Korkutmak Amacıyla Silah Çekmek

Korkutmak amacıyla silah teşhir etmek, nefsi müdafaa harici durumlarda, bir suç teşkil etmektedir ve cünha sınıfındadır. Silah teşhiri hırsızlık ve gasp için yapılırsa cinayet suçudur. Ayrıca ikinci bir suç maksadı olmaksızın silah teşhiri esnasında tehdit etmek, silah ateşlemek için gibi hadiseler meydana gelirse bu durumda da suç cünhadan cinayete geçmektedir ve failin öldürmeye teşebbüsten yargılanması söz konusudur.

743

BOA, DH.EUM.MTK. 74/10; 6/38; 3/17; 8/56; 18/8; 71/20; 4/43; 54/14; 73/44; 20/25; 68/29; DH.EUM.EMN 109/32; DH.EUM.THR 81/1; 88/75; 88/77; DH.EUM.ADL 10/34; 7/29.

744

BOA, DH.EUM.MTK. 74/10; 6/38; 3/17; 8/56; 18/8; 71/20; 4/43; 54/14; 73/44; 20/25; 68/29; DH.EUM.EMN 109/32; DH.EUM.THR 81/1; 88/75; 88/77; DH.EUM.ADL 10/34; 7/29.

Ceraim-i umumiye cetvellerine yansıyan 3’ü faili meçhul, 741 silah teşhiri vakası meydana gelmiştir ki, bu durum halkın yüksek oranda silahlı olarak dolaştığını göstermektedir.Yine bu cetvellerde darp ve cerh suçunun neden bu kadar yüksek olarak gerçekleştiği de daha net olarak anlaşılmaktadır. Osmanlı Devleti, halkın silahsızlanmasını sağlamak amacıyla, revolver, martini ve winchester gibi bir takım silahların taşınmasını ve ülkeye sokulmasını yasaklamasına rağmen745 _{yine de} başarısız olduğu ceraim-i umumiye cetvellerinden anlaşılmaktadır.

Faillerin medeni durumlarına göre dağılımında bekâr erkekler, %57,90’lık bir orana sahiptir. Bekâr erkeklerden 412 kişi tutuklanırken 81 kişi firar etmiştir ve buna göre bekâr erkeklerin firar oranı %16,43’dür. Evli-çocuklu erkek, cinayet suçlarındaki gibi yine evli-çocuksuz erkeklerden oldukça yüksek bir oranda bu suça karışmışlardır. Evli-çocuklu erkeklerin oranı %30,42 iken evli-çocuksuz erkeklerin oranı %7,78’dir. 224 evli-çocuklu erkek tutuklanırken 34’ü firar etmiştir ve bu gruptaki firar oranı %13,18’dir. Evli-çocuksuz erkeklerden 64 kişi yakalanmış ve 2 kişi firar etmeyi başarmıştır. Dul-çocuklu erkeklerden silah teşhiri nedeniyle tutuklanan kişi sayısı 8, firari sayısı 2; dul-çocuksuz erkeklerden tutuklanan sayısı ise 10’dur. Kadınlardan bu suçu işlemiş olan 13 kişi vardır ve bunlardan 7’si evli- çocuklu kadın; 5’i bekâr kadın, 1’i ise dul-çocuksuz kadındır. Kadınların bu suç için toplam oranları 1,54’dür746_.

Silah teşhiri suçunu işlemiş olan kişilerin %91,76’sı ilk defa suça karışmıştır ki, yukarıda bahsedildiği üzere, bu sonuç dahi başlı başına halkın büyük oranda silahlı olarak dolaştığının göstergesidir. Aslında, kırsaldaki eşkıyalık faaliyetlerinin yoğunluğu, ülkenin siyasi ve sosyal durumu düşünüldüğünde silah taşımak çok da sıradışı karşılanmamalıdır. Zira dağlarda gezen eşkıya sık sık adam kaçırmakta, soygunlarda bulunmakta ve hiç olmazsa askerlerin takibinden kaçmakta olan şakiler, köylerde kimi evlere baskın niteliğinde ziyaretlerde bulunarak saklanmaktaydılar. Kadınların ırz ve namus güvenliği ise devlet tarafından değil, bizzat kendileri tarafından karşılanmaya çalışılmıştır ki, ceraim ve vukuat cetvellerinde vakaların

745 _{BOA, DH.MKT. 1496/65; Namlusu 15 santimden uzun ve çapı dokuz milimetre ve daha fazla olan}

silahlar yasak kapsamındadır BOA, İ.DUİT 78/31.

746

BOA, DH.EUM.MTK. 74/10; 6/38; 3/17; 8/56; 18/8; 71/20; 4/43; 54/14; 73/44; 20/25; 68/29; DH.EUM.EMN 109/32; DH.EUM.THR 81/1; 88/75; 88/77; DH.EUM.ADL 10/34; 7/29.

sayısı ise bu konuda ipuçları vermektedir. Halkın bir kısmı korunma maksatlı olarak, diğer bir kısmı ise suç işleme maksatlı olarak silahlanmakta ve en ufak bir tartışmada dahi silahına sarılmaktan geri durmamaktaydı. İlk defa suç işleyenlerin oranının yüksek olması, bunun bir işaretidir.

Sabıkalılar, bu suç içinde %7,88’lik bir dilime sahiptir. Faillerden 1 kişi zanlı, 2 kişi ise kendisinden her türlü kötülük beklenebilecek kimselerdendir. Birinci defa suç işleyen kişilerden 669 kişi tutuklanmış, 111 kişi ise firar etmiştir ve bu kişilerin firar oranı %14,23, sabıkalıların firar oranı, %14,93’tür. Bu cünha için gerçekleşen firar vakalarının oranı, cinayet suçlarındaki %11,39’luk oranın oldukça üstündedir.

Korkutmak amacıyla silah teşhir edenlerin %82,12’si İslam; %13,18’i Rum; %1,29’u Ermeni, %0,82’si Musevi; %0,35’i muhtelif Osmanlı tebaasından olan kişiler; %0,12’si Fransız; %2,12’si Yunan’dır747_{. Bu konuda hatırlatmada bulunmak} şarttır ki, buradaki suç, “korkutmak kastıyla silah teşhir etmek” suçunun faillerinin oranıdır ve yukarıda belirtildiği üzere, bu oranlardan Türklerin %80’i silahlıdır gibi bir anlam çıkartmak hatalı bir sonuca varmak olacaktır.

Silah teşhiri suçunda, diğer pek çok suçtan farklı olarak okur-yazar olanlarının %20 seviyelerinde olduğu görülmektedir ki, suçun failleri arasında yüksek sayıda Rum’un olması bu rakamı yükseltmektedir. Müslümanların okur-yazarlık oranının düşüklüğü ve Rumların eğitim konusuna oldukça önem verdikleri düşünüldüğünde oranların bu şekilde olması şaşırtıcı değildir.

Suçu işleyenlerin ikametgâhlarına göre dağılımında, köylüler ve kentliler arasında yüksek bir farkın olmadığı görülmektedir. Faillerin %51,41’i köylü iken, %48,24’ü şehirli, %0,35’i ise ikametgâhsız kişilerdir. Bu kişilerin firar oranları ise şehirliler için %4,88 ve köylüler içinse %23,11’dir. Köylü suçlular arasında firar oranının bu kadar yüksek olmasının sebebi, özellikle kırsal kesimde güvenlik güçlerinin az sayıda olmasından ve suçtan zamanında haber alamamasından kaynaklanmaktadır. Bunun yanında, özellikle kırsalda hareket eden eşkıyanın giriştiği soygun ve benzeri eylemleri, silahsız veya silah teşhir etmeden

747

BOA, DH.EUM.MTK. 74/10; 6/38; 3/17; 8/56; 18/8; 71/20; 4/43; 54/14; 73/44; 20/25; 68/29; DH.EUM.EMN 109/32; DH.EUM.THR 81/1; 88/75; 88/77; DH.EUM.ADL 10/34; 7/29.

gerçekleştirdiğini düşünmek anlamsız olacaktır. Ancak, ceraim-i umumiye cetvelleri, suçun niteliklerini net olarak yansıtmadığından dolayı, yol keserek soygun yapan ve bu soygun esnasında silah teşhir eden veya bir kişiyi öldüren eşkıyanın ayrı ayrı satırlarda gösterilip gösterilmediği konusu net olmadığı için, bu suç içerisinde, eşkıyanın rolü soru işareti olarak kalacaktır.

Korkutmak amacıyla silah teşhir edenlerin yaşlara göre dağılım oranları ve tutuklu, firar sayıları ile firar oranları şöyledir748_{: 14 yaşından küçük: 4 tutuklu,} failler içerisindeki payı %0,47; 14-20 yaş arası: 116 tutuklu, 16 firar, failler içerisindeki payı %15,53, firar oranı %12,12; 20-30 yaş arası: 405 tutuklu, 100 firar, failler içerisindeki payı %59,41, firar oranı %19,80; 30-40 yaş arası 171 tutuklu, 4 firar; failler içerisindeki payı %20,59, firar oranı %2,29; 40-50 yaş arası, 30 tutuklu, 1 firar, failler içerisindeki payı %3,65; 50-60 yaş arası 3 tutuklu, failler içerisindeki payı %0,35.

Bu suçun, düşük oranlarda bir başka suçu gerçekleştirmek maksadıyla meydana geldiği görülmektedir. Şöyle ki, servet hırsı ile silah teşhir eden faillerin oranı %1,53’tür ki, buradan, suçun bir çıkar elde etmek amacıyla gerçekleştiği kanaati oluşmaktadır. Bu servet hırsı ile bir soygundan bahsediliyor olması büyük olasılıktır. Tecavüz etmek maksadıyla silah çekenlerin oranı da %0,59’dur. Tecavüz ve kız kaçırmaların oldukça yüksek olduğu bir bölgede, bu suçların bu kadar düşük oranlarda silah zoruyla gerçekleşiyor olması pek de mümkün görünmemektedir. Zira vukuat-ı cinaiye cetvellerinin incelendiği bölümler hatırlanırsa, birkaç vakada soygun, tecavüz ve öldürme veya yaralama vakalarının aynı anda meydana geldiğini görülmektedir. Burada ise ırza tasallut etmek maksadıyla silah çekenlerin sayısı yalnızca 5 olarak kayıtlara yansımıştır.

Tecavüzlerin meydana gelmesi esnasında çoğu zaman, fiziksel olarak zayıf ve güçsüz olan kadına karşı, daha güçlü olan erkeğin veya erkeklerin fiziki güçleri galip gelse de, kimi zaman da bıçak ve silah çekmek de olağan karşılanmalıdır. Silah

748

BOA, DH.EUM.MTK. 74/10; 6/38; 3/17; 8/56; 18/8; 71/20; 4/43; 54/14; 73/44; 20/25; 68/29; DH.EUM.EMN 109/32; DH.EUM.THR 81/1; 88/75; 88/77; DH.EUM.ADL 10/34; 7/29.

teşhiri suçunun bu kadar yüksek olması da, halkın pek çoğunun silahlı (bıçak veya ateşli silah) olarak dolaştığının bir göstergesidir.

Silah teşhiri suçlarında, faillerden %19,53’ü sarhoşluk, %3,88’i de meyhanede gerçekleştirdikleri tartışmalar neticesinde silahlarına sarılan kimselerdir. %14,94 düşmanlık veya intikam maksadıyla, %1,06 aşk veya kadın meselesi yüzünden, %1,53 ise fuhuş ve eğlence esnasında silahlarını çekmiştir. Kalan %56,94’lük dilimde ise failler türlü nedenler bu suçu meydana getirmişlerdir749_.