Model ve Üretim Özelliklerini Belirleme Süreci ile İlgili Bilgiler

Çalışmanın bu bölümünde örnekleme katılan firmaların model ve üretim özelliklerini belirleme süreci ile ilgili bilgiler bulunmaktadır.

Çizelge 4.1. Müşterilerin provalı üretimi seçme nedenleri

Evet Hayır Toplam

Provalı üretim ile üretilen ürünün minimum seviyede hata vermesi

50 100 0 0 50 100

Provalı üretimin model

değişikliklerine olanak sağlaması 50 100 0 0 50 100 Provalı üretimin kişiye özel model

sağlaması

50 100 0 0 50 100

Pazar talebi 50 100 0 0 50 100

Çizelge 1 incelendiğinde; müşterilerin provalı üretimi seçme nedenleri arasında, hazır gelinliklerin hazır gelinliklerin vücuda tam uyum sağlayamaması, beklentilerini tam karşılayamaması, provalı üretim ile üretilen ürünün minimum seviyede hata vermesi, provalı üretimin model değişiklilerine olanak sağlaması, pazar talebi gibi etkenlerin yer aldığı görülmektedir. Provalı üretilen gelinliklerde gelinlik, müşterinin vücut ölçülerine göre kesildiği, model özellikleri provalarda müşterilerle birlikte şekillendirildiği için sonuç istenilene daha yakın çıkmaktadır. Hazır gelinliklerde müşterinin istediği model özelliklerini bir arada bulması bir hayli zor olmaktadır.

Çizelge 4.2. Firmaların sipariş alım aşamaları

Kişi ile birlikte ana ve yardımcı

malzemelerin kararlaştırılması 50 100 0 0 50 100

Kişinin ölçülerinin alınması 50 100 0 0 50 100

Çizelge 2 incelendiğinde; araştırmaya katılan tüm provalı gelinlik üretimi yapan firmaların sipariş alma aşamaları arasında müşteri hakkında genel bilgi alımı, model önerilmesi, ikna süreci, modelin kararlaştırılması, kişi ile birlikte ana ve yardımcı malzemelerin kararlaştırılması, kişinin ölçülerinin alınması yer aldığı görülmektedir.

Müşteri hakkında genel bilgi alımı esnasında müşterinin sosyal yaşantısı, kişisel beğeni ve zevkleri, kültürel yapısı, günlük giyim tarzı hakkında bilgilerin analiz edilmesi nasıl bir gelinlik modeli tercih ettiği hakkında tasarımcıya yardımcı olduğu, müşteri profili belirlendikten sonra müşterinin vücut şekli ve genel olarak isteklerine uygun olabilecek şekilde daha önce çalışılmış olan, o sezon için tasarlanmış koleksiyonun içinden bir model ya da sosyal medya hesapları, gelinlikle ilgili web sayfaları, dergi veya kataloglardan modeller müşteriye sunulmaktadır. Müşterinin vücut özelliklerine uygun olmayan bir modeli istemesi halinde nedenleriyle birlikte o modeli tercih etmemesi gerektiğini firma yetkilisinin müşteriyi ikna etmesi gerektiği zamanlarda olabildiği, model kararlaştırıldıktan sonra model için uygun olan dantel, kumaş ve tül seçimleri yapıldığı, duvak, el çiçeği, baş süslemeleri vb. aksesuarlarda aşağı yukarı kararlaştırıldığı, ancak prova esnasındaki model değişiklikleri aksesuar değişikliklerine de etki edebilmekte, müşteri son provaya kadar fikir değişikliği yapabildiği gözlenmiştir.

Çizelge 4.3. Koleksiyon, satış ve vitrin için hazırlanan ürünleri oluştururken göz önünde bulundurulan

Çizelge 3 incelendiğinde; araştırmaya dahil olan firmaların koleksiyon, satış ve vitrin için hazırlanan ürünleri oluştururken göz önünde bulundurdukları etkenlerden hedef kitle, firmaların %48’i tarafından 1. sırada, %50’si tarafından 2. sırada, %2’si tarafından 3. sırada; trendler, firmaların %52’si tarafından 1. sırada, %46’sı tarafından 2. sırada önem taşımaktadır. Firmalar için trendlerin, ürünlerini oluştururken ilk sırada, trendlerden sonraki unsur olarak da hedef kitlenin geldiği görülmektedir. Araştırma kapsamındaki firmalar sezon trendlerini yakından takip etmekte olup aynı zamanda trendlerle hedef kitleleri arasında bir uyum sağlayarak ürünlerini oluşturdukları araştırmacının gözlemlerindendir. Firmaların ürün hazırlığı yaparken birçok etmeni göz önünde bulundurduğu, firmalar için sezon trendlerini takibin oldukça önem taşıdığı, sezonda yer alan gelinlik modellerini çeşitli moda haftalarında yapılan Haute Couture defilelerdeki modellerden takip ettikleri, ancak bu modelleri firmanın marka kişiliğine ve hedef kitlenin satın alabileceği niteliğe göre uyarladığı gözlenmiştir.

Çizelge 4.4. Sezon trend takibi kaynakları önem derecesi sıralaması

1. 2. 3. 4.

Çizelge 4 incelendiğinde; araştırmaya dahil olan firmaların, sezon trendlerini takip ettiği kaynaklardan, Instagram’ı %46’sı 1. sırada, Facebook’u tümü 2. sırada; %54’ü 3.sırada; Katalogları %46’sı 3.sırada, %54’ü 4.sırada; Trend fuarlarını, %54’ü 1.sırada, %46’sı 4.sırada seçtiği görülmektedir. Firmaların sezon trendlerinin takip edilmesinde sosyal medya hesaplarını ağırlıklı olarak kullandıkları görülmektedir.

Elde edilen verilere göre Instagram ve Facebook kullanımı oranları diğer sosyal medya hesaplarına göre daha fazla tercih edildiği gözlenmektedir. Provalı gelinlik üreten firmaların, pazar paylarını artırmaları, hedef kitlelerine daha farklı kanallardan ulaşabilmeleri için sosyal medya araçlarını etkin şekilde kullandıkları ve bu durumun model belirleme ve satış faaliyetlerine olumlu yönde etki ettiği gözlenmiştir.

Çizelge 4.5. Firmaların müşteriye model önerirken dikkate aldığı kriterlerin önem derecesi sıralaması

1. 2. 3. 4. 5.

Çizelge 5 incelendiğinde; müşteriye model önerirken dikkate aldığı kriterler arasında firmaların %46’sının müşterinin vücut şeklini 1.sırada, %54’ünün 2. sırada, firmaların tümü model önerirken müşterinin bireysel isteklerine 3. sırada, firmaların %54’ü müşterilere model önerirken trend modellere 1.sırada önem verdikleri görülmektedir.

Müşterinin vücut şeklinin üçgen, armut, ters üçgen, kum saati gibi vücut şekillerinden hangisinin olduğu belirlenerek model önerilmesi müşterinin vücudunda beğenmediği yerlerin gizlenmesi, vücudundaki ortaya çıkarmak istediği düzgün hatları doğru yansıtmak için gerekebildiği, müşterinin aile ve eşinin kültürel yapısı müşterinin istekleri ve ailenin veya eşin istekleri arasında uyumsuzluklara sebep olabilmektedir.

tersi bir modeli isteyebildiği, müşterinin ekonomik durumu gelinlik modeli, kumaş, malzeme ve aksesuar seçimini önemli derecede etkileyebilmektedir. Model önerilirken müşterinin gelinlik için ayırdığı bütçeye göre dantel, kumaş, aksesuar belirlendiği, model belirlenirken sezon trendleri incelenerek trendler dahilindeki detaylar müşterilere aktarılarak onların istekleri ve tasarımcının önerilere dikkate alındığı, düğün töreninin yapılacağı mekanda model önerilmesinde oldukça büyük önem taşıdığı, kır düğünü yapılacaksa daha rahat taşınabilecek ve hareket edilebilen, daha sade formda, hafif tüller kullanılan, çiçekli, mekana uyum sağlayabilen modeller önerildiği gözlenmiştir.

Çizelge 4.6. Firmaların müşteri ile birlikte seçtikleri malzeme ve aksesuarlar

Evet Hayır Toplam

Müşteri ile seçilen malzeme ve aksesuarlar

Çizelge 6 incelendiğinde; firmaların tümü ana kumaş ve iç giyim seçiminde müşteriyi dahil etmezken; dantel, pul-payet, boncuk, el çiçeği, saç çiçeği, taç, duvak seçimlerinde müşteriyi dahil ettikleri görülmektedir. Gelinlik modelini iyi gösterecek ve model kalıbına uygun ana kumaşların kararını firma çalışanları bu konuda tecrübe sahibi oldukları için daha sağlıklı verebildiği, hangi modelin hangi kumaşlarla çalışılacağı işin uzmanları tarafından kararlaştırıldığı, kumaşın renk seçiminde müşteri ile fikir alışverişi yapıldığı ancak tasarımcının kumaş renginin müşterinin ten rengiyle sağladığı uyuma dikkat ederek önerilerde de bulunduğu, firmaların iç giyim tercihini müşterilere bırakmadıkları, gelinliklerin içine giyilen iç giysi günlük giyilen iç giyimden farklı olduğu, iç giyim, gelinlik sektörü için bir ihtiyaçtan fazlasını ifade ettiği, provalı gelinlik tasarlayıp üreten firmaların, gelinlere iç giyim olarak bedenlerini saran, sırtlarını dik tutan, balenli, toparlayıcı korseler önerdiği, bu

durmasını sağladığı gibi müşterinin memnun olmadığı vücutlarındaki fazlalıkları da gizlediği gözlenmiştir.

Çizelge 4.7. Firmaların tasarımlarını oluşturma şekillerinin önem derecesi sıralaması

1. 2. 3. 4. 5.

Çizelge 7 incelendiğinde; firmaların kişiye özel tasarımlarını oluştururken bilgisayarda model çizim programlarını kullanmayı sadece %4’ünün, müşterinin vücut özelliklerine göre yönlendirme yapmayı %40’ının, trendler dahilinde özel serbest el çizimlerini %56’sının 1. sırada önem verdikleri, firmaların %40’ı müşteri görüşlerini değerlendirmeye, %56’sı müşterinin vücut özelliklerine göre yönlendirme yapmaya,

%4’ü trendler dahilinde tasarımlar yapmaya 2.sırada önem verdikleri, firmaların %40’ı farklı model özelliklerini birleştirmeyi, %56’sı müşteri vücut özelliklerine göre yönlendirme yapmayı 3.sırada önemsedikleri, provalı gelinlik tasarımı yapan firmaların sadece %4’ünün tasarımlarını oluştururken dijital çizim kullandıkları görülmektedir. Bu durum provalı gelinlik sektöründe teknoloji kullanımının, örneklem grubu dahilinde, az olduğunu göstermektedir. Buna bağlı olarak sektördeki tasarım ve üretim sürecinde el işçiliği yerini korumaktadır.

Çizelge 4.8. Firmaların kesim işlemleri yapım şekillerinin önem derecesi sıralaması

Çizelge 8 incelendiğinde; araştırmaya katılan provalı gelinlik üretimi yapan firmaların tümü kesim işlemlerini temel kalıplar üzerinden model uygulayarak yaptığı görülmektedir. Araştırmaya katılan firmaların hiçbirinin bilgisayar destekli kalıp programlarını kullanmadıkları görülmektedir. Provalı üretiminde genel olarak firmaların baz kalıp oluşturmakta, müşterilerin vücut ölçülerine ve istedikleri model özelliklerine göre bu kalıbı şekillendirerek kesim işlemini gerçekleştirdikleri gözlenmiştir. Araştırmaya katılan firmalar gelinlik üretimlerinde hazır prova bedeni kullanmadıkları görülmektedir. Sektörde hazır beden üreten firmalarında bulunduğu ancak, üretim yeteneği ve hedef kitlesinin ekonomik düzeyi iyi olan firmaların prova bedenlerini müşterilerin vücut ölçülerine göre ürettikleri gözlenmiştir. Firmaların beden kalıplarını kişinin vücut ölçülerine göre ürettikleri, vücut ölçülerine göre çalışılan bedenlerin daha müşterinin vücuduna hazır bedenlerden çok daha iyi uyum sağladığı, drapaj yöntemi ile kalıp oluşturmadıkları, ancak çok nadir görülen vücut şekillerinde ve gelinlik modellerinde drapaj yönteminin provalarda kullanıldığı gözlenmiştir.

Çizelge 4.9. Firmaların süsleme aşamasında kullandıkları teknolojik donanımlar

Çizelge 9 incelendiğinde; araştırmaya katılan provalı gelinlik üretimi yapan firmaların süsleme aşamasında firmaların %90’ı nakış, tümü lazer kesim ve piko makinasını kullandıkları görülmektedir. Firmaların gelinlikler için özel nakış tasarımları yapmakta ve nakış atölyelerine gönderip tasarımları hayata geçirdikleri, üç boyutlu dantel tasarımları için, gelinlik modelinde organze, tül vb. kumaşlardan eklemeleri lazer kesim ile sağladıkları, piko makinasını organze, tül, şifon gibi hassas kumaşların etek ucu, duvak kenarı kıvırmalarında vb. süslemeler için kullandıkları anlaşılmıştır.

Çizelge 4.10. Firmaların süsleme aşamasında kullandığı teknikler

Evet Hayır Toplam

Çizelge 10 incelendiğinde; araştırmaya katılan provalı gelinlik üretimi yapan firmaların süsleme aşamasında firmaların %100’ü pul-payet, boncuk işleme, aplik ile süsleme, el yapımı çiçekler ile süsleme, işlemeli hazır danteller kullandıkları görülmektedir. Firmaların %44’ü kasnak işleme yaptırmaktadır. Tasarlanan danteller işlenmesi için kasnak işleme yapılan atölyelerde işlenmektedir. Günümüzde Paris Moda Haftalarında el işçiliği ile üretilen Haute Couture giysi defileleri yapılmakta olduğu, Chanel, Dior, Maison Margiela gibi ünlü ve başarılı markaların koleksiyonlarındaki parçaların süslemelerinde, saatler hatta günler alan el işçilikleri

kullandıkları, yani kişiye özel gelinliklerde kullanılan el emeği yöntemlerin hala güncelliğini korumakta olduğu gözlenmiştir.