G20‟nin Tarihçesi

G20, uluslararası sistemde baĢlıca geliĢmiĢ ülkeler ile önemi ve ağırlığı artmakta olan yükselen ekonomilerin küresel ekonomik karar alma süreçlerinde daha fazla temsil edilmesi ve uluslararası mali sistemin daha istikrarlı bir yapıya kavuĢturulması amacıyla, 1997‟deki Asya ve 1998‟deki Rusya krizlerinin ardından 1999 yılında Maliye Bakanları ve Merkez Bankası BaĢkanları düzeyinde oluĢturulmuĢ, çeĢitli üye ülkelerden oluĢan bir platformdur. Dünya ekonomisinin %90‟ını, ticaretinin %80‟ini ve nüfusunun 2/3‟ünü temsil etmekte olan G20, küresel ekonomi ile bağlantılı, kalkınma, enerji güvenliği, iklim değiĢikliği, yoksulluğun giderilmesi, istihdam, yolsuzlukla mücadele ve gıda güvenliği gibi diğer alanlara da geniĢlemekte, günümüz ihtiyaçları doğrultusunda ekonomik ve mali sistemin yeniden yapılandırılmasına odaklanmaktadır (Anonim, 2015a).

2.1.1. G20 Üyesi Ülke ve Organizasyonlar

G20 üye ülkelerini; Almanya, Amerika BirleĢik Devletleri, Arjantin, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Ġngiltere, Ġtalya, Japonya, Kanada, Meksika, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye ve Avrupa Birliği oluĢturmaktadır (Anonim, 2015b).

Her yıl düzenlenen G20 toplantılarına katılım sağlayan baĢlıca organizasyonlar ise; BirleĢmiĢ Milletler (UN), Ekonomik Kalkınma ve ĠĢbirliği Örgütü (OECD), Finansal

37

Ġstikrar Kurumu (FSB), Dünya Bankası (WB), Uluslararası ÇalıĢma Örgütü (ILO), Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Ticaret Örgütü (WTO)‟dür (Anonim, 2015b).

G2O‟nin toplantılarına ilgi alanlarına göre katılım sağlayan baĢlıca organizasyonlar arasında ise; Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), Asya Kalkınma Bankası (ADB), Afrika Kalkınma Bankası (AfDB), Uluslararası Ödeme Bankası (BIS), Akdeniz Yüksek Zirai Etütler Merkezi (CIHAEM), Inter Amerikan Kalkınma Bankası (IADB), Uluslararası Enerji Formu (IEF), Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Petrol Ġhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu (IFAD), Uluslararası Finans Kurumu (IFC), Uluslararası Gıda Politikaları AraĢtırma Enstitüsü (IFPRI), Ġslam Kalkınma Bankası (IsDB), BirleĢmiĢ Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Dünya Gıda Programı (WFP) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) yer almaktadır (Anonim, 2015b).

G20‟ye her yıl davetli ülkeler de katılım sağlamaktadır. Daimi davetli ülkeler arasında Ġspanya (daimi davetli),Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN)‟ni temsilen bir ülke, Afrika Birliği‟ni temsilen bir üye ülke, Afrika Kalkınması için Yeni Ortaklık Örgütü (NEPAD)‟nü temsilen bir üye ülke, bağımsız bir danıĢma Ģirketi olan Küresel YönetiĢim Örgütü (3G) temsilen bir ülke ve baĢkanlığı üstlenen ülkenin davet ettiği ülke her yıl G20 toplantılarına katılım sağlamaktadır. Davet edilen ülkeler de, düĢüncelerini G20 masasında aktarabilmekte, G20 kararlarının özellikle ekonomik açıdan kendilerini nasıl etkilediğini diğer üye ülkeler ile paylaĢabilmekte ve görüĢ alıĢveriĢinde bulunabilmektedirler. Davetli ülkeler aracılığıyla G20 kararları küresel boyutta değerlendirilebilmektedir (Anonim, 2015b).

2008 yılında ilk kez G20 Liderler Zirvesi gerçekleĢtirilmiĢtir. Bu tarihten itibaren G20 toplantılarına katılım sağlayan davetli ülkeler arasında; Benin, Bürüne, Kamboçya, ġili, Kolombiya, Ekvator Ginesi Cumhuriyeti, Etiyopya, Kazakistan, Malavi, Hollanda, Ġspanya, Ġsviçre, Tayland, BirleĢik Arap Emirlikleri, Vietnam, Moritanya, Senegal, Myanmar ve Yeni Zelanda yer almaktadır (Anonim, 2015b).

2.1.2. Açılım Grupları

G20 toplantılarında, toplumunun G20 karar alma sürecine dâhil olabilmesi, yeni iĢ olanaklarının üretilmesi ve küresel ekonomik geliĢmenin sağlanabilmesi gibi amaçlar

38

doğrultusunda 6 açılım (türev) grup G20 karar alma sürecine hem bilgilendirme hem de tavsiye niteliğinde çalıĢmalar ile katkıda bulunabilmektedir. Bu gruplar; Business 20 (B20), Youth 20 (Y20), Labour 20 (L20), Women 20 (W20), Civil Society (C20) ve Think 20 (T20) olarak sıralanabilir. Açılım gruplarının 2008 Küresel Krizi‟nden hemen sonra G20 toplantıları için öneminin arttığı bilinmektedir. AĢağıda açılım grupları ile ilgili detaylı bilgiler yer almaktadır;

a) Business 20 (B20); Özel sektör, ekonomik aktivitenin önemli bir bileĢeni olarak, uluslararası iĢ dünyasını temsilen G20‟ye yön veren bir açılım grubudur. B20, iĢ dünyasının G20 karar alma sürecine dahil olabilmelerini ve G20 Gündemine katkı yapabilmesine yardımcı olmaktadır. B20, G20 sürecine dahil olan tüm iĢ dünyasını bir araya getirmektedir. B20, farklı ülkelerdeki iĢ adamları ve politika yapıcılar arasında iĢbirliğini kolaylaĢtıran bir vasıta olarak da görülebilmektedir. B20 toplantısı, G20 tarihinde ilk kez, 2010 yılında Kore Cumhuriyeti‟nde toplanmıĢ olup, günümüze kadar dünya liderlerine yaklaĢık 400 tavsiye niteliğinde fikir belirtmiĢlerdir (Anonim, 2015b).

b) Civil Society 20 (C20); C20‟nin rolü, sivil toplumu G20‟de temsil edebilmek, ulusal ve uluslararası düzeyde sesini duyurabilmektir. C20, çeĢitli ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluĢu organizasyonların bir araya gelmesiyle oluĢmaktadır (Anonim, 2015b).

c) Labour 20 (L20); L20, iĢçi haklarını G20 düzeyinde takip eden, uluslararası arenada tüm ticari birlikleri temsil eden bir gruptur. L20, ticari birliklerin G20 karar mekanizmasına dâhil olabilmesi için çalıĢır. L20‟nin amaçları Ģu Ģekilde özetlenebilir (Anonim, 2015b);

 Çıraklık yetiĢtirme sürecini daha profesyonel hale getirme,  Yeni iĢ imkânlarının oluĢturulması,

 ĠĢçi haklarının, sosyal koruma mekanizmasının ve asgari ücret koĢullarının iyileĢtirilmesi,

 Ücret dağıtımında adalet,

 G20‟de kararlaĢtırılan kararların uygulanmasını gözetlemek,  Sürdürülebilir büyümeyi desteklemek,

39

 Kadınların iĢ hayatına dâhil olabilmesini güvence altına almak olarak sıralanmaktadır.

d) Think 20 (T20); T20, ilk defa Meksika dönem baĢkanlığı esnasında kurulmuĢ, Rusya ve Avustralya da kendi dönem baĢkanlıklarında T20‟nin varlığına katkılarda bulunmuĢlardır. T20 grubunun ilk toplantısı 2011 yılının Ģubat ayında aralarında Avustralya, Brezilya, Çin, Hindistan, Japonya, Rusya, Singapur, Türkiye ve Güney Kore‟nin de bulunduğu 15 ülkenin düĢünce kuruluĢlarının temsilcileriyle Meksika‟da yapılmıĢtır. Bu toplantıda ekonomik istikrar ve reformlar, kapsayıcı finansal büyüme, küresel ekonomik yapının geliĢtirilmesi, gıda güvenliği ve küresel ısınmayla mücadele ve G20‟nin etkinliği ve üretkenliği konuları tartıĢılmıĢtır (Anonim, 2015b).

T20, kurulduğu andan itibaren diğer alt gruplardan farklı bir karakter sergilemektedir. T20 grubu, diğer gruplar gibi savunuculuk platformu ve spesifik konular üzerinde öneriler arayan bir yapıya sahip değildir. Global düĢünce kuruluĢlarının ve yüksek seviyedeki eksperlerin G20 gündeminde olan konuların daha derinlemesine analitik analizler geliĢtirdiği ve G20‟nin daha somut ve sürdürülebilir politikalar üretmesine yardımcı olan bir düĢünce platformudur (Anonim, 2015b).

e) Women 20 (W20); Ġlk kez Türkiye‟nin ev sahipliği yaptığı Liderler Zirvesi öncesi 15-16 Ekim 2015 tarihlerinde faaliyete geçmiĢtir. Küresel ölçekte 100 milyon kadının daha iĢgücüne dâhil olmasını amaçlamaktadır. Cinsiyet eĢitsizliğinin önüne geçmeyi amaçlamaktadır. Liderler Zirvesi‟ne yönelik Ģu çağrılarda bulunmuĢtur (Anonim, 2015b);

 Eğitim, istihdam ve giriĢimcilik arasındaki bağdan yola çıkarak kadınların ekonomik açıdan güçlendirilmesi,

 ĠĢyerinde ayrımcılığın ortadan kalkması, hakların yerine getirilmesi ve eĢit fırsatların sunulması,

 Kadınların finansmana ve verimli varlıklara eriĢimini sağlamak,  Kadınlara ait iĢletmelerin ve inovasyonun desteklenmesi,

 Hem kamu sektöründe hem de özel sektörde lider pozisyonda olan kadınların sayısını arttırmak,

40

 ĠĢ hayatı ve özel hayatın dengelenmesine destek,  Yeterli sosyal korumanın sağlanması,

 Çocuk bakım gibi sosyal bakım altyapılarının kuvvetlendirilerek çalıĢma koĢullarının iyileĢtirilmesi,

 Sürdürülebilir tüketim eğilimlerinin geliĢtirilmesi ve yeĢil büyümenin sağlanmasında kadın liderliğinin desteklenmesi,

 Özellikle kırsal kesimde yaĢayan kadınları dikkate alarak tarım ve gıda güvencesi politikası geliĢtirmek olarak sıralanmaktadır.

f) Youth 20 (Y20); Y20, dünyanın her bir yerindeki gençlerin G20 gibi bir arenada temsilini sağlayan bir forumdur. 2006 yılından itibaren G20 ülkelerinden birçok genç katılımcı Y20 kapsamında bir araya gelmekte, görüĢ alıĢveriĢinde bulunmaktadırlar (Anonim, 2015b).

2.1.3. G20’nin Organizasyon Yapısı

G20‟nin, birçok uluslararası organizasyonun aksine özel bütçesi, Genel Sekreterliği, personeli ve merkezi bulunmamaktadır. G20 üyeleri, G20‟nin kurulduğu ilk yıllarda çeĢitli bakanlıklar düzeyinde toplantılar düzenlemiĢlerdir. Kasım 2008 tarihinden itibaren G8'de olduğu gibi yılın belirli zamanlarında Devlet BaĢkanları düzeyinde toplanmaya baĢlamıĢlardır. Her yıl bir G20 üyesi ülke ev sahipliğini üstlenmekte, düzenlenecek toplantıları organize etmekte ve masraflarının yükümlülüğünü üstlenmektedir (Anonim, 2015). G20‟nin hâlihazırda daimi bir Sekretaryası bulunmamaktadır. G20 Zirvesi‟ne ev sahipliği yapacak olan ülke, aynı zamanda söz konusu yıl için G20 Dönem BaĢkanlığını yürütmekte ve G20‟nin faaliyetlerini organize etmektedir. Bir önceki yılın baĢkanı, mevcut baĢkan ve bir sonraki yılın baĢkanından oluĢan Troika, G20 gündeminin devamlılığını sağlamaya çalıĢmaktadır (Anonim, 2015b);