Moğolistan’ın Eğitim Kanunu

BİRİNCİ BÖLÜM Kurumsal esas:

1.madde Kanunun amacı

1.1 Bu kanunun amacı, eğitimin temel ilkesi, yapısı, içerikleri, yöntemi, organizasyon, eğitim faaliyetlerine katılanların hakları, yükümlükleri ve uygulanacak yaptırımlarını belirleyerek vatandaşın öğrenme hakkını sağlamakla ilgili kurumsal ilişkileri düzenlemektir (Zasagiin gazriin medee setguuli 2009 № 9: 11).

2.madde Eğitim hakkındaki kanunlar

2.1 Eğitim kanunu, okul öncesi eğitim ve ilk ve orta eğitim, yüksek öğrenim ve mesleki eğitim ve bunlarla ilgili kanun hükümlerinden oluşur.

/ 23.05.2008 tarihli kanun ile ekleme yapılmıştır/

2.2 Moğolistan’ın katıldığı uluslararası sözleşmelerde; bu kanundan farklı hükümler bulunuyorsa uluslararası sözleşme hükümleri üstün tutulur.

3.madde Kanun terimleri

3.1 Kanunda bulunan terimlerin aşağıdaki anlamları vardır. 3.1.1 “Toplumun eğitimi”-12 yıllık öğrenim.

/08.12.2006 tarihli kanun ile değişiklik getirilmiştir./ 3.1.2 “Temel eğitim”-9 yıllık öğrenim.

3.1.3 “Eğitim kapsamı”- Söz konusu eğitim düzeyine göre öğrenilmesi gereken bilgi, kabiliyet ve olgunlaştırma.

3.1.4 Eğitim düzeyi- söz konusu düzeyde öğrenilmesi gereken okul öncesi, ilk, orta ve yüksek öğrenim standardına uygun bilgi düzeyi.

3.1.5 Eğitim kurumları- Eğitimin 1 ya da 1den fazla düzeydeki eğitim içeriklerini uygulandığı kurumlar.

3.1.6 “Resmi eğitim”- Resmi eğitim kurumlarının öğrencinin öğrenmesi gereken temel ve belli düzeydeki mesleki eğitim için uyguladığı faaliyetler.

3.1.7 “Resmi olmayan eğitim”- Resmi eğitim kurumlar dışında vatandaşlara eğitim hizmeti veren faaliyetler.

3.1.8 “ Süre paketi “ -Yüksek öğrenimin kapsamını ölçme miktarı.

3.1.9 “Engelli öğrenci”- Fiziksel ya da zihinsel bakımından öğrenme kabiliyeti sınırlandırılmış öğrenci.

3.1.10 “öğretim ortamı”- Eğitim standardını uygulamak için gerekli maddi durum ve öğretme ve öğrenme ilişkisi.

3.1.11 “Olgunlaşma”- öğrencinin terbiyesi ve inancı.

3.1.12 “Eğitim sosyal memuru”- öğrenci, öğrencinin annesi ve babası ile öğretmenlerin ilişkisi, onların sosyal sorunlarıyla ilgilenen, profesyonel tavsiye vermek yoluyla toplumsal negatif etkilerden çocukları koruyan, onların terbiyesine ve birlik çalışmasına yardımcı olan memur.

4.madde Eğitimin amacı

4.1 Moğolistan’da eğitimin amacı, vatandaşının zihinsel ve fiziksel ahlaki gelişimini sağlamak, kendi başına öğrenmek, çalışmak ve yaşamaya yetenekli kılmaktır.

5.madde Eğitimin temel ilkesi 5.1 Eğitimin temel ilkesi:

5.1.1 Eğitimi öncelikli sektör olarak geliştirerek, devlet kefilliği, devlet ve toplumun denetim altında tutar.

5.1.2 Moğolistan’da eğitim demokrattır, sürekli, topluma yararlıdır ve insanoğlunun uygarlığının değerlerine, miras ve fen bilimlerine dayanır.

5.1.3 Eğitim metodu, öğrencinin ihtiyacı ve gelişim özelliklerine uyan çok seçenekli, serbest ve açıktır.

5.1.4 Vatandaşın okuması için ırk, din, yaş, cinsiyet, gelişim özellikleri,sağlık, servet ve düşünce bakımından ayrıcılık yapmadan ana dili ile öğrenme ihtiyaçlarını karşılar. 5.1.5 Kamu düzenine, vatandaşın hakkına, sağlığına ve güvenliğine aykırı eğitim faaliyeti yasaklanmıştır.

5.1.6 Servet şekline bakmadan bütün eğitim kurumlarına eşit davranır. 6.madde Vatandaşın öğrenme hakkı ve yükümlülüğü

6.1 Moğol vatandaşı her düzeyde, kanunda düzenlenmiş şekilde ücretsiz ya da ücretli okumak ve çalışmanın yanında okumaya hakkı vardır.

6.2 Anayasa hükümlerine göre eğitim ücretsiz verilir. 6.3 Moğol vatandaşı temel eğitim görmeye yükümlüdür.

6.4 Vatandaş, belli bir sürede mesleğini geliştirmek için eğitim faaliyetlere katılmak, her zaman kendi başına öğrenmek yoluyla kabiliyetini geliştirmeye yükümlüdür. 7.madde Eğitim sistemi

7.1 Moğolistan’da eğitim sistemi, resmi ve resmi olmayan eğitimin birlik olup okul öncesi eğitim, ilk eğitim, orta eğitim, mesleki eğitim ve yüksek öğrenimden oluşur. 7.2 Resmi eğitimin içerikleri ve standardı kanunda düzenlenmiş şekilde belirlenir. Resmi olmayan eğitimin içerikleri serbesttir.

8.madde Eğitim kazanma şekli

8.1 Vatandaş resmi ve resmi olmayan eğitim ile okuyabilir. Resmi eğitim gündüz, aksam ve açık öğretim şeklinde olabilir.

8.2 Belli süredeki eğitimi tamamlamak ve kendi başına okumak amaçlı ilk ve orta eğitimi resmi olmayan şekilde verebilir ve eğitimin içerikleri ve kurallarını ilgili milletvekili onaylar.

9.madde Eğitim belgesi

9.1 Eğitim belgesi, vatandaşın kazanmış olduğu eğitim düzeyini ve mesleğini ispatlayan resmi belgedir.

9.2 Eğitim belgesi milli eğitim bakanlığı tarafından onaylanır. İKİNCİ BÖLÜM

10.madde Eğitim içerikleri

10.1 Eğitim içerikleri, öğrencinin yaş, vücut, zihinsel özellik, yetenek, ilgi alanı, sosyal ihtiyaç fen bilimleri ve teknoloji gelişimine göre eğitimin amacını uygulamaya yöneliktir.

11.madde Eğitim içeriklerinin standardı

11.1 Eğitimin içerikleri düzeye göre okul öncesi, ilk, orta, mesleki ve yüksek diye sınıflandırılır. Okul öncesi eğitim, ilköğretim, orta öğretim yüksek öğretim ve mesleki eğitimi kanun hükmüne göre belirleyip milli standarda göre kesinleştirilir. 11.2 Eğitim standardını, öğrencinin mutlaka kazanması gereken eğitimin düzeyi, onun değerlendirilmesi, öğretmenin meslek düzeyi ve eğitim ortam şartları belirler. 11.3 Eğitim standardı milli eğitim bakanlığı tarafından hazırlanıp, Standartçılık değerlendirme kanununun 6.maddesinin 5 fıkrasına göre onaylayarak ulusal kayda alınır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 12.madde Eğitim kurumları

12.1 Eğitim amacını gerçekleştirecek faaliyet gösteren kurumlara eğitim kurumları denir.

12.2 Eğitim kurumlarını aşağıdaki şekilde sınıflandırır: 12.2.1 kar amacı güden

12.2.2 kar amacı gütmeyen 13.madde Eğitim kurumlarının sistemi

13.1 Eğitim kurumlarının sistemi, bilimsel çalışma kurumu, yöntem kurumu ve diğer kurumlardan oluşur.

13.2 Eğitim kurumu; kendi temel amacı doğrultusunda araştırma, deney,mesleki eğitim, üretim yapabilmek ortamı sağlayan farklı şekilde olabilir.

14.madde –Okul öncesi, ilk ve orta Öğretim kurumu

14.1 Okul öncesi, ilk ve orta öğretim kurumu kreş ve okuldur.

14.2 Orta öğretim veren eğitim faaliyetini profesyonel eğitim kurumları yapabilir. 14/1.madde Mesleki eğitim kurumları/

14/1.1 Mesleki eğitim kurumları teknik kolej, mesleki eğitim üretim merkezleri şeklinde olabilir.

14/1.2 Teknik kolej, teknik eğitim veren kurumdur 15.madde Yüksek öğretim kurumu

15.1 Yüksek öğrenim kurumları üniversite, yüksek okul ve kolejden oluşur. Üniversite bilimsel-eğitim-üretim ya da bilim-eğitim şeklinde, yüksek okullar ise eğitim-bilim, kolej eğitim ya da eğitim üretim şeklinde olur.

16.madde Eğitim metodu kurumu

16.1 Eğitim metodu kurumu, eğitim gelişimi mevzusu hakkında temel ve yan araştırma yapmak, bütün okul, kreş ve vatandaşlara araştırma bilgisini dağıtma, metodolojik yardım yapma faaliyetini gösterir.

16.2 İl ve başkentteki eğitim daireleri ve belediye eğitim şubeleri, ilgili bölgedeki kreş ve okullara yönetim ve meslek yardımı yapmak; eğitim kurumunun yöneticilerine, öğretmenlere ve vatandaşlara eğitim alması, meslek edinmesi ve mesleğini geliştirmesi için araştırma yapmasında yardım etmeye yükümlüdür.

16.3 Eğitim metodu kurumu ve il ve başkent eğitim dairelerinde kreş ya da okul bulunabilir.

16.4 Eğitim metodu kurumunun ve il ve başkentteki eğitim daireleri kurallarını milli eğitim bakanlığı onaylar.

17.madde Resmi olmayan eğitim kurumu

17.1 Resmi olmayan eğitim araştırması, metot kurumu Milli eğitim bakanlığına bağlı çalışır.

17.2 İl, ilçe, başkent ve belediyelerde resmi olmayan öğretim yapma ve kendi başına öğrenenlere yardım amaçlı resmi olmayan eğitim merkezi kurma işlemleri, bağımsız ya da herhangi bir öğretim kurumuna bağlı olarak kurulabilir.

17.3 Resmi olmayan araştırma, metot kurumunun kural ve organizasyonunu milli eğitim bakanlığı onaylar.

18.madde Diğer eğitim kurumları

18.1 Okul dışında eğitim veren kurumlar, vatandaşın istediği doğrultusunda toplum, ekonomi, fen bilim, teknoloji, hukuk, ekoloji, spor, kültür, sanat ve sağlık alanında özel programa göre çocuklar ve yetişkinlere eğitim vererek, mesleğini

18.2 Vatandaşın üretim ve hizmet yapabilmesi için zorunlu eğitimi ve mesleğini geliştirme eğitimini bütün okullar diğer kurumlar ve vatandaşlar verebilir.

19.Madde Eğitimin öğretim kurumunun kurulması

19.1. Eğitimin öğretim kurumu ona uygun olan bina, teknik aletler,kitap, yayın, öğretim üyelerinin bulunması halinde mülkiyetin herhangi bir türüne göre kurulması mümkündür.

19.2. Eğitimin öğretim kurumunu Ulusal Kayıt Kurumu’na kaydederek belgeyi aldığı günden itibaren kurulmuş varsaymaktadır.

20.Madde Özel izin verme kurumu

20.1 Eğitimin öğretim kurumunu kurma özel izni İşletme faaliyetinin özel izni hakkında kanunun 15.7.1, 15.7.2, 15.7.4, 16.2.4, 16.3.3’te gösterildiği gibi üniversite, mesleki yüksek okul, kolej ve ulusal bazda hizmet eden devlet okullarında eğitim hakkında görev yapan devletin merkezi idare kurumu, devlet okul ve anaokullarında il ve başkentin eğitim merkezinin değerlendirmesine göre il ve kentin başkanları tarafından verilmektedir. (Bu maddeye 2006 yılının 8 Aralık tarihinde değişiklik yapılmıştır)

21.Madde Özel izinin alınmasında gereken evraklar

21.1. Eğitimin öğretim kurumunu kuracak gerçek ya da tüzel kişi, özel izni almak üzere İşletme faaliyetinin özel izni hakkında kanunun madde 11’de gösterilenlerin dışında aşağıdaki evrakları eğitim faaliyetini başlatmasından en az 6 ay önce özel izin veren kuruma göndermesi gerekmektedir.

21.1.1. Eğitimin öğretim kurumunu kurma hakkında hakkı olan kurumunun kararı, dilekçe, kural, kurma hakkında sözleşmelerden herhangi biri.(Bu maddede 2006 yılının 8 Aralık tarihinde değişiklik yapılmıştır)

21.1.2. eğitimin öğretim kurumunu kurma sebebi ve hesabı olan tanıtımı. 21.1.3. öğretim planı.

21.1.4. öğretim üyelerinin istihdam, kadro, eğitim düzeyi ve derecesinin araştırılması.

21.1.5. eğitim verecek bina kuruluş, teknik aletler, ders kitapları v.s öğretim araçlarının belgesi.

21.1.6. finansal kaynak, güç ve onun kefaleti.

21.1.7. kurucudan eğitim kurumunun kontrolüne transfer edilecek sermaye(gayrimenkul ve parasal)’nin listesi, miktarı ve kefaleti. 21.1.8. kuruluşun tapu sicili.

21.2. Eğitimin öğretim kurumu yeni mesleki eğitim verme, yüksek lisans, doktora derece kazandırma eğitim verme hakkında özel izin alırken işletme faaliyetinin özel izni hakkında kanunun madde 11’de gösterilen belgeler dışında bu kanunun 21.1.3 ile 21.1.7’deki belgeleri, eğitim verme özel izin isteyen dilekçe, eğitim verme sebebi, hesabı öğretim faaliyetinin başlamasından en az 5 ay önce özel izni veren kuruma gönderecektir.

21.3. Yeni mesleki eğitim verme, yüksek lisans ve doktora derecesi kazandırma faaliyeti özel izni verme hakkında karar çıktıktan sonra 1 hafta içerisinde o eğitim kurumunun özel izin belgesine ek not eklenmektedir.

EĞİTİM – ÖĞRETİM KURUMU

21.4. Bu kanunun 21.1.1 ile 21.1.7 arasında gösterilen belgede olması gereken şartı ve örneği eğitim sorunuyla ilgilenen milletvekili onaylamaktadır.(Bu maddeyi 2006 yılının 8 Aralık tarihindeki kanunuyla eklemiştir)

21.5. Eğitimin öğretim kurumunun örnek kurallarını eğitim sorunlarıyla ilgilenen milletvekili onaylamaktadır.(Bu maddeyi 2006 yılının 8 Aralık tarihindeki kanunuyla eklemiştir)

22.1. Eğitimin öğretim kurumu kurma özel izni verme ve Ulusal Kayıt kurumuna kaydetme işi aşağıdaki şekilde kararlaştırılmaktadır.

22.1.1. özel izin verme hakkı olan kurum bu kanunun 21.1’de gösterilen belgeleri kurucudan teslim aldıktan sonra 21 işgünü içerisinde eğitimin öğretim kurumunu kurma hakkında geçici izin verme hakkında karar vermek.

22.1.2. geçici izin verme hakkı olan kurumunun kararı verdiği günden kurucu özel iznin şartlarını yerine getirme hakkında faaliyeti organize etmek.

22.1.3. kurucu özel iznin şartlarını tamamen yerine getirdikten sonra gerekli belgeleri dilekçe ile ilgili kuruma getirmek.

22.1.4. özel izin isteme dilekçesini teslim aldıktan 15 gün içerisinde ilgili kurum, kamu yöneticiler ve Milli Eğitim Bakanlığının ilgili profesyonel kurumundan araştırma grubu atayarak kontrol yaptırmaktadır. Kontrolle ilgili maliyeti kurucu karşılamalıdır.

22.1.5. araştırma grubu atandıktan sonra 30 gün içerisinde belgeleri araştırıp kontrol ederek değerlendirme yapmalıdır.

22.1.6. bu kanunun madde 20’de gösterilen kurum ve araştırma grubunun değerlendirmesine göre özel izni verip vermeme hakkında karar almak ve kurucuya bildirmek.

22.1.7. özel izni verme bildirini gönderildikten sonra 15 gün içerisinde eğitimin öğretim kurumuna kaydedip Ulusal Kayıt belgesini ve özel izni kurucuya teslim etmek.

22.2. Moğolistan ve yurtdışında Moğolistan’ın eğitim standardını kazandırmakta olan yabancı yatırımlı okul ve anaokulları ortak veya yalnız kurma özel iznini M.E.B vermektedir.(Bu maddeye 2006 yılının 8 Aralık tarihindeki kanun ile ek yapılmıştır) 22.3. Eğitimin öğretim kurumu kurma sözleşme ve kurallarında değişiklik yapılmış veya kuralların yeri değiştirilmiş ise bunu kayıt kurumuna 14 gün içerisinde yazı ile bildirerek Ulusal Kayıt Kurumunda değişiklik yaptırılır.

22.4. Eğitimin öğretim kurumunu, Ulusal Kayıt Kurumu hakkında kanunun 7.1.4, 17 maddesine göre Ulusal Kayıta kaydederek belge verilmektedir.(Bu maddeye2006 yılının 8 Aralık tarihindeki kanun ile ek yapılmıştır)

23.Madde Özel iznin vadesi ve onun temdit edilmesi

23.1. Özel izinin vadesini, okul öncesi ve ilkokul, ortaokul, lise, üniversite gibi verilen eğitimin vadesine bağlı olarak belirlemektedir.

23.2. Özel iznin vadesini yıl, ay, gün ile belirlemekte olup o öğretim kurumunun Ulusal Kayıt Kurumu’na kaydedildiği günden başlayarak saymaktadır.

23.3. Vadenin temdit hakkındaki dilekçesi özel iznin vadesi bitmeden 3 ay önce verilmelidir.

23.4. İşletme faaliyetinin özel izni hakkında kanunun 13.1’de gösterildiği durum söz konusu olmadıysa özel iznin sahibinin dilekçesine dayalı olarak 14 gün içerisinde özel iznin vadesi temdit edilir.

24.Madde Özel izni iptal etmek

24.1. Özel izni veren kurum İşletme faaliyetini özel izin hakkındaki kanunda 14.1’de gösterildiğinden hariç aşağıdaki nedenlerle iptal edilmektedir.

24.1.1. ulusal denetim kurumunun değerlendirmesi ile eğitimin standardına aykırı ya da eğitim verme özel izninin şartlarını defalarca yerine getirmedikleri belirlenen kurumlar,(Bu maddeye2006 yılının 8 Aralık tarihindeki kanun ile ek yapılmıştır) 24.1.2. toplumun ve bireysel hak, sağlık ve güvenliğe negatif etki yaratabilecek eğitim verdiği kurumlarca belirlenen kurum,

24.1.3. Ulusal Kayıt Kurumuna kaydedilip özel izin aldıktan sonra 6 ay içerisinde faaliyet göstermeyen kurum,

24.1.4. kanunda gösterilen diğer sebepler.

25.1. Öğretim kurumunu aşağıdaki durumlarda ortadan kaldırmaktadır.

25.1.1. kurucunun yani kurma belgesine göre hak verilmiş kişinin kararı üzerine, 25.1.2. özel izni iptal ettirdiyse,

25.1.3. ortadan kaldırma üzerine mahkeme kararı alındıysa, 25.1.4. kanunda gösterilen diğer sebepler.

25.2 Eğitim öğretim kurumunu bu kanunun 25.1.1-25.1.3’te gösterildiği gibi ortadan kaldırdıysa bunun hakkında karar alındıktan sonra 5 iş günü içerisinde bunu kurumun yöneticisi Kayıt Kurumu’na bildirmelidir.

25.3. O eğitim kurumu Ulusal Kayıt Kurumu’nun kayıtlarından silindiğinde ortadan kaldırılmış olmaktadır.

25.4. Eğitim öğretim kurumunun ortadan kaldırılması ve öğrencilerin uğradığı zararın giderilmesi ile ilgili durumlardan oluşan sorunları mahkeme çözmektedir. 25.5. Eğitim kurumunu ortadan kaldırmakla ilgili mülkiyet sahipliğini vatandaşlık kanununda gösterildiği gibi çözer.,(Bu maddeye 2006 yılın 8 Aralık tarihindeki kanun ile eklemiştir)

26.Madde Eğitimin akreditesi

26.1. Eğitimin akreditesi, yüksek öğretim kurumu, mesleki eğitim, eğitimin faaliyet standardı ve eğitim programının işleyişine denetim yapmaktadır.

26.2. Eğitimin akreditesini, M.E.B’ından izin alan kurumlar ve bilirkişiler yapmaktadır.

26.3. Eğitimin akredite kuralları meclis tarafından onaylanır.

26.4. Akredite kurum araştırılacak işleri sözleşmedeki gibi ücretli yapacak ve sözleşmeye aksı durum bulunmuyorsa yanlış değerlendirmeden doğan zarardan bizzat sorumludur. Teminat miktarını eğitim sorunlarıyla ilgilenen milletvekili belirlemektedir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM