Regresyon Analizi

E-ticaret yapan işletmelerin alan adlarının, e-ticaret hizmeti alan bireylerin bu işletmeleri tercihleri üzerindeki etkisini incelemek amacıyla basit ve çoklu regresyon analizleri yapılmıştır. Araştırmanın H1 hipotezi ve alt hipotezleri çoklu regresyon modeli ile aşağıdaki şekilde incelenmiştir.

Tablo 28. Çoklu Regresyon Analizi I

Regresyon Katsayısı Beta

Standart Hata

Standartlaştırılmış

Beta T Olasılık

Sabit 1,861 0,143 12,976 0,000

Üst Düzey Alan Adı 0,115 0,048 0,145* 2,380 0,018

Kısa Alan Adı 0,059 0,053 0,078 1,128 0,260

Keyword Alan Adı 0,136 0,054 0,183* 2,498 0,013

Com Alan Adı 0,170 0,046 0,247* 3,653 0,000

IDN Alan Adı -0,039 0,040 -0,058 -0,980 0,328

R 0,517^a

R² 0,267

Düzeltilmiş R² 0,257

Standart Hata 0,53735

F 25,34 0,000

*Değer 0,05 düzeyinde anlamlıdır

Bağımsız Değişken: Üst Düzey Alan Adı, Kısa Alan Adı, Keyword Alan Adı, Com Alan Adı, IDN Alan Adı

Bağımlı Değişken: Toplam İşletme Tercihi

Alan adı faktörleri bağımsız değişkenler ve toplam işletme tercihi bağımlı değişken olmak üzere kurulan çoklu regresyon modelinde açıklama oranı yaklaşık %26 bulunmuştur. Bun yönde alt hipotezlerden üç tanesi kabul edilmiştir. Kısa alan adı değişkeni istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Bununla beraber, kısa alan adı değişkenine ait katsayı oranı pozitif bulunmuştur. Regresyon katsayısı IDN değişkeni

için negatif bulunmuştur. Katsayısı en yüksek ve anlamsız olduğundan IDN alan adı değişkeni modelden çıkarılıp analiz yinelenmiştir. Buna yönelik değerler Tablo 29’da gösterilmiştir.

Tablo 29. Çoklu Regresyon Analizi II

Regresyon Katsayısı Beta

Standart Hata

Standartlaştırılmış

Beta T Olasılık

Sabit 1,836 0,141 13,003 0,000

Üst Düzey Alan Adı 0,118 0,048 0,148* 2,448 0,015

Kısa Alan Adı 0,048 0,051 0,063 0,937 0,350

Keyword Alan Adı 0,131 0,054 0,176* 2,418 0,016

Com Alan Adı 0,154 0,044 0,224* 3,530 0,000

R 0,515^a

R² 0,265

Düzeltilmiş R² 0,257

Standart Hata 0,53732

F 31,434 0,000

*Değer 0,05 düzeyinde anlamlıdır

Bağımsız Değişken: Üst Düzey Alan Adı, Kısa Alan Adı, Keyword Alan Adı, Com Alan Adı Bağımlı Değişken: Toplam İşletme Tercihi

Alan adı bağımsız değişkenlerinden IDN alan adı çıkarıldıktan sonra alan adı bağımsız değişkenleri ve toplam işletme tercihi bağımlı değişken olmak üzere kurulan çoklu regresyon modelinde açıklama oranı yaklaşık %26 bulunmuştur.

Bu yönde alt hipotezlerden üç tanesi kabul edilmiştir. Kısa alan adı değişkenine ait katsayı pozitiftir. Bununla birlikte istatistiksel olarak anlamlı olmadığı tespit edilmiştir. Bu yönde kısa alan adı modelden çıkarılıp analiz yinelenmiştir. Buna yönelik değerler Tablo 30’da gösterilmiştir.

Tablo 30. Çoklu Regresyon Analizi III

Regresyon Katsayısı Beta

Standart Hata

Standartlaştırılmış

Beta T Olasılık

Sabit 1,884 0,141 13,380 0,000

Üst Düzey Alan Adı 0,144 0,047 0,181* 3,044 0,003

Keyword Alan Adı 0,201 0,039 0,292* 6,091 0,000

Com Alan Adı 0,095 0,048 0,124* 1,975 0,049

R 0,503^a

R² 0,253

Düzeltilmiş R² 0,247

Standart Hata 0,54104

F 39,416 0,000

*Değer 0,05 düzeyinde anlamlıdır

Bağımsız Değişken: Üst Düzey Alan Adı, Keyword Alan Adı, Com Alan Adı

Alan adı faktörleri bağımsız değişkenlerinden IDN alan adı ve kısa alan adı çıkarıldıktan sonra alan adı bağımsız değişkenler ve toplam işletme tercihi bağımlı değişken olmak üzere kurulan çoklu regresyon modelinde açıklama oranı yaklaşık %25 bulunmuştur. Modelin alt hipotezleri kabul edilmiştir. Üst düzey alan adı, Keyword alan adı ve Com alan adı faktörlerinin bireylerin işletme tercihini pozitif yönlü etkilediği bulunmuştur. Aşağıda bu değişkenlere ait hipotezlerin reddedildiği ve diğer hipotezlerin kabul edildiği açıklanmıştır.

H1a, H1c, H1d hipotezleri kabul edilmiştir. Bununla beraber, H1b, H1e hipotezleri reddedilmiştir. E-ticaret yapan işletmelerin üst düzey alan adı, keyword alan adı ve com alan adının, e-ticaret hizmeti alan bireylerin bu işletmeleri tercihlerini istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü etkilediği tespit edilmiştir. E-ticaret yapan işletmelerin kısa alan adı ve IDN alan adının, e-ticaret hizmeti alan bireylerin bu işletmeleri tercihlerini istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif yönlü etkilemediği tespit edilmiştir. H1 hipotezine ait alt hipotezlerin tümü kabul edilmediği için H1 hipotezi reddedilmiştir.

H2 hipotezinin basit doğrusal regresyon modelinde Toplam Alan Adı bağımsız değişkeninin Toplam İşletme Tercihi bağımlı değişkenini açıklayabilme düzeyi incelenmiş, sonuçlar Tablo 31’de gösterilmektedir.

Tablo 31. Basit Doğrusal Regresyon Analizi

Bağımlı Değişken: Toplam İşletme Tercihi

Beta t değeri P değeri Bağımsız Değişken

Sabit 1,882 13,271 0,000

Alan Adı 0,490 10.529* 0,000

F 110,867 0,000

R 0,490

R² 0,240

Düzeltilmiş R² 0,238

*Değer 0,05 düzeyinde anlamlıdır

Tablo 31’de ki basit doğrusal regresyon analizinde, t ve F istatistikleri yüksek ve modelin 0,05 düzeyinde anlamlı olduğu istatistiksel olarak gözlenmiştir. F değeri olan

110,867 yüksek olup, değişken ortalamaları arasındaki farkın anlamlı olduğunu göstermektedir. t değeri olarak 10,529, p değeri olarak 0,000 bulunmuştur. Bu değerler bağımlı ve bağımsız değişkenler arasında anlamlı bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur.

Bağımsız değişkenin istatistiksel olarak anlamlı katsayısı olduğu görülmüştür. Toplam Alan Adındaki bir birimlik artış, İşletme Tercihini 0,490 katsayısı oranında artırmaktadır. Böylece, H2 kabul edilmiştir. Bilimsel olarak, Toplam Alan Adının İşletme Tercihini pozitif yönlü etkilediği ispat edilmiştir. R² değerinin 0,240 olması, Toplam Alan Adının İşletme Tercihini %24 düzeyinde açıklayabildiğini ortaya koymaktadır. Çalışmada, e-ticaret yapan işletmelerin toplam alan adlarının, bu işletmelerin bireyler tarafından tercihlerini pozitif yönlü etkilediği bulunmuştur.

SONUÇ

Bu çalışmanın amacı; e-ticaret yapan işletmelerin alan adlarının, e-ticaret hizmeti alan bireylerin bu işletmeleri tercihleri üzerindeki etkisini ortaya koymaktır.

E-ticaret, gerek insan yaşamında gerek ekonomik hayatta hızlı değişimlere yol açmaktadır. Teknolojik gelişmeler bu değişimin başlangıcını oluşturmuş ve değişimin hızında da etkili olmuştur. Teknolojik gelişmelerle e-ticaretin kullanım araçları değişmekte, bu sayede firmalar müşterilerine daha kaliteli hizmet ve ürünler sunmaktadır. Değişim insan beklentilerini değiştirmiş daha fazla ve hızlı hizmet bekleyen, hata kabul etmeyen, kaliteyi arayan iletişim teknolojileriyle ürünler ve hizmetler hakkında devamlı bilgi edinen bir tüketici yapısı oluşturmuştur.

İş yaşamında pazar yeri büyümüş, rekabet küreselleşmiştir. İşletmeler ürünlerini dünyanın herhangi bir yerinde yaşayan müşterilere satabilmekte ve 24 saat açık işletmeler haline gelmektedirler. İşletmelerin artan rekabet karşısında e-ticaret araçlarım kullanarak maliyetlerini ve iş süreçlerindeki verimsizliklerini gidererek değişen koşullara uyum gösterebilmektedirler. E-ticaret araçları bu süreçte tekil kullanımdan daha çok birleştirilmiş ve birbirini tamamlayan bir düzleme doğru gitmektedir.

İşletmeler birbiri ile koordineli çalışabilen ve hızlı hareket edebilen esnek yapıdaki büyük organizasyonun ufak parçalarını oluşturmaktadırlar. E-ticaretle birbirine bağlı işletmeler, zamana karşı yarışmakta, iş ve işlem süreçlerini en aza indirmektedirler.

Alan adının kişi isimleri, ticaret unvanı, markalar v.b. gibi gerçek ya da tüzel kişilere ait tanıtma vasıtaları ile özdeşleştirilmesi ve daha çok bunların alan adı olarak kullanılması birçok ihtilafa konu olmuştur. Çünkü internetin dünya genelindeki hızlı yayılımının gerisinde kalan ve bu derece etkili bir iletişim ağı olabileceğini tahmin edemeyen kişiler, ismi ya da markası gibi ayırt edici niteliği haiz işaretlerini alan adı olarak tescil ettirmekte geç kalmıştır. Önce gelen önce alır ilkesi nedeniyle almak istedikleri alan adı başka kimseler tarafından alınmış olmaktadır. Bu nedenle ilgili alan adını tescil ettirmek istedikleri zaman alan adı erken tescil yaptıran bu kimseler tarafından kullanılıyor olarak tescil talebinde bulunanların karşısına çıkmıştır.

Alan adı, kişilerin aklında kolay kalabilmesi açısından genellikle kullanıcılarla ilişkilendirilebilen simgesel isimlerden seçilmektedir. Yani, genellikle bir kimsenin ismi, firmanın ticaret unvanı ya da ticari faaliyette bulunduğu mal veya hizmete ait

markası v.b gibi kullanıcıyı anımsatacak ve buna bağlı olarak da akılda tutulması kolay olacak kelimeler alan adı olarak seçilip tescil edilmektedir.

Bu çalışma, e-ticaret ile alışveriş yapan bireylerin işletme tercihi ve alan adına ilişkin görüşlerini ortaya koymak ve alan adının işletme tercihi üzerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bu durumun tespit edilebilmesi için e-ticaret ile alışveriş yapan bireylerin algıları, anket araştırma formu yoluyla tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul ilinde e-ticaret ile alışveriş yapan bireyler oluşturmaktadır.

Katılımcıların işletme tercihine ilişkin algılarını, yaşlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre ortaya çıkan bulgularda anlamlı farklılık olmadığı işletme tercihi ölçeğinin tüm boyutlarında görülmüştür.

Katılımcıların işletme tercihine ilişkin algıları, cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda işletme tercih ölçeğinin güvenilirlik, algılanan fayda ve teslimat boyutlarında anlamlı farklılık olmadığı, satın alma süreci, arama motoru tasarımı ve üstünlük imajı boyutlarında ise anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Anlamlı farklılığın olduğu satın alma süreci, arama motoru tasarımı ve üstünlük imajı boyutlarında kadın katılımcıların işletme tercihine ilişkin algıları erkek katılımcıların algılarına göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir.

Katılımcıların işletme tercihine ilişkin algılarının, eğitim durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda işletme tercih ölçeğinin teslimat boyutunda anlamlı farklılık olmadığı, güvenilirlik, algılanan fayda, satın alma süreci, arama motoru tasarımı ve üstünlük imajı boyutlarında ise anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Anlamlı farklılığın olduğu güvenilirlik ve algılanan fayda boyutlarında lisansüstü eğitim düzeyine sahip katılımcıların işletme tercihine ilişkin algıları diğer eğitim düzeyine sahip katılımcıların algılarına göre daha olumlu olduğu, satın alma süreci, arama motoru tasarımı ve üstünlük imajı boyutlarında ise ilköğretim seviyesinde eğitim düzeyine sahip bireylerin işletme tercihine ilişkin algılarının diğer eğitim seviyesine sahip katılımcıların algılarına göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir.

Katılımcıların işletme tercihine ilişkin algılarının, aylık gelir durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda tüm boyutlarda anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. güvenilirlik, algılanan fayda, satın alma süreci, arama motoru tasarımı ve üstünlük imajı boyutlarında 3001 TL ve üstü aylık gelir düzeyine sahip bireylerin işletme tercihine ilişkin algıları diğer aylık gelir düzeyine sahip bireylerin algılarına göre daha olumlu olduğu, teslimat boyutunda ise 800 TL ve altı aylık gelir düzeyine sahip bireylerin işletme tercihine ilişkin algıları, diğer aylık gelir düzeyine sahip bireylerin algılarına göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir.

Katılımcıların işletme tercihine ilişkin algıları, e-ticaret aylık harcama miktarı durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda üstünlük imajı ve teslimat boyutlarında anlamlı farklılık olmadığı, güvenilirlik, algılanan fayda, satın alma süreci, arama motoru tasarımı boyutlarında ise anlamlı farklılık olduğu görülmüştür. Anlamlı farklılığın olduğu güvenilirlik, algılanan fayda, satın alma süreci, arama motoru tasarımı boyutlarında 1001 TL ve üstü aylık e-ticaret harcaması yapan bireylerin işletme tercihine ilişkin algılarının diğer aylık harcama gruplarında olan bireylerin algılarına göre daha olumlu olduğu, belirlenmiştir.

Katılımcıların işletme tercihine ilişkin algılarının, internet kullanım sıklığına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre ortaya çıkan bulgularda anlamlı farklılık olmadığı tüm boyutlarda görülmüştür.

Katılımcıların işletme tercihine ilişkin algıları, e-ticarette son bir ayda alışveriş adedi durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen işletme tercihi ölçeğinin bulgularında üstünlük imajı ve teslimat boyutlarında anlamlı farklılık olmadığı, güvenilirlik, algılanan fayda, satın alma süreci, arama motoru tasarımı boyutlarında ise anlamlı farklılık olduğu görülmüştür.

Anlamlı farklılığın olduğu güvenilirlik, algılanan fayda, satın alma süreci, arama motoru tasarımı boyutlarında 7 ve üzeri alışveriş yapan bireylerin işletme tercihine ilişkin algıları diğer alışveriş adedi gruplarında olan bireylerin algılarına göre daha olumlu olduğu, belirlenmiştir.

Katılımcıların alan adına ilişkin algılarının, yaşlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre ortaya çıkan

bulgularda anlamlı farklılık olmadığı işletme tercihi ölçeğinin tüm boyutlarında görülmüştür.

Katılımcıların alan adına ilişkin algılarının, cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre ortaya çıkan bulgularda anlamlı farklılık olmadığı tüm boyutlarda görülmüştür.

Katılımcıların alan adı ilişkin algılarının, eğitim durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda Alan adı ölçeğinin kısa alan adı boyutunda anlamlı farklılık olduğu, Üst Düzey alan adı, keyword alan adı, com alan adı, ve IDN alan adı boyutlarında ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Anlamlı farklılığın olduğu kısa alan adı boyutunda lisansüstü eğitim düzeyine sahip katılımcıların alan adı algıları diğer eğitim düzeyine sahip katılımcıların algılarına göre daha olumlu belirlenmiştir.

Katılımcıların alan adına ilişkin algılarının, aylık gelir durumlarına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda Alan adı ölçeğinin Üst Düzey alan adı ve kısa alan adı boyutlarında anlamlı farklılık olduğu, keyword alan adı, com alan adı, ve IDN alan adı boyutlarında ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Anlamlı farklılığın olduğu Üst Düzey alan adı boyutunda 800 TL ve altı aylık gelire sahip katılımcıların alan adı algısı diğer aylık gelir gruplarındaki katılımcıların algılarına göre daha olumlu, kısa alan adı boyutunda 2001 TL – 3000 TL arası aylık gelire sahip katılımcıların alan adı algıları diğer aylık gelir gruplarında bulunan katılımcıların algılarına göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir.

Katılımcıların alan adına ilişkin algılarının, e-ticaret aylık harcama miktarı durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda Alan adı ölçeğinin Üst Düzey alan adı, kısa alan adı ve IDN alan adı boyutlarında anlamlı farklılık olduğu, keyword alan adı ve com alan adı boyutlarında ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Anlamlı farklılığın olduğu Üst Düzey alan adı boyutunda 800 TL ve altı aylık gelire sahip katılımcıların alan adı algısı diğer aylık gelir gruplarındaki katılımcıların algılarına göre daha olumlu, Üst Düzey alan adı ve kısa alan adı boyutlarında 151-500 TL arası aylık e-ticaret harcaması yapan katılımcıların alan adı algıları diğer aylık e-ticaret harcaması gruplarında bulunan katılımcıların algılarına göre daha olumlu olduğu belirlenmiştir.

Katılımcıların alan adına ilişkin algılarının, internet kullanım sıklığına göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre ortaya çıkan bulgularda Alan adı ölçeğinde anlamlı farklılık olmadığı tüm boyutlarda görülmüştür.

Katılımcıların alan adı ilişkin algılarının, e-ticarette son bir ayda alışveriş adedi durumuna göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek için yapılan analiz sonuçlarına göre elde edilen bulgularda com alan adı ölçeği boyutunda anlamlı farklılık olduğu, Üst Düzey alan adı, keyword alan adı, kısa alan adı, ve IDN alan adı boyutlarında ise anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Anlamlı farklılığın olduğu com alan adı boyutunda 7 ve üzeri alışveriş yapan bireylerin e-ticaret algıları diğer alışveriş adedi gruplarında olan bireylerin algılarına göre daha olumlu olduğu, belirlenmiştir.

Araştırmada, üst düzey alan adı, keyword alan adı ve com alan adı bağımsız değişkenleri e-ticaret yapan işletmelerin e-ticaret hizmeti alan bireylerin işletme tercihini pozitif ve anlamlı bir şekilde etkilemektedir. Bağımsız değişkenlerdeki birimlik artışlar, bağımlı değişkeni regresyon katsayıları oranında arttırmaktadır. Bu sonuçlara göre H1b, H1e reddedilmiş ve H1a, H1c, H1d kabul edilmiştir.

Toplam alan adı bağımsız değişkeni, işletme tercihi bağımlı değişkenine pozitif ve anlamlı olarak etki etmektedir. Bağımsız değişkendeki bir birimlik artış bağımlı değişkene bu katsayı kadar yükseltici etki yapar. Bu sonuca göre H1 hipotezi red edilmiştir. E-ticaret yapan işletmelerde alan adı işletme tercihi üzerine etkisinin olduğunu söylemek mümkündür. Yapılan bu çalışmada H1 reddedilmiştir. Öte taraftan H2 kabul edilmiştir. Toplam alan adlarının e-ticaret yapan işletmelerde bireylerin tercihini pozitif yönlü etkilediği görülmüştür. Gelecek araştırmalarda örneklemin büyüklüğü ile birlikte yapılacak araştırmalarda kabul edilmeyen alt hipotezlerin ve H1 hipotezinin de kabul edilmesi beklenen sonuçlar arasındadır. Bu çalışma alanında yapılan özgün bir araştırmadır ve bu yönde çalışmanın gelecekte akademisyenler için diğer çalışmalara ışık tutması beklenmektedir.

EKLER Ek 1. Demografik Niteliklere İlişkin Sorular

Sayın Yönetici,

Bu araştırma formundan elde edilecek olan bilgiler İstanbul Ticaret Üniversitesi İşletme Bölümü’nde yürütülmekte olan bir Yüksek Lisans Tez çalışmasında bilimsel amaçla kullanılacaktır. Tez danışmanı Doç.Dr.Ahu Tuğba KARABULUT olup gerekli çalışmalar kendisinin kontrolünde olmaktadır. Söz konusu çalışma, “Elektronik ticaret (E-ticaret) yapana işletmelerin alan adlarının, bireylerin tercihleri üzerindeki etkisi ve bir uygulama” ölçmek amacı ile gerçekleştirilmektedir. Bu etkiyi ölçebilmemiz için, siz değerli katılımcıların 15-20 dakikasını alacak ve anketi doldurmanız bilimsel çalışma için önemli bir değere sahiptir. Vereceğiniz cevapların doğrulu sonuçların doğrulu açısından önemlidir. Lütfen soruların tümünü yanıtlayınız. Ek bilgi almak istediğiniz konularda tarafıma dönüş yapabilirsiniz.

Çalışma tamamen akademik amaç için gerçekleştirilmektedir. Katılımcıların verdikleri hiçbir bilgi bireysel veya firma nezdinde açıklanmayacaktır.

Katkılarınız için teşekkür ederiz.

Saygılarımızla,

Haluk Vural 05068868200 hlkvrl@gmail.com

Demografik Özellikler Çalıştığı Firmanın Adı:

...

Görev Unvanı:

...