Otelin Konsepti ve Konsepte İlişkin Görüşler

Konsept teması 2 kategoriden oluşmaktadır. Bu kategoriler; otelin konsepti ve konseptin tanımıdır. Katılımcıların otelin konseptini ifade etmek amacıyla kullandıkları kavramlara ilişkin bilgiler Şekil 6’da sunulmuştur. Alkolsüz aile oteli, İslami otel, muhafazakâr otel ve helal otel kavramlarının daha yoğun vurgulandığı anlaşılmıştır.

Şekil 6. Otelin Konseptini İfade Ederken Kullanılan Kavramlar

Görüşmeler süresince, katılımcılardan otelin konseptini anlatmaları istendiğinde dini hassasiyeti olan misafirlere sundukları hizmetlerin özelliklerini

99

anlattıkları fark edilmiştir. Bir başka deyişle, konseptin tanımı otelin hizmet özellikleri ile açıklanmaya çalışılmıştır.

Otelin konseptini tanımlamada kullanılan kavramlar farklı olsa da tanımlarda benzer otel özelliklerine vurgu yapılmıştır. Bu nedenle, İslami, muhafazakâr veya tesettür gibi kavramların farklı otel konseptlerini ifade ettiği söylemek doğru olmayacaktır. Katılımcıların konsept tanımına ilişkin görüşlerinden yola çıkarak bu tip otellerin alkol servis edilmeyen, özellikle kadınlar için ayrı havuzu olan, kuralları olan, tatilde dini görevleri yerine getirmeyi kolaylaştıran hizmetler sunulan (Mohsin vd., 2016, s. 138) ve ailelere hitap eden, alkolsüz aile oteli, muhafazakâr otel, İslami otel, tesettür oteli ve helal otel gibi farklı kavramlar kullanılarak isimlendirilen oteller olduğu anlaşılmıştır. Şekil 7’de görülebileceği gibi alkolün olmaması ve kadın-erkek havuzlarının ayrı olması helal konseptli otellerin en temel iki unsurudur.

Şekil 7. Konsept Tanımı

Araştırmada katılımcıların kavramlara ilişkin algıladıkları bazı farklılıklar belirlenmiştir. Bu doğrultuda, alkolsüz aile otelinde hedef kitlenin daha geniş olduğu ve misafirlerin Müslüman olma zorunluğunun olmadığı anlaşılmıştır. O1-K1, otelin konseptinin alkolsüz aile oteli olması nedeniyle sabit bir hedef kitlesinin olmadığını ve sadece Müslümanlar tarafından tercih edilmediğini belirtmiştir.

“Konsept olarak alkolsüz aile oteli diye geçiyor. Alkolsüz olduğu için de sadece bir noktada Müslümanlar tarafından tercih sebebi de değil. Yani sadece bir sabit bir hedef kitle yok. Örneğin, Rusya'nın Kazan Bölgesi olabiliyor bu veyahut da Fas, Tunus Cezayir'deki Fransız sömürgesinde yaşayan diğer ülkelerden de olabiliyor. Bunun dışında işte bir haftalık tatilini alkolsüz bir ortamda eşine çocuğuna rahatsızlık verilmeden yani alkol alan misafirler tarafından rahatsızlık verilmeden tatilini yapmak isteyen kişiler tarafından da tercih ediliyor.” (O1-K1)

Araştırmada, helal kavramının dini kurallara göre yaşamayı ifade ettiği, daha kapsamlı, güçlü ve toparlayıcı bir kavram olduğu belirtilmiştir (O2-K3). Ayrıca, helal kavramı otelde helal belgeli gıdaların kullanıldığına da işaret etmektedir (O38-K41). O24-K25, bu terimlerin halk tarafından geliştirildiğini ve ilk çıkan terimin tesettür oteli olduğunu ifade edilmiştir. Tesettür otel kavramı, kapalılara yönelik hizmet verildiğini

100

belirten bir kavram olarak nitelendirilmiştir. Muhafazakâr kavramının ise kendini bazı konularda muhafaza eden anlamına geldiği belirtilmiştir. Son olarak, İslami otel kavramının dikkatli kullanılması gereken, net kırmızı çizgileri olan ve ticari bir kurum için kullanılmaması gereken bir kavram olduğu ifade edilmiştir. O2-K3, konsepti ifade ederken dini terimlerin kullanılmasını uygun bulmadıklarını dile getirmiştir.

“Aslında bakarsanız ben yurt dışında çok fazla izlem ve gözlem içerisindeyim bu konuyla ilgili. ‘Halal’ bu konuyu gerçekten iyi toparlıyor. Hani anlaşılıyor. Ama ben işimizde dini terimlerin kullanılmasını çok doğru görmüyorum. Yani İslami otel, işte tesettür oteli, muhafazakâr otel, ne bileyim halal otel gibi böyle tanımlamaları ben biraz şey nitelendiriyorum. Bir ayrımcılık olarak görüyorum açıkçası. Alkolsüz bir aile oteli demek bence çok daha doğru, daha pozitif, daha geniş kitlelere hitap edebilen bir yaklaşım olarak. Bizim şirket şeyimiz bu açıkçası kararımız. Ama halal bir taraftan da çok güçlü bir isim. Halal holiday, halal resaurant, halal cafe, halal şu halal bu gibi. Böyle de bir durum var yani.” (O2-K3)

O6-K7, “helal” ifadesinin tartışmalara yol açtığını ve tepki topladığını belirtmiştir. Sektörde Avrupa oteli olarak nitelendirilen, alkol servisi olan, çoğunlukla yabancı ve Müslüman olmayan misafirlere hizmet sunan otellerden hassasiyetleri nedeniyle farklı olduklarını belirtmiştir.

“…helal konseptin açılımına biraz daha dalarsak aslında doğrusu bu. Şundan dolayı doğrusu bu. Hani bundan rahatsızlık duyuyorlar bazı kesim de o yüzden ben o kavramda biraz daha net ifade etmek istemediğimi belirtmek istiyorum. Neden, çünkü özellikle biz helal konsept dediğimiz zaman; diğer oteller diyorlar ki biz kardeşim biz haram mı veriyoruz? Siz helal de biz haram mıyız? Gibilerinden. Ee şimdi haram literatürü taşıyan unsurlar var mı? Var. Alkol tüketimi var işte ne bileyim et hassasiyeti çok fazla olmadığı için farklı türde. Onlar da haklı olarak yani. Bir yabancı için yani domuz eti tüketen bir müşterisi olduğu zaman onunla ilgili şov vermek zorunda. En azından büfesinde domuz füme çıkartmak zorunda veya kahvaltısında o İngiliz kahvaltısında o domuz fümeyi çıkartmak zorunda. Ee şimdi bu turizm kavramı içersinde olan bir servis seçeneği. Ama biz bu hassasiyete sahibiz…” (O6-K7)

O17-K18, misafirlerin internette en fazla arattığı kelimelerin “Tesettür otel, İslami

otel, muhafazakâr otel” olduğunu ifade etmiştir. Otellerin konseptlerini anlatırken birden

fazla ifade kullandıkları görülmüştür. Bu nedenle, konsepti ifade etmede tek ve yaygın kullanılan bir kavramın olmadığı anlaşılmıştır. Katılımcılar, konsepti tanımlamak için kullandıkları kavramı anlatırken neden diğer kavramları kullanmadıklarını da ifade etmişlerdir. Bu doğrultuda, O6-K7 muhafazakâr kavramını sadece Müslümanlara has bir kavram olmadığı için kullanmayı tercih etmediklerini belirtmiştir.

“Alkolsüz aile oteli şeklinde. Çünkü muhafazakâr kavramını mesela çoğunlukla piyasada kullanıyorlar ama muhafazakârlık sadece yani inanç noktasında sadece Müslümanlara has bir kavram değil. Hristiyanların da muhafazakârı var. Musevilerin de muhafazakârı var. Dolayısıyla biz burada hassasiyetler noktasında alkol hizmeti vermediğimiz ve bay-bayan havuzlarımız ayrı biliyorsunuz. Bayanlara ve çocuklara ayrıcalık yapılan bir tesis diye nitelendirebiliriz aslında bu tesisin işletme modelini.” (O6-K7)

101