Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar

Faiz oranı riski, piyasa faiz oranlarındaki hareketler nedeniyle Bankanın yapısal pozisyon durumuna bağlı olarak maruz kalabileceği zarar olasılığıdır.

Banka bünyesinde faiz oranı riskine ilişkin politika ve uygulama usulleri “Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik” ve “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde yapılandırmış ve Banka Yönetim Kurulunca onaylanmış durumdadır.

Sermaye Yeterliliği çerçevesinde faiz oranı riskine esas tutar, yasal mevzuata uygun olarak “Standart Yöntem” kullanılarak hesaplanmaktadır.

Banka, hem alım satım hesaplarında hem de bankacılık hesaplarında faiz oranı riski pozisyonu almaktadır. Bankanın alım satım hesaplarından doğan faiz oranı riski, piyasa riski kapsamında değerlendirilmekte olup piyasa riski politika ve uygulama usulleri çerçevesinde ölçülmekte, izlenmekte ve yönetilmektedir.

Banka bünyesinde faiz oranı riski günlük olarak ölçülmekte, izlenmekte ve raporlanmaktadır. İçsel model kullanılarak “Riske Maruz Değer (RMD) Yöntemleri” uygulanmaktadır.

RMD yöntemleri arasında “Parametrik Yöntem” olarak da adlandırılan “Varyans Kovaryans Yöntemi”

raporlamada kullanılmakta; “Tarihsel Simülasyon” ve “Monte Carlo Simülasyonu” yöntemlerine ise volatilitenin çok arttığı dönemlerde, karşılaştırma amacıyla başvurulmaktadır.

RMD ölçümlerinde son 250 iş gününü kapsayan bir gözlem süresi ve % 99’luk güven düzeyi baz alınmaktadır. RMD üzerinden “Ekonomik Sermaye” hesaplamasında da 10 günlük bir elde tutma süresi uygulanmaktadır.

Piyasalardaki aşırı dalgalanmanın etkisinin izlenmesi amacıyla stres testleri ve senaryo analizleri uygulanmakta; içsel modelin etkinliği ise “geriye dönük testler” vasıtasıyla günlük olarak sınanmaktadır.

31 ARALIK 2013 İTİBARIYLA KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Bin Türk Lirası (TL) olarak ifade edilmiştir.)

48 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

MALİ BÜNYEYE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar (devamı)

Piyasa faiz oranlarındaki dalgalanmanın etkilerinden korunmak, Aktif Pasif Yönetiminin önceliğidir.

Bu çerçevede gap analizleri, durasyon ve ekonomik değer analizleri ile duyarlılık analizleri, Bankanın Aktif Pasif Komitesi bünyesinde haftalık olarak değerlendirilmektedir. Bankanın bütçe hedeflerindeki makro ekonomik gösterge tahminlerine göre net faiz geliri simülasyonları yürütülmekte; piyasa faiz oranlarındaki dalgalanmanın gerek finansal pozisyon gerekse nakit akışlarında doğurabileceği olumsuz etki, hedef revizyonları yoluyla asgari düzeylere indirilmektedir. Banka yönetimi, günlük olarak piyasa faiz oranlarını takip ederek gerektiğinde Bankanın uyguladığı faiz oranlarını değiştirebilmektedir.

Parasal Finansal Araçlara Uygulanan Ortalama Faiz Oranları

EURO USD JPY TL

Cari Dönem Sonu

Varlıklar

Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki

Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez B. - - - -

Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlardan Alacaklar 0.33 0.38 - 7.92

Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara

Yansıtılan Finansal Varlıklar 4.33 5.26 - 5.54

Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar 2.19 2.50 - 6.18

Parasal Finansal Araçlara Uygulanan Ortalama Faiz Oranları

EURO USD JPY TL

Önceki Dönem Sonu

Varlıklar

Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki

Paralar, Satın Alınan Çekler) ve T.C. Merkez B. - - - -

Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlardan Alacaklar 0.35 0.30 - 8.88

Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara

Yansıtılan Finansal Varlıklar 4.18 3.44 - 7.91

Diğer Mali Kuruluşlardan Sağlanan Fonlar 3.11 2.44 - 7.84

31 ARALIK 2013 İTİBARIYLA KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Bin Türk Lirası (TL) olarak ifade edilmiştir.)

49 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

MALİ BÜNYEYE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar (devamı)

Varlıkların, Yükümlülüklerin ve Bilanço Dışı Kalemlerin Faize Duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla)

Cari Dönem Sonu 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl

5 Yıl ve

Üzeri Faizsiz Toplam

Varlıklar

Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve

T.C. Merkez Bankası - - - - - 2,299,070 2,299,070

Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlardan

Alacaklar 42,651 10,121 2,071 - - 68,361 123,204

Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya

Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar 27,626 8,119 20,398 50,504 3,396 70 110,113

Para Piyasalarından Alacaklar 54,315 - - - - - 54,315

Satılmaya Hazır Menkul Değerler 235,402 53,969 23,265 145,510 871 6,692 465,709

Verilen Krediler (*) 5,157,460 932,374 2,097,325 4,668,916 363,797 - 13,219,872

Vadeye Kadar Elde Tut. Men. Değ. 204,473 252,656 759,340 - 301 - 1,216,770

Diğer Varlıklar 89,585 - - - - 1,146,379 1,235,964

Toplam Varlıklar 5,811,512 1,257,239 2,902,399 4,864,930 368,365 3,520,572 18,725,017

Yükümlülükler

Bankalar Mevduatı 453,394 136,394 4,102 - - 120,624 714,514

Diğer Mevduat 6,469,838 2,865,030 1,089,010 20,148 - 1,480,699 11,924,725

Para Piyasalarına Borçlar 858,553 - - - - - 858,553

Muhtelif Borçlar - - - - - 175,472 175,472

İhraç Edilen Menkul Değerler 500,137 - 137,231 287,415 - - 924,783

Diğer Mali Kuruluşlardan Sağl. Fonlar 22,116 259,204 882,827 16,845 302,121 - 1,483,113

Diğer Yükümlülükler 160,432 69,265 27,804 32,696 20 2,353,640 2,643,857

Toplam Yükümlülükler 8,464,470 3,329,893 2,140,974 357,104 302,141 4,130,435 18,725,017

Bilançodaki Uzun Pozisyon - - 761,425 4,507,826 66,224 - 5,335,475

Bilançodaki Kısa Pozisyon (2,652,958) (2,072,654) - - - (609,863) (5,335,475)

Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon 3,000 - - - - - 3,000

Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon - - - (3,000) - - (3,000)

Toplam Pozisyon (2,649,958) (2,072,654) 761,425 4,504,826 66,224 (609,863) -

(*) Krediler ve diğer alacaklar tutarının 44,680 Bin TL’si finansal tablolarda Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan Krediler satırında gösterilmektedir.

31 ARALIK 2013 İTİBARIYLA KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Bin Türk Lirası (TL) olarak ifade edilmiştir.)

50 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

MALİ BÜNYEYE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar (devamı)

Varlıkların, Varlıkların, Yükümlülüklerin ve Bilanço Dışı Kalemlerin Faize Duyarlılığı (Yeniden fiyatlandırmaya kalan süreler itibarıyla) (devamı)

(*) Krediler ve diğer alacaklar tutarının 111,243 Bin TL’si finansal tablolarda Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar/Zarara Yansıtılan Olarak Sınıflandırılan Krediler satırında gösterilmektedir.

Faiz oranı duyarlılığı:

Bilanço tarihi itibarıyla faiz oranlarının hem Türk Lirası hem de yabancı para cinsi kalemlerde de % 1 oranında değişmesi ve diğer tüm değişkenlerin sabit tutulması durumunda:

 Bankanın net faiz geliri 18,992 Bin TL değerinde değişmektedir. Söz konusu tutar, net faiz gelirinin % 2.32’si oranındadır (31 Aralık 2012 - Bankanın net faiz geliri 14,181 Bin TL değerinde değişmektedir. Söz konusu tutar, net faiz gelirinin % 1.70’i oranındadır).

Hesaplama kapsamında, öncelikle faize duyarlı varlık ve yükümlülükler, orijinal faiz oranları ile değerlenerek net faiz geliri hesaplanmaktadır. Bu hesaplama, ikinci bir adımda da, faize duyarlı varlık ve yükümlülükler için piyasa faiz oranlarının 100 bps arttığı varsayımı ile yapılmakta ve aradaki fark, net faiz gelirindeki duyarlılığı yansıtmaktadır.

Önceki Dönem Sonu 1 Aya Kadar 1-3 Ay 3-12 Ay 1-5 Yıl

5 Yıl ve

Üzeri Faizsiz Toplam

Varlıklar

Nakit Değerler (Kasa, Efektif Deposu, Yoldaki Paralar, Satın Alınan Çekler) ve

T.C. Merkez Bankası - - - - - 1,484,599 1,484,599

Bankalar ve Diğer Mali Kuruluşlardan

Alacaklar 53,671 - - - - 53,486 107,157

Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya

Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar 11,674 2,253 5,566 18,670 3,623 71 41,857

Para Piyasalarından Alacaklar 75,213 - - - - - 75,213

Satılmaya Hazır Menkul Değerler 207,915 164,179 558,813 74,452 12,866 6,619 1,024,844

Verilen Krediler (*) 4,326,297 550,560 1,446,744 3,182,571 422,170 - 9,928,342

Vadeye Kadar Elde Tut. Men.Değ. 205,464 299,794 479,027 - 7,484 - 991,769

Diğer Varlıklar 45,613 - - 2,038 - 816,486 864,137

Toplam Varlıklar 4,925,847 1,016,786 2,490,150 3,277,731 446,143 2,361,261 14,517,918

Yükümlülükler

Bankalar Mevduatı 110,650 172,114 8,821 - - 72,041 363,626

Diğer Mevduat 5,990,651 1,803,944 688,055 32,548 - 1,259,082 9,774,280

Para Piyasalarına Borçlar 33,928 37 - - - - 33,965

Muhtelif Borçlar - - - - - 191,042 191,042

İhraç Edilen Menkul Değerler - 263,197 402,409 287,411 - - 953,017

Diğer Mali Kuruluşlardan Sağl. Fonlar 7,253 85,123 716,945 4,211 9,383 - 822,915

Diğer Yükümlülükler 133,944 59,931 8,264 16,224 - 2,160,710 2,379,073

Toplam Yükümlülükler 6,276,426 2,384,346 1,824,494 340,394 9,383 3,682,875 14,517,918

Bilançodaki Uzun Pozisyon - - 665,656 2,937,337 436,760 - 4,039,753

Bilançodaki Kısa Pozisyon (1,350,579) (1,367,560) - - - (1,321,614) (4,039,753)

Nazım Hesaplardaki Uzun Pozisyon 3,000 - - - - - 3,000

Nazım Hesaplardaki Kısa Pozisyon - - - (3,000) - - (3,000)

Toplam Pozisyon (1,347,579) (1,367,560) 665,656 2,934,337 436,760 (1,321,614) -

31 ARALIK 2013 İTİBARIYLA KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Bin Türk Lirası (TL) olarak ifade edilmiştir.)

51 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

MALİ BÜNYEYE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar (devamı) Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski

Banka; aşağıda sıralanan unsurlara bağlı olarak bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskine maruz kalabilmektedir:

 Bankanın aktif ve pasif kalemleri ile faize duyarlı bilanço dışı kalemlerin vadeleri (sabit faizli kalemler) ve yeniden fiyatlama dönemleri (değişken faizli kalemler) arasındaki uyumsuzluklardan doğan yeniden fiyatlama riski,

 Piyasa faiz oranlarındaki değişimin farklı vade dilimleri itibarıyla farklı düzeylerde gerçekleşmesi sonucu getiri eğrisinin eğiminin ve/veya şeklinin değişmesinden doğan getiri eğrisi riski,

 Vade ve yeniden fiyatlama dönemleri benzer özellikler gösteren aktif ve pasif kalemleri ile faize duyarlı bilanço dışı kalemlere uygulanan faiz oranlarının farklı zamanlarda ve/veya farklı tutarlarda değişmesi sonucu spreadlerin de değişmesinden doğan temel risk,

 Kredilerin vadeden evvel (kısmen / tamamen) kapatılması, sendikasyon kredilerinin geri çağrılması, vadesiz ve vadeli mevduatın çekilmesi veya yenilenmesi vs. hallerde, Banka aktif ve pasif kalemleri ile faize duyarlı bilanço dışı kalemlerin sözleşme vadelerinden daha da farklı davranış özellikleri göstermesinden doğan opsiyon riski.

Banka bünyesinde bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riskine ilişkin politika ve uygulama usulleri “Bankaların İç Sistemleri Hakkında Yönetmelik” ve “Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik” çerçevesinde yapılandırmış ve Banka Yönetim Kurulunca onaylanmış durumdadır.

Banka Yönetim Kurulu, alım satım hesapları haricindeki bankacılık hesaplarından doğan yapısal faiz oranı riski ile ilgili olarak özkaynaklarla ilişkili Risk Limitleri kabul etmiş ve belirli vade dilimlerinde oluşabilecek yapısal faiz oranı uyumsuzluğunun, özkaynakların hangi oranında tolere edilebileceğini belirlemiş olup bunlara uyum haftalık olarak izlenmekte ve ekonomik koşullar ile Banka stratejisindeki değişikliklere göre yılda en az bir kere gözden geçirilerek gerekli görüldüğünde güncellenmektedir.

Banka, faiz oranı riskinin gerek gelirlerine gerekse özkaynaklarına etkisini ölçmek ve izlemek amacıyla “gelirler yaklaşımı” ve “ekonomik değer yaklaşımı” olarak iki ayrı yaklaşım kullanmaktadır.

“gelirler yaklaşımı” ile piyasa faiz oranlarındaki hareketliliğin, Bankanın Net Faiz Gelirine ne yönde etki ettiği ve “Ekonomik Değer Yaklaşımı” ile piyasa faiz oranlarındaki hareketliliğin, Özkaynakların Ekonomik Değerine ne yönde etki ettiği hesaplanmaktadır. “Ekonomik Değer Yaklaşımı” çerçevesinde gelecekteki tüm nakit akışlarının bugünkü değerinin dikkate alınması, kapsamlı bir bakış açısı sunmakta ve Bankanın Aktif Pasif Yönetimi sürecinde esas alınmaktadır. Bilanço içi ve bilanço dışı faize duyarlı kalemlerin bugünkü değerinde, piyasa faiz oranlarındaki hareketliliğe bağlı olarak meydana gelebilecek değişikliklerin ölçülmesi ve izlenmesi amacıyla stres testleri ve senaryo analizleri ayrıca kullanılmaktadır.

31 ARALIK 2013 İTİBARIYLA KONSOLİDE OLMAYAN FİNANSAL TABLOLARA İLİŞKİN AÇIKLAMA VE DİPNOTLAR

(Tutarlar aksi belirtilmedikçe Bin Türk Lirası (TL) olarak ifade edilmiştir.)

52 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM (devamı)

MALİ BÜNYEYE İLİŞKİN BİLGİLER (devamı) VI. Faiz Oranı Riskine İlişkin Açıklamalar (devamı)

Bankacılık hesaplarından kaynaklanan faiz oranı riski (devamı)

Bankanın, farklı para birimlerine göre bölünmüş olarak faiz oranlarındaki dalgalanmalardan doğan ekonomik değer farkları aşağıdaki gibidir: