Ankara Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları ABD, Ankara
Bilişsel davranışçı terapi, geleneksel olarak obeziteye müdahalede ve obeziteyle yakından ilişkili tıkınırcasına yeme bozukluğunda en sık tercih edilen tedavi yöntemi olarak anılmaktadır (Moffitt ve ark. 2015). Obezite karşısında psikiyatri olarak elimizdeki en güçlü silahlardan biri olan bilişsel davranışçı terapinin teorik altyapısı sağlam temeller üzerinde oturuyor olsa da, obezite gibi yönetilmesi ve önlenmesi zor bir alanda cerrahi ve farmakoterapi gibi yöntemlerde de olduğu gibi alınan sonuçlar çeşitlilik göstermektedir. Bu sunumumuzda son zamanlarda yapılan obezite ile bilişsel ve davranışçı tedavileri ilgilendiren çalışmalardan örnekler paylaşmak ve bilgiler aktarmak amaçlanmıştır.
Araştırmalarda sıkça tercih edilen PubMed ve Google Akademik üzerinden ulaşılabilen makaleler arasında; obezite, bilişsel davranışçı terapi, etkinlik, tedavi başarısı ve izlem kelimelerinin İngilizce karşılıklarıyla tarama sağlanmıştır. 2010-2020 yılları arasında yayınlanmış, görece çok atıf alan ve katılımcı sayısı fazla, uzun dönem takip içeren, alanda tanınmış dergilerin makalelerine öncelik verilmeye çalışılmıştır. Sekiz farklı çalışmanın uzun dönem takip sonuçları ve kilo kaybı, verilen kiloların korunmasında başarılı ve başarısız sayılan grupların bazı davranışsal ve psikolojik özellikleri hakkında elde ettikleri veriler sunulmuştur. İlgili alanda yayınlanan gözden geçirme çalışmalarında vurgulanan çıkarımsal ve istatistiksel bilgiler aktarılmaya çalışılmıştır.
Kaynaklar:
1. Cooper, Z., Doll, H. A., Hawker, D. M., Byrne, S., Bonner, G., Eeley, E., ... & Fairburn, C. G. (2010). Testing a new cognitive behavioural treatment for obesity: A randomized controlled trial with three-year follow-up. Behaviour research and therapy, 48(8), 706-713.
2. Look AHEAD Research Group. (2014). Eight-year weight losses with an intensive lifestyle intervention: the look AHEAD study. Obesity, 22(1), 5-13.
3. Tiffany, H. M. (2020). The Efficacy of Cognitive Behavioral Therapy in the Treatment of Adults with Obesity.
4. Jacob, A., Moullec, G., Lavoie, K. L., Laurin, C., Cowan, T., Tisshaw, C., ... & Bacon, S. L. (2018). Impact of cognitive-behavioral interventions on weight loss and psychological outcomes: A meta-analysis. Health Psychology, 37(5), 417.
5. Sasdelli, A. S., Petroni, M. L., Paoli, A. D., Collini, G., Calugi, S., Dalle Grave, R., & Marchesini, G. (2018). Expected benefits and motivation to weight loss in relation to treatment outcomes in group-based cognitive-behavior therapy of obesity. Eating and Weight Disorders-Studies on Anorexia, Bulimia and Obesity, 23(2), 205-214.
144
COVİD-19 PANDEMİSİNDE ÇEVRİMİÇİ CİNSEL TERAPİLER; OLANAKLAR ve SINIRLILIKLAR Oya Çelik Aypak
İstanbul Tıp Fakültesi, Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
İnternet teknolojilerindeki hızlı gelişmeler birçok sağlık hizmeti gibi psikolojik yardım ve terapi hizmetlerini de önemli ölçüde etkileyerek terapinin geleneksel ortamların dışında da verilebilmesine olanak sağlamıştır. Özellikle son 20 yılda çevrimiçi terapilerin geleneksel yüz yüze terapilere karşı etkinliği konusunda önemli tartışmalar süregelmiştir. Bazı profesyoneller, çevrimiçi terapi hizmetinin geleneksel terapiler kadar etkili olamayacağını savunurken; diğerleri değişen dünya ile birlikte yenilikçi araçların benimsenmesinin gerekliliği üzerinde durmaktadır. Çevrimiçi terapiden yüz yüze terapiye yakın hatta aynı seviyede pozitif sonuçların alınabildiğini ve terapötik işbirliğinin ekran aracılığıyla da kurulabildiği yönünde çalışmalar mevcuttur (1). Yapılan çalışmalar psikiyatrik hastalıkların bir kısmını içermekte, ağırlıklı olarak depresyon ve anksiyete ile ilgili olmakla birlikte çevrimiçi cinsel terapiler üzerine araştırmalar da bildirilmiştir (2,3). Çevrimiçi terapilere yönelik terapistlerin tutumları üzerine yapılan çalışmalar terapistlerin bu konudaki şüphelerini (4) ortaya koymakta ancak pandemi döneminde çevrimiçi terapilere yönelik tutumların da değiştiği görülmektedir (5). Çevrimiçi terapiler kolay ulaşılabilirlik, daha geniş popülasyona ulaşma, kişilerin anonimliği gibi çeşitli alanlarda olanaklar sağlamakla birlikte teknik sorunlar, güvenlik, terapötik işbirliği gibi çeşitli alanlarda da sınırlılığı beraberinde getirmektedir. Bu sunumda çevrim içi terapilere yönelik terapist ve danışan tutumlarını inceleyen araştırmalar eşliğinde çevrimiçi cinsel terapilerin olanak ve sınırlılıkları tartışılacaktır.
Kaynaklar
1. Poletti, B., Tagini, S., Brugnera, A., Parolin, L., Pievani, L., Ferrucci, R., Compare, A., Silani, V. (2020) Telepsychotherapy:
a leaflet for psychotherapists in the age of COVID-19. A review of the evidence, Counselling Psychology Quarterly, 1-16.
DOI: 10.1080/09515070.2020.1769557
2. Van Lankveld, J. J., Leusink, P., Van Diest, S., Gijs, L., & Slob, A. K. (2009). Internet-based brief sex therapy for heterosexual men with sexual dysfunctions: a randomized controlled pilot trial. The journal of sexual medicine, 6(8), 2224-2236.
3. McCabe, M. P., Price, E., Piterman, L., & Lording, D. (2008). Evaluation of an internet-based psychological intervention for the treatment of erectile dysfunction. International Journal of Impotence Research, 20(3), 324-330.
4. Schulze, N., Reuter, S. C., Kuchler, I., Reinke, B., Hinkelmann, L., Stöckigt, S., Siemoneit, H., Tonn, P. (2019). Differences in attitudes toward online interventions in psychiatry and psychotherapy between health care professionals and nonprofessionals: A survey. Telemedicine and E-Health, 25(10), 926–932.
5. Békés, V., & Aafjes-van Doorn, K. (2020). Psychotherapists’ attitudes toward online therapy during the COVID-19 pandemic. Journal of Psychotherapy Integration, 30(2), 238.
145
DSM-5 ve YAPILANDIRILMIŞ GÖRÜŞMELER Ömer Aydemir
Manisa Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Manisa
DSM tanı sisteminin yenilenmesiyle beraber hem klinik tanı ölçütleri hem de kişilik bozuklukları ölçütleri ve yaklaşım yeniden düzenlenmiştir. Ayrıca yapılandırılmış görüşmelerin önceki sürümlerinde bulunmayan bazı bozuklukların ayrıntılı incelenmesi gereksinimi doğmuştur. Bu çerçevede hem klinik tanı ölçütleri için yapılandırılmış görüşme (SCID-5-CV) hem de kişilik bozuklukları için yapılandırılmış görüşme (SCID-5-PD) yeni sürümleriyle yayınlanmıştır. Ülkemizde yapılacak
araştırmalarda dil birliği oluşturmak açısından bu iki görüşmenin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları tamamlanmış ve kullanıma sunulmuştur. Bu kursta öncelikle SCID-5-CV (DSM-5 için yapılandırılmış klinik görüşme – klinik bozukluklar sürümü) tanıtılmaktadır. Önce DSM sistemi içinde yapılandırılmış görüşmenin kullanım esasları, kullanım alanları, SCID-5-CV’nin Türkçe sürümünün güvenilirlik ve kullanışlılık verileri verilmektedir. Ardından SCID-5-SCID-5-CV’nin kullanım özellikleri,
‘yapın-yapmayın’ yönergeleri, tanı koyma şemaları ve algoritmaları, dikkat edilecek hususları gözden geçirilmektedir. Daha sonra SCID-5-PD (DSM-5 için yapılandırılmış klinik görüşme – kişilik bozuklukları sürümü) ele alınmaktadır. DSM-5 ile birlikte kişilik bozukluklarına kategorik tanı yaklaşımı dışında boyutsal tanı yaklaşımı da getirilmiştir. Bu çerçevede DSM-5 ile birlikte sadece tanı koymakla sınırlı kalınmamaktadır. SCID-5-PD ise hem kategorik tanı koymaya uygun biçimde kategorilere göre ölçütleri sorgulamaktadır hem de bu ölçütlere göre boyutsal puan olanağı tanımaktadır. Ayrıca DSM-5 kişilik
değerlendirmesinde kişilik bozuklukları ölçeğini kullanıma sunarak çok boyutlu ve çok fasetli kişilik değerlendirmesi olanağı sağlamaktadır. Bu kişilik değerlendirme ölçeği kategorik değil, kişilik boyutlarına dayanmaktadır ve bireye tanı koymak yerine onu anlamayı, kavramayı sağlamaktadır. SCID-5-PD sunumunda sadece yapılandırılmış kategorik ve boyutsal değerlendirme görüşmesi değil, ayrıca kişilik değerlendirme ölçeği de tanıtılacaktır. Her iki kişilik bozuklukları değerlendirme aracının Türkçe sürümlerinin geçerlilik ve güvenilirlik verileri tartışılmaktadır. Bu kursun amacı yenilenen DSM-5 sisteminin değerlendirme araçları olan klinik bozukluklar ve kişilik bozuklukları için yapılandırılmış görüşmelerin kullanılırlığını sağlamaktır.
146
BİR MESLEK DERNEĞİ OLARAK TÜRKİYE PSİKİYATRİ DERNEĞİ'NİN PANDEMİ SÜRECİNE MÜDAHALESİ: YAPILANLAR,