adlarının ".gov.tr", ".org.tr", ".edu.tr", ".com.tr", olarak bölünmesi ilkesini benimsemiştir. 1992 yılında, ODTÜ, TR-NET projesinin TR delegasyonunu. IANA'dan almış ve yapılan çalışmalar sonucunda, 64 Kbps hızındaki ODTÜ-Washington (NSF) hattı 12 Nisan tarihinde hizmete açılarak, internet bağlantısını başlatmıştır (Nomer, 2001, s. 80).
ODTÜ, 1990 yılında, Amerikan Ulusal Bilim Vakfı (NSF) ile imzalanan sözleşme ile alan adı dağıtan Network Solutions Inc. (NSI) tarafından yönetilen ve kısa adı InterNIC olan kayıt kurumu Internet Network Information Center'a kayıt olmuştur.
Bu sayede, ".tr" uzantılı internet alan adlarının kontrol, yönetim ve koordinasyonu, 1990 yılında Internic'e ilk kaydını yaptığı tarihten beri Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) tarafından sağlanmaktadır. Yönetimin uygulayacağı kurallar ve politikalar, DNS Çalışma Grubu tarafından hazırlanan ".tr Alan Adları Yöntemler, İşleyişler ve Kurallar" adlı belgeyle düzenlenmiştir. Bu kurallar ile ".tr" alan adının kaydına dair ve silinmesi, değişikliği gibi işlemlerde uygulanmaktadır. ".tr " Alan adı uzayı (domain name space), Türkiye Cumhuriyeti kamu ortak malıdır ve gerçek ve tüzel kişilerin gerekli koşulları yerine getirmek suretiyle bu hizmetten herkes gibi adil bir şekilde yararlanmaktadırlar ve hak kullanımın bittiği yerde bitmektedir (Öngören, 2010, s. 69).
bir coğrafik özellik aranmamakta ve kayıt eden kişiyi temsil ettiğinden üst düzey alan adları faaliyet alanları ile şekil kazanmıştır. Üst düzey alan adlarının sıklıkla kullanılması ticari ve beraberinde diğer ihtiyaçların karşılanması arzusu ile ortaya çıkarken kimi zaman kayıt eden kişiyi de temsil edebilmektedir. Güzel demek ile jeneriklik aynı anlama gelmemektedir. Güzel olması tek başına bir anlam ifade etmezken çeşitli özellikleri de bünyesinde barındırıyor olması gerekmekte. Kısaca Jenerik alan adları hiçbir ek almadan sadece tek bir kelimden oluşan alan adlarıdır.(Arıkan, 2000, s. 54).
Jenerik üst düzey alan adı ülke kodlarını içermezler ve sadece alan adına sahip kişinin özelliğini ifade eden kodu içeren alan adlarını ifade eder. Kural olarak bu tür alan adları alan adı sahibinin iştigal sahasını belirler. Ülke kodu içermeyen alan adını talep eden herkes, bu alan adına dünyanın herhangi bir yerinde kayıt edilebilir ve bunun için bu hizmeti veren herhangi bir yere başvurmak yeterlidir. Bu tarz alan adı, alan adı sahibinin özelliklerini gösterir. Jenerik üst düzey alan adlarının büyük bir kısmı küresel bir işlevi haizdirler. Bu nedenle genellikle iki veya birden çok ülkede rol almak niyeti olan kuruluşlara verilmektedir. Bu tür alan adlarının en önemli yönü “dümdüz” bir yapıya sahip olmalarıdır. Bundan dolayı TLD’nin kullanımında yer alacak ifade alan adını kullanacak kişinin kimliğini belirtecek ve bu da SLD ile ifade edilmektedir (Soysal, 2004, s. 64-65).
1.9.2. Kısa Alan Adı
İnternet projesine başlarken en önemli unsur projeye uygun isim bulmak ve sonrasında bulunan isimle marka oluşturmaktır. Verilecek isim akılda kalıcı ve yazılması kolay olursa geri dönüşlerde bir o kadar doğru sonuçlanacaktır. İnternet projelerinde bakıldığında başarılı olan internet projelerinde alan adı seçimleri kolay hatırlanabilir ve kısa alan adlarından oluşmaktadır. Kısa alan adı seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlardan biri de karmaşık bir düzen ve anlam içermiyor olmasıdır.
Öte yandan gereğinden fazla kısa tutulan alan adlarının belirli kesimlerce anlam kazandırılamaması ve hatırlanamaz olması projeyi de olumsuz etkileyecektir. İnternet alan adlarının kısa olması ile birlikte benzer alanda faaliyet gösteren internet sitelerine
kayan ziyaretçiler belirli bir algı oluştuktan sonra kısa alan adını tercih etmiş projeye yönelecek ve bu sayede proje anlam kazanmış olacaktır (Kaplan, 2003, s. 36).
Az karakterli alan adları akılda kalıcılık, siteye ulaşım ve markaya uygunluk açısından belirtilen kriterler günümüz de tercih sebeplerinden biri iken aynı zamanda (.com ve .net) uzantılı 3 karakter, 3 harf ve 4 harf alan adları yatırım amaçlı olarakta tercih edilmektedir. Uzantılarına göre (.com, .net, .org) alan adları her biri için toplamda 459.976 adet 4 harf domain bulunmaktadır bu domainler çeşitli harf kombinasyon ile oluşturulmuş olup örneğin (xxyy.com, abcd.com, aaaa.com) şeklindedir. Bu alan adlarının bu denli fazla olması beraberinde talebini de doğurmakla birlikte yatırım açısından da avantajlı hale gelmektedir. .Com uzantılı alan adları 3 ve 4 harf olmak üzere bütün kombinasyonları kayıt edilmiş. Ayrıca 200 bin adet 4.harf net alan adı da kaydedilmiş ve 3 harf .NET alan adları da kaydedilmiş durumdadır. Diğer bir alan adı uzantısı olan .Org ise harf olarak uzan vadede yatırım için düşünüle bilinir. Şuan ki durum da alınması en cazip alan adları 3 harf .Net ve 3 harf .Com ayrıca 3 harf .Org ile birlikte 4 harf .Com alan adı uzantısıdır (http://www.domainom.com/20130214/kisa-az-karakterli-domainler-degerleme-kriterleri-ve-puan-tablolari).
1.9.3. Keyword Alan Adı
Tercih edilen alan adlarının belirli fonksiyonlar doğrultusunda seçilmiş olması çoğu zaman diğer seçilen alan adlarından daha ayrıcalıklı olmaktadır. Anahtar kelimerle türetilmiş bir alan adının aranmalarda çıkması daha kolay olacağından arama motoru dostu olarakta kabul görür. Rekabetin hızlıca artması beraberinde farklılıklarla öne çıkma ihtiyacı doğurmuştur. Aynı ürün veya hizmeti üreten bir işletmenin internet ortamında kendi alanında ki diğer bir işletmeden bir adım önde olması için anahtar kelimerle oluşturulmuş bir alan adına ihtiyacı vardır. Bu sayede farklılıkta meydana gelmiş olacaktır.
Alan adının ismi doğrudan arama motorları ile bağlantılıdır. Alan adı seçiminin doğru bir şekilde yapılması ile istenilen arama motoru sonuçlarına daha kolay ulaşıla bilinmekte. Tercih edilen alan adlarında ki kriterler arasında arama motoruna uygunluk ve hizmeti verilen internet sitesine uygun kelimelerden meydana gelen alan adımı
seçimidir. Bu şekilde anahtar kelimelerden oluşan alan adları ile istenilen hedefe ulaşma zamanı da kısalmaktadır (https://www.seohocasi.com/domain-bazli-seo).
Arama motorları sayesinde internet siteleri ihtiyacı karşılamak adına kişilere ulaştırılması adına önemli bir araçtır. Arama motorlarının işlevi alan adlarının seçimi ile birlikte doğru kişiye ulaşmada kolaylık sağlarken bazı durumlar istemsiz olarak olumsuzlukları da içermektedir. İşletme sahipleri ticari unvanlarına paralel alan adını seçerken kimi zaman kolaylıkla alan adını kayıt edebilirken kimi zaman da ticari unvandaki firma adı okunuşu ile yazılışı farklılık doğuracağından alan adını oluştururken sorunlara yol açacaktır. Örneğin firmanın adı “şekercioğlu” ise alan adı da www.sekercioglu.com olarak kayıt edilmiş ise internet aramaların da şeker işi yapan diğer ticari faaliyet alanları ile rekabet halinde olacaktır. Benzer aramalarda doğru yere ulaşmak zor olacağından ticari unvanın benzerinin yerine daha akılda kalıcı ve bulunması daha kolay olacak türden alan adları ile site açmak daha cazip olacaktır.
Arama motorlarında kullanıcıların sizi bulması kullanılan alan adı ile uyumluluk gerektirir ve seçilen alan adı anahtar kelimelerden oluşursa kullanıcı aramalarında daha etkili sonuçları da yansıtacaktır. Bu yüzden “ Düğün ve Nişan Şekerleri” unvanlı bir firmanın alan adı olarak www.nikahsekerleri.com alan adını seçmesi daha doğru bir yöntemdir (Kırcova, 2010, s. 98).
Anahtar kelimelerle oluşturan alan adları ile gelişi güzel seçilmiş alan adları arasında ki fark potansiyel ziyaretçi ile doğru orantıdadır.
1.9.4. Com Alan Adı
Birinci ve ikinci düzey alan adları olarak sınıflandırılan alan adı uzantıları çeşitli alanlara hitap etmektedir. Uzantıların farklılık göstermesi karmaşıklığı önlemek ve alan adlarını sınıflandırarak hizmetin doğru bir şekilde akmasına zemin hazırlama amacı güder. Uzantılardan biri olan ".com" uzantısı diğer alan adlarından daha çok kabul görür ve kabul görme sebebi ise herkesçe kabul görmüş olduğu faaliyet alanıdır.
Herkesin kullanabilme alanına açılması beraberinde belli bir talebi de oluşturmuştur.
Zamanla ".com" uzantısı değerlenerek en çok tercih edilen alan adı uzantısı haline gelmiştir.
Alan adı uzantılarından .Com alan adının dünya bazında en çok tercih edilen alan adı uzantısı olması tesadüf değildir. Kullanıcı algısına yerleşmiş uzantıların en başında yer alan .Com alan adı uzantısı ile evrensellik kazanmakla birlikte alışıla gelmiş tercih sebebi de olunmaktadır (http://www.eticaret.com/blog/e-ticarette-alan-adi-secimi).
Alan adları birbirlerinden noktalarla ayrılan birkaç bölümden oluşur ve hiyerarşik olarak sağdan sola doğru bölümlenir. Alan adları oluşturulurken mutlaka bir ön ekin kullanılması gerekmektedir. Alan adları en azın iki derece alan adından oluşmalı ve bunlar birinci ve ikinci düzey alan adlarından oluşmalıdır. Örneğin iticu.edu.tr isminde "edu.tr" birinci düzey alan adını (Top Level Domain-TLD), "iticü"
ise ikinci derece alan adını (Second Level Domain-SLD) oluşturmaktadır. Birinci düzey alan adları ise iki kategoriye ayrılmıştır: Jenerik Birinci Derece Alan Adları (gTLD) ve Ülke Kodu Birinci Derece Alan Adları (ccTLD). En çok kullanılan birinci derece alan adlarından olan ".com, .net ve .org" gibi jenerik birinci derece alan adları tüm gerçek ve tüzel kişilerin kullanımına tahsis edilmiştir. Birinci derece alan adlarında site sahibinin faaliyet alanı belirleyici olmaktadır. Örneğin, site sahibi bir şirket ise ve site ticari amaçla kullanılacaksa ".com", üniversite ise ".edu", bir devlet kurum veya kuruluşu ise
".gov" ibaresi birinci derece alan adı olarak alınabilecektir (Nomer, 2001, s. 367).
.Com alan adının en büyük özelliği bütün alan adları uzantılarından önce ortaya çıkmış olması ve belirli bir yer edinmiş olmasıdır. Bu sayede bu tür bir alan adı uzantısı diğer alan adı uzantılarına nispeten daha etkili olacaktır.
1.9.5. IDN Alan Adı
Belirli bir harf kümesi kullanılarak oluşturulan alan adları zamanla kullanılmayan harf ve karakterlerinde kullanılması ile farklılık oluşturmuş ve başka bir alan adı sınıfının ortaya çıkmasına zemin oluşturmuştur. IDN yapısının oluşturduğu algoritma ile yazılan alan adları ASCII sınıfı algoritması okunup internet erişimini kolaylaştırıp DNS yapısı ile istemciye gönderilir ve bu sayede kullanılmayan harflerinde kullanılmasına olanak sağlar.
Uluslararasılaşmış alan adlarının bir diğer ismi olan IDN alan adının yerel dillerde kullanılan harf ve karakterlerin alan adları formatına dönüştürülüp
kullanılmasına yardımcı olan bir araçtır. Bu sayede kullanılmak istenen yerel alfabe alan adlarının IDN ile kullanıla bilinir olması imkan bulmuştur. Bu doğrultuda IDN alan
adları üretilmeye ve satın alınmaya başlanmıştır
(https://www.verisign.com/tr_TR/channel-resources/become-a-registrar/idn registrar/index.xhtml).
IDN alan adı özelliğinin amacı var olan düzeni yenilemekten çok genişletmeyi hedeflemektedir. Bu sistem ile alan adlarının belirli algoritmalarla birbirlerine dönüşümü amaçlanmıştır. Unicode karakterleri bir diğer adı ile evrensel kod anlamına gelmekte ve her bir karakter için bir sayı değeri atamaktadır. Atanan bu sayılar ile alan adı oluşmakta ve oluşan bu alan adları ASCII karakterlerden meydana gelmekle birlikte çevrilme işlemi ise ASCII şekli ile oluşturulmuş yani Latin harflerinden oluşan bir IDN'i Unicode diğer bir adı ile evrensel kod karakterlerinden oluşan hale çevirebilir. Bir kullanıcı internete erişmek için kullandığı tarayıcısına 'itücü.edu.tr' yazıldığında bu internet tarayıcısı IDN için kullanılan algoritmalar ile 'itücü.edu.tr' alan adının ASCII karakterler kümesinde oluşan (xn--itc-ioab.edu.tr ) halini tanır ve ASCII karakterlerden oluşan alan adı DNS'te ise okunduğu vakit latin harflerinden geliyormuş gibi okunur.
Tarayıcı ise var olan yapısına dönüştürür. IDN alan adı tescil edildiği zaman bulunulan ülke alfabesi ile yazıldığı vakit yazılan şekilde kaydı yapılmamaktadır. Sistem IDN’in çevrilmiş halini yani ASCII algoritması şeklinde kullanıcı adına kaydeder (https://www.nic.tr/index.php?USRACTN=STATICHTMLPAGE=idn_info).
IDN alan adının avantajından çok dezavantajı vardır. Bunlardan en önemlisi ise yazıla bilirlik konusunda ki zorluğu ve hatırlanması konusunda ki güçlüğüdür. Bu yüzden olsa gereke pek tercih edilmemektedir.