3. ELEKTRONİK TİCARET (E-TİCARET) YAPAN İŞLETMELERİN ALAN ADLARININ, BİREYLERİN BU İŞLETMELERİ TERCİHLERİ ÜZERİNDEKİ
3.10. Faktör Analizi
Faktör yapılarının bu çalışmada da orijinal haliyle geçerli olup olmadığı ve aynı faktör sayılarının elde edilip edilmeyeceği ile ifadelerin yine aynı faktör yapıları altında oluşup oluşmayacağının belirlenmesi yönelik faktör analizi yapılmıştır. Faktör analizinden önce yapılması gereken testler ise KMO ve Bartlett testleridir. KMO testi çalışmadaki verilere faktör analizi yapılıp yapılmayacağı, faktör analizinin uygun olup olmayacağını belirtirken, Bartlett testi de faktör analizi için örneklemin yeterli olup olmayacağını belirlemektedir. Andy Field (2000) KMO test değerinin 0,50 ve üzeri olması durumunda faktör analizinin yapılabileceğini, daha alt durumlarda ise veri kümesinin faktör enemeyeceğini belirtmektedir. Çalışmada hem alan adı hemde işletme tercihi ölçekleri için KMO test değerleri 0,65 üzerinde elde edilmiş ve faktör analizinin yapılmasının uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır (Doğan, 2015, s. 82).
İşletme tercihi ölçeği için faktör analizi yapıldığında ölçeğin orijinal halinde 6 boyut olması nedeniyle 6 faktör kısıtı altında yapılan faktör analizinde ifadelerin orijinal ölçekteki gibi aynı faktörler altında toplandığı görülmüştür. Faktör analizinde literatürde de genel olarak geçerli olan görüş faktör yükü %40’ın altında olan ifadelerin o faktör boyutundan ve analizden çıkarılmasıdır. Faktör yükü ifadelerin ilgili faktörle olan ilişkisini ifade eden bir katsayıdır. İşletme tercihi ölçeğinde ifadelerin hepsinin faktör yükü %40’ın üzerinde olduğundan ifadelerin hepsi geçerli olduğu tespit edilmiştir.
Alan adı ölçeği faktör analizi sonuçlarına bakıldığında ise orijinal hali 5 faktör olan ölçeğin bu çalışmadaki faktör yapısı incelendiğinde 5 faktör kısıtı altında yapılan faktör analizinde ifadelerin hepsinin faktör yükü %40’ın üzerinde olduğundan ifadelerin hepsi geçerli olduğu tespit edilmiştir.
Yapılan faktör analizi sonucu elde edilen faktör yapıları ve ifadelerin faktör yükleri aşağıdaki gibi elde edilmiştir. İşletme tercihi ölçeğinde toplam açıklanan varyans %54,281 iken, alan adı ölçeğinde ise toplam açıklanan varyans %53,111 olarak elde edilmiştir. Açıklanan varyans bu faktörlerle, söz konusu ölçeğin ne kadar açıklanabildiğini, ifade edilebildiğini göstermektedir. Toplam varyans oranının 50-70 arasında olması ideal varyans olarak değerlendirilmektedir. Çalışmada kullanılan işletme tercihi ve alan adı ölçeklerinin toplam açıklanan varyans oranlarının da iyi olduğu görülmektedir (Yaşar, 2014, s. 66).
Bahsedilen alfa katsayısı şu şekilde değerlendirmeye tabi tutulmaktadır(Yaşar, 2014, s.
66):
0-0,50 arası Kabul edilemez 0,50-0,60 arası Kötü
0,60-0,70 Orta 0,70-0,80 İyi
0,80 ve yukarısı Mükemmel
Tablo 14. Alan Adı Ölçeği Faktör Yapıları
Üst Düzey Alan Adı
Kısa Alan Adı
Keyword Alan Adı
Com Alan Adı
IDN Alan
Üst Düzey Alan Adı
4) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitesi aramalarında düşünmeden tıklayabileceğim alan adları jenerik alan adlarıdır.
0,766
2) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde jenerik alan adı
güven konusunda beni tatmin eder. 0,724
3) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde jenerik alan adı, diğer alan adlarından daha çabuk hatırlanır. 0,712
1) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde internet alan adının jenerik olması alışveriş tercihimi etkiler. 0,648 5) Alan adının jenerik olması alışveriş yapacağım e-ticaret sitesi ziyaretimde beni şüpheci olmaktan kurtarır. 0,493
Kısa Alan Adı
7) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinin alan adlarının kısa
olması bu siteleri hatırlamamı sağlar. 0,689
8) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde kısa alan adlarını
daha kolay hatırlarım. 0,681
9) Çok uzun alan adı güven algısını olumsuz etkilediği için alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde kısa alan adları güven
algımı olumlu etkiler. 0,604
10) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde kısa alan adı olanları, uzun alan adı olanlara göre çevreme daha çok tavsiye ederim.
0,573
6) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitesinde alan adının çok
uzun olmasını tercih etmem. 0,567
Keyword Alan Adı
11) Bir alan adının anahtar kelimelerden oluşması, alışveriş
yapacağım e-ticaret sitesi ziyaretimi olumlu etkiler. 0,652
13) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitesi alan adı olarak, anahtar kelimelerden oluşan alan adı olan siteleri tercih
ederim. 0,636
12) Ürün alacağım zaman ürün ile ilgili alan adı olan e-ticaret
sitelerini tıklarım. 0,537
14) Ürün alacağım zaman ürün ile ilgili internet alan adına
sahip e-ticaret sitelerini tercih ederim. 0,491
Com Alan Adı
17) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitesi alan adının .Com
uzantısı ile bittiğine dikkat ederim. 0,738
16) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde .Com uzantısıyla biten alan adları olan siteleri, diğer uzantılarla biten alan
adları olan sitelere göre daha önce tercih ederim. 0,733
18) .Net, .Org uzantısı ile biten alan adları olan e-ticaret sitelerinden yaptığım alıveriş, .Com uzantısı ile biten alan adları olan e-ticaret sitelerinden yaptığım alışverişten daha
azdır. 0,719
15) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinin alan adlarının .Com uzantısıyla bitmesi, .Net, .Org vb. uzantılarla
bitmesinden daha önemlidir. 0,683
.Com uzantılı olması, farklı uzantılı alan adları olan e-ticaret sitelerine göre daha çok güven verir.
21) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde Türkçe
karakterlerden oluşan alan adlarını çok sık karıştırırım. 0,751
22) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde Türkçe
karakterlerden oluşan alan adını hatırlamakta zorlanırım. 0,749
23) Alışveriş yapacağım zaman Türkçe karakter içeren alan adı olan e-ticaret sitelerini, Türkçe karakter içermeyen alan
adı olan e-ticaret sitelerine göre daha az ziyaret ederim. 0,703
24) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitelerinde Türkçe karakterli alan adlarının oluşturduğu karakter değişimi şüpheci
davranmamı sağlar. 0,643
20) Alışveriş yapacağım e-ticaret sitesi alan adının birden çok
Türkçe karakter içermesi alan adını yazmamda beni zorlar. 0,572
Faktörlerin Toplam Varyansı Açıklama Oranı
%53,111
KMO 0,895
Bartlett Testi
5901,571
Tablo 14’te alan adı algı ölçeğinin faktör yapılarına bakıldığında 5 faktör ve faktör yükleri görülmektedir. Tüm maddelerde Faktör yükü %70’in üstünde olduğundan tüm soruların geçerli olduğu kabul edilmiştir.
Tablo 15. İşletme Tercihi Ölçeği Faktör Boyutları
Güvenilirlik Algılanan Fayda
Satın Alma Süreci
Arama Motoru Tasarımı
Üstünlük
İmajı Teslimat
Güvenilirlik Boyutu
6) Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri verdiği
sözleri ve taahhütleri yerine getirir. 0,767 5) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde yaptığım
işlemler güvenlidir. 0,765
2) Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri verdiğim
bilgileri iznim olmadan başkalarıyla paylaşmaz. 0,714 1)Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri ürünler
hakkında güvenilir bilgi verir. 0,683
3) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinin verdiğim kişisel bilgilerimi kötü amaçla kullanmayacağına inanırım.
0,683 4) Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri özel
bilgilerimi korur. 0,668
7) Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri iyi bir itibara
sahiptir. 0,635
Algılanan Fayda Boyutu
12) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde
gönderiler söz verilen zamanda ulaştırılır. 0,651 11) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde
gönderiler güvenli paketlenir. 0,650
10) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde indirimde olan ürünü tercih etme olasılığım yüksektir.
0,647 9) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde ürünler
farklı renk, model, boyut v.b. bakımdan sunulur. 0,646 13)Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri istediğim
14) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinden almış
olduğum ürünleri kolayca değiştiririm. 0,540
8) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde stok
problemi yaşanmaz 0,483
Satın Alma Süreci
18) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde satın
aldığım ürünün teslim hızından memnunum. 0,719
17) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde işlem
hızından memnunum. 0,691
15) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde ürün araştırmasından satın alma aşamasına kadar
kolayca gelirim. 0,647
16) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde ürün
siparişinin nasıl verileceğini kolaylıkla anlarım. 0,643 19) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde satın
alma listesini kaydedip kolaylıkla değişiklik
yapabilirim. 0,535
24) Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri kullanımı
yönlendirme, filtreleme vb. açılarından kolaydır. 0,748
Arama Motoru Tasarımı
23) Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri internette
kolay bulunur. 0,717
22) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinin linkleri daha tıklanmadan arkasında ne olduğu kolayca
tahmin edilir. 0,642
20) Alışveriş yaptığım e-ticaret siteleri dikkat
çekici ve olumlu bir şekilde etkileyicidir. 0,602
25) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde yeterli
düzeyde seçenek sunulur. 0,600
21) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinin kurulumu, yapısı, sayfalar ve bölümler arası geçişi
çok kolaydır. 0,553
26) İnternetten alışveriş yapmak isteyen
arkadaşlarımın alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerini
kullanmalarını teşvik ederim. 0,715
27) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerini
kullanmaya devam edeceğim. 0,668
Üstünlük İmajı
30) Çevreme alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerini
tavsiye ederim. 0,649
28) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde fiyatlar
bütçemi zorlamaz. 0,620
30) Çevreme alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerini
tavsiye ederim. 0,649
Teslimat
33) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde sipariş verme ve teslim alma arasında geçen zaman
kısadır. 0,773
32) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde teslimat
hızlıdır. 0,735
34) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde
siparişler istenildiği gibi teslim edilir. 0,691
31) Alışveriş yaptığım e-ticaret sitelerinde
siparişler eksiksiz ulaşır. 0,647
Faktörlerin Toplam Varyansı Açıklama Oranı
%54,281
KMO 0,928
Bartlett Testi
8403,391
Tablo 15’te İşletme tercihi ölçeğinin faktör yapılarına bakıldığında 6 faktör ve faktör yükleri görülmektedir. Tüm maddelerde faktör yükü %70’in üstünde olduğundan tüm
3.11. Katılımcıların İşletme Tercihine İlişkin Görüşlerine Göre Bulgular ve