İşletme Tercihi Boyutları

sertifikaları yer almakta ve bu sayede alıcı-satıcı arasında ki alışveriş güvence altına alına bilinmekte (Civelek ve Sözer, 2003, s. 76).

E-ticaret esnasında siparişi vermek için kullanılan kredi kart bilgilerinin gizliliği o an ortadan kalkmakta. Ve kalkan bu gizlilik neticesinde risk boyutu artmak bununla beraber müşteri açısından risk taşımaktaydı. Bu risklerin ortadan kalkması adına e-ticaret hizmeti veren firmalar SET ve SSL gibi güvenlik sertifikalarına başvurarak sisteme girilen kredi kart bilgilerinin çeşitli yazılımcılarla şifrelenmesi sağlanarak müşteri bilgilerini de korumaktadır. Böylece e-ticaret yapan kişiler daha güvende ve bilgilerin ikinci bir kişinin eline geçme riski de ortadan kalkmış olacaktır (Alan 2002, s.

100).

2.12.2. Algılanan Fayda

Algılanan faydanın beklentisi müşterilerin satın alma eğilimi ile doğrudan orantılıdır. Bu eğilim sayesinde algılanan fayda ile birlikte satın alma işleminin gerçekleşmesi yüksek bir oranda artmıştır.

Teşvik edici özelliği olan algılanan fayda boyutunun müşteriler üzerinde ki etkisi maximize edildiği durumlar da satın alma davranışları da bu oranda maximize edilmiş olur. Karar verme süreçleri de bu doğrultuda tüketiciler için önemli bir unsur iken bu unsurun etkinliğini arttırmak için algılanan faydanın öneminden söz etmek doğru olacaktır (Kim, Cho ve Rao, 2000, s. 688).

İnternet üzerinden yapılan alışverişler normal alışverişlerden daha cazip gelmekte bunun sebebi ise normal alışverişlerde zaman ve enerji israfı e-ticaret ile minimize edilmiştir. Bu nedenle algılanan faydanın satın alma sürecine etkisi yüksektir (Doolin ve diğ, 2005, s. 69).

İnternet üzerinden faaliyette olan e-ticaret mağazaları bazı davranışlarla tüketicileri kendilerine doğru çekmek istemektedirler. Yapılan araştırmaya göre; e-ticaret yolu ile satın alınan ürünlerde ki kolaylık zaman ve enerji tasarrufu nedeni ile daha cazip gelirken bu tür davranışların cazip gelmediği diğer kişiler ise, satın alınacak ürüne dokunmanın ve onu hissetmenin daha önemli olduğu konusunda karar vermişlerdir. Bu sonuçlar neticesinde internette alışveriş yapmanın sıklığı artmış ama

geleneksel ticareti yapanlar ise alışkanlıklarını değiştirmek istememişlerdir (Li, Kuo ve Russell, 1999, s. 4).

Tedarikçiler açısından kolay bilgiye ulaşmak ve zaman kazanmak açısından internetten alışveriş faydalı bir davranıştır. Bunun yanı sıra insanlar için de zaman kazandırma gibi bir etkisi de olduğundan internetten alışveriş yapmak daha cazip gelmektedir (Chen ve Dubinsky, 2003, s. 324) E-ticaretin internet üzerinden yapılması pratikte zaman açısından faydalıdır. Tüketici için ürüne kolay ulaşabilmek ve fiyat konusunda en iyi fiyata ürünü alabilmek son derece etkili bir tercihtir. Aynı zaman da üreticiler için de internetin avantajı kolay ulaşılabilir olması ve birçok maliyet azaltıcı unsurdan kendilerini arındırmış olmaları da üreticiler için diğer bir avantaj olmaktadır (Sorce, Perotti ve Widrick, 2005, s. 122).

Algılanan fayda ile satın alma işlemi arasında ki bu etkileşim düşünüldüğün de müşteriler açısından zaman ve çeşitlilik her zaman ilk tercih sebepleri arasında olacaktır.

2.12.3. Satın Alma Süreci

Küreselleşme ile birlikte geleneksel alışveriş yöntemlerinden uzaklaşarak günün her saatinde internetten alışveriş yapma imkanı doğmuştur. Satın alma süreci de ortaya çıkan bu alışveriş davranışı ile farklı boyutlara gelmiştir.

Normalde bir ürünü almak belirli saatlerin heba olmasına neden olurken internet ile tüketiciler istedikleri ürünleri günün 24 saatinde alabilmektedirler. Düşük fiyat ile bir çok imkanın sağlandığı internet ile alışveriş yapmada, ihaleler ve direkt olarak ürünün kendisini belirlenen fiyat ile almak ve bunu yaparken evden uzaklaşmaya bile gerek yoktur (Uygur, 2010, s. 46).

Mevcut tüketiciler satın alma aşamasında belirli süreçlerle hareket ederler. İlk olarak ihtiyacın belirlenmesi aşamasıdır. İkinci olarak belirlenen ihtiyacın önemi ve ulaştıkları bilgilerden duydukları memnuniyet ile süreç devam eder. Üçüncü aşamada ise belirlen istek ve ihtiyaçların diğer alternatifler ile karşılaştırılması sürecidir. Ve bu süreç doğrultusun da kısmen satın alma niyeti belirlenir. Son aşamada ise satın alma işlemi gerçekleştirilip satın alma süreci sona erer. Yapılan bu aşamalı satın alma süreci

değerlendirilmeli ve tüketicilerin bu davranışlar neticesinde ihtiyaçlar karşılanmalıdır (Durmaz, 2011, s. 22).

Satın alma sürecinin planlanması satın alım konusunda tüketiciler açısından önemli bir yere sahiptir.

2.12.4. Arama Motoru Tasarımı

Globalleşen Dünya'da e-ticaretin önemi artmış ve çeşitli e-ticaret siteleri aktif hale gelmiştir. E-ticaret sitelerine eklenen içeriklerin belirli bir düzen ile arama sonuçlarında çıkmaları için gerekli profesyonel çalışmalara arama motoru optimizasyonu (SEO) adı verilir. Bu çalışma sayesinde rakip e-ticaret firmalarından daha çok sonuç internet aramalarında çıkmakta ver tüketiciler bu sonuçlar ile geri dönüş sağlamaktadır.

Arama motoru optimizasyonu ile amaçlanan arama motorlarında sonuçlar listelenirken ilk sıralarda çıkmak veya içeriklerin daha belirgin olarak sonuçlara yansıması amacını taşır. En büyük arama motoru olan Google ile arama motoru optimizasyonunun önemli bir nedeni olmuştur. Bu arama motoru ile kişiler gerek ürün ve gerekse hizmet konusunda satın almak istedikleri alana ait aramaları yapmakta ve çıkan aramalar neticesinde siteye gelmektedirler. Global bir pazarda ulaşılacak çok fazla müşterinin olduğu düşünüldüğünde arama motoru optimizasyonu bu anlamda önemli bir unsurdur (Scott, 2009, s. 254).

Arama motoru sayesinde çeşitli imkanlar doğmaktadır. Bu imkanlar sayesinde dünya pazarında erişim kolaylığı ve oluşturulan internet siteleri sayesinde erişimin daha kolay hala gelmesi etkisi olmuştur. Yapılan bu çalışmalar belirli kelimeler veya belirli ürün, hizmet içinde yapılır. Çalışmaların uzun sürmesi sabır gerektirdiğinden ve rekabet edilecek binlerce internet sitesinin varlığı düşünüldüğün de çalışmalar hemen gözle görülür bir hale gelmez. Zamanla iyileştirmeler ile hedeflenen noktaya gelinir ve istenilen sonuçlar elde edilir. Bunları yaparken rekabet edilecek onca internet sitesinden sıyrılmak için belirli alanda çalışmalar yapılmaktadır ve bu çalışmalar ise;

Doğru Anahtar Kelime Seçimi; Arama Motoru Optimizasyonunda en önemli unsurlardan biri doğru anahtar kelime seçimidir. Seçilecek bu anahtar kelimeler ile aramalarda aranacak kelimenin aynı olması size ulaşmayı da kolaylaştıracaktır. Dikkat

edilmesi gereken bir husus ise sürekli tercih edilen anahtar kelimeden ziyade daha spesifik bir anahtar kelime ile benzer grupta ki sitelerden sıyrılmalıdır. Örneğin İstanbul'da faaliyet gösteren bir " Yapı Denetim" firması anahtar kelime seçiminde rekabetin yüksek olduğu "Yapı Denetim" kelimesini değil de farklılık gösteren başka bir kelimeyi, "İstanbul Yapı Denetim" kullanması daha sağlıklı sonuçlara zemin oluşturacaktır. Yanlış tercih edilen anahtar kelimelerden dolayı birçok internet sitesi beklediği sonucu görememiş ve aramalar da dahi bulunamamaktadır (Kırçova, 2010, s.

94).

İçeriğe Odaklanmak; İnternet sitelerinde ki içerikler anahtar kelime seçimi kadar önemlidir. Yapılan anahtar kelime seçimi sitenin içeriği ile orantılı sonuç verir ve aramalarda belirli bir yola gelmiş sitelerin içeriklerinin doyurucu olmaması beraberinde bir daha ziyaretçinin uğramadığı bir site haline gelecektir. Farklı tasarım ve içerik özellikleri ile tatmin edici bir hale getirilecek olan internet site sayesinde doğru müşteri veya ziyaretçiyi yakalayacak bir dahaki sefere tekrar uğramasına vesile olacaktır. Diğer türlü yapılan çalışmalar neticesinde belirlenen kelimede içeriğe rastlanmaması ile birlikte "SPAM" olarak algılanıp aramalarda çıkmama cezası bile verilebilir ki bu da istenmeyecek bir durumdur (Kırçova, 2010, s. 95).

Doğru anahtar kelime ve doğru içerik ile oluşturulmuş bir internet sitesi daima diğer benzer sitelerden farklı bir sırada yer alacak ve aramalarda tatmin edici sonuçlar doğuracaktır.

2.12.5. Üstünlük İmajı

Rekabet edebilirlik açısından üstünlük imajı kar amaçlı bir işletme için önceliktir. İşletmelerin varlıklarını sürdüre bilmeleri buna bağlıdır.

İşletmeler faaliyetlerinin devamı için birçok yeniliği denerler ve rekabet üstünlüğü açısından daima yenilikler yaparlar. Kar elde etme amacı taşıyan işletmeler bunu uzun vadede süreklilik teşkil edecek şekilde yapmak zorundadırlar. E-ticaret bu anlamda düşünüldüğün de yeni pazarların keşfi ve kazanılması aynı zaman da daha çok müşteriye ulaşmak demektir. Bundan dolayı rekabet etmek adına üstünlük imajı ile rekabette kendilerini ileriyi taşımayı amaçlamaktadırlar (Deniz, 2001, s. 59).

Doğru strateji ve doğru planlama ile üstünlüğün sağlandığı alanda rekabet etmek daha kolay olacaktır. Rakip işletmelerin büyüklüğü pekte önemli değildir çünkü; rakip firmalar ne kadar büyük olurlarsa olsunlar doğru otomasyon ve maliyet konusunda iyileştirilemeye gidilmedikçe doğru hizmeti sunmaktan uzaklaşacaklardı (Alan, 2002, s.

99) İşletmelerin varlıklarını sürdürmesi doğru planlarla ve rekabeti doğru stratejilerle yapmaktan geçmektedir.

2.12.6. Teslimat

E-ticarette teslimat konusu tüketicilerin en çok dikkat ettikleri hususların başında gelir. Satın aldıkları ürünlerin doğru ve zamanında ayrıca eksiksiz gelmesi tüketicilerin en çok dikkat ettiği konulardır.

E-ticarette paketlerin uygun fiyata, kolay ve zamanında teslim konusunda çeşitli engeller vardır. Bu engellerin başında rekabetçi bir pazarda uluslararası alışverişlerde koli teslimatı uzaklık sebebi ile maliyet açısından zor olmaktadır. Aynı zamanda zaman ve uygun fiyat açısından da külfet olarak değerlendirilir. Bu durumun temelinde Devletlerin vergileri toplamada ki yavaşlıkları vardır (Canbaz, 2006, s. 69).

E-ticaret yapılacağı esnada bu faaliyeti yürütecek olanların uzman kişilerden oluşması sonuca ulaşmada yarar sağlayacaktır. Kolay gibi görünen bu süreç aslında çok yorucu ve uzmanlık gerektiren bir alandır (Uygur, 2010, s. 77).

Teslimatın doğru ve zamanında yapılması tüketiciler için önemli iken bu tür işlemleri yapma konusun da işletmelerinde uzman ekiplerden oluşması süreci hızlandıracaktır.

3.