SALDIRILARIN ÖNLENMESİNE YÖNELİK İÇ TEDBİRLERİN

11 Eylül Saldırıları sonrasında El Kaide’nin yeni saldırılar düzenlemesinin önlenmesi ve teröristlerin yakalanarak yargılanması gibi konular da ABD’nin terörizmle mücadele politikalarının etkinliğinin değerlendirilmesi açısından önem arz etmektedir. Başta istihbarat olmak üzere ulusal güvenliği sağlamak için gerçekleştirilen reformlar bu sonucu etkilerken; diğer yandan ABD dışında

gerçekleşen saldırılar, bu konuda uluslararası işbirliği alanında yaşanan sıkıntıları ortaya koymaktadır.

Önlenen saldırılara ilişkin olarak, Başkan Bush’un 6 Ekim 2005 tarihinde yaptığı konuşmasının ardından Beyaz Saray’ın yayınladığı liste önemlidir. Bu listeye göre, 11 Eylül sonrası alınan ulusal tedbirler kapsamında bazıları ABD içerisinde ya da ABD’ye yönelik olarak gerçekleştirilmesi planlanan El Kaide bağlantılı 10 terör saldırısı önlenmiştir.

Bu saldırı planlarından ilki, 2002 yılının ortasında ABD’nin Batı Yakası’nda 11 Eylül’dekine benzer şekilde bir yolcu uçağı kullanılarak gerçekleştirilecek bir intihar saldırısına ilişkindir. Los Angeles’daki en uzun bina olan The U.S. Bank Tower’a yönelik gerçekleştirilmesi hedeflenen bu saldırının planlayıcısının, 11 Eylül Saldırıları’nın planlayıcılarından Halid Şeyh Muhammed olduğu iddia edilmiştir. İkinci olarak 2003 yılı ortalarında ABD’nin Doğu Yakası’nda kaçırılan ticari uçakların kullanılacağı intihar saldırısı, ABD ve raporda ismi verilmeyen bir ortağı tarafından engellenmiştir.⁴⁹

Bu konuda, Adalet Bakanlığı’nın Temmuz 2004’te yayınladığı raporda da benzer şekilde önlenen çok sayıda saldırıya ve yakalanan teröristlere ilişkin örnek olaylara yer verilmiştir.⁵⁰ ABD’nin öncülüğünde başlatılan terörizmle mücadele politikalarının uygulandığı 11 Eylül sonrası dönemde önlenen bu saldırılar ve yakalanan teröristler, özellikle en çok eleştirilen Patriot Yasası’nın önemli bir başarısı olarak lanse edilmeye çalışılmıştır. Böylece söz konusu yasanın geçerlilik süresinin uzatılması önündeki engellerin kaldırılması amaçlanmıştır.

49 Önlenen diğer saldırılar hakkında detaylı bilgi için bakınız: “Fact Sheet: Plots, Casings, and Infiltrations Referenced in President Bush's Remarks on the War on Terror”, http://www.whitehouse.gov/news/releases/2005/10/20051006-7.html, 20.05.2008.

50 Adalet Bakanlığı’nın yayınladığı “PATRIOT Yasası: Sahadan Rapor” da yer verilen diğer örnek olaylarla ilgili olarak bakınız:“Report From the Field …” s, 5-28.

Bunun gibi yayınlanan raporlarla etkinliği ortaya konmaya çalışılan Patriot Yasası ve diğer yasal düzenlemelerin, ancak insan hakları ve özgürlüklere ilişkin ihlaller göz ardı edildiğinde, işe yaradığını söylemek mümkün görülebilir. Zira bu düzenlemeler, bir yandan ABD’deki istihbarat birimleri arasındaki koordinasyon eksikliğini giderirken; diğer yandan şüpheliler üzerinde gizli takip, dinleme ve arama gibi yetkileri artırarak suçluların daha kısa sürede yakalanmasını ve yargılanmasını sağlamaktadır.

Ancak ulusal çapta sağlanmış bu başarının, uluslararası işbirliği çerçevesinde alınan önlemler ve bilgi paylaşımı konusunda tam anlamıyla sağlandığını söylemek zordur. Çünkü El Kaide 11 Eylül Saldırıları’ndan sonra da çalışmalarını sürdürmüş ve 11 Eylül Saldırıları kadar büyük çapta olmasa da çeşitli ülkelerin bazı metropollerinde önemli terör saldırıları düzenlemiştir.

11 Eylül sonrası dönemde İstanbul, El Kaide tarafından düzenlenen bir dizi saldırının hedefi olmuştur. İstanbul’daki ilk saldırılar 15 Kasım 2003 tarihinde Neve Şalom Sinagog’u ve Beth İsrail Sinagogu’nu hedef almış ve bomba yüklü araçlarla gerçekleştirilen intihar saldırıları sonucunda 27 kişi ölmüş, 300’den fazla kişi yaralanmıştır. Bu saldırılardan beş gün sonra 20 Kasım 2003 tarihinde ise, daha büyük bir saldırı dizisi gerçekleşmiş ve bu sefer hedefler İstanbul’daki İngiliz Konsolosluğu ve İngiliz Bankası HSBC’nin Genel Merkez binası olmuştur. Her iki saldırıda en az 27 kişinin öldüğü 450’den fazla yaralının olduğu belirtilmiştir.

İngiliz Konsolos Roger Short’ un da hayatını kaybettiği saldırıları, önce sinagog saldırılarını da üstlenen Türkiye’deki IBDA-C; daha sonra ise, El Kaide’ye bağlı Şehit Ebu Hafs El-Mısri Tugayı üstlenmiştir. Sonradan MİT, CIA ve MOSSAD’ın başarılı ortak çalışmaları sonucu yakalanan Lovai Sarka’nın itirafları, saldırıların arkasında El Kaide’nin bulunduğunu açıkça ortaya koymuştur.

Arkasında El Kaide’nin bulunduğu iddia edilen başka bir terör saldırısı ise, İspanya’nın başkenti Madrid’de gerçekleşmiştir. 11 Mart 2004 tarihinde Madrid’de

dört ayrı trene koyulan on bombanın eş zamanlı olarak patlatılmasıyla meydana gelen terör saldırılarında 191 kişi ölmüş; 1430 kişi de yaralanmıştır.⁵¹

7 Temmuz 2005 ise İngiltere’nin 11 Eylül’ü olarak tarihe geçmiştir.⁵² 7 Temmuz günü Londra’nın ulaşım sistemini hedef alan ve ilk üçü metroda; biri ise Tavistock Meydanı’nda bir otobüste olmak üzere dört bombanın patlatılması sonucu gerçekleşen intihar saldırısında, 52 kişi hayatını kaybetmiş; 700’den fazla kişi yaralanmıştır.⁵³ Bu saldırılar 1998’de Pan Am yolcu uçağının İskoçya semalarında havaya uçurulmasının ardından İngiltere’de gerçekleştirilen en büyük terör saldırısı sayılmıştır.⁵⁴ Saldırıları El Kaide liderlerinden Ayman el-Zevahiri “Londra'daki

saldırıları düzenleme onuru El Kaide'nindir” diyerek üstlenmiştir.⁵⁵

Tüm bu saldırılar, ABD’nin gerek ulusal çapta gerekse uluslararası işbirliği çerçevesinde savaş açtığı El Kaide’nin, ne kadar zayıflatılabildiği sorusunu gündeme getirmektedir. Zira ABD kendi ülke sınırları içerisinde 11 Eylül Saldırıları sonrasında herhangi bir terör saldırısına hedef olmazken; El Kaide, saldırılarını ABD toprakları dışında dost ve müttefik ülkelerde sürdürmektedir. Bu nedenle, ABD’nin terörizmle mücadelede kısa vadede saldırıları önlemeye dayalı ulusal politikalarında elde ettiği başarıyı, uzun vadede uluslararası işbirliğine dayalı ve “terörizmin kökünü kurutmaya” yönelik politikalarda yakalayabildiğini söylemek henüz mümkün değildir.

51 YILMAZ, Ömer: “İspanya Terörle …”, s. 133.

52 LAÇİNER, Sedat: “Terörle Mücadelede Yasal …”, s. 321. 53 “More Than 50 Killed in Blasts”, The Guardian, 8 Temmuz 2005, http://www.guardian.co.uk/world/2005/jul/08/terrorism.politics, 20.05.2008. 54 LAÇİNER, Sedat: “Terörle Mücadelede Yasal …”, s. 322.

55 “Londra Saldırılarını El Kaide Üstlendi”, BBC, 5 Eylül 2005,

III. EL KAİDE’NİN DURUMU VE TERÖRİZM TEHDİDİNİN VARLIĞI