Kurumsal kültür oluşturmanın temel amacı, kurumda çalışanların inandıkları,
güvendikleri ve koruma isteğinde olacakları sembolik değerleri ortaya çıkarmaktır. Bu nedenle, kurumsal kültür sadece bir kurumsal betimleme değil, kurumsal irade tarafından korunan geliştirilen ve önemsenen değerlerdir. Uyulmaması durumunda sadece vicdani sorumluluklar değil, aynı zamanda somut yaptırımlarla karşılaşma gibi karşılığı olan korunan değerler kurumsal kültürü ayakta tutar. Sağlıklı bir kurum kültürünün olduğu kurumlarda çalışanlar ileri ölçüde birlik duygusuna sahip olurlar. Böyle bir kurumda insan ilişkileri istenen düzeydedir ve yöneticinin yönetim politikası, çalışanın görevini başarmasını ve iş tatmini bulmasını sağlamaktadır. Çalışanlar arasındaki samimi ilişkiler, sosyal destek ve kurumsal bağlanma hissi sağlamaktadır. Sağlıklı bir kurum hiçbir şiddet olayının yaşanmadığı, çatışmaların olmadığı bir kurum olmaktan çok, ortaya çıkan sorunları çözebilme alışkanlığının yerleşmiş olması ile ortaya çıkmaktadır. 254
252
‘Şirketlerin Omurgası:Kurumsal Kültür.’, a.g.e. 253
Cemile GÜRÇAY, İşletmelerde Örgütsel Kültürün Oluşumunda Etkili Olan Faktörler, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi, 1994, ss.74.
254
Hasan TUTAR. ‘ Kurumsal Davranışın Kültürel Boyutu ve Kültürel Sinerji.’ http://www.canaktan.org, 6.02.2006. 2006.
Kurum kültürü, çalışanların kuruma olan bağlılıklarının artmasında, motivasyonlarının yükselmesinde, belirlenen kurum hedeflerine ulaşılmasında ve kurum içinde ve dışında ortak davranışlar gerçekleştirilmesinde büyük bir yapıştırıcı özelliğe sahip olmaktadır.
Çalışanlar kendisini, kabul eden bir kurumla, kendisini kuruma iten bir kuruma göre daha fazla ve ayrıca, kişisel amaçlarını karşılama imkanını veren bir kurumla bunu kısıtlayan bir kuruma göre daha fazla özdeşleşme eğilimindedir. Bu bakımdan, çalışanları kuruma bağlamanın bir yolu da kurum kültürünü oluşturmaktır. Bunun amacı herkesin aynı fikri paylaşması değil, ayrı fikirlerin, oluşturulacak rahat ve açık ortamda tartışılabilmesi ve bir sonuca varılabilmesini sağlamaktır.255
Kurumsal kültürün, kuruma en büyük katkısı kurumsal sinerjinin yaratılmasıdır. Kurumsal sinerjinin kaynağında kültürel sinerji vardır. Kültürel sinerji, birlikte hareket etmekle elde edilen toplam faydanın, söz konusu faydayı sağlayan bireylerin tek tek sağladıkları faydaların toplamından daha büyük bir fayda elde etmelerine katkı sağlayan kültürel değerdir. Kurumsal kültür, kurumsal sinerjinin ruhu ve kurumdaki kültürel sinerjinin kaynağıdır.256
Kurumlarda çalışanların sahip oldukları amaçlar çeşitli sebeplerle farklılıklar arz etmektedir. Bu sebeple, farklı kültürlerle bir kurumda çalışmak üzere gelen bireyler için onların benimseyecekleri veya en azından uyum sağlayabilecekleri ortak bir takım değerler oluşturmak gerekmektedir. Kurum kültürünün önemi bu noktada kendini hissettirmektedir. Bir kurumda böyle bir kültürün oluşması durumunda çalışanlar kendilerini bir bütünün parçası sayacaklar, kendilerini evlerinde hissedecekler, aileleriyle birlikteymiş gibi rahat ve huzurlu bir ortam içinde çalışacaklardır. Bunun ise çağımız kurumları için önemli bir ayrıcalık olduğu bilinmelidir.257
255
AKTARAN Mehmet ÖZTÜRK, Fonksiyonları Açısından İşletme ve Yönetimi, 1.b., İstanbul: Papatya Yayıncılık, 2003, s.322, Aslı İçin Mahmut ÖZDEVECİOĞLU, ‘ Yöneticilik’, ‘ Organizasyon Kültürü’, İktisat ve İş Dünyası Dergisi, Yıl.2, Sayı:12, Haziran 1993, s.12. 256
TUTAR, a.g.e. 257
AKTARAN ÖZTÜRK, s.321, Aslı için Mahmut ÖZDEVECİOĞLU, Organizasyon Kültürü, Mustafa ÖZEL, Stratejik Yönetim ve Liderlik, İstanbul: İz Yayınları, 1994, s.121.
Bir başka deyişle kurum kültürü, kurumda yeni işe başlayan çalışanlar için bir yol gösterici konumundadır. Kurum kültürü sayesinde ortak hedefler çerçevesinde birlik oluşturmak daha kolay olmakta ve çatışmalar en aza indirgenmektedir.
Önemi gittikçe daha iyi anlaşılmaya başlayan ve modern işletmeciliğin davranışsal boyutu olarak ortaya çıkan kurum kültürünün, bir oluşum süreci geçirdiği bilinmelidir. Tıpkı milletlerin kültür oluşumunda olduğu gibi, kurumlarda da belli etkiler ve süreçler sonucu kurum kültürü oluşmaktadır.258
Kurumda bireyin bir bütün olarak özdeşleşmesi söz konusudur. Diğer yandan kurum kültürü birlikte hareket etmeyi kolaylaştırır. Kurum içinde kurallar dışında kalan ve kurumun amaçlarına hizmeti sağlayacak ve kurumda birlik ruhunu sağlayacak hareketler söz konusu olmaktadır. Diğer yandan kurum kültürü kurumda çalışan bireylerin ihtiyacını karşılar ve işleriyle ilgili sorunlarda yol gösterici bir rol oynamaktadır.259
Özetle ‘büyük hedefler’ belirlemek ya da ‘parlak’ çalışanları işe almak ve onlardan çeşitli proje ve faaliyetler beklemek yeterli olmamaktadır. Öncelikle kurum kültürünü anlamak gerekmektedir. Kurum kültürünün anlaşılmasının yönetim / sistem geliştirme ve değişim çalışmaları açısından önemini aşağıdaki şekilde maddeleştirmek mümkündür:260
• Kurumun hedeflerine ulaşabilmesi için gerekli değişikliklerin anlaşılması,
• Problemlerin kavramlaştırılmasını engelleyen nedenlerin anlaşılması,
• Strateji ve yapıları destekleyen uygun bir kültürün oluşturulabilmesi,
• Etkin – üretken kültürün taklit edilemeyecek bir rekabetçi avantaj olması,
• Kurumların ihtiyaç duyduğu ‘farklılığı’ ve bunların ‘entegrasyonunu’ sağlayabilmesi,
• ‘İletişim sorunu’ şeklinde ifade edilen sorunların anlaşılması, teşhis edilmesi, kolaylaştırılması olarak sıralanabilir.
258
ÖZTÜRK, a.g.e., s.322. 259
İnan ÖZALP, İşletme Yönetimi, Eskişehir: Birlik Yayınları, 2001, ss. 577 – 578. 260
Kurum içinde etkili bir iletişimi sağlamak ve bu süreçte kurum kültürünü bütün iç
ve dış hedef kitleye benimsetmek halkla ilişkiler biriminin görev ve sorumlukları arasındadır. Halkla ilişkiler birimi çalışanları programlarını ve yıllık planlarını hazırlarken kurum kültürüne uygun olmasına dikkat etmelidir. Yapılan çalışmalar kurum kültürüne uygun olduğu müddetçe kurum içindeki ve dışındaki başarı da doğru orantılı bir şekilde artacaktır.
3.2.1.5. KURUM KÜLTÜRÜ İLE KURUM KİMLİĞİ ARASINDAKİ