Kiralanmış Bölümlü Mağazalar

Kiralanmış bölüm, bir perakende mağazasındaki bölümlü, indirimli ya da uzmanmağaza gibi dışarıdan bir kuruluşa kiralanmış bölümü ifade eder. Kiralanmış bölümünsahibi genellikle, bölümün donanımı da dâhil olmak üzere işletme ile ilgili her konudansorumludur ve satış gelirinin belirli bir yüzdesini mağazaya kira olarak öder. Birçokdurumda, kiralanmış bölümlerin mağazada mevcutta yer alan ve ürün çeşitliliklerini, ya damüşterilerine sundukları hizmetleri genişletmek isteyen perakendeciler tarafındankullanıldıkları görülmektedir. Kiralanmış bölümlerin en çok güzellik salonu, saat veayakkabı tamiri, aksesuar ve takı satışı gibi alanlar için kullanıldıkları görülmektedir(Berman ve Evans, 1992:14).

Büyük perakendeciler bazen kendidepartmanlarını diğer perakendecilere kiralamaktadırlar. Franchisinganlaşmasında olduğu gibi kiralanan departmanlar hem kiralayana hem dekiracıya yarar sağlamaktadır. Mağaza kira ücretini alarak, stok yatırımını veelinde bulundurma maliyetini düşürmektedir. Ayrıca özel departmanlarıözelkiracılara kiralayarak kiracının uzmanlığından da yararlanabilir (Kent ve Omar, 2003:25). Genellikle kiralanmış bölümlü mağazalar kiracısı olduğu mağaza ürünlerinin tamamlayıcı unsurları olan ürünleri satan mağazalardır. Örneğin kadın kıyafetleri satan bir mağazanın belirli bir bölümünde takı ve aksesuar satımını yapan bölümün olması gibi. Bu bölüm mağaza tarafından başka bir perakendeciye kiralanmaktadır. Kiracıya ve kiralayana menfaati olan perakendecilik çeşididir.

22

1.5.3. Mağazasız Perakendecilik

Günümüzde bilişim ve teknoloji, hayatımızın her aşamasında olduğu gibi satınalma alışkanlıklarımızı da değiştirir olmuştur. Akıl almaz boyutlara ulaşan bilişimteknolojisi sayesinde tüketiciler, mağazalara gitmek yerine evlerinde bilgisayarkarşısında perakendecilerin tüm ürünlerini görüp kıyaslayıp satın alarak mağazadayaşadığı deneyimi evinde yaşayabiliyor. Bunun yanında TV ve telefon yolu ile desatış ciddi rakamlara ulaşmıştır. Satış elemanı ve müşterinin mağaza dışarısındakarşılaştığı perakende satış türüne doğrudan satış denilmektedir(Tekve Orel,2006:78).

Mağazasız perakendeciliğe öteden beri uygulanan bohçacı, tablacı gibi çeşitleride eklemek olanaklıdır (Tuncer, 1989:34).

Satıcı ile alıcının yüz yüze olmadığı satış türüdür. Aslında doğrudan satışta denilebilir bu satış türüne. Halen Türkiye’de ve dünyanın pek çok ülkesinde uygulanmakta olan perakendecilik çeşididir.

Mağazasız perakendecilik çeşitleri olarak; katalog perakendeciliği, telefonla satış, elektronik alışveriş, doğrudan satış, otomatik makineden satışgibi perakende çeşitlerine yer verilecektir.

1.5.3.1. Katalog Perakendeciliği

Tarihsel olarak postayla sipariş yöntemi, şehir dışında yaşayan insanlar için önemli bir konuma sahip olmuştur. Çünkü bu insanların alışveriş için çok fazla seçenekleri yoktu. Bununla beraber katalogla satış, bugün özellikle şehirlerdeki müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Katalogla satış; genel ürün satan ABD’li perakendeci Sears gibi mağazalar tarafından yapıldığı gibi yaşam tarzı ve moda odaklı katalog mağazaları da vardır (Aydın, 2010:46).

Bu sistemde tüketiciler, istedikleri malları önceden hazırlanıp dağıtılmış bir katalogdan seçerek sipariş ederler. Bazen de bir dergide, gazetede yayımlanan ya da satıcıdan doğrudan sağlanan sipariş belgesini doldurup gönderirler. Sipariş telefonlada verilebilir. Kataloglar ya potansiyel müşterilere dağıtılır ya da belli yerlerde açılan bürolarda müşterilerin incelemesine sunulur (Cemalcılar, 1987:242).

1.5.3.2. Telefonla Satış

Telefonla pazarlama ya da tele pazarlama kavramı, iletişim teknolojisi ile birlikte bir konuda eğitim görmüş uzman kişilerin kullanılması ile hedef pazara yönelik olarak yürütülen bir haberleşme sistemidir (Gerald, Mannign; 1987:466).Telefonda satış cevabı hemen gerektirdiğinden satış işlemi anında meydana gelebilmektedir.

Müşteri ile iletişimin fiziksel olmadığı en önemli ve en etkili satış yöntemlerinden olan telefonla satışınbüyük bir pazar haline geldiği söylenebilir. Etkili ancak zor bir süreci içinde barındırmaktadır. Telefonda satışta süre çok önemlidir. Hızlı,etkili, ikna kabiliyeti yüksek, doğru anlatım çok önemlidir.Telefonla satış,müşteri ile yüz yüze olunmadığı için zor satış yöntemlerinden biridir.

1.5.3.3. Elektronik Alışveriş

Geçmişte bir ölçüye kadar kapalı bilgisayar ağları üzerinden gerçekleştirilenelektronik ticaret uygulamaları, güvenli olmakla birlikte maliyeti oldukça yükseksistemlerdi. Günümüzde, açık bilgisayar ağı olan internet, elektronik ticaret için çok dahauygun bir altyapıdır. İnternet aracılığıyla, artık kapalı yapıdan açık yapıya geçerekküreselleşen ağların getireceği avantajlardan yararlanılmaktadır (e- ticaret, 2009).

Elektronik perakendecilik, “perakendeci ile müşterilerin interaktif elektronik aracılığıyla iletişimde bulunduğu bir perakendecilik çeşididir. Elektronik perakendeciliktüketicilere etkileşim, bilgi yoğunluğu, çeşitlilik ve global erişim sağlamaktadır”(Enginkaya, 2006: 13).

Mal ve hizmet satışlarının internet ağı üzerinden gerçekleşmektedir. Müşteri evden çıkmadan alışverişini yapabilmektedir. Müşteri açısından zaman tasarrufu ve kolaylık sağlar. Müşterinin daha fazla zamanda daha fazla ürün seçebilme imkânı vardır. Müşterinin ihtiyaçlarına yönelik uygun fiyatta ürünü ve hizmeti temin edebilmektedir. Elektronik alışveriş imkânları sayesinde müşteri ürün ve hizmetle ilgili pazar araştımasını daha ucuz maliyete yapmış olur. Firmalar internet üzerinden hergün her saat müşterilere bilgi ve hizmet verebilmektedir, zaman sıkıntısı yoktur. Tedarikçilerin büyük ofislere, iş merkezlerine duyulan ihtiyaçları ortadan kalkmaktadır. Böylece tedarikçilerin yüksek kiralar ödemesine yada belirli bir yer satın almalarına ihtiyaç kalmamaktadır. Tedarikçilerin stok maliyetleri azalır. Ayrıca internet global bir ortam olduğundan etkileşim çok kolaydır. Satış imkânları daha hızlı ve fazladır.

24

Ekonomik dalgalanmalar internet ortamındaki satışlarda aşırı boyutta hissedilmemektedir, zarar oluşmaz yada çok az etkileri olmaktadır. Elektronik alışveriş günümüz de müşteriler için çok kolaylık sağlamaktadır.

1.5.3.4. Doğrudan Satış

Doğrudan satış; satıcının, müşterinin evinde, işyerinde (müşteri noktasında) müşteriyle doğrudan temas kurması demektir. Doğrudan satış endüstrisi stratejisini, yeniden gittikçe artan bir biçimde işgücüne katılan bayanlara yönlendirmiştir. Doğrudan satıcılar, çalışma saatleri dışında evde ve işyerlerinde parti (ziyafet, toplantı, eğlence) düzenlemelerini teşvik ederler. Gün içerisinde kapıdan kapıya giderek satış yapma çabaları, artık etkin olamamaktadır. Bu nedenle doğrudan satış firmaları sıklıkla diğer bazı dağıtım kanallarına yönelmektedirler. Örneğin, daha önceden kapıdan kapıya biçiminde satış yöntemini benimseyen önemli ansiklopedi firmaları, artık alışveriş merkezlerinde stantlar açma yolunu benimsemişlerdir. Birçok doğrudan satış firması da katalog satış stratejisini tercih etmektedir (Mason vd. 1991:11).

Sıcak satış yöntemlerinden olan doğrudan satışta yüz yüze iletişim söz konusudur. Satıcının anlatması ve göstererek tanıtması aracılığı ile bir tüketim malının yada hizmetin tüketiciye evinde, iş yerinde, satış noktası olmayan bir yerde doğrudan satışının gerçekleşmesidir. Doğrudan satışta amaç potansiyel müşteriyi harekete geçirmektir. Zor ve pahalı olmasına rağmen satıcı-müşteri ilişkisinde samimiyetin en belirgin olduğu perakendecilik çeşidi olduğunu söylenebilir.