Polimerler

2.1.4.1 Epoksi Rezin Esaslı Patlar

Bu gruba ait kök kanal dolgu patları AH 26, AH Plus, Sealer 26, 2Seal, ThermaSeal Plus, TopSeal, ADSEAL, EZ-Fill, Smartpaste²¹ olarak sıralanmaktadır.

Şekil 2.1. AH Plus Kanal Patı

1954 yılında epoksi reçine kökenli AH 26 patı Schröeder³⁹ tarafından piyasaya sürülmüştür. Likitte bulunan Bisfenol A-diglisidlerin, tozdaki hekzametilen tetraaminle kombinasyonuyla polimerizasyonu başlamaktadır. Bu reaksiyon sırasında formaldehit açığa çıkar. Bu sebeple AH 26’nın epoksi amin yapısı korunarak, renkleşme eğilimi ve formaldehit açığa çıkışının ortadan kaldırılması sonucunda AH Plus geliştirilmiştir (Şekil 2.1.).

AH Plus kök kanal patında titanyum dioksit bulunmamaktadır ve AH26 içeriğindeki hekzametilentetramin içeriği %25’den %20’ye düşürülmüştür⁴⁰. AH Plus kanal patına termoplastik özellik kazandırılarak gerektiğinde materyalin sökülmesi kolaylaştırılmıştır²⁶.

Çalışmamızda kullandığımız kanal patlarından biri olan AH Plus 2 tüpten

A Patı (Epoksi pat): Epoksi reçine, Kalsiyum tungsten, zirkonyum oksit, aerosil, demir oksit içerir. A Patı 1 gramdır.

B Patı (Amin patı): Adamantan amin, N-dibenzil-5-oksanon-diamin-1,9, TCD-diamin, Kalsiyum tungsten, zirkonyum oksit, aerosil ve silikon yağı içerir. B Patı 1,18 gramdır.

A ve B patları eşit hacimlerde kullanılırak homojen bir kıvam elde edilinceye kadar metal spatülle karıştırılır. İki pat karıştırılırken ‘poliaddition reaksiyonu’ başlar.

Bu etkileşimde artık monomer kalmadığı söylenmektedir. Materyalin büzülmesi ve erirliliği azaltılarak boyutsal stabilite kazandırılmıştır. Film kalınlığı 26 µm’dir (ISO 6876;50 µm)⁴¹. Kanala kolay yerleştirilmesi amacıyla hafif tiksotropik olarak hazırlanmıştır. Akma değeri 36 mm’dir.^26,41

AH Plus; AH 26’ya göre daha radyoopak, daha düşük çözünürlük, hafif büzülme ve düşük toksisite gösterir. Çalışma zamanı 23ºC’de minumum 4 saattir ve 37 ºC’de donma süresi 8 saattir. AH 26’dan daha akıcı bir kıvama sahiptir²⁵. AH Plus erken dönemde sitotoksik etki gösterirken 4 saat sonra bu etki izlenmemiştir²².

Her bir pat veya karışımla ilgili toksikolojik çalışmalar yapılmıştır.

Bilinmektedir ki saf epoksi rezinler mutajendirler. A patında bulunan akuöz ekstraktları mutajenik etki oluşturmamıştır. In vivo çalışmalarda ise, saf epoksi rezinler genotoksik bir etki meydana getirmemiştir. B patındaki aminler de Ames testinde non-mutojenik bulunmuştur. A (Epoksi) patındaki saf rezinler non-toksik olarak (LD 50>5000 mg/kg), sistemik toksisite açısından sıçanlarda değerlendirildiğinde B (amin) patının da non-toksik (LD 50>2000 mg/kg) olduğu görülmüştür⁴².

AH Plus kanal patı yıllardır en çok kullanılan kanal patlarından biridir, kalsiyum hidroksit, metakrilat rezin ve cam iyonomer esaslı patlardan daha düşük çözünürlük ve parçalanma⁴³, daha iyi apikal tıkaç⁴⁴ oluşturma özelliğine sahiptirler.

Endion, AH 26, AH Plus, Procosol ve Ketac Endo patlarının antibakteriyel etkinliği 2, 20 ve 40. günlerde incelendiğinde AH Plus Streptococcus Mutans’a karşı ilk 20 gün hafif bir etkinlik, Actinomices Israili’ye ise tüm zaman aralıklarında etki göstermiştir. Candida albicans ve Stafilokokus aureus’a hiçbir etkinlik göstermemiştir⁴⁵. AH Plus nem kontaminasyonundan etkilenmektedir. Bu da doku sıvılarının bulunduğu periapekste, apikal sızdırmazlığı olumsuz yönde etkilemektedir²⁶.

AH Plus ile aynı kimyasal özelliklere sahip sadece paketlenmesi farklı olan piyasaya yeni sunulan AH Plus Jet şırınga içinde karışıp bir kanül yardımıyla kullanıma hazır olarak direk kanala uygulanabilir. Patın kullanımı kolaylaşmıştır ve homojen karışması sağlanır⁴⁶.

2.1.4.2. Bis-GMA, Üretan Dimetakrilat Esaslı Patlar Bu gruptaki başlıca kök kanal patları şunlardır²¹:

1. Birinci Nesil metakrilat rezinler (Hydron): Yüksek enflamatuvar cevaba yol açması ve nem varlığında boşlukların oluşması sebebiyle kullanımı terk edilmiştir⁴⁷.

2. İkinci Nesil metakrilat rezinler (EndoRez): Hidrofiliktir ve kimyasal olarak sertleşirler⁴⁸. Üretan dimetakrilat matriksi (UDMA) içinde çinkooksit, baryum sülfat ve pigmentlerin bulunduğu bir reçinedir. UDMA kompozit rezinlerin organik matriksini de oluşturan bir monomerdir^48,49. EndoREZ hidrosietilmetakrilat içermez ve bizmut oksiklorit, kalsiyum laktat pentahidrat ve silikon içerir^49,50. Patın, rezinle kaplanmış EndoRez guta perkaları ile birlikte kullanımı önerilmektedir.

3. Üçüncü Nesil metakrilat rezinler: Epiphany, RealSeal, Resinate, Simplifill, FibreFill R.C.S.’dir.

Epiphany-Resilon farklı firmalar tarafından Realseal, Resinate, Simplifill gibi ticari adlarda piyasaya sürülmüştür²¹. Üçüncü nesil, kendiliğinden asitlendirme yapan bir primer ile birlikte hem ışık hem de kimyasal olarak sertleşen kompozit rezin içerikli bir pat tipidir. Bu sistemde smear tabakası korunur. Dentin yüzeyine uygulanan asidik primer, smear tabakasından geçerek dentinin üst tabakasını demineralize eder.

Epiphany (Pentron Clinical Technologies, Wallingford, CT, ABD) yeni dual cure rezin kompozit bir kanal patıdır ve Resilion ile kombinasyon halinde kullanılması tavsiye edilir. Bu kanal patı hücre kültüründe oldukça toksik bulunmuştur. İlk karıştırma anında AH Plus ile benzer toksisiteye sahiptir, ancak bekletildiklerinde Epiphany orta derece toksik bulurken, AH Plus toksik bulunmamıştır^19,51.

Bu sistemle kanal dolgu materyalinin dentine adezyon ile tutunmaları sağlanarak üstün bir örtücülüğün elde edilmesi hedeflenmektedir⁵². Epiphany UDMA (üretan dimetakrilat), PEGDMA (polietilen glikol dimetakrilat), EBPADMA (etoksi bisfenol a-glisid dimetakrilat), BISGMA (bisfenol-A-a-glisiddimetakrilat) ve ayrıca baryum slikat camı, baryum sülfat, silika, kalsiyum hidroksit, bizmut oksiklorit peroksit ve pigment içerir. Polikaprolaktan kor materyali Resilon ile kullanılıp monoblok oluşturacağı bildirilmiştir. Burada rezin patı dentin tubuluslarına girerek dentine bağlanması için kuvvetli bir bağ oluşturmakta ve aynı zamanda rezin patı ile kor materyali bağlantı oluşturmaktadır. Monoblok sistemlerin daha iyi adaptasyon gösterecekleri düşüncesi ile üretilmelerine rağmen yapılan araştırmalarda dentine yapışmasının her yerde mükemmel olmadığı görülmüştür. Bunun da sebebi oksijen inhibisyon tabakasının varlığına bağlanmıştır²⁵.

4. Dördüncü Nesil metakrilat rezinler: Dentin adeziv primerlerin içerisinde olan asidik rezin monomerler, rezin esaslı kanal dolgu patının içerisine yerleştirilerek asit, primer ve pat tek bir formülde birleştirilerek işlem süresi kısaltılmıştır²⁶. MetaSeal, Epiphany SE, Resinol SE, Resinate SE dördüncü nesil metakrilat rezinlere örnektir.

2.1.4.3. Poliketon (Polivinil) Polimer

Bu tip patların en popüleri olan Diaket-A (ESPE, Seefeld, Almanya); çinko oksit ve bizmut fosfat ve vinil polimer içeren bir poliketon adeziv kanal patıdır. Sertleşme sırasında toksiktir ve bu etkisi de kalıcıdır¹⁹. Patın sertleşme süresi 6 dakikadır. Bu durum klinik kullanımda sorun yaşatmaktadır. Bununla birlikte retrograd kök dolgusu olarak kullanıldığında bu kısa sertleşme zamanı bir avantajdır. Kanaldan çıkarılması zordur²².

2.1.4.4. Silikon Polimer

Lee Endo-Fill, RoekoSeal, Gutta-Flow silikon polimer içeren kanal dolgu patlarıdır²⁶.

Lee Endo-Fill enjekte edilebilen silikon rezin esaslı bir endodontik kanal dolgusudur. Guta perkayla beraber ya da tek başına kullanılabilmektedir.

RoekoSeal; içeriğinde polimetilsiloksan, silikon yağı, zirkonyum dioksit, parafin bazlı yağ ve platin katalizör bulunmaktadır.

Gutta-Flow; pat ve guta perkayı aynı üründe birleştiren, kök kanallarının doldurulması için geliştirilmiş, bir kanül yardımıyla enjekte edilerek kullanılan, akışkan soğuk uygulanan bir dolgu sistemidir^53,54. Polidimetilsiloksan matriks içine yüksek düzeyde ince doldurulmuş guta perkadan oluşur. Biyouygundur ve üstün örtücülükleri vardır.