İnsangücünün niteliklerinin ölçülebilir ve karşılaştırılabilir standartlara sahip olması, küreselleşmeyle birlikte artan rekabet koşullarının gerektirdiği bir olgudur (Madenoğlu, 2003. http://...5.htm). Eğitim sisteminin çıktıları işgücü piyasasının girdilerini oluşturmaktadır. Bu nedenle kişilerin herhangi bir eğitim sürecinden geçerek ya da başka şekillerde edindikleri becerileri belgelemeleri, hem kişilerin kendileri hem de iş yaşamı bakımından önem taşımaktadır. Güvenilir bir belge sistemiyle kişilerin işgücü piyasasında iş bulmaları daha kolay olacağı gibi, işverenler de istihdam edecekleri kişilerde aradıkları nitelikleri görme olanağına kavuşacaklardır (Akpınar ve Hakan, 2002: 48).
Eğitim ile iş yaşamı arasındaki ilişkinin belirli ölçütler içinde sürdürülebilmesi ve eğitim programlarının farklı amaçlara dönük olarak çeşitlendirilebilmesi için, MTE ve belge bağlantısının mevzuat düzeyinde kurulması zorunludur. İstihdam ile eğitim programları arasındaki yasal ilişki, diploma, sertifika, ehliyet gibi belgelerle kurulabilmektedir. Eğitim ile istihdam ile arasındaki ilişkinin belirlenmesinde en somut göstergeler olarak kullanılan ve eğitimden istihdama geçiş biçimlerini belirleyen belgeler, aynı zamanda istihdam biçimlerini genel bir sınıflama içinde tanımlayan mesleklerin yürütülebilmesinin de ön koşullarını ortaya koymaktadır.
Mesleklerin belirli seviyelerde gruplandırılması ve her mesleğe ait unvan, yetki ve sorumlulukların açık bir şekilde tanımlanması, MTE kurumlarının işgücünü meslekler için belirlenmiş olan bu seviye ve standartlara uygun olarak yetiştirebilmesinin temel koşulunu oluşturmaktadır.
Mesleki ve teknik eğitimin ön koşulu, meslek-eğitim-belge bağlantısının kurulmasıdır. Bu iş aşağıdaki çalışmaların düzenlenmesini gerektirmektedir (Baloğlu, 1990:161):
1. Meslek standartlarının belirlenmesi: İş analizine dayalı olarak mesleklerin tanımlanması, sınıflandırılması, gruplandırılması;
2. Mesleki eğitim standartlarının hazırlanması: Eğitim programlarının bu standartlara göre geliştirilmesi, programlara iş hukuku, iş ahlakı, işletme bilgisi v.b. konuların eklenmesi;
3. Mesleki sınav standartlarının belirlenmesi: Sınav için gerekli ortamın hazırlanması, sınav yapacak üçlü (devlet-işveren-işçi) sınav kurullarının teşkili, değerlendirme ölçütlerinin tespiti;
4. Mesleki ehliyet belgeleri ile ilgili standartların belirlenmesi (ülke çapında) ve bu standartların imkan ölçüsünde uluslararası standartlarla ahenkleştirilmesi:
5. Belge türleri, belge kademeleri ve basamakları, geçerlilik süre ve koşulları, belgeler arasındaki yatay ve dikey geçişlerde ölçütlerin saptanması;
6. Meslek kademeleri ve her kademenin ünvan yetki ve sorumluluklarının belirlenmesi
Meslek standartlarının tanımı ve işverenler, çalışanlar ve eğitimciler açısından önemi şöyle açıklanmaktadır:
Meslek standartları, herhangi bir mesleğin gerektirdiği görevleri ve işlemleri yerine getiren nitelikli bireyin, o meslek ile ilgili sahip olduğu bilgi, beceri, tutum, davranış, mesleğin unvan, tanım, kullandığı araç, gereç ve malzemelerle ölçme ölçütlerini içeren ve ilgili taraflar tarafından onaylanmış belgelerdir (Devlet Planlama Teşkilatı [DPT-ÖİK] 2001b. http://...oik651.pdf). Meslek standartları, işverenler, çalışanlar ve eğitimciler açısından şu nedenlerden dolayı önemlidir (DPT-ÖİK, 2001a. http://...oik590.pdf ve DPT-ÖİK, 2001b. http://...oik651. pdf ):
İşverenler açısından;
1. İşe alınacak kişinin taşıması gereken ya da taşıdığı bilgi ve becerilerin önceden belli olması ve iki tarafça da bilinmesine imkan vererek, yanlış kişinin istihdam edilmesi sebebiyle para ve zaman kaybetme riskini azaltmaktadır,
2. İşin gerektirdiği bilgi ve becerilere sahip, değişen koşullara ayak uydurabilen kişilerin istihdam edilmesi işverenin rekabet gücünü artırmaktadır,
3. Kişilerin istihdam edilmesine, mesleki eğitimlerine ve ücretlerin belirlenmesine yardımcı olmaktadır,
4. İşe uygun kişileri bulma, seçme ve eğitim maliyetlerini azaltmaktadır.
1. Kişiye bir işi başarıyla ve işveren tarafından kabul edilebilir ölçülerde yapabilmesi için sahip olması gereken bilgi ve becerileri göstermektedir,
2. Kişiye bir işe başvururken sahip olduğu bilgi ve becerileri sergileme şansı vermektedir,
3. Kişiye yeni bir iş öğrenme ya da iş değiştirme durumunda neleri öğrenmesi ve bilmesi, dolayısı ile kendini nasıl geliştirmesi gerektiğini göstermektedir.
4. Kişiye daha iyi şartlarda, daha iyi ücretle çalışma fırsatı ve iş güvenliği sağlamaktadır,
5. Kişinin yaşam boyu öğrenme ve becerilerini geliştirmeyi, bunu kendisine hedef olarak benimsemesini sağlamaktadır,
6. Kişilerin sınav geçmeye yönelik öğrenme alışkanlıklarını, gerçek işe, sorunlara ve üretime yönelik merak ve bilgi edinme alışkanlığı şeklinde değiştirmektedir.
Eğitimciler Açısından;
1. İş yaşamının ihtiyaç duyduğu işgücünün sahip olması gereken bilgi ve becerileri göstermektedir,
2. Çalışanların ve öğrencilerin gereksinimlerine tam olarak karşılık veren eğitim ve öğretim programlarının hazırlanmasına yardımcı olmaktadır,
3. Eğitim programlarıyla iş yaşamının taleplerine uyum sağlanmaktadır,
4. Eğitim ile iş yaşamı arasında sağlam köprüler kurulmakta ve iş yaşamının eğitime katılımı ve katkısı sağlanmaktadır,
5. Kariyer planlamasında ve [eleman] seçimlerinde uygun ve doğru bilgilerin verilmesini sağlamaktadır,
6. Eğitim ve öğretim kurumlarındaki araştırma faaliyetlerinin, üretim ve mesleki uygulamalara yönelik olması sağlanmaktadır.
Meslek standartlarına dayalı sınav ve belgelendirme sistemi üçlü bir yapı üzerine kurulur. Bunlar iş piyasası, meslek standartları ve eğitim standartlarıdır. İş piyasası var olan mesleklerin profillerine ilişkin detaylı bilgiler verir. Bu çerçevede çeşitli mesleklerin ne gibi standartlar içereceği ortaya çıkar. Bu standartlar özerk bir kurum tarafından oluşturulur. Oluşturulan meslek standartlarına uygun olarak, eğitim sistemi eğitim standartlarını belirler. Bu eğitim standartlarına uygun eğitim programları çerçevesinde eğitim alan kişiler, yeterliliklerini belgelemek için özerk yapıdaki Meslek Standartları Kurumu’nun belirleyeceği kurumlar tarafından yapılan sınavlara girerler. Eğitim kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin başarı oranının yüksekliği, eğitimin meslek standartlarına uygunluğunu gösterir. Becerilerini belgelendirmiş kimselerin iş piyasasının gereksinimlerine yanıt verecek şekilde istihdam edilebilmeleri de meslek standartlarının iş piyasasının belirlediği meslek profillerine uygunluğunu kanıtlar (Madenoğlu, 2003.http://...5.htm).
MTE kurumlarının çıktılarının resmi ve kalıcı tescilini sağlayan MTE ve belge ilişkisinin ulusal ve uluslararası standartlarda kurulması, küreselleşmenin bir sonucu olarak siyasi sınırların fiili anlamda ortadan kalktığı günümüzde tüm ülkeler için zorunlu hale gelmiştir.