Metinlerinden Elde Edilen Bulguların Sonuçları
Bu kısımda müzik ve müzik eğitimiyle doğrudan bağlantısı olmayıp müzik ve etkinliklerini izleyici olarak yakından takip etmiş ve / veya müzikle ilgili kişilerle bağ kurmuş olan zamanın tanığı konumundaki Tekin Sayınbaş ve Özden Uludere ile yapılan görüşmelerden elde edilen bulguların sonuçlarına yer verilmiştir.
5.3.1. Tekin Sayınbaş İle Yapılan Görüme Bulgularından Elde
Edilen Sonuçlar
Tekin Sayınbaş’a göre:
1. Edirneli icrası müzisyenler: Hüsmen, Cümbüş Baki, Aguş Çalar, Zurnacı Emin, Kemani Kalak Mehmet, Darbukacı Bedriye Hanım, Çifte Kiriş Şahap, Dümbelekçi Daire Mehmet’tir.
2. Sayınbaş’ a göre Edirne de kullanılan çalgılar, Davul, Zurna, Darbuka, Def, Keman, Cümbüş, gırnata / Klarinet olarak sınırlandırılır.
3. Sayınbaş’a gör Edirne bilgin ve yazarları: : Dr. Ratip Kazancıgil, Hafız Rakım Efendi, Salih ZORLUTUNA’nın hocası Hilmi Efendi’dir.
4. Edirne de kullanılan yerel müzik sözcükleri, Çalgıcı, İnce Saz, Gırnata, diğer
müzik sözcükleri ise, İcra, alaturka, sıra gecesi şeklindedir
5. Edirne Müziğine katkısı olan Edirne veya Müzik dışında adı geçen diğer
kişiler ise, : Ağır Ceza Reisi Hamdi UĞURLU, Öğretmen Niyazi Bey, Emekli Albay ve Nevzat ATLIĞ’ın babası Nazmi ATLIĞ’dır
6. Edirne’nin müziğine göçler nedeniyle Yunanistan, Bulgaristan ve Yugoslavya’dan (Sırbistan, Hırvatistan, Slovenya, Makedonya, Bosna-
Hersek, Karadağ, Kosova) göçler yoluyla Türk halk müziği ve sanat müziği üzerinde Rumeli üslubu ve dağarının etkisi oluşur.
5.3.2.
Özden Uludere İle Yapılan Görüme Bulgularından Elde
Edilen Sonuçlar
Özden Uludere’ye göre:
1. Edirne’nin müziksel kökenleri Edirne Mevlevihanesi, Darüşşifa ve Edirne mehterine dayanmaktadır. Besteciler, zurnazenler ve şefler bu kurumların Edirne müzik yaşamına sunduğu kişilerden oluşmaktadır.
2. Edirne halk müziği için İsmail Hakkı Soyyanmaz’ın “Serhat Türkülerine Giriş” adlı kitabı temel kaynaklardandır.
3. Edirne türküleri için Hafız Rakım Ertür, [İsmail] Hakkı Soyyanmaz, Ali İhsan Köycü ve İstanbul Konservatuarında öğretmenlik yapmış Şefik Gürmeriç kaynak kişilerdendir.
4. 1952 yılında kurulan Edirne Musiki Derneği hem halk müziği hem de sanat müziği ile uğraşan Edirne halkının temel eğitim kurumlarıdır.
5. 1950 yılından kurulan Edirne Belediye Bandosu kurucusu ve şefi Mehmet Emin yalgın aynı zamanda bestelediği marş ile Basın Yayın Genel Müdürlüğü’nün düzenlediği marş yarışmasında birinci olmuştur.
6. Edirne’de çalgı yapımcılığı yaygın bir meslek değildir. 1841 yılında Aziz Mahmut Efendi Edirne’deki tambur ustasıdır.
7. Necdet Dilek ve Hanefi Kayasöken dönemlerinin en iyi Edirne Türküleri okuyucularıdır.
8. Edirne Yahudilerinin inanç şarkılarının adı “Maftirim”dir [İbranice'de "''Sonlandırmalar''" anlamına gelen bir kelimedir. Sinagoglarda okunan "Maftir" adındaki ilahilerin literatürünü tanımlamak için kullanılır. Yani bu ilahiler adından da anlaşılacağı gibi Sinagogda yapılan herhangi bir ibadet ya da kutlamanın bitiminde cemaate artık törenin sona erdiğini anlatmak için okunan dualardır. ]. Maftir okuyucuları “hazan” olarak
adlandırılır. Bu okuyucular müziksel belleklerini Cuma ayinlerine katıldıkları Mevlevihane müziği ile oluşturur ve tazelerler. Mevlevi mutribanları ([1. Bir mûsikî âleti çalan kimse, sâzende; 2. İlâhî, gazel, şarkı vb. okuyan kimse, hânende;
3. Mevlevîhânelerde âyin sırasında neyzen, kudümzen, âyinhan vb.nin birlikte mûsikî icrâ ettikleri yer] onların müziksel önderleridir. Maftir müzikleri Türk müziği makamları ve usulleri üzerinde bestelenmektedir.
9. Edirne’de Edirne Türkülerine yönelik müzik icrasını yürüten müzisyenler Necdet Dillek ve Hanefi Kayasöken
10. Edirneli besteciler ve besteleri:Mustafa Dede, Benli Hasan Ağa, Kara İsmail Ağa, Emin ONGAN, Nevzat ATLIĞ, Mehmet Emin Yalgın (1941 yılı Basın Yayın Genel Müdürlüğü Beste Yarışması birincisi, Eserin adı: Yürüyüş Marşı.) Salih ZORLUTUNA (Operet filanda yazmış, Başka besteleri filan da var marşları var Ziraat Marşı filan kitaba koydum onları. Torunundan Kahraman dan almıştım onları. )
11. Edirneli Şefler; Mehmet Emin Yalgan
12. Edirneli çalgı yapımcısı Aziz Mahmut Efendi’dir.
13. Edirne müziği ve eğitimine katkı sağlayan kişiler Şeyh Ali Bey ve Salih Zorlutuna dır.
14. Edirne müziğinin kurucu okulları: Muradiye Mevlevihanesi, Darüşşifa, Edirne Mehteri, Edirne Bandosudur.
15. Edirne müzik piyasasında geçen diğer müzik sözcükleri şiba ve operettir. 16. Edirne müziği ile ilgili yayın İsmail Hakkı Soyyanma’a ait olan “Serhat
Türkülerine Giriş” adlı kitaptır.
17. Edirne müziğinin ilgili Dernekler / Kuruluşları Edirne Musiki Derneği (6 Temmuz 1952), Edirne Bandosudur.
18. Edirne müziği ile ilgili Bilginler / Yazarlar: İsmail Hakkı Soyyanmaz,
19. Edirne müzik yaşamında yer alan Müzik Türleri / Üslup: Türk halk Müziği, Türk Sanat Müziği, Maftirimdir.
20. Edirne Türküleri için Kaynak Kişileri: Hafız Rakım Ertür, İsmail Hakkı Soyyanmaz, Ali İhsan Köycü,
21. Edirne Müziğini Oluşturan Temel Kaynaklar: 1. Edirne Muradiye Mevlevihanesi, 2. II.Beyazid Külliyesi ve Darüşşifa, 3. Edşrne Mehteri (Saray ve Esnaf Mehteri)
23. Edirne müziğinin kaynağı olarak Mevlevihane, mehterhane ve darüşşifahanelerde yer alan eserler, müzisyenler ve bestecileri göstermektedir. Bu kurumsal yapılarda yer verilen müzik türleri Mehterhane dağarı hariç ince saz musikisi olup bu değerlendirme bu yönüyle bilimsel yayınlarda Edirne müziğinin kaynakları arasında yer verilen Rumeli havaları bağlamını taşıyan halk müziği dağarı, göçlerle ortaya çıkan Musevi inanç müziği maftirim müzik türü ve Alevi Bektaşi nefeslerini içermemektedir.