Port–Arthur Limanı İçin Yapılan Muharebeler ve Limanın Japonların

Rus Amiral Bezorbazof, Japonların asker nakliyatını önlemek için 12 Haziran 1904 tarihinde Garomoboy, Rurik ve Rossia kruvazörleri ile denize açıldı.169 1 Haziran’da Kore Boğazına indiler.170 Ufukta iki gemi gördüler takip ettiler ama mesafenin uzak olmasından dolayı yetişemediler. Daha sonra asker ve erzak taşıyan Japon İdzumu gemisi Rusların Garomoboy gemisi tarafından takip edildi.171 Bu esnada Japonların Coşima kruvazörü karakol görevini yapmakta idi. Rusları görünce hemen telsiz ile alarm işareti vererek temasa geçti. Fakat havanın sisli olmasından dolayı Rusları kaybetti. Bununla beraber top seslerinin nereden geldiğini anlayamadı.172 _Japon

İdzumu gemisi, Rusların Garomoboy gemisini Japon gemisi zannetmişti. Fakat 500 m önüne düşen top mermileri sayesinde düşman gemisi olduğunu anladı. Bunun üzerine güvertedeki mürettebat hemen gemiye koşarak gelip evrakları imha ettiler ve kendilerini denize attılar.173 _{Ancak 150 kişi kurtulmuş diğerleri gemi ile batmıştır.}174 _Ruslar,

İdzumu gemisini batırdıktan sonra iki gemiyi daha takibe aldılar. Bu iki gemiden birisi Hitaşu gemisi idi. Hitaşu gemisinin içinde 1000 asker bir miktar malzeme ve beygir bulunmaktaydı. Hitaşu gemisi, Rusların işaretlerine cevap vermemiş ve Ruslar tarafından topçu ateşi ile batırılmıştır.175 _{İçindekilerin bir kısmı esir düşmemek için}

intihar etmiş, bir kısmı da sandallara binip uzaklaşmış ve birkaç gün sonra balıkçılar tarafından kurtarılmıştır. Bu geminin içinde Port–Arthur muhasarasında kullanılmak üzere 18 adet büyük muhasara topu da vardı.176 _{Diğer gemi ise 400 mürettebatı bulunan}

Sadu Maru ismindeki gemi ise kısa sürede yakalanmıştır.177 Bu gemiye Ruslar

168 _{Gökdeniz, a.g.e., s.44.}

169 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.564.} 170 _{Gökdeniz, a.g.e., s.46.}

171 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.437-438.}

Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.564.

172 _{Gökdeniz, a.g.e., s.46.}

173 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.564.} 174 _{Gökdeniz, a.g.e., s.46.}

175 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.564.} 176 _{Gökdeniz, a.g.e., s.46.}

tarafından defalarca ateş açılmasına rağmen su kesimindeki bölmeler sayesinde batmaktan kurtulmuştur.178 _{Gemide çok sayıda sivil bulunmasından dolayı geminin}

boşaltılması için 40 dakika mühlet verilmiştir. Bu 40 dakikalık süre, Japonların muhtemel saldırıları karşısında oldukça uzun bir süre idi. Japon gemisi Sadu Maru yara almasına rağmen batmamıştı.179 _{Ruslar, muhtemel Japon saldırı ile karşılaşmamak için}

geminin kendi halinde batacağı düşüncesiyle bölgeden uzaklaşmıştı.180

Japon Amiral Kamimura, Rusları takip etmek için 15 Haziran 1904’te Port- Arthur’dan hareket etmişti fakat Rus gemilerine yetişemedi. Bir torpido filosunu Rusları takibe yollamış ise de rüzgâr, yağmur ve sis yüzünden herhangi bir sonuç elde edememiştir. Ruslar ise fırsattan yararlanıp 17 Haziran 1904’te herhangi bir hasara uğramadan Vladivostok’a dönmüşlerdir.181 _{Bu harekat, Japonya umum efkarında ciddi}

tesirler bıraktı ve Bahriye Nezareti bir beyanname yayınlamak zorunda kaldı. Beyannamede Port–Arthur’u bloklama işinin kısmen başarılı olduğu, liman girişinin temizlendiği ve bu yüzden Rusların her an Port – Arthur limanının dışına çıkabileceği endişesi ve filosunu zayıflatacağı düşüncesiyle Japon ticaret gemilerine nezaret etmek amacıyla Japon filosundan gemi verilmeyeceği bildirilmişti.182

Rus erkan-ı harbiyesi Japon hücumları karşısında Port–Arthur limanını baskı altından kurtarmak için huruç harekatına karar verdiler. Bu harekat için Amiral Vitgeft görevlendirildi. Aslında Vitgeft, huruç harekâtına muhalif bir isimdi. Çünkü küçük gemilerle yapılacak huruç hareketiyle gemilerin zayi olacağına inanıyordu. Fakat 6 Mayıs’ta harp meclisi tam tersi bir tutumla huruç harekâtı kararını aldı. 17 Haziran tarihli emir ile 23 Haziran’da huruc harekatı yapıldı.183 Bu harekatta maksat, geceyi denizde geçirip Elyot adalarındaki zayıf düşman kuvvetlerine ve oradaki tesisata taarruz etmekti. Ruslar, hasarlı gemileri tamir etmişti. Japonların ise bundan haberi yoktu. Dolayısıyla Japonlar için tam bir baskın olmuştur. Ruslar dağınık bir şekilde hareket etmişlerdi. Japon donanmasının ortaya çıkmasıyla telaşa düştüler ve Amiral Vitgeft, geri çekilme emrini verdi. Muharebe yakın top atışlarıyla devam etti. Rus gemisinde

178 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.564.} 179 _{Gökdeniz, a.g.e., ss.46-47.}

180 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e. , C.II, s.565.} 181 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.565.} 182 _{Gökdeniz, a.g.e., s.47.}

atılan torpido ile Japon muhribi yaralandı. Bundan başka iki muhripte top ateşiyle yaralandı. Torpidolardan 10 tanesi sahile vurmuş fakat patlamamıştı.184

Ruslar için 23 Haziran hurucu Japon kuvvetlerinin hırpalanması için bir fırsattı fakat Amiral Vitgeft’in korkak ve çekingen sevk ve idaresi yüzünden fırsattan yararlanamadılar. Muharebeye Japonlar açısından baktığımızda Togo muharebeyi pek o kadar arzu edilir bir şey değildi. Çünkü her ne kadar Rusların hırpalanması durumunda Japonlar da bir o kadar hırpalanacaktı. Dolayısıyla Rusların Baltık’ta bekleyen filosu vardı. Hülasa 23 Haziran karşılaşması her iki taraf için de bir fayda vermedi. Çünkü her iki tarafta ne istediğini tam olarak bilmemekteydi.185

Port–Arhur’un dış dünya ile ilişkisi kesik olduğu için Rus torpidosu 29 Haziran’da dışarı çıkarak Nivşivang limanında, Amiral Aleksiyef’ten Port–Arthur’da emniyet görülmediği zaman muharebe etmeksizin Vladivostok’a gitmeleri bildiriliyordu. Amiral Vitgeft, harp meclisi 23 Haziran hurucundan ders alarak muharebe etmeksizin Vladivostok’a gitmenin imkânsız oluğunu görerek Port–Arthur’da kalmaya karar verdi. Ruslar, Vladivostok’a gidebilselerdi Japonların durumu fena olurdu. Çünkü Japonların burada Vladivostok limanını muhasara edecek üsleri yoktu. Japonlar, Vladivostok limanını muhasara ederken Rusların Baltık filosu geldiğinde iki ateş arasında kalabilirlerdi. Bu yüzden Japonlar, Rusların Port–Arhur ile Vladivostok filolarının birleşmesine engel olmaları gerekiyordu.186

Ruslar, 3–4 Temmuz’da yaptıkları muharebede Lung Vang ırmağının sol sırtlarını Japonlardan geri alması üzerine muhasara ordusu komutanı, muhasara toplarına ihtiyaç duymuştu. Topların getirilmesi ve yerleştirilmesi Temmuz ayın boyunca sürmüştü. Japonlar, beş gemi ile 26 Temmuz’da şiddetli bir hücuma başladı. Ruslar ise bu hücuma karşı iki kruvazör, 30 torpido ile karşılık verdiler. Japonlar, çetin muharebe sonucunda gemilerin torpile çarpmaktan korkarak sahile yaklaşamamaları ve Rusların deniz filosunu kuvvetlendirmesi üzerine muharebeyi göze alamadıkları için başarı sağlayamadılar. Japonlar, iki gün sonra dört zırhlı, dört büyük kruvazör, 10 küçük

184 _{Gökdeniz, a.g.e., ss.53-54-56.} 185 _{Gökdeniz, a.g.e., s.57.} 186 _{Gökdeniz, a.g.e., s.58.}

kruvazör, kırk sekiz torpido kuvvetiyle sefere çıkmasıyla Ruslar, savunma hatlarını son hattın müdafaasına çektiler.187

Bu muharebeler sırasında Amiral Kamimura, Kore Boğazı civarında karakol yapmakta idi. Kendisine verilen talimatta herhangi bir Rus akını vuku bulursa kuzeye doğru değil, Sarıdeniz’e geçerek Togo’nun kuvvetlerine iltihak etmesi ve bu suretle Rusların, Port–Arhur ile Vladivostok kuvvetlerinin birleşmesine karşı Togo’nun kuvvetlerinin güçlenmesini sağlamaktı. Bu kararın olumsuz yanı eğer Vladivostok filosu Kore Boğazından geçerek Port–Arthur’a gidebilirse yalnız onu Kamimura kuvvetleri karşılayabilir, eğer Kamimura’dan kurtulursa daha gerideki Togo’nun kucağına düşerlerdi. Fakat iki filonun birleşmesiyle muharebeden birkaç gemi kurtulabilirdi. Eğer böyle olmayıp da Vladivostok kuvvetleri, Japon adalarının doğu kıyılarını dolaşarak Sarıdenize girip Port–Arthur’a yol verip bu esnada Togo’da Port– Arthur kuvvetleriyle muharebeye mecbur tutulursa Kamimura müdahale edinceye kadar Ruslar maksatlarına erişir ve iki filo birleşirdi. O halde Togo ve Kamimura kuvvetleri için en müsait yer neresi idi?188

Japon üslerine ve merkezi durumuna bakılırsa Coşima Boğazına yakın olan Kore limanlarından istifade etmek Japonlar için zaruri idi. Kuvvetler, Japon Denizi’nde toplanacak olursa Japon nakliyatı, Japonya’nın güneyinden Coşima Boğazı’nın batısından Kore yarımadasının batısındaki kıyılara yapılması icap ederdi. Bu uzak bir yol olduğu için arzu edilmezdi. Port–Arthur’un muhasara altında olmasından dolayı Japon Denizi, Japonya için ölü bir deniz haline gelmişti. Asıl netice Sarıdeniz’de alınacaktı. Diğer taraftan Japonlar, Vladivostok filosunun taarruzlarını bertaraf edebilmek için kuvvetlerini Sarıdeniz’de toplamak zorundaydı. Eğer Vladivostok limanını muhasara etmiş olsalardı oraya kuvvet ayırmak gerekiyordu ve bu durumda Rusların Port–Arthur filosunun ortaya çıkıp mücadeleye dahil olması demek idi ve bu durum Japonların hiç işine gelmezdi. Dolayısıyla Japonlar, kendileri için asıl harekât noktasını Sarıdeniz olarak seçmekle doğru bir seçim yapmışlardı.189

Vaziyeti Ruslar için değerlendirdiğimizde ise durum farklıdır. Rusların iki filoyu birleştirmesinde fayda var mıdır? Asıl harekât noktası neresidir? Ruslar açısından

187 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.574-575.} 188 _{Gökdeniz, a.g.e., ss.48-49.}

da tehlikenin Sarıdeniz’den gelmesinden dolayı hiç şüphesiz Sarıdeniz’dir. Fakat Japon denizinde de bulundurulacak kuvvet Japonları tehdit edeceğinden Rusları rahatlatacaktı. Ama Japonlar hiçbir zaman Japon Denizini Sarıdeniz’e feda etmemişlerdi.190

Diğer taraftan Ruslar, Sarıdeniz’de ticaret harbi yapmışlardı. Rusların daha etkili olabilmesi için Port–Arthur ile Vladivostok filosunu aynı zamanda hareket ettirmeleri gerekiyordu. Fakat Ruslar bunu hiçbir zaman düşünmediler. Muharebeden hep kaçtılar oysa yapılacak muharebe Ruslar kadar Japonları da yıpratacağından Rusların Baltık filosu geldiğinde durum Rusların lehine gelişirdi. Japonlar açısından ise yıpratıcı muharebeden kaçınıp Baltık Filosu gelmeden Rus kuvvetlerini parça parça yakalayarak imha etmeli ve ileride yalnız Baltık filosu ile çarpışmak zorunda kalmalı idi.191

Rusların Port–Arthur’daki filosunun liman dışına çıkmasını gerektiren birtakım sebepler oluşmaya başlamıştı. Japon kara ordusunun, şehirden 10 km uzaklıkta bulunan istihkâmat hattı sınırlarını ele geçirmesi Port–Arthur limanını şiddetli bir top ateşine tutması, filonun limanda kalmasını güçleştiriyordu. Diğer taraftan Japonların Sarıdeniz’e asker sevkiyatını engellemek için filonun Port–Arthur limanında beklemesinin bir anlamı yoktu. Ayrıca Port–Arthur deniz yolu tamamı ile Japonlar tarafından kesilmesi halinde filonun tamamen hapsolma tehlikesi vardı. 192

Bundan başka Rus filosunun denize açılmasıyla Japon filosunu tehdit edeceğinden filonun bir miktarını Ruslarla mücadele için ayıracaktı. Kısaca söylemek gerekirse Rusların saldırısı karşısında Japon filoları bölünecekti. Eğer Port–Arhur kalesi düşerse Rus gemileri, tamamen Japonların eline geçecekti. Bu durum Ruslar açısından hiç kabul edilmeyecek bir durumdur.193

Rus hükümeti tarafından yapılan istihbarat çalışmaları sonucunda Japon filosu zırhlılarının süratinin 13 milden fazla olmayacağı yönündeki yanlış havadisler sonucu Rus askeri erkanı, huruç hareketine karar verdiler.194 _{Ruslar cihetinde bundan başka bir}

takım mühim hataları da görmekteyiz. Rus amiralleri, Japon filosunun 13 mil hızla

190 _{Gökdeniz, a.g.e., s.49.} 191 _{Gökdeniz, a.g.e., ss.49-50.}

192 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.576-577.} 193 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.577-578.} 194 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.578.}

gittiğini düşünerek açık denizde Japonlarla karşılaşmayı hiç hesaba katmamışlar ve gemileri ağır toplarla teçhiz etmemişlerdi.195

Japonlar, Port–Arthur’u 8 Ağustos’ta bombardımana tutmuşlar, sancak gemisi Sezeroviç birkaç isabet almış, bir subay ölmüş, Amiral Vitgeft ile birçok er yaralanmıştı. 9 Ağustos’ta tekrar eden bombardımanda Retvizan yedi isabet alarak gemiye 400 ton su girmişti. Komutan yaralanmış ve üç-beş kişi ölmüştü.196

Amiral Aleksiyef’in ısrarlarına rağmen Amiral Vitgeft, Port–Arthur’dan çıkmak istememişti. Sonunda Çar müdahale ederek dışarıya çıkılması emrini vermişti.197 _{Ruslar, harekat hazırlıklarını Ağustos’un 9. günü tamamlandı. Sadece}

hasarzede olan Bayan kruvazörü ile 10 kadar torpido muharibi ve topçekerlerini Port– Arthur’da bırakmaya karar verdi.198 _{Rus filosu, 10 Ağustos 1904 sabah saat 6’da}

limandan çıkmaya başladı. Muhripler ileride iki grup halinde bulunuyor ve onların biraz gerisinde Novik geliyor. Bunları zırhlılar ve kruvazörler takip ediyordu. Deniz sakindi. Hafif kıble esmekle birlikte görüş mesafesi 7–8 mil arasında idi. Uzaklarda hafif bir sis tabakası denizin üzerini kaplamıştı. Buna rağmen Japonlar, Rusların limandan çıktığını görmüştü.199 _{Bu sayede Rus filosundan bir buçuk saat önce yola çıkmaya muvaffak}

oldular.200 Amiral Togo, Port–Arthur yapılan baskılar karşısında Rusların nasıl olsa bir gün limandan dışarı çıkacağını düşünüyordu. Bu sebeple kuvvetlerini Elyot adalarından daha batıya doğru Ravunt adası civarına kaydırmıştı.

Tablo 1.3. Muharebe Öncesi İki Ordunun Durumu201

Rus Japon Zırhlı Kruvazör Muhrip ve bot 6 4 8 7 12 46

195 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.579-580.} 196 _{Gökdeniz, a.g.e., ss.59-60.}

197 _{Gökdeniz, a.g.e., s.60.}

198 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.579.} 199 _{Gökdeniz, a.g.e., s.62.}

200 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.582.} 201 _{Gökgeniz, a.g.e., s.62.}

İki filo, 10 Ağustos öğleden bir saat sonra karşı karşıya geldi. 11 km gibi uzak mesafeden birbirlerine ateş açtılar fakat bu kadar uzun mesafeden yapılan ateşler etkili olmadı. İkinci defa saat iki buçukta 8 km civarında yapılan karşılıklı ateşlerde Rusların Askold zırhlısı mühim hasarlar almış, Retvizan ve Peresviyet zırhlıları da yoğun ateş altında kalmıştı. Ruslar, Port–Arthur’a doğru çekilmeye başladığı sırada Uthomsky beni takip edin mesajını verdi. Togo bu mesajı torpido hücumu yapacaklarını zannederek muharebeyi kesti.202 Muharebe sonucunda Rus Amiral Vitgeft ölmüş, kurmay Başkanı Tuğ Amiral Matsyseviç ağır yaralanmıştı. Rus filosundan Retvizan, 11 Ağustos’ta Port– Arthur’a girdi. Sezaroviç ile Novik ve üç muharip Alman limanı olan Çingtao’ya gitti. Amiral Togo, Rusya’nın Baltık donanmasını düşündüğü için Rus filosuyla çetin bir mücadeleye girmemiş onların Port–Arthur ve diğer limanlara sığınmalarına müsaade etmiştir.203 _{Bu muharebede gelişi güzel yapılan ateşler her iki taraf için de önemli bir}

sonuç vermemiştir. Japon filosu ileri geri manevralar yaparak iki ordunun birleşmesi açısında zaman kazanmıştır. Ruslar açısında baktığımızda ise Japon filosuyla muharebeden kaçmaları Japonlara zaman kazandırmış ve zamanın Rusların aleyhine işlemesine sebep olmuştu.204

Tablo 1.4. Muharebe Sonucu Her İki Tarafın Ölü ve Yaralı Sayısı 205

Ölü Yaralı

Ruslar: 67 101

Japonlar: 70 158

Rus filosu 10 Ağustos’ta Port–Arthur’dan çıktığı zaman Vladivostok kuvvetleri bundan haberdar edilmişti. Filo komutanı Yessen, haberi 11 Ağustos’ta almıştı. Fakat 10 Ağustos muharebesinden haberleri olmadığı için Port–Arthur kuvvetleriyle buluşmak üzere Kore boğazına inmek maksadıyla 12 Ağustos sabahı Vladivostok’tan ayrıldı.206_{Amiral Togo, Rusların Port–Arthur hurcunu öğrendiğinde Amiral}

202 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.586-587 ; Gökdeniz, a.g.e., s.71.} 203 _{Gökdeniz, a.g.e., s.71 ; Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e. , C.II, s.591.} 204 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.588-589.}

205 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.606.} 206 _{Gökdeniz, a.g.e., s.76.}

Kamimura’ya Kore Boğazından geçerek Vladivostok’a gitmek teşebbüsünde bulanan Rus filosuna engel olma görevini vermişti.207 Böylece Amrail Kamimura, Rus filosuyla karşılaştığında hemen muharebeye girişecekti. Amiral Kamimura’nın kuvveti Amiral Yessen’in kuvvetinden daha güçlü idi. Amiral Yessen’in yapması gereken Kamimura’nın kuvvetlerini yanlış istikamete çekerek filonun mevcudiyetini düşmana göstermek ve daha sonra Port–Arthur filosunun huruç hareketiyle baskı altına almak idi. Ama bunun için plan yapmak gerekiyordu. Bu plan ya Vladivostok’ta ya da Port– Arthur’da yapılacaktı. Ama Rusların planları Petersburg’tan yapılıyordu.208

İki filo 14 Ağustos’ta Kore Sahili ile Coşima arasındaki Kore Boğazına girmek için ilerlerken iki tarafın da ışıkları yanmadığı için birbirlerini fark etmemişlerdi. Japonlar, İki saat sonra Rus filosunun ışıklarını fark etmişlerdi.209 _{İki taraf arasında}

muharebe flaması açıldı ve taraflar birbirlerine 11 km ateş açtılar. Mesafe 8 km gelince daha fazla yaklaşmak istemeyen Amiral Kamimura paralel bir yol izlemiştir. Japonlar, güneşi arkalarına aldıkları için Ruslara karşı %70’lik bir oran ile üstünlük kurmuşlardı.210 _{Kamimura, Ruslar ile arasındaki mesafeyi açmasıyla üstünlüğünü kendi}

arzusuyla bozmaya başlamıştır. Ruslar hemen bu durumdan yararlanıp mesafeyi açmak için dönüşlerine devam etmişlerdir. Rusların toparlanmasıyla muharebe tekrar devam etti. Rus kruvazörü Rurik’in dümen makinesinde meydana gelen arızadan dolayı hattan sarkmaya başladı. Amiral Yessen Rurik kruvazörüne yardım etmek için geri dönünce muharebe Rurik kurvazörünün civarında gerçekleşmiştir. Amiral Yessen’in bu hareketi yanlıştır. Çünkü Rurik kruvazörüne yardım edemeyeceği gibi gemileri de tehlikeye atmaktaydı.211 _{Amiral Yessen, Rurik kruvazörünü kurtaramayacağını anlayınca kuzey}

istikametine çekilmeye başladı. Kamimura da ona ateş etmeyip takiple yetindi. Kamimura, yaralı Rurik kruvazörüyle meşgul olmaları için iki zırhlı kruvazör bırakmış, hasarlı olan Rosia ve Garomoboy kruvazörlerini takibe başlamış fakat cephane sıkıntısı çekeceğini düşünerek takipten vazgeçmiştir. Japonlar her cihetten üstün oldukları halde

207 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.613.} 208 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.609-610.}

209 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, ss.615-616 ; Gökdeniz, a.g.e., s.77.}

210 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e , C.II, s.617; Gökdeniz, a.g.e., s.77’de İki taraf arasında açılan ateşin}

mesafesini 6000 metre olarak belirtmiş, Japon topçu ateşinin yoğun olarak girişini de 4000 – 5000 metre olarak belirtmiştir.

yalnız bir gemi batırabilmişlerdi. Rurik kruvazörü ise kendi mürettebatı tarafından gemiye su alarak batırılmıştır:

Tablo 1.5. Her İki Tarafın Zayiatı 212

Ölü Yaralı Esir

Rus 332 558 625

Japon 45 81 -

Amiral Kamimura’nın en mühim hatalarından birisi ise düşman gemilerini batırmak hususunda yeterli çabayı sarf etmemesi213_{ve Rus filosunu cephanenin}

azalmasını gerekçe göstererek takip etmemesidir.214_{Amiral Yessen’in hatası ise Japon}

kuvvetleriyle karşılaştığında kaçmayı düşünmesidir. Kendi adına olumlu gelişme ise muharebeyi kendi üssüne doğru inkişaf ettirmesidir.215

Gerek 10 gerekse 14 Ağustos Muharebeleri Rusların deniz sevkiyatı bakımından yaptığı iki büyük harekâttır. Fakat bunların ikisi de başarılı olamamıştır. İki muharebenin sevkü’l-ceyş galibi Japonlardır. Fakat Port–Arthur ve Vladivosotk filoları tamamen imha edilememiş olduklarından tehlike devam etmekteydi. Japonların durumdan istifade edememesinin sebebi Rusların Baltık filosundan çekinmeleriydi.216

Japonlar, 10 ve 14 Ağustos muharebelerinden kesin sonuç alamadıkları için Port–Arthur’u bombalamaya karar verdiler. Bombardıman 19 Ağustos’ta başlayarak kesintisiz muhasaranın son gününe kadar devam etti.217_{Japonlar, büyük bir kahramanlık}

örneği göstererek 24 Ağustos’ta yaptığı hücumda çok sayıda askerini kaybettiler. Rus filosu da bu harekete karşılık 24 Ağustos gecesi torpido hücumuna girişmiş fakat torpidoların mayına çarpması sonucu birisi batmış diğeri güçlükle limana geri dönmüştür. 31 Ağustos’ta yedi tane gemisi, kendileri tarafından döşenen faydadan çok zararı olan mayınları temizlemek için limanın önüne hareket etti ve içlerinden biri

212 _{Gökdeniz, a.g.e., s.79.} 213 _{Gökdeniz, a.g.e., s.80.}

214 _{Ali Fuat, Osman Senai, a.g.e., C.II, s.626.} 215 _{Gökdeniz, a.g.e., s.80.}

216 _{Gökdeniz, a.g.e., s.81.}

mayına çarparak battı. Yine 20 Eylül’de bir Rus gemisi aynı akıbette uğrayarak battı. Eylül ayının 2. 3. ve son günü Japon torpidoları mayına çarparak batmıştı.218

Japonlar, torpido hücumlarının düşmana yeterli derece hasar verdiklerini ve yıprattıklarını düşünerek ileri hatları ele geçirmek için 19–23 Eylül arası Port–Arthur’un kuzey ve kuzeybatı cephelerine yeni bir umumi hücum yaptı. Bu hücumdaki asıl hedef Amiral Viren’in ileri yardımcı siperlerinin doğusu ile güneyine ve 203 rakımlı tepeye karşı yapılmıştı.219

Japonlar, Port–Arthur’u 28 Eylül’de deniz topları ve obüslerle bombardıman etti. Ruslar, gemilerin yerini değiştirmek suretiyle bombardıman ateşinin tesirini azaltmıştır. Rus gemileri de limanın dışına çıkarak Japon kıtalarına ateş açtılar. Bu hadise Japonların abluka hususunda tedbirli olmadıklarını göstermiştir. Zaman Japonların aleyhine idi. Çünkü Rusların Baltık filosu hareket etmişti. En kısa sürede buradaki filonun akıbetini tayin etmek lazımdı.220

Japon bombardımanı, Port–Arthur’daki Rus askerini ve halkını çok zor durumda bırakmıştı. Halkın temel gıda maddeleri olan ekmek, yağ, tavuk vs. fiyatları çok fahiş bir şekilde artmış, halk kendilerine güvende olabilecekleri bir yer aramaya başlamış ve çoğu hastanelere sığınmıştır. Rus askerlerinin morali çok bozuktu. Baltık filosundan ümitlerini kesmişler, çoğu yaralanmıştı. Yaralıların kimisinin kolu, kimisinin bacağı vs. kopmuştu. Cephaneler tükenmiş, hastanelerde ilaç, sargı bezi gibi acil ihtiyaç maddeleri tükenmişti.221 _{Şehirdeki Ruslar yiyecek bulamayıp artık hayvan etlerini}

yemeye başlamışlardır.222 _{Görüldüğü üzere Rusların dayanmaya tahammülleri}