Çok partili sisteme yeni geçilen bir dönemde Millet Partisi, Türk Demokrasisinin gelişmesine katkıda bulunmuştur. MP Mareşal Fevzi Çakmak’ın fahri başkanlığında, Temmuz 1948’de kurulmuştur. Kurucuları arasında Kenan Öner, Hikmet Bayur, Şefik Çakmak, Osman Nuri Köni, Osman Bölükbaşı, Mustafa Kentli yer almıştır. Genel Başkanlığa Hikmet Bayur, Başkan Yardımcılığa Osman Nuri Köni, Genel Sekreterliğe Dr. Mustafa Kentli, Muhasipliğe de General Şefik Çakmak getirilmiştir123.
MP, Kastamonu’da Ekim 1948’de faaliyete geçmiştir. CHP ve DP’den ayrılanlar MP’nin kurucu heyetini oluşturmuşlardır. Bu kişiler; Halim Küçüker, İmadi Melekoğlu, Şükrü Uğurlu, Rıza Keskin, İbrahim İmamvekili, Baha Ataoğuz, Salim Esen’dir124.
Merkez Binası olarak, Sadık Paşa Konağı kullanılmıştır. Kastamonu İl Yönetim Kurulu; Başkan Şükrü Uğurlu, Başkan Yardımcısı Halim Küçüker, Sekreter Baha Ataoğuz, Muhasip İbrahim İmamvekili; üyelikleri de İmadi Melekoğlu, Salim Esen ve Rıza Keskin’den oluşmaktadır125.
Kısa sürede ilçe teşkilâtı da kurulmuş olup yönetim kurulu şu kişilerden oluşmaktaydı: Başkan Sabri Keskin, Başkan Yardımcısı Ali Nazlı, Sekreter Kemal Arpacıoğlu, Muhasip İhsan Kavuklu, üye Hasip İnönü126.
121Doğrusöz, 5 Temmuz 1946, Sayı: 946. 122Doğrusöz, 26 Nisan 1949, Sayı: 968-224. 123Doğrusöz, 7 Temmuz 1948, Sayı: 968-155. 124Doğrusöz, 19 Ekim 1948, Sayı: 968-181. 125Doğrusöz, 19 Ekim 1948, Sayı: 968-181. 126Doğrusöz, 2 Kasım 1948, Sayı: 968-185.
MP’de sürekliliği sağlamak için çeşitli idarî, sosyal ve kültürel faaliyetlerde bulunmuştur. Ancak bu faaliyetler CHP ve DP’deki kadar geniş çaplı olmamıştır. MP Kastamonu Şubesi de teşkilât faaliyetlerini denetlemek amacıyla kongreler düzenlemiştir. 7 Şubat 1950’de Gökdere Ocak binasında Merkez İlçe Kongresi gerçekleştirilmiştir. Yoklamada 86 delegeden 60 delegenin bulunduğu anlaşılarak kongre divanı seçimi yapılmış ve Başkanlığa Avukat Şevki Egemen seçilmişse de baştan sona kadar Kongreyi İkinci Başkan Baha Ataoğuz idare etmiştir. Atatürk ve Kenan Öner’in ruhlarını tazim için 3 dakikalık saygı duruşundan sonra Baha Ataoğuz MP Tüzüğünü izah etmiş ve yer yer CHP’ye ithamlarda bulunan bir konuşma yapmıştır. Konuşmadan sonra yıllık faaliyet raporu ve 1950 bütçeleri okunarak kabul edilmiştir. 1950 bütçesi 1200 lira gelir 1200 gider olarak kararlaştırılmıştır. Bundan sonra dileklere geçilmiş ve bu dilekler hakkında yapılacaklar karar altına alındıktan sonra idare hey’eti seçimine geçilmiştir. Gizli oy yöntemi yapılan seçimin sonucunda Yeni İlçe İdare Hey’eti; Hasıp Yılanlı, İhsan Kavuklu, Baha Ataoğuz, Kemal Arpacı, İbrahim İmamvekili olarak seçilmiştir. Delege seçiminden sonra saat 19:00’da kongreye son verilmiştir127. Baha Ataoğuz’un yaptığı konuşma gazetelerde yer almamaktadır.
26 Şubat 1950’de gerçekleştirilen İl Kongresi’ne gazetecilerin yanı sıra CHP ve DP’den davetliler de katılmıştır. Kongre Başkanlığı’na Hilmi Küçük seçilmiş, devamında çalışma raporunu okumuştur. DP’nin eleştirildiği bu rapordan sonra yeni yıl bütçesi ile memleketin ihtiyacı hakkında görüşmeler yapılmıştır. Vali Tevfik Sırrı128 Gür’e çalışmalarında dolayı teşekkür edilmesi kararlaştırılmıştır. Yeni
127Doğrusöz, 11 Şubat 1950, Sayı: 1271
128İçişleri Bakanlığı sicil özetinde adı Ahmet Tevfik Gür olarak yazılıdır. İstanbul’da 06.03.1308 (1892)
yılında doğmuştur. Hacı Süleyman Sırrı Bey’in oğludur. Soğukçeşme Askeri Rüştüyesi’nden sonra 1908’ Mülkiye Mektebi’ne girmiş ve 1911 yılında mezun olmuştur. 29.11.1327 (1911)’de İstanbul Maiyyet Memuru adayı olarak göreve başlamıştır. 1328’de (1912)’de Üsküdar Sancağı Maiyyet memurluğunda bulunmuştur. Bu görevlerinin yanında Kabataş Lisesi’nde Tarih Öğretmenliği yapmıştır. Balkan Savaşı’ndan sonra Edirne’ye Maiyyet memurluğu görevine atanmıştır. 1330 (1914)’da Şahin Nahiye Müdürü, aynı yıl Babaeski Kaymakamı olmuştur. Bu sırada ittihatçılıkla itham edilerek Gerze’ye sürgüne gönderilmiştir. Ancak bu görevi kabul etmemiştir. Trakya Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ne girerek Millî Mücâdele’ye katılmıştır. 1920 yılında Hayrabolu kaymakam vekilliği yapmıştır. Yunanlıların Trakya’yı işgali üzerine Bulgaristan’a geçmiştir. Daha sonra İstanbul’a, oradan İnebolu’ya ve nihayet II. İnönü Savaşı günlerinde Ankara’ya gelmiştir. 1921’de Mülkiye Müfettişi, aynı yıl Keskin Kaymakamı, 1922’de Kırklareli (Kırkkilise) Mutasarrıfı olmuş ve daha sonra Edirne Belediye Başkanlığı yapmıştır. 1928’de Mülkiye Müfetişliği’ne atanmış; 1931’de İçel, 1933’de Elazığ, 1937’de Muş, 1943’te İçel ve 1 Ekim 1948’de Kastamonu Valiliği’ne tayin edilmiş ve bu görevinden 8
Yönetim Kurulu seçimi yapılmış Şükrü Uğurlu, Rıza Keskin, Salim Esen, Baha Ataoğuz, Tevfik Kulaksız, Hilmi Küçük, Tevfik Calay, İbrahim İmamvekili, Halim Küçüker Parti Yönetimine getirilmiştir129. Daha sonra Haysiyet Divanı seçimi yapılmış ve gündemde görüşülecek başka bir konu olmadığından toplantıya son verilmiştir130. Hilmi Küçük’ün okumuş olduğu rapor gazetelerde yer almamaktadır. MP amaçlarını daha iyi anlatabilmek için mitingler düzenlemiştir. 11 Kasım 1948 tarihinde yapılan mitinge, MP Afyon Milletvekili General Sadık Aldoğan, İstanbul Milletvekili Enis Akaygen, Sinop Milletvekilleri’nden Subhi Batur, Enver Kök, Yusuf Kemal Tengirşek, Fuat Arvan ve İstanbul İl Yönetim Kurulu Başkanı Kenan Öner’in; sabah İstanbul’dan hareket edecek vapurla önce Sinop’a oradan da Boyabat yolu ile Kastamonu’ya gelip mitinge katılacakları bildirilmiştir131.
Perşembe günü Samanpazarı Meydanında saat 12:00’de yapılan mitingde kürsüye ilkönce General Şefik Çakmak çıkmış ve Mareşal Fevzi Çakmak’ın Kastamonululara gönderdiği mesajı okumuştur. Bundan sonra Dr. Mustafa Kentli demokrasinin hukukî esaslarını açıklamıştır. Devamında Kenan Öner, MP’nin kuruluşunu anlatmış, davanın MP davası olmadığını belirtmiştir. General SadıkAldoğan da “Hak ve Hürriyet” konusu üzerine konuşmuştur. Programın tamamlanması ile miting son bulmuştur132. MP’nin kuruluşunun birinci yıl dönümü kutlamaları 19 Temmuz 1949 tarihinde yapılmıştır. Parti binası önünde saat 14:00’te yapılan törene partili partisiz bütün vatandaşlar davet edilmiştir. Çok sayıda insanın katıldığı programın sonunda bir beyannâme yayınlanarak CHP’ye ve bilhassa DP’ye isnatlarda bulunmak suretiyle hücum edilmiştir133.
MP’deki ayrılmalar CHP ve DP’de olduğu gibi büyük çapta olmamıştır. MP’den, Kırkçeşme mahallesinden Mehmet Çakır, Kuzkaya nahiyesinin Kürdeşe köyünden
Haziran 1950 tarihinde resen emekli edilmiştir. Mustafa Eski, Kastamonu Valileri 1838-2000, Önder Matbaacılık, Ankara 2000, s. 180-181.
129Doğrusöz, 1 Mart 1950, Sayı: 1276. 130Doğrusöz, 1 Mart 1950, Sayı: 1276. 131Doğrusöz, 2 Kasım 1948, Sayı: 968-185.
132Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi, 030.01/66.410.5. 133Doğrusöz, 19 Temmuz 1949, Sayı: 968-246.
Mehmet Başak, Gölveren’den Hasan Sevahitli istifa edenlerdendir134. Özellikle DP’ye karşı siyasî mücadelesini sürdüren MP, fahri başkanı Mareşal Fevzi Çakmak’ın vefatından sonra siyasi sahnede fazla tutunamamıştır.