• Sonuç bulunamadı

On beş Günde Bir Neşredilen Süreli Yayınlarda Hat

3.1.3 İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kütüphanes

3.2. OSMANLI PERİYODİKLERİNDE HAT ÖRNEKLERİ

3.2.3. On beş Günde Bir Neşredilen Süreli Yayınlarda Hat

Resim 110: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait sülüs dergi başlığıdır: “Âzerî Türk”

(HTU no.1083)

ÂZERÎ TÜRK: On beş günde bir çıkan mecmûada edebî, ilmî ve siyasî konulardan bahsedilmiştir. 1928 yılında yayımlanmıştır. Sülüs hatla yazılmış olan mecmûa ismi satır nizamında çalışılmış olmakla beraber “Âzerî” kelimesinin sonunda

yer alan keşide yazıya akıcılık kazandırmış, kompozisyonun alt kısmı oval bir görüntü kazanmıştır.

152 Resim 111: Hattat Halim Bey’e ait nesih-rık’a dergi başlığıdır: “Çankaya”

(HTU no.1208)

ÇANKAYA: Her ayın on beşinde neşredilen sanat ve fikir mecmuasıdır. Merkezi Ankara’dır. 1928 yılında yayımlanmıştır. Her ay neşredilme gayesiyle yayına başlayan mecmua sadece bir sayı yayımlanabilmiştir. Bu mecmuanın ismi nesih hat ile tasarlanmış son derece zarif bir kompozisyondur. Kompozisyonun iki tarafında yer alan iki dikey harf ve ortadaki kâf-ı nûnî (nazal nun) keşideli olarak çalışılmak sûretiyle yazıda denge oluşturulmuştur.

153

Resim 112: Hattat Halit Bey’e ait rık’a dergi başlığıdır: “Çocuk Dünyası”

(HTU no.0133)

ÇOCUK DÜNYASI: 1926 yılında on beş günde bir yayımlanan mecmua çocukların zihinsel gelişimine katkı sağlamayı amaçlamıştır. Rık’a hatla satır nizamında yazılmış olan mecmûa ismi yalın ve sade bir tasarımdır.

Resim 113: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait tâ’lık dergi başlığıdır: “Dîyâne”

(HTU no.0760)

DÎYÂNE: Çerkez Kadınları Teâvün cemiyeti tarafından çıkarılan fikir gazetesidir. 1920 yılında yayımlanmıştır166. Bu mecmuanın ismi tâ’lık hatla yalın ve sade bir tasarımla kompoze edilmiş, sol alt boşluk imza ile tamamlanmıştır.

154 Resim 114: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait sülüs dergi başlığıdır: “Türkiye Cumhuriyeti

Gümrük Mecmûası”

(HTU no.0884)

TÜRKİYE CUMHURİYETİ GÜMRÜK MECMÛASI: On beş günde bir neşredilen resmi meslek mecmûasıdır. 1926-1928 yılları arasında yayımlanmıştır. Mecmûanın kapağında yer alan “Gümrük Mecmûası” ibaresi düz satır düzeninde yazılmış estetik bir tasarımdır. “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresi ise yatay elips şeklinde istiflenerek

üst orta kısma yerleştirilmiştir.

155

Resim 115-116: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait sülüs-rık’a dergi başlığıdır: “İzdivaç

(HTU no.1156)

İZDİVAÇ: On beş günde bir neşredilen resimli mecmuada ilmî, edebî ictimâî ve sıhhî konulara yer verilmiştir. 1918 yılında yayımlanmıştır. Bu mecmuanın ismi sülüs hatla satır nizaında yazılmış kompozisyonun son harfi küplü olarak kompoze edilerek yazıya daha estetik bir form kazandırılmıştır. Alt kısımda yer alan “Saadet Tevlîd Eder” ibaresi rık’a hatla yazılmıştır.

156 Resim 117: Hattat Halim Bey’e ait nesih dergi başlığıdır: “Keşşaf”

(HTU no.0932)

KEŞŞAF: 1920 yılında on beş günde bir yayımlanan spor mecmuasıdır. Spor

alemi tarafından neşredilmiştir. Nesih hatla yazılmış olan mecmua ismi yalın sade ve estetik bir tasarımdır. Orta kısımda yer alan keşidenin içine tezyînî hat ile logo olarak

“Spor alemi” ibaresi yazılmıştır.

Resim 118: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait tâ’lık-sülüs dergi başlığıdır: “Kırım”

(HTU no.1097)

KIRIM: On beş günde bir yayımlanan ilmî, edebî, tarihî ve ictimâî konuların yer aldığı mecmuadır.1918 yılında yayımlanmıştır. Mecmûanın kapak hattında “Kırım” yazısı celî tâ’lık hattı ile zarif bir tasarımla yazılmış altına “Mecmûası” kelimesi ise sülüs hat ile yazılarak estetik bir kompozisyon oluşturulmuştur.

157 Resim:119: Hattat Nuri Korman Bey’e ait tâ’lık-dîvânî mecmua başlığıdır: “Adana Mıntıkası

Maarif Mecmuası”

(HTU no.0222)

ADANA MINTIKASI MAARİF MECMUASI: On beş günde bir çıkan fennî ve edebî resimli yerel mecmuadır. İçeriğinde eğitim ve öğretime dair konuların yanı sıra sağlık, ekonomi, tarih konularına ve edebî eserlere yer verilmiştir. 1928 yılında yayımlanmıştır.

Mecmuanın kapak hattında tâ’lık-dîvânî hattı kullanılmıştır. “Maarif Mecmuası”

celî tâ’lık hatla meşk edilmiş ve “fe” harfi keşîdeli olarak yazılmıştır. Keşîdenin üstüne

158 Resim:120-121: Hattat Hâlit Bey’e ait sülüs-kûfî dergi başlığıdır: “Polis Mecmuası”

İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar

Süreli Yayınlar NS 1710

POLİS MECMUASI: On beş günde bir çıkan resmî meslek mecmuasıdır. 1911- 1928 yılları arasında Emniyet-i Umûmiyye Müdûriyeti tarafından yayımlanmıştır. Türk polisinin menfaati ve ilerlemesi amacıyla ilk olarak İstanbul’da çıkarılmıştır. Bu mecmûanın kapak tasarımında iki farklı yazı kullanılmıştır. Üstte yer alan kapak tasarımı sülüs hat ile satır düzeninde yazılmış, alttaki kompozisyon ise tezyînî kûfî hat ile yazılmıştır. Sülüs tasarımda Hâlit Bey’in imzası bulunmakta, ancak kûfî hat ile yazılmış olan tasarımda imza bulunmamaktadır.

159 Resim 122: Hattat Nuri Korman Bey’e ait nesih dergi başlığıdır: “Resimli Ay”

(HTU no.0520)

RESİMLİ AY: Her ayın on beşinde çıkan resimli mecmûadır. 1927 yılında yayımlanmıştır. 57. Sayısından itibaren Latin harfleriyle yayımlanmaya devam etmiştir. Mecmuanın kapak hattı nesih hat ile tasarlanmış “Resimli” kelimesinin son harfinde keşide yapılarak yazı hareket kazanmıştır.

Resim 123: Hattat Nuri Korman Bey’e ait sülüs dergi başlığı: “Sevimli Ay”

160 Resim 125: Hattat Nuri Korman Bey’e ait nesih dergi başlığının dış kapak tasarımıdır: “Sevimli

Ay”

İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve Kaynaklar

Süreli Yayınlar NS189

SEVİMLİ AY:1926 yılında her ayın on beşinde yayımlanan resimli mecmuadır. Resimli Ay mecmuası III. Sayısını bu isimle çıkarmış ancak IV. sayısından itibaren tekrar eski ismiyle yayımlanmaya devam etmiştir. Bu mecmûanın kapak tasarımında iki farklıhat ile tasarlanmış, üstte yer alan sülüs tasarımda imza kullanılmamıştır. Ancak yazının Nuri Bey’e ait olduğu düşünülmektedir.Alttaki tasarım ise nesih hat ile yazılmış sade ve zarif bir kompozisyondur.

161 Resim 126: Hattat Nuri Korman Bey’e ait nesih dergi başlığıdır: “Sevimli Mecmua

(HTU no.1239)

SEVİMLİ MECMUA: On beş günde bir perşembe günleri çıkan çocuk mecmuasıdır. 1922 yılında yayımlanmıştır. Mecmûanın kapak hattı nesih hat ile yazılmış sade ve akıcı bir tasarımdır.

Resim 127: Hattat Halim Bey’e ait nesih dergi başlığıdır: “Spor Âlemi”

(HTU no.0938)

SPOR ÂLEMİ: On beş günde bir perşembe günleri çıkan spora ait konuların yer aldığı bir mecmuadır. 1927 yılında yayımlanmıştır. Mecmûanın ismi nesih hat ile yazılmış, ilk harf keşîdeli olarak yazılıp, keşidenin üst kısmına “sekizinci sene” ibaresi yazılmıştır. Halim Bey’in imzası mecmuanın bütün sayılarında yer almamaktadır. İmza 4 Teşrîn-i Sânî (H.) 1336 tarihli nüshada yer almaktadır.

162 Resim 128: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait sülüs dergi başlığıdır: “Mecmua”

(HTU no.0201)

TERBİYE MECMUASI: 1927 yılında Maârif Vekâleti Talim ve Terbiye Dairesi tarafından ayda bir yayımlanan terbiye ve tedrîsât mecmuasıdır. On beş günde bir neşredilir. Mecmûanın ismi sülüs hat ile yazılmış kısa bir kompozisyondur.

Resim 129: Hattat Hâlit Bey’e ait sülüs nesih başlığıdır: “Terbiye Mecmûası” B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklar

Süreli YayınlarNS2150

TERBİYE MECMÛASI: On beş günde bir çıkan ilmî bir mecmûadır. 1915 yılında yayımlanmıştır. Mecmûanın ismi nesih hat ile satır düzeninde yazılmış yalın bir tasarımdır.

163 Resim 130: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait sülüs dergi başlığıdır: “Türk Bahçesi”

(HTU no.0869)

TÜRK BAHÇESİ: On beş günde bir çıkan ilmî, fennî ve edebî mecmûadır. 1921 yılında yayımlanmıştır. Mecmûanın ismi sülüs hat ile satır tertibinde yazılmış “Türk” kelimesinin sonu keşîdeli olarak tasarlanmış, kompozisyonun sol kısmında harfler daha yoğun kullanılmıştır.

Resim 131: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait tâ’lık dergi başlığıdır: “Türk Kadını”

Resim 132: Oval formda sülüs olarak yazılmış dergi başlığına hattat imza atmamıştır: “Kadınlık

164 Resim 133: Sülüs ve nesih olarak tasarlanmış olan bu yazıda da hattat imza

kullanmamıştır: “Türk Kadını”

(HTU no.0914)

TÜRK KADINI: 1917 yılında kadınların haklarını korumak için yayımlanmış bir mecmuadır. Mecmûanın ismi farklı hatlar ile tasarlanmıştır. Üstte yer alan mecmua ismi tâ’lık hat ile yazılmıştır ve altında Hâmit Bey’in imzası bulunmaktadır. Ortadaki tasarım mecmuanın iç sayfalarında yer almaktadır ve imzasızdır. En alttaki tasarım ise sülüs ve nesih olarak tasarlanmış olup imzasız olarak derginin farklı sayılarında yer almaktadır.

165 Resim 135: Hattat Halim Özyazıcı Bey’e ait sülüs-kûfî dergi başlığıdır.: “Türk Tütünleri

Mecmuası”

(HTU no.0919)

TÜRK TÜTÜNLERİ MECMUASI: Tütüncülükle alakalı konuların ele alındığı meslek mecmuasıdır.1927 yılında yayımlanmıştır. Mecmûanın ismi üstte satır tertibinde sülüs olarak yazılmış olup altında Halim Bey’in imzası bulunmaktadır. Kûfî ve sülüs olarak tasarlanmış olan alttaki kompozisyonda ise imza bulunmamaktadır.

166 Resim 136: Hattat Hâmit Aytaç Bey’e ait sülüs dergi başlığıdır: “Yeni Kafkasya”

(HTU no.0246)

YENİ KAFKASYA: On beş günde bir yayın yapan mecmuada ilmî, edebî, içtimaî ve siyasî konulara yer verilmektedir. 1923-1927 yılları arasında yayımlanmıştır. Mecmûanın kapağında yer alan hat kompozisyonu sülüs olarak tasarlanmış ve satır düzeninde yazılmıştır. Alt kısımda yer alan keşide yazıya hareket ve estetik kazandırmıştır.

167 Resim 137: Hattat Nuri Korman Bey’e ait nesih dergi başlığıdır: “Yeni Yol”

(HTU no. 0603)

YENİ YOL: On beş günde bir neşredilen çocuk mecmuasıdır. 1910 yılında yayımlanmıştır. Mecmûa ismi nesih hat ile yazılmış yalın ve sade bir kompozisyondur.

168 Resim 138: Hattat Nuri Korman Bey’e ait sülüs-rık’a hattı ile yazılmış dergi başlığıdır: “Ziraat

Hayatı”

(HTU no.0922)

ZİRAAT HAYATI: 1917 yılında yayımlanan mecmua ziraatın gelişmesi ve kalkınması için amacıyla neşredilmiştir. Mecmûanın kapağında yer alan hat kompozisyonu sülüs hat ile satır düzeninde yazılmış oldukça estetik bir tasarımdır. Kompozisyonda yer alan mürsel harflerin ayın harfi ile olan münasebeti, elif harfinden ayn harfine geçişte kullanılan bağlantı yazıya akıcılık ve canlılık kazandırmıştır. Mecmûa isminin alt kısmında “Her Onbeş Günde Bir Çıkar, Ziraatin Terakk3isine Çalışır” ibaresi ise rık’a hat ile yazılmıştır.

169