündeki konut teslimlerinde ise % 18 oranında KDV hesaplanır. Ayrıca, üyeler dışında üçüncü şa-hıslara yapılan konut teslimleri ile kooperatif üyelerine bile olsa işyeri teslimleri genel hükümler çerçevesinde katma değer vergisine tabidir.

Diğer taraftan, konut yapı kooperatiflerinin mükellefiyet tesisi konusunda ise aşağıdaki şekilde hareket edilmesi gerekmektedir.

- Geçici 28’inci maddenin yayımlandığı 3/7/2009 tarihinden önce bina inşaat ruh-satı alınmış olması halinde bu ruhsatlara dayanılarak inşa edilecek konutların üyelere tesliminde (vergiye tabi başka işlemleri bulunmamak kaydıyla) mükel-lefiyet tesis edilmesine ve beyanname verilmesine gerek bulunmamaktadır.

- Bu kooperatiflerin 3/7/2009 tarihi itibarıyla inşaat ruhsatı alınmamış başka arsalarının bulunması halinde, bu arsalarda inşa edilecek konutlar için inşaat ruhsatı alınıncaya kadar adlarına mükellefiyet tesis edilmesi gerekmez.

- 03/07/2009 tarihi itibarıyla arsası olup bina inşaat ruhsatı almamış koopera-tifler ile bu tarih itibarıyla hiç arsası bulunmayan veya bu tarihten sonra kuru-lacak kooperatiflerin, bina inşaat ruhsatı almadıkları müddetçe mükellefiyet-leri tesis edilmez.

- 03/07/2009 tarihinden itibaren bina inşaat ruhsatı alan konut yapı koopera-tifleri adına, bina inşaat ruhsatının alındığı tarihten itibaren KDV mükellefiyeti tesis edilir, vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi sözü edilen konut yapı koo-peratifleri tarafından takvim yılının üçer aylık dönemleri itibarıyla KDV beyan-namesi verilir.

2.28.7.1.1. Konut Yapı Kooperatiflerine Yapılan İnşaat Taahhüt İşlerinde İstisna/İndirimli Oran Uygulaması

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun Geçici 15’inci maddesi ile 29/7/1998 tarihinden önce bina inşaat ruhsatı almış olan konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri katma değer vergisinden istisna edilmiştir. Bu madde çerçeve-sinde, konut yapı kooperatiflerine ifa edilecek inşaat taahhüt işleri, bina inşaat ruh-satı 29/7/1998 tarihinden önce alınmış ise katma değer vergisinden istisna tutulur.

Bina inşaat ruhsatı bu tarihten sonra alınmışsa söz konusu işlere % 1 oranında KDV uygulanır.

Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işlerinde istisna veya indirim-li KDV oranı %1 uygulanabilmesi için;

- Kooperatifin konut yapı kooperatifi statüsünde olması, - İşin konut yapı kooperatifine yapılması,

- Yapılan işin inşaat işi olması ve taahhüde dayanması, gerekir.

Konut yapı kooperatifleri üst birlikleri adına tescilli boş arsaların üye koopera-tiflere tahsisi durumunda, üst birlikler de kooperatif durumunda olduğundan, üye kooperatiflere yapılan inşaat taahhüt işlerinde de istisna ya da indirimli oranda KDV uygulanabilir. Yapı ruhsatlarının yapı sahibi bölümünde kooperatifin yanı sıra üst birliğin adına da yer verilmesi istisna ya da indirimli oran uygulanmasına engel teş-kil etmez.

İstisna veya indirimli oran uygulaması kapsamına girip girmediği konusunda Bakanlığımızca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan alınan görüşler çerçevesinde in-şaat taahhüt işi olarak değerlendirilen işler girmektedir.

Konut yapı kooperatiflerine yapılan ve inşaat işi niteliğinde olmayan veya ta-ahhüde dayanmayan hizmet ifaları ile mal teslimleri, istisna ya da indirimli oran uygulamasından yararlanamaz. Dolayısıyla bu teslim ve hizmetlere genel hükümler çerçevesinde KDV uygulanır. Buna göre;

- Tek başına hafriyat işi, , - Muhasebecilik,

- Plan-proje çizimi,

- Anayoldaki refüjlerin ağaçlandırılması ve buralarda toprak üstünün bitki ile ka-patılması, Kooperatife ait arazinin çevresini kafes ve dikenli tel ile kapatma işi, - Parselasyon,

- Aplikasyon (araziye uygulama),

ve benzeri hizmetlerde istisna ya da indirimli oran uygulanamaz.

Kooperatiflerin arsa alımlarında da genel hükümler geçerlidir. Buna göre özel mülk konusu bir arsanın (müzayede mahallinde yapılan satışı dışında) doğrudan kooperatiflere teslimi katma değer vergisinin konusuna girmemektedir.