Bilgen Biçer Kanat Muayenehanesi, Bursa
Demans bellek, dikkat, praksi, lisan, yönetici işlevler, görsel-uzaysal işlevler gibi bilişsel işlevlerde ilerleyici tipte bozulma ile seyreden bir durum olup, farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan nöropsikiyatrik bir sendromdur. Tüm demansların %60-70 kadarını Alzheimer hastalığı oluşturmaktadır . Yaşlı nüfusta her 5.5 yılda bir demans insidansının iki kat arttığı
bildirilmiştir.
Alzheimer hastalığı, frontotemporal lobar dejenerasyon, LCD gibi nörodejeneratif demanslarda hastalığın seyrini değiştiren bir tedavi maalesef mevcut değildir. Mevcut tedavilerden asetil kolin esteraz inhibitörleri (donepezil, rivastigmin ve galantamin) ve NMDA antagonisti olan memantinin randomize kontrollü çalışmalarda Alzheimer hastalığına bağlı demansta bilişsel işlevler, nöropsikiyatrik belirtiler ve işlevsellik üzerine olumlu etkileri olduğu gösterilmiştir. Rivastigmin Parkinson hastalığına bağlı demans tedavisi için de FDA onayı almıştır. Asetilkolin esteraz inhibitörleri hafif, orta ve ağır evre Alzheimer hastalığında, memantin ise orta ve ağır evrede endike olup, monoterapi ya da kombine olarak kullanılmaktadırlar. Günlük ortalama doz donepezil için 10 mg/gün, rivastigmin için 9-12 mg/gün (tablet formu) ve 9.5-13.3 mg/gün (bant formu), galantamin için 24 mg/gün, memantin için ise 20 mg/gün’dür. En sık görülen yan etkiler donepezilde bulantı, diyare, başağrısı, anoreksi ve sersemlik hissi olarak bildirilmektedir. Ancak rivastigminin bant formunun oral formuna kıyasla daha az gastrointestinal yan etkiye yol açtığı bilinmektedir. Memantin de asetilkolinesteraz inhibitörü ilaçlara kıyasla daha iyi tolere edilebilen bir ilaçtır.
Demansta etkin tedavilere ihtiyaç duyulmaktadır. Günümüzde kullanılan ilaçların semptomatik etkileri olmaktadır. Hastalığı modifiye edici tedavilerle ilgili süren çalışmalar umut vericidir.
Kaynaklar:
1. Taylor D, Paton C ve Kapur S (2015) Use of psychotropic drugs in special patient groups. Dementia. The Maudsley Prescribing Guidelines in Psychiatry.12th edition.26 Wiley Blackwell, UK. s.487-524.
2. Winblad B, Amouyel P, Andrieu S ve ark. (2016) Defeating Alzheimer’s disease and other dementias: a priority for European science and society. The Lancet Neurology, 15: 455-532.
30
ÇOCUK PSİKİYATRİSİ İÇİN YENİ ZORLUKLAR: PANDEMİ DÖNEMİNDE YATAKLI SERVİS ve ACİL SERVİS YÖNETİMİ PANDEMİ DÖNEMİNDE ÇOCUK PSİKİYATRİSİ GÖZÜNDEN COVİD-19 POZİTİF ERİŞKİN PSİKİYATRİ HASTALARININ SERVİS YÖNETİMİ
Binay Kayan Ocakoğlu
Başakşehir Çam ve Sakura Şehir Hastanesi, Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları ABD, İstanbul
Psikiyatrik rahatsızlığı olan kişiler, COVID-19 enfeksiyonu ile ilişkili komplikasyonlar açısından daha yüksek risk altındadırlar.
Ayrıca COVID-19, psikiyatrik rahatsızlıkların başlamasına ve alevlenmesine de yol açabilir (Moreno ve ark. 2020). Pandemi sırasında, sokağa çıkma yasaklarının olduğu dönemde psikiyatri acil servislerine başvurular azalmakla birlikte daha ciddi ve yatış gerek hastaların oranında bir artış olduğu bildirilmiştir (Capuzzi ve ark. 2020). Enfeksiyonun yayılması açısından hastanelerin en riski servisleri olan psikiyatri servislerinde COVID-19 la ilgili önlemlerin nasıl alınacağı ile ilgili önlemler literarüde yer bulmuştur (Xiang ve ark 2020). Klinik tecrübeler COVID psikiyatri servis yönetimi ile ilgili zorlukları ortaya koymaktadır. Pencerelerin açılır olmayışı, oksijen/aspirasyon tüplerinin hasta odalarında bulunmayışı, dezenfektanların servislerde açık bir şekilde tutulamayaşı, hastaların grup etkinliklerine katılımının kısıtlanması gerekliliği ve birçok hastanın enfeksiyon ile ilgili önlemlere uymayışı bu zorlukların başında gelmektedir (Tuna ve ark. 2020). Mart-Haziran 2020 tarihlerinde İstanbul Kanuni Sultan Süleyman Eğitim ve Araştırma Hastanesi Covid Psikiyatri servisi verilerine göre yatan hastaların yaklaşık %44 ünün şizofreni ve psikotik bozukluk, %40’ının da bipolar bozukluk tanısı olduğu saptanmıştır.
Hastaların yatış süresi ortalama 14 gün olarak belirlenmiş olup, covid enfeksiyonu öncesinde %50’sinin remisyonda olduğu saptanmıştır.
Kaynaklar:
1. Moreno C, Wykes T, Galderisi S ve ark. (2020) How mental health care should change as a consequence of the COVID-19 pandemic. The Lancet Psychiatry
2. Capuzzi E, Di Brita C, Caldiroli A ve ark. (2020) Psychiatric emergency care during Coronavirus 2019 (COVID 19) pandemic lockdown: results from a Department of Mental Health and Addiction of northern Italy. Psychiatry Research, 293, 113463.
3. Xiang YT, Zhao YJ, Liu ZH ve ark. (2020). The COVID-19 outbreak and psychiatric hospitals in China: managing challenges through mental health service reform. International journal of biological sciences, 16(10), 1741.
4. Tuna O, Darcin AE, Tarakcioglu MC ve ark. (2020) COVID-19 Positive Psychiatry Inpatient Unit: A unique experience. Asia-Pacific Psychiatry
31
ÇOCUK ve ERGEN RUH SAĞLIĞI HİZMETLERİNDE TELEPSİKİYATRİ UYGULAMALARININ GELİŞİMİ ve SALGININ ETKİSİ Birsen Şentürk Pilan
Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı
Covid-19 Pandemisi, sağlık profesyonellerinin klasik hasta görüşmelerinin yapıldığı ofisler yerine teletıpa yönelmesine yol açmıştır. Telepsikiyatri olarak da bilinen telemental sağlık, videokonferans sistemi ve diğer telekomünikasyon sistemleri kullanılarak uzaktan ruh sağlığı hizmetlerinin sunulması olarak tanımlanır. Telemental sağlık, uzaktan sağlık hizmetleri kapsamında ruh sağlığı hizmetlerinin erişimi kısıtlı bölge ve kişilere ulaştırılmasında kilit bir role sahiptir. Bu panelde ruh sağlığı hizmetlerinde Telepsikiyatri uygulamalarının gelişimi ve pandeminin ruh sağlığı hizmetlerinde dijital dönüşüme etkisi tartışılmaya çalışılacaktır.
Kaynaklar:
1. Hjelm, N. M. (2005). Benefits and drawbacks of telemedicine. Journal of Telemedicine and Telecare, 11(2), 60–70.
https://doi.org/10.1258/1357633053499886
2. Hollander, J. E., & Carr, B. G. (2020). Virtually Perfect? Telemedicine for Covid-19. New England Journal of Medicine, 382(18), 1679–1681. https://doi.org/10.1056/NEJMp2003539
3. Howard, A., Flanagan, M., Drouin, M., Carpenter, M., Chen, E. M., Duchovic, C., & Toscos, T. (2018). Adult experts’
perceptions of telemental health for youth: A Delphi study. JAMIA Open, 1(1), 67–74.
https://doi.org/10.1093/jamiaopen/ooy002
4. Joseph, V., West, R. M., Shickle, D., Keen, J., & Clamp, S. (2011). Key challenges in the development and implementation of telehealth projects. Journal of Telemedicine and Telecare, 17(2), 71–77.
https://doi.org/10.1258/jtt.2010.100315
5. Lyon, A. R., & Koerner, K. (2016). User-Centered Design for Psychosocial Intervention Development and
Implementation. Clinical Psychology: A Publication of the Division of Clinical Psychology of the American Psychological Association, 23(2), 180–200. https://doi.org/10.1111/cpsp.12154