Mesleklerine Göre Kadınlar

Ayfer Tunç, hikâye ve romanlarında farklı meslek grubundan, farklı iş kollarından pek çok kadına yer verir. Yazar, farklı meslek grubundan kadınlara yer vererek kadının toplumdaki ve çalışma hayatındaki konumunu göstermekle birlikte, eğitimli ve kendi ayakları üzerinde durabilen kadınları da yansıtır. Hikâye ve romanlarda yer alan kadınların eğitim, yetişme tarzı, yetenek gibi değişkenlere bağlı olarak şartlarına uygun mesleklere sahip olmaları da eserlerin gerçekçi yönünü yansıtan bir unsur olarak karşımıza çıkar. İncelemeye esas olan eserlerde temizlikçilik/hizmetçilik, öğretmenlik ve doktorluk ön plana çıkmakla birlikte hâkimlik, avukatlık, sekreterlik, mühendislik, oyunculuk, terzilik gibi mesleklere de yer verilir.

Tunç’un hikâye ve romanlarında meslekleri belirtilen kadın karakterler incelendiğinde en çok, temizlik ve hizmet işleriyle ilgilenen ve geçimini buradan

sağlayan kadınlara yer verildiği görülür. Yazarın “Cinnet Bahçesi” öyküsünde yer alan 25 yaşındaki Gülayşe Çalışkan temizlik işçisidir. Dünya Ağrısı romanında Zülal isimli kadın Mürşit’in otelinde temizlikçi olarak çalışır. Bütün işleri baştan savma ve alelacele şekilde yapan Zülal, yine de çalışmaktan memnun değildir. Yeşil Peri

Gecesi romanında Şebnem ile Osman’ın evinde Tanya adlı Moldovalı bir kadın

hizmetçi olarak çalışır. Gece yarılarına kadar çalıştığı için çok yorulan Tanya, Feriköy’de Moldovalı arkadaşlarıyla birlikte yaşar. Aynı eserde Hülya’nın evlendiği kişi olan Ekrem’in evinde hizmetçilik yapan Hediye adlı bir kadın vardır. Bafralı, kimsesiz bir kadıncağız olan Hediye, kalabalık evde hiç durmaksızın çalışır. Bir

Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde de Gülayşe Döngel, Kübra,

Kaymakoğlu konağının kalfası Rukiye, Kız Kurusu Saadet temizlikçi veya hizmetçi olarak verilir. Aynı eserde Hacer adlı kadın da Ruh Sağlığı hastanesinin mutfak işçisi olarak çalışmaktadır. Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura’da Ganalı siyahî bir kadın olan Ryuke ise şeflerin yanında yardımcılık yaparak geçimini sağlar.

Tunç’un eserlerinde en fazla yer verilen ikinci meslek öğretmenliktir. Öğretmenlik Kapak Kızı ve Yeşil Peri Gecesi romanlarında yer alan kadınlarda ön plana çıkan meslektir. Şebnem’in dayısının karısı olan Mükerrem Hanım, matematik öğretmenidir. Şebnem’in Süleyman amcasının kızı olan Elif de öğretmendir. Selda’nın Lamia halası da emekli öğretmendir. Lamia Hanım, sürekli huysuzluk ederek etrafındaki insanları canından bezdiren, çevresindekilerin ilgisini çekmek için sürekli başına kötü bir şey gelmiş gibi davranan bir kadındır. Bir Deliler Evinin

Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde de pek çok öğretmen vardır. Badem Gözlü

Şehriban Öğretmen, müzik öğretmeni Lerna Hanım, edebiyat öğretmeni Zarife Gülercan eserde yer alan kadın öğretmenlerdir. Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura’da ise Umut’un annesi, Deniz’in annesi ve Cathy öğretmendir.

Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde ana mekânın

hastane olması sebebiyle doktor olan pek çok kadın vardır. Eserde Ayşe Nuran Serbest jinekologdur. Gamze Berberoğlu psikoterapist, Gülnazmiye Görgün psikolog, Mualla Kozanlı ebe, Nebahat Özdamar nöropsikiyatr, Tuğba Hanım ise

jinekologdur. Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura romanında ise Genetik Uzmanı Stefan’ın eski eşi onkologdur. Ayrıca Umut’un yengesi olan Sedef de doçent unvanına sahip bir psikiyatristtir. Doktorluk Ayfer Tunç’un eserlerine kadın karakterler açısından bakıldığında en fazla yer verilen üçüncü meslektir.

Eserlerde doktorların yanı sıra hemşireler de yer alır. Yeşil Peri Gecesi’nde Şebnem’in annesi Hülya hemşiredir. Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa

Tarihi’nde de Emel Yanık, Servinaz Ceviz ve Zerrin hemşire mesleği ile karşımıza

çıkar.

Kapak Kızı romanında radyo programcılığı ile karşımıza çıkan Selda ise Yeşil Peri Gecesi’nde gazeteci kimliği ile işlenmiştir. Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde de kendisine çok fazla baskı yapan gazetesinden nefret

eden Gazeteci Berrak Armağan vardır.

Yazarın romanlarında hukuk alanındaki meslekleri ile tanıtılan kadınlar da vardır. Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde Türkan Kaymakoğlu, Türkiye’nin ilk kadın hâkimlerindendir. Âşıklar Delidir ya da Yazı

Tura’da da Cathy’nin kızı Lisa avukattır.

“Mağara Arkadaşları” öyküsünde Ayyıldız Apartmanı’nın dördüncü katında oturan Rum kadın terzidir: “Burada bir terzi kadın oturmaktaydı. Bir sabah sırtına

mantosunu giymiş, çantasını alıp evden çıkmış, bir daha da dönmemişti. Belki de yıllardır bir üniversite hastanesinde kadavra olarak, genç doktor adaylarına hizmet veriyordu. Belki de evden çıktığı gün kendini denize atmış, suyun içinde çürümüş, yok olmuştu. Ne olduğu belli değildi, ama bilinen şuydu ki, evinin durumu her an geri dönecekmiş gibiydi.” (s. 33–34) Aynı şekilde Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde Piraye Hanım’ın mesleğinin terzi-modacı olduğu belirtilir.

Aynı eserde İstanbul’da terzilik yapan Piraye Hanım’ın yanında da stilist gönül çalışmaktadır. Gönül, çirkin fakat oldukça canlı ve neşeli bir kızdır.

“Mozart’ın Son Zartı” öyküsünün kadın karakteri Şebnem, şarkıcıdır. Sık sık turneye çıkan Şebnem, arabesk şarkılar seslendirir: “Bana Mozart’ın son zartı

derlerdi, kızmazdım. Şimdi arabeskin kraliçesiyim.” (s. 221) Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde ise Çöpçatan Pelin, oyuncudur ve en büyük hayali

bir gün Ofelya’yı oynamaktır. Eserdeki Nesrin Temiz de adını Sevil Yanar olarak değiştiren bir artisttir.

Suzan Defter adlı romanda avukat olan Ekmel Beyin bürosunda dört yıl

boyunca çalışan Mukaddes sekreterdir. Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan

Kısa Tarihi’nde de işyerindekilerin Nemişo dediği Nemika ve fakültede çalışan

Şenay Hanım sekreterdir.

Yeşil Peri Gecesi’nde Şebnemlerin Ermeni komşusu Vartanuş ise elle

yazılmış Yeşilçam senaryolarını daktiloda çoğaltarak ve Hülya’nın nöbetçi olduğu gecelerde Şebnem’e bakarak geçimini sağlar.

Bir Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi adlı romanda

Melbourne doğumlu olan ve Barhun’la evlenen Angela, genetik mühendisidir. Aynı zamanda iyi yürekli bir kadın olarak tasvir edilir. Eserdeki Tijen Hanım da elektrik elektronik mühendisidir. Âşıklar Delidir ya da Yazı Tura’nın ana kişilerinden olan Sanem ise başarılı bir mimardır.

Yukarıda saydığımız meslekler dışında kalabalık şahıs kadrosuna sahip Bir

Deliler Evinin Yalan Yanlış Anlatılan Kısa Tarihi’nde farklı mesleklerde olan pek

çok kadına yer verilir. Romanda anoreksiya hastalığı ile ön plana çıkan Buse Göçer, sosyal hizmet uzmanıdır. Aynı eserde Ceyda muhasebeci; Hercai Sekban muhasebe şefi; Vildan Kansız mimar; Selcen Akbaş araştırma görevlisi; Çiğdem Taşpınar belgesel yönetmeni; Şekip Sami Bey’in en küçük kızı Esra sanat galerisi yöneticisi; Huma İpekören müdür olarak yer alır. Dilaver’in uyanık ve becerikli olan karısı Feriha ise Köyişleri İlçe Müdürlüğünde çalışan üç kadından biridir.