Nükleer Kavramı ve Nükleer Tehlikeler

Nükleer kavramının oluşmasını sağlayan iki temel yapı vardır. Bunlar; “Fisyon” ve “Füsyon” olarak isimlendirilmektedir (Anonim, 2018). Fisyon, “madde atomlarının

parçalanması” Füsyon ise “iki ayrı atomun birleştirilmesi” ile oluşmaktadır. Bu sırada

ortaya çıkan bir enerji söz konusudur ve buna “Nükleer Enerji” denmektedir (AFAD, 2015). Nükleer tehditler, nükleer enerjilerin açığa çıkmasıyla oluşan basınç dalgası, ölümcül radyasyon ve yüksek ısı gibi durumların gerçekleşmesiyle meydana gelmektedir (TAEK, 2018).

39

“Nükleer tehlikeler; nükleer patlamalarda, nükleer enerji üretim veya depolama tesislerinde, nükleer yakıt veya atık madde nakliyatında meydana gelen kazalar veya sızıntılar sonucunda çevreye yayılan radyasyonun oluşturduğu tehditlerdir” (Özceylan Aubrecht ve Coşkun, 2014: 4).

Nükleer bir patlama; yoğun ışık, ısı ve basınç dalgası yayarak hava, su ve yüzey kirliliğine sebebiyet verecek radyoaktif maddelerin yayılması ile oluşmaktadır. Oldukça büyük alanlara etki edebilmektedirler ve sonuçları yüksek oranda yıkıcıdır. Bu nedenle de terörist örgütleri tarafından silah olarak kullanılmaktadır (Arda, 2006: 141).

2.2.4.1. Nükleer Silahlar ve Etkileri

Nükleer enerjinin yayılımı amacıyla kullanılan silahlardır. Bunlar “Atom Silahları” ya da “Hidrojen Silahları” olarak iki çeşittir. Atom silahları, fisyon sonucu açığa çıkan nükleer reaksiyonla oluşurlar. Çekirdeği çoğunlukla plütonyum ya da uranyum bakımından zengindir ve ”Atom Bombası” olarak bilinirler. Enerji birimi “kiloton” dur. “1KT=1000TON TNT” yıkma gücüne sahiptir. Hidrojen silahları ise; füsyon sonucu açığa çıkan nükleer reaksiyonla oluşur. “Termonükleer Silah” olarak bilinirler. Enerji birimi “megaton” dur. “1MT=1000000TON TNT” yıkma gücüne sahiptir (Anonim, 2018). Hidrojen silahları ile gerçekleştirilen saldırıdan çıkan enerji, atom silahları ile gerçekleştirilen saldırıdan çıkan enerjiden bin kat daha fazladır. Bu demektir ki yıkımı ve hasarı da o derece fazla olacaktır (AFAD, 2015).

Nükleer silahları kullanma ve onları patlatma şekilleri birbirinden farklı olabilmektedir. Bunların farklı olmasının nedeni amaçlarının ve yarattığı sonuçların birbirinden farklı olmasıdır. Patlama şekilleri; “yer altı”, “yer”, “havada alçak” ve “yüksek” olarak 4 çeşittir. Yer altı patlamaları, yer altı yapılarına zarar verme ve krater açma, yer patlamaları serpinti, krater ve yer şoku yaratma, havada alçak patlama yer hedeflerine maksimum seviyede zarar vermek, yüksek patlamalar ise ahşap yapılara ve açıkta bulunan personellere zarar verme amacı gütmektedir (Anonim, 2018).

Nükleer silahların etkileri oldukça büyütür ve etkilerini belirleyen birtakım şartlar söz konusudur. Bunlar; kullanılan silahların toplam gücü, çeşidi, patlama çeşidi, hedef bölgenin yapısı, yüzey şekilleri, nüfusu ve patlama alanına göre dağılımı, bulunan sığınakların sayısı, insanların davranışları, meydana gelen patlamanın zamanı,

40

gerçekleştirilen mevsim ve hava durumu olarak tanımlanmaktadır (Arda, 2006: 141-142).

2.2.4.2. Nükleer Savaş, Riskler, Etkiler ve Sonuçları

Nükleer savaş, bir ülkenin ya da toplumun başka bir ülkeye ya da topluma karşı nükleer silah kullanarak açtığı savaş demektir. Bu savaş türü diğerlerine göre, kısa bir süre içerisinde oldukça geniş alanları etkisi altına alabilmekte ve epey büyük zararlara sebep olabilmektedir (AFAD, 2015). Ayrıca nükleer savaşların etkileri anlık değildir ve yıllar sonra bile gözlemlenebilmektedir.

Nükleer savaşlar içerisinde bazı genetik riskleri taşımaktadır. Bunun nedeni, savaş esnasında kullanılan zararlı maddelerin mutasyona ve diğer farklı genetik hasarlara neden olması sonucu insanlarda kalıcı hasarların oluşmasına yol açmasıdır (MEB, 2011). Böylece insan genlerinde yüzyıllarca görülecek bir bozukluğa sebep olmuş olacaktır.

Nükleer savaşın sonuçları çok net olmadığı için bazı konularda ancak tahminler yürütülebilir bu konular üzerindeki tahmini sonuçları şu şekildedir;

Çevresel Sonuçlar; insan nüfusunda önemli bir düşüş yaşanacak ve çok fazla insan

ölümü gerçekleşecektir. Buna bağlı olarak endüstrileşme ve ticaret yavaşlayacaktır. Radyoaktif maddelerin yayılması toprak ve su kirliliklerine neden olacaktır. Bu da yaşam standartlarını düşürecektir. Havada toz ve duman yığınlarının olması atmosferi kirletecek ve üst katmaları örten bu yığınlar dünyanın soğumasına neden olacaktır. İklimlerde değişiklikler olacak ve dondurucu soğuklar oluşacaktır. Bu da insanların bitkilerin ve hayvanların ölmesine sebebiyet verecektir. Patlama esnasında çıkan ısı ozon tabakasında eksilmelere yol açacaktır. Fakat iklimlerin birkaç yıl, ozon tabakasının ise 5 yıl içerisinde tekrardan eski hallerine döneceği ön görülmektedir. Çoğu ya da bazı türler tükenebilecek ve bunlara bağlı olarak bazı böcek türlerinde artışlar gözlemlenebilecektir. Bu durumlar yaşamsal dengenin yeniden inşa olmasına yol açacaktır (AFAD, 2015).

Ekonomik Sonuçlar; insan ölümlerine bağlı olarak azalan çalışan nüfusun ekonomiğe

yansıması büyük olacak ve ekonominin azalmasına sebebiyet verecektir. Endüstri tesisleri yok olacağı için ekonomi sarsılacaktır. Toprakların zarar görmesi sonucu tarım yapılamayacak ve bu da ekonomik olarak problem yaratacaktır. Ulaştırma

41

faaliyetlerinin sıkıntıya düşmesiyle tüm ülke ekonomisi çöküşe geçecektir. Zamanla eksi haline dönebileceği gibi hiçbir zaman dönemeye de bilir. Bu konu belirsizdir.

Uluslararası Sonuçlar; savaşan devletler ya tüm dünya içerisinde tekrardan eski

konumlarını geri alabilmekte ya da tamamen tüm dünya devletlerinin yıkılmasına sebebiyet verebilmektedir.

İnsan Sağlığı; sağlık alanında yapılan gelişmelere bakıldığında geçmişe oranla büyük

bir yol kat edildiği görülmektedir. İnsanlar birçok hastalığa tedavi bulmuş ya da ilaçlar hazırlayarak yenilikler yapmıştır. Ancak bir nükleer savaş olduğunda bu gelişmeler duracak ve ilerleme olamayacağı için de tıpkı eskideki gibi sağlık konusunda zayıf kalınacaktır. Salgın hastalık olasılığı artacaktır. Medikal desteğe ihtiyaçları olan insanlar da muhtemelen gerekli destek sağlanamadığı için kısa zamanda hayatlarını yitirecektir.

Sosyal Sonuçlar; içerisinde birçok olumlu ya da olumsuz değişiklik olabilmektedir.

Olumsuz değişiklikler, insanların hayvanlar üzerindeki üstünlükleri azalarak akılcılıkları zarar görebilir. Bilime ve teknolojiye bakış açısı değişebilir. Buna bağlı olarak da bilim adamlarına ve politikacılara saldırılar yapılabilir. Devletler yıkılabilir ve küçük yeni gruplar kurulabilir. Kitaplar yok edilebilir. Makine ve teçhizatlar kaldırılabilir (AFAD, 2015).