Montessori Eğitim Ortamının Oluşturulması

3. MATERYAL VE YÖNTEM

3.4 Montessori Eğitimi

3.4.1 Montessori Eğitim Ortamının Oluşturulması

Montessori yaklaşımının amaca ulaşabilmesinde diğer eğitim yöntemlerinden farklı olarak çocuğun gelişimini destekleyici özel eğitim materyalleri ve özel olarak oluşturulmuş eğitim ortamı kullanılmaktadır. Çocuğun ihtiyaçlarına yönelik düzenlenen eğitim ortamında çocuk özgürce kendi eğitimini gerçekleştirmektedir (Edwards, 2002). Montessori yaklaşımında hazırlanmış çevre çocuk merkezli, bireysel gelişime ve çocuğun özgürce seçimine dayanan bir çevredir. Montessori yaklaşımı çocukların tüm duyularını aktif olarak kullanabileceği materyaller geliştirerek, çocukların bu materyallerle çalışmalarını ve keşfetme isteklerini güçlendiren hazırlanmış bir çevre sunmaktadır (Hedeen, 2005). Montessori sınıflarında her bir materyal setinden bir tane bulunmaktadır. Bu durum çocuğun başka bir çocuğun çalışmayı bitirmesini beklemek için çocuğa iç disiplini geliştirme fırsatını, bir çocuğun materyali nasıl kullandığını gözlemleme ve materyal kullanılıyorsa başka materyallerle çalışmaya yönelerek tercihlerde bulunma fırsatını vermektedir (Daoust, 2004; Brewer, 2001). Kısaca Montessori yaklaşımında çocukların gelişimlerini destekleyecek ve kendi eğitimlerinden sorumlu olmalarına fırsat vecerek eğitim ortamı oluşturulması yöntemin uygulanabilmesi açısından önemli bir önkoşuldur. Bu nedenle uygulayıcı eğitimi ve deneysel süreç için öncelikli olarak eğitim ortamı hazırlanmış ve montessori materyalleri sağlanmıştır. Bu doğrultuda Ankara Üniversitesi Uygulama Anaokulu 1’de Montessori yaklaşımına uygun olarak eğitim ortamı düzenlenmiştir. Montessori yaklaşımında eğitim ortamında bulunan tüm malzemeler ve eğitim materyalleri çocukların ulaşabileceği dolaplarda bulunmakta ve çocuğa uygun boyutta olması gerekmektedir. Bu amaç doğrultusunda eğitim ortamının fiziksel koşulları gözden

52 geçirilerek gerekli görülen yerlerde düzenlemeler yapılmış, su tesisatı, elektrik bağlantıları kurulmuştur. Materyallerin konulacağı açık dolaplar, masa, sandalye ve halı gibi eşyalar alınarak fiziksel koşullar sağlanmıştır.

Montessori materyalleri belirli niteliklere sahip, özel olarak geliştirilmiş materyallerdir. Bu materyaller yurt içinden ve yurt dışından temin edilmektedir. Tüm materyaller Montessori alanında uzman olan ve uygulayıcıların eğitimini gerçekleştiren Emel Çakıroğlu Wilbrant’a danışılarak incelenmiş ve alınmıştır. Materyallerin temini ile birlikte sınıf ortamı düzenlenerek eğitime hazır hale getirilmiştir. Ankara Üniversitesi Uygulama Anaokulu 1’de Montessori yaklaşımına dayalı oluşturulan eğitim ortamıyla ilgili fotoğraflar aşağıda sunulmuştur.

Resim 1. Montessori eğitim ortamına ilişkin örnekler

53 Resim 2. Dil alanıyla ilgili materyaller

54 Resim 3. Matematik alanıyla ilgili materyaller

55 Resim 4. Günlük yaşam becerileri ile ilgili materyaller

56 Resim 5. Kozmik eğitim ile ilgili materyaller

57 3.4.2 Gelişimsel Değerlendirme Labratuvarının Hazırlanması

Çocukların gelişimsel olarak değerlendirilmesi izlem ve program geliştirme konusunda önem taşımaktadır. Montessori yaklaşımında program her çocuk için bireysel özellikleri ve ihtiyaçları doğrultusunda bireysel olarak hazırlanmaktadır. Bu nedenle çocukların gelişimsel özelliklerinin bireysel olarak labratuvar ortamında değerlendirilmesi ve Montessori eğitimi öncesi ve sonrasında deney ve kontrol grubuna uygulanacak değerlendirme araçlarının sağlıklı bir ortamda uygulanması açısından gelişimsel labratuvara ihtiyaç duyulmuş ve bu ortam çocukların gelişim özelliklerine ilgi ve ihtiyaçlarına uygun materyallerle düzenlenmiştir.

Gelişimsel değerlendirme laboratuvarı iki bölümden oluşmaktadır. Bu alanlardan birinci bölümde aile görüşmesi yapılmakta, ikinci bölümde ise çocukların değerlendirilmeleri yapılmaktadır. Aile görüşmesinin yapıldığı alanla çocuk değerlendirmesinin yapıldığı alan gözlem aynasıyla ayrılmaktadır. Çocukların değerlendirmesi yapılırken aile değerlendirmeyi gözlem aynası arkasından gözlemleyebilmektedir. Bu ortamda çocuklarla birlikte farklı etkinliklerde yapılabilmektedir. Bu etkinlikler sırasında çocuklar gözlemlenerek değerlendirme araçlarındaki ilgili maddeler gözlemci tarafından değerlendirilmektedir. Bu laboratuvarın oluşturulması bu çalışmaya katkı sağlaması yanında Sağlık Bilimleri Fakültesi Çocuk Gelişimi Bölümü lisans ve lisans üstü öğrencilerinin eğitimleri sırasında uygulama alanı olarak kullanılması açısından da önemli görülmektedir.

Resim 6. Gelişimsel değerlendirme laboratuvarına ilişkin örnekler

58 3.4.3 Montessori Uygulayıcıların Eğitimi

Montessori eğitiminin uygulanabilmesi için uygulayıcıların eğitim çok önemlidir. Bu doğrultuda eğitimin yurt dışında uygulama konusunda deneyimli bir eğitimciden alınmasının daha uygun olacağı düşünülmüştür. Bu eğitimin yurt dışındaki maliyetinin çok yüksek olması nedeniyle bu eğitimin yurt dışında eğitim almış ve bu eğitimi verebilecek yeterliliğe sahip bir eğitimciden uygun bir maliyette ve Türkiye’de alınmasının daha uygun olacağı ve daha fazla eğitimcinin bu eğitimden yararlanma fırsatı elde edeceğine karar verilmiştir. Bu eğitimi verebilecek olan eğitimcinin AMI (Uluslararası Montessori Derneği-The Association Montessori Internationale) öğretmenliği yapmış olmasına, farklı ülkelerde Montessori terapisi eğitimine katılmış olmasına, Montessori Eğitimi ile ilgili dersler ve seminerler vermiş olmasına, Montessori eğitimini Türkiye’de okul öncesi eğitimde uygulamış olmasına dikkat edilmiştir. Bu doğrultuda Montessori uygulayıcı eğitiminin Montessori Eğitimcisi Emel Çakıroğlu Wilbrandt tarafından verilmesi uygun görülmüştür. Eğitimcinin belirlenmesi sonucunda uygulayıcıların eğitimine katılacak katılımcı grup belirlenmiştir. Montessori Uygulayıcı eğitimine; Ankara Üniversitesi Uygulama Anaokulu 1 ve Uygulama Anaokulu 2’de kadrolu çalışan Montessori eğitimine katılmak isteyen öğretmenlerle, çocuk gelişimi ve okul öncesi öğretmenliği programlarında çalışan eğitime katılmayı isteyen öğretim elemanlarından ve lisansüstü eğitime devam eden öğrenciler arasından tesadüfen seçilen eğitimciler ile bir yardımcı araştırmacı olmak üzere 16 kişi katılmıştır. Montessori uygulayıcıların eğitimi iki aşamada gerçekleştirilmiştir.

Birinci aşamada eğitimci uygulayıcılarla 160 saatlik teorik ve uygulamalı akşam ve hafta sonlarını kapsayan bir eğitim programı yürütmüştür. Eğitim; hafta içi dört saat ve hafta sonu altı saat olmak üzere haftada 32 saat verilmiştir. Eğitimler bir hafta eğitim bir hafta ara verilerek 10 hafta boyunca devam etmiştir. Bu eğitim de öncelikle Montessori yaklaşımının felsefi temelleri, uygulayıcıların rolü, eğitim ortamına ilişkin kuramsal bilgiler verilmiş, daha sonra her bir alana ilişkin etkinlik tek tek uygulamalı olarak eğitimci tarafından anlatılmış, katılımcılar tarafından uygulamalar tekrar edilmiştir. Eğitimler tamamlandıktan sonra tüm grup beş saatlik uygulamalı sınava alınmıştır.

Birinci aşama ile ilgili Montessori Uygulamacıların Eğitimi Programı Çizelge 3.18’de, uygulayıcıların eğitimine ait fotoğraflar Resim 7 ve Resim 8’de sunuluştur.

59 Çizelge 3.18 Montessori Uygulayıcıların Eğitimi Programı

1.HAFTA

17:00-21:00 17:00-21:00 17:00-21:00 17:00-21:00 17:00-21:00 10:00-17:00 10:00-17:00 32 1 HAFTA TATİL

60 Resim 7. Montessori uygulayıcıların eğitiminde grup etkinliği

Resim 8. Montessori uygulayıcıların eğitiminde bireysel çalışma

61 İkinci aşamada uygulayıcılar 2012-2013 eğitim öğretim yılı güz dönemi boyunca toplam 320 saatlik uygulamalı eğitimi sürdürmüşlerdir. Bu aşamada uygulayıcılar çocuklar ile birlikte uygulamalar gerçekleştirmişler ve gözleme dayalı bir eğitim programını yürütmüşlerdir. Bu program dahilinde Montessori planları yapılmış, çocuklarla uygulamalı çalışmalara başlanmış, eğitimcinin Montessori eğitim ortamında çocuklarla yaptığı çalışmalar uygulayıcılar tarafında gözlemlenmiştir. Bu süreçte eğitimci anaokullarında uygulama yapan uygulayıcılara danışmanlık yapmıştır.

3.4.4 Montessori Eğitim Programı

Uygulayıcıların eğitimi tamamlanmasından sonra öğretmenlerin Montessori eğitimi konusunda uygulama becerilerini geliştirmek amacıyla 2012-2013 eğitim öğretim yılının bahar döneminde Montessori eğitim ortamında uygulamalar yapılmış, ara toplantılar ve değerlendirmeler yapılarak öğretmenlerin Montessori uygulamasına yönelik uygulama becerilerinin geliştirilmesi sağlanmıştır. Öğretmenler her bir çocuk için hazırladıkları bireysel programları uzman görüşüne sunmuş, gerekli düzenlemeleri yaptıktan sonra çocuklarla uygulamalı çalışmaya başlamıştır. Uygulamaya başlamadan önce anne babalara Montessori yaklaşımına dayalı eğitim konusunda seminer verilmiştir. Bu süreçte aylık programlar hazırlanmış, çocuklarla uygulamalı çalışmalar, gözlemler, ailelerle bireysel görüşmeler yapılmıştır.

Deney grubuna 2013-2014 eğitim öğretim yılı boyunca her gün Milli Eğitim Bakanlığının Okul Öncesi Eğitim Programı ile bütünleştirilen Montessori Eğitimi uygulanmıştır.

Montessori yaklaşımına dayalı eğitim sürecinde çocukların gelişim özellikleri doğrultusunda aylık planlar oluşturulmuş, bu plan doğrultusunda çocukların çalışmaları belirlenerek her bir çocuğa ait dosya hazırlanmış, bu dosyalara çocuklarla yapılan çalışmalara ait ürünler, çalışma sonrası öğretmen değerlendirmeleri kaydedilmiştir (çalışmanın tekrarlanması gerekir ya da tekrarlamaya gerek yoktur gibi). Ayrıca çocuların ailelerine yapılan çalışmalara yönelik dönem sonlarında Aile Bilgilendirme Mektubu gönderilir.

Montessori yaklaşımına dayalı eğitim günlük yaşam becerileri, duyu, matematik, dil ve kozmik çalışmaları olmak üzere beş grupta yürütülmektedir. Bu çalışmalar şu şekilde sıralanabilir.

62 Günlük Yaşam Becerilerine Ait Çalışmalar

• Sandalye taşıma

• Masa taşıma

• Halı taşıma

• Kapı açma ve kapatma

• Mendil katlama

• Saç örgüsü

• Kaşıklama 1

• Kaşıklama 2

• Dökme çalışmaları 1

• Dökme çalışmaları 2

• Sessizlik çalışması

• Çizgi üzerinde yürüme

• Giysilerle ilgili kullanılan açma kapama çerçeveleri

• El yıkama

• Ayakkabı boyama

• Çamaşır yıkama, kurutma, ütüleme

• Kişisel temizlik

• Burun silme

• Masa yüzeyini süpürme

• Toz alma

• Masanın üzerini yıkama

• Metal parlatma

• Çiçek düzenleme

Resim 9. Günlük yaşam becerilerine ilişkin örnekler

63 Duyu Çalışmaları

• Tutmalı silindir bloklarla çalışmalar

• Pembe kule çalışması

• Kahverengi merdiven çalışması

• Kırmızı çubuk çalışması

• Renk tabletleri

• Geometri çekmeceleri

• Dokunma tabletleri

• Farklı dokulardaki kumaşlar

• Ses kutuları

• Müzik çalışmaları

• Ağırlık tabletleri

• Isı tüpleri

• Isı tabletleri

• Koku tüpleri

• Tat şişeleri

• Tat tuzlukları

• Geometrik cisim ve yüzey katları

• Kaptaki nesneleri gruplama

• Torba içindeki geometrik cisimler

• Sürpriz torba

• Yaratıcı üçgen

• Binomik küp

• Trigonomik küp

• Tutmasız silindirler

• Biyolojik komodin

Resim 10. Duyu çalışmalarına ilişkin örnekler

64 Matematik Çalışmaları

• Kırmızı mavi sayı çubukları

• Zımparalı rakamlar

• Sayı çubukları ve sayma tabletleri

• Sayma çubukları ve mekik kutusu

• Sayılar ve pullar

• Bellek oyunları

• Altın boncuklardan oluşan miktar grupları

• Renkli boncuk dizilerinden oluşan boncuk merdiveni

• Seguin’in sayı tablaları

• Yüzlük ve binlik boncuk dizileriyle ileri doğru sayma

• Toplama işlemi için yutan yılan oyunu

• Toplama işlemi için toplama tablası ve bölünmüş çubuklar

• Çıkarma işlemi için yutan yılan oyunu

• Çıkarma işlemi için toplama tablası ve bölünmüş çubuklar

• Renkli boncuk dizileriyle çarpma

• Çarpma tablası ve boncuklarla çarpım tablosu

• Çarpma işlemi ve kontrol kartları

• Bölme tablası ve bölme ilşemi, işlem tablaları

• Küçük büyük işlem çerçeveleri

• Satranç tahtası ve renkli boncuk dizileriyle çarpma

• Bütünün eşit parçaları

• Sayıların hiyerarşisi

Resim 11. Matematik çalışmalarına ilişkin örnekler

65 Dil çalışmaları

• Dil ve sözcük dağarcığını geliştirici fırsatlar

• Resimli kartlar

• Metal kalıplar

• Minyatür çizimlerle ses çalışmaları

• Zımpara kabartmalı harfler

• Hareketli alfabe

• Okuma kutuları

• Okuma kartları

• Görev kartları

• Resimli okuma kitapları

• Tanımlama

Resim 12. Dil çalışmalarına ilişkin örnekler

66 Kozmik Eğitim

• Kara ve deniz yüzeyleri

• Karaların ve su yüzeylerinin biçimleri

• Kabartma yerküre

• Renkli yerküre

• Dünyanın yap boz haritası

• Kıtalara ait yap boz haritaları

Resim 13. Kozmik eğitime ilişkin örnekler

Okul Öncesi Eğitim Programı ile bütünleştirilen Montessori Eğitimi sürecinde çocukların gelişim özellikleri doğrultusunda öncelikle aylık planlar oluşturulmuş, bu plan doğrultusunda çocukların çalışmaları belirlenerek her çocuğa ait dosya hazırlanmıştır. Aşağıda her bir çocukla ilgili Montessori Aylık Plan örneği sunulmuştur.

Çocuklar için hazırlanan aylık plan doğrultusunda çocuklarla yapılan çalışmalarla ilgili ürünler, çalışma hakkında öğretmenin değerlendirmeleri çocuklar için hazırlanan dosyalara kaydedilir. Bu kayıtta her bir alana ait bir form oluşturularak çalışmaya ait çalışma tarihi, bu çalışmanın kaçıncı tekrar olduğu, bu çalışmayı gözleyen/yürüten öğretmen ve çalışma ile ilgili değerlendirme notu yer almaktadır.

Aşağıda dille ilgili yapılan çalışmaya ilişkin örnek değerlendirme formu boş olarak sunulmuştur.

68 DİL ÇALIŞMALARINI DEĞERLENDİRME FORMU

DİL ÇALIŞMALARI TARİH ÖĞRETMEN DEĞERLENDİRME

1 2 3 1 2 3

10 Çevredeki Eşyalara Ait Yazılı Okuma Kartları karşısına kaydedilir ve bu çalışma ile ilgili değerlendirme notu değerlendirme bölümüne yazılır. Değerlendirme sonucunda aylık dil çalışmalarını değerlendirme formları doldurulur.

Dil çalışmaları aylık değerlendirme formu aşağıda verilmiştir.

69 DİL ÇALIŞMALARI AYLIK DEĞERLENDİRME FORMU

AYLAR

Dil ve sözcük haznesi geliştirici çalışmalar Dağarcık geliştirme çalışmalar Sözcük kartları Metal kalıplar Minyatür cisimler Kabartma harfler Hareketli alfabe 1 Hareketli alfabe 3 Minyatür cisimlerle okuma kkkokuma. Eşyalara ait yazılı okuma kartları Yazılı-resimli kartlar(Sınıflandırma) Görev kartları Resimli okuma kitapları Bir resim-bir isim Birden fazla cümle- resim Bir resim ve bölümleri Bölümlere ait tanıtım Cümle parçaları DEĞERLENDİRME EYLÜL

EKİM KASIM ARALIK OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN

Dille ilgili aylık değerlendirme formunda dille ilgili hangi çalışma hangi ayda yapıldı ise o aya işaret konularak form doldurulur. Ay sonunda yapılan çalışmalarla ilgili değerlendirmeler ise değerlendirme bölümüne yazılır. Bu form öğretmene hangi çalışmaları yaptığı ile ilgili bilgi verir. Bu değerlendirme sonrasında çocukların ailelerine Şubat ve Mart ayına ilişkin çalışmalara yönelik aylık “Aile Bilgilendirme Mektubu” gönderilir.

Aile bilgilendirme mektubu ile ilgili örnek aşağıda sunulmuştur.

70 MONTESSORİ ŞUBAT AYI

AİLE BİLGİLENDİRME MEKTUBU ÖRNEĞİ

Sayın anne baba çocuğunuzla birlikte Şubat ayında Montessori Eğitimi ile ilgili yaptıklarımız ve Mart ayında yapacaklarımız ile ilgili bilgiler aşağıda sunulmuştur.

Katkı ve destekleriniz için teşekkürler.

Saygılarımla Sınıf öğretmeni

Çocuğun Adı: N.A.

Çocuğun Yaşı: 54 ay Tarih : 28 Şubat 2014

Montessori Eğitimi ile İlgili Şubat Ayında Yaptıklarımız

Şubat ayı içerisinde yukarıda yer alan çalışmalara yer verilmiştir. Bu çalışmaların hepsi N. A.

ile çalışılmıştır.

Günlük Yaşam Becerileri: Bu çalışmalar ile N.A.’nın;

• Hareket koordinasyonu ve kontrolünün gelişimini destekleme,

• Kaba motor ve kas gelişimini destekleme,

• Dengeli hareket etmesini sağlama,

• Bağımsız iş yapma becerisini destekleme,

• Yaşadığı topluluğa ve kullandığı eşyaya saygılı olma alışkanlığını kazandırma,

• Çalışma mekânını kendi başına hazırlayabilmesini destekleme,

• Gürültüyü çevre kirliliği olarak algılamasını sağlama,

GÜNLÜK YAŞAM

• Başkalarına saygı göstermesini destekleme,

• Görsel algı becerilerini destekleme,

• El-göz koordinasyonunun gelişimini destekleme,

• Yazma becerilerini destekleme,

• Özenli çalışma alışkanlığı kazandırma,

• Yaptığı işe odaklanmasını sağlama amaçlanmıştır.

Sonuç: N.A.’nın hedeflenen günlük yaşam becerileri kapsamındaki çalışmalardan Kapı Açma-Kapama, Sandalye Taşıma, Masa Taşıma, Halı Taşıma, Çizgi Üzerinde Yürüme, Sessizlik Alıştırmaları, Kaşıklama1, Dökme1, Saç Örgüsü, Nesneleri Gruplama becerilerini kazandığı gözlemlenmiştir.

N.A.’nın, hedeflenen günlük yaşam becerileri kapsamındaki Kaşıklama 2, Dökme 2 ve Mendil Katlama, Kaşıklama, Eleme çalışmalarını kazanmasını desteklemek için bu çalışmalara Mart ayı çerisinde tekrar yer verilecektir.

Duyu Çalışmaları: Bu çalışmalar ile N A.’nın

• Yazma becerisini destekleme,

• Küçük kas becerilerinin gelişimini destekleme,

• Matematikte onluk seri yapmaya hazırlama,

• Büyük –küçük kavramını kazanmasını sağlama,

• Matematikte değişen boyutlarla ilgili deneyim kazanmasını destekleme,

• Ağırlık ve büyüklük arasındaki bağlantıyı fark etmesini sağlama,

• Renk bilgisinin gelişmesini sağlanma,

• Koku duygusunu hassaslaştırma amaçlanmıştır.

Sonuç: N.A.’nın hedeflenen duyu etkinlikleri kapsamındaki çalışmalardan Tutmalı Silindir Bloklar1ve 2 Pembe Kule, Kahverengi Merdiven Renk Tabletleri1-2 ile çalışma becerilerini kazandığı gözlenmiştir.

N.A.’nın, hedeflenen duyu etkinlikleri kapsamındaki Tat Şişeleri ve Koku Tüpleri çalışmalarını kazanmasını desteklemek için bu çalışmalara Mart ayında tekrar yer verilecektir.

72 Matematik Çalışmaları: Bu çalışmalar ile N.A.’nın,

• Miktarlara ait rakamları öğrenme ve sayma becerisi kazanmasını sağlama,

• 1’den 10’a kadar olan sayılar arasındaki hiyerarşik düzeni görsel olarak kavrama becerisini destekleme,

• Onluk sistemin temel alfabesini tanıma becerisini destekleme,

• Rakamların yazılışlarını dokunsal olarak kavrama becerisini destekleme amaçlanmıştır.

Sonuç: N.A.’nın hedeflenen matematik etkinlikleri kapsamındaki çalışmalardan Kırmızı – mavi Sayı Çubukları Kurma, Kırmızı–mavi Sayı Çubukları ve Sayı Tabletleri 1,2,3 ile çalışma becerilerini kazandığı gözlenmiştir.

N.A.’nın, hedeflenen matematik etkinlikleri kapsamındaki Zımparalı Rakam Tablaları1,2,3 ile çalışma becerilerini kazanmasını desteklemek için Mart ayında bu çalışmalara tekrar yer verilecektir.

Dil Çalışmaları: Bu çalışma ile N.A.’nın;

• Çocuğun kendisini sözel olarak ifade etmesini sağlama,

• Hazırlanmış çevrede bulunan materyaller için kullanılan sözcük ve kavramları kazandırma,

• Kendisini sözel olarak ifade etmesini ve konuşulanları anlamasını destekleme,

• Kendine güven duyarak çizmesini destekleme amaçlanmıştır.

Sonuç: N.A.’nın dil etkinlikleri kapsamındaki hedeflenen Dil ve Sözcük Haznesini Geliştirici Çalışmalar, Dağarcık Geliştirici Çalışmalar, Resimli Sözcük Kartları ile Çalışma Metal Kalıplarla çalışma becerileri kazandığı gözlemlenmiştir. N.A. için planlanan çalışmaların tamamını kazandığı görülmüştür.

Mart ayında yapacaklarımız aşağıda sunulmuştur.

73 Montessori Eğitimi ile İlgili Mart Ayında Yapacaklarımız

GÜNLÜK

Bir sonraki mektubumuzda Mart ayında yaptıklarımızı ve Nisanda yapacaklarımızı size yazacağım.

Saygılarımla

Öğretmen

74 Montessori eğitiminde bir günde yapılan çalışmalarla ilgili örnek “Montessori Sınıfında Bir Gün” şeklinde aşağıda sunulmuştur.

Montessori Sınıfında Bir Gün

Öğretmen tarafından planlanan bir günlük eğitim akışı içerisinde, Montessori materyallerinden hangilerinin kullanılacağı önceden saptanır. Çocukların yaş ve gelişim özellikleri ile önceden hazırlanan Montessori Aylık Planına göre yapılacak çalışmalarla ilgili materyaller seçilerek çocuklarla bireysel çalışmalar gerçekleştirilir. Montessori eğitiminde bireysel çalışma önemli bir yer tutar. Eğitimci bireysel çalışma için öncelikle çocuğa çalışmak isteyip istemediğini sorar. Eğer çocuk çalışmayı istemezse çocuğa farklı bir çalışma teklifinde bulunulur. Burada önemli olan çocuğa teklifin sunulması ve çocuğun bu teklifi kabul etmesidir. Çocuk istemediği sürece çalışma için zorlanmaz. Çocuk teklifi kabul ederse önce çalışmaya ait materyaller hazırlanır. Ardından öğretmen çalışmanın nasıl yapılacağını kendisi çocuğa sunar. Ardından da çocuk çalışmayı yürütür ya da yapar.

Resim 14. Montessori eğitiminde bireysel çalışmaya ilişkin örnekler

75 Aşağıda sunulan örnekte Montessori Eğitiminin başlangıcını oluşturan ve grup halinde yapılan Selamlaşma ve Sessizlik Çalışmasına, Günlük Yaşam becerilerinden, “El Yıkama” ve

“Kaşıklama 2” çalışmasına, Duyu çalışmalarından “Tat Şişeleri” ile çalışmaya, Matematik çalışmalarından “Sayı Kartları ve Pullarla” çalışmaya, Dil çalışmalarından “Resimli Sözcük Kartları” ile çalışmaya ayrıntılı olarak yer verilmiştir. Yapılan çalışmalar aşama aşama aşağıda sunulmuştur.

Selamlaşma Materyal: Mum

Çocukların her biri birer minder alarak halıda yerlerini alırlar.

• Öğretmen elindeki mumu yakar ve sağında oturan çocuğa “Bugün burada olduğum için çok mutluyum……….” der, yanan mumu yanındaki çocuğa verir.

• Tüm çocuklar mumu aynı şekilde tutarak yanındaki arkadaşına verir.

• Tüm çocuklar birbirleriyle selamlaştıktan sonra çocuk elindeki mumu halının ortasına koyar ve öğretmen o gün için konuşacağı konuları çocuklarla paylaşır.

Resim 15. Montessori eğitim ortamında selamlaşma

76 Sessizlik Çalışması

Doğrudan Kazanım: Sessizliği fark etme, Dolaylı Kazanım:

• Gürültüyü çevre kirliliği olarak algılama.

• Gürültü kirliliğini önleyebileceğinin farkına varmasını sağlama.

Ön hazırlık:

• Çocuklar halka şeklinde sandalye ya da yere rahatça otururlar.

Uygulama

• Oda loş duruma getirilir.

• Çocukların adları söylendiğinde gidecekleri yer önceden çocuklarla birlikte belirlenir.

• Arka fondan çok kısık seste bir müzik verilir.

• Çocuklar gözlerini kapatarak (isterlerse) rahat bir şekilde otururlar (eller diz üzerinde yada kucakta olabilir).

• Öğretmen çocuklardan birisinin adını fısıltı ile söyler.

• Adı söylenen çocuk sessizce yerinden kalkarak önceden belirlenen yere gider ve orada arkadaşlarının gelmesini bekler.

• Tüm çocuklar belirlenen alanda toplandıktan sonra çalışma tamamlanır. Çocuklar gürültü yaparsa gürültüden rahatsız olan çocuk duvardaki sus işareti yapan tabloyu arkadaşlarına

Belgede : Okul öncesi eğitimde alternatif bir eğitim modeli: Montessori eğitimi (sayfa 65-0)