Kendisinin Doğrudan Yaptığı Teklifler 130

Mahmut Sait Bey ve arkadaşları Meclis’in 2 Aralık 1920 tarihli oturumunda Muş’taki İdarei Hususiye Matlubatı Hakkında takrir vermişlerdir532:

Büyük Millet Meclisi Riyaseti Celilesine

“Şarki Anadolu vilâyatı müstahlasasınâa idarei hususiyeler mülga bulunduğundan emvali umumiye meyanında mahallî sandıklarınca kabz ve sarfedilmiş olan vilâyat hisseleri Hazine zimmetinde na tediye kalmakta olduğu gibi müracaatı adidemize rağmen maalesef Harbi umumî esnasında tamamen mahvü harap olan mektep binalarının tamir ve termimme bedelâtı icare ve masarifi müteferrikasına ve heyeti talimîye muhassasatına muvazenei umumiyece hisse ifrazına imkân olmadığı anlaşıldığından Muş ve Genç livaları merakizinde olsun muvakkaten bir mektebi iptidai tesis ve küşadını ve evlâdı vatanın en'amı maariften hissement olmalarını teminen

528_{TBMM ZC., D. 1, C. 18. s. 21.} 529_{TBMM ZC., D. 1, C. 28. s. 21.} 530_{TBMM ZC., D. 1, C. 28. s. 42.}

531_{Demirel, İlk Meclisin Vekilleri..., s. 258.} 532_{TBMM ZC., D. 1, C. 6. s. 173.}

evvelâ teşkilâtın müceddeden ve betekrar icra ve ihdasına değin ve buna müteallik ve müteferri vezaifin rüesayi idare ve maliyece ifası ve saniyen marüzzikir idarei hususiye matîubatı malûmesinin defaten berveçhipesin tesviyesi ve muvazenei umumiye muavenet faslına meblâğı kâfi ve münasip tefriki ve itası hususunun ehemmiyetle Heyeti Vekileye havalesini arz ve teklif eyleriz.

Gündeme alınan bu takrir incelenmesi amacıyla Heyeti Vekileye havale edilmiştir533. Yasama dönemi sonuna kadar Mahmut Sait Bey ve arkadaşlarının takriri hakkında Heyeti Vekile’den bir cevap gelmemiştir.

İdam Cezalarının Meclisçe Tetkikine Dair Kanun Teklifi

Mahmut Sait Bey ve arkadaşları, Meclis’in 25 Aralık 1920 tarihli oturumunda, mahkemeler tarafından verilen idam cezalarının meclis tarafından yeniden tetkik edilmesine dair teklif vermiştir534:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Riyaseti Celilesine

“Mehâkimi âdiye ve fevkalâdeden isdar kılman ve nakabili tamir ve telâfi olan idam mukarreratının bilâtasdik ve resen infazı tecviz ve; ihmal olanamıyacak bir keyfiyeti mühimmedir, hükmü idamın kısası mutazammın emri şer/i olması,; kulûbu nasa havf ve haşyet ilka etmesi, teskini heyecanı ve emniyet ve selâmeti mülk ve milleti intaç eylemesi itibariyle istihsanen memduhihiyet ve makbuliyeti aşikâr olmakla beraber mehakimi nizamiyece bir takım kuyut ve şurut, ve merasimi kanuniye mevcut ve cari olmasına rağmen temyizen mukarreratı mezkûrenin kısmı kalili tasdik edilmekte bulunmuştur. İlâveten ierayi idam emri Ulülemre mütevakkıf ve hukuk Padişahiden mâdut bulunduğundan Madamı Muallâyi Hilâfet ve saltanatı tahliş maksadına matuf en müteşekkil Büyük Millet Meclisince bu bapta icrayi tetkikatla tasdik vücup ve zaruretini hâvi bir kıta maddei kanuniye tertip ve leffedilmiş olduğundan kabulünü Heyeti Celilei muhteremeye arz ve teklif eyleriz.”

25 Kânunuevel 1336

MADDE 1. — Bilcümle mehakirden sadir olan cezayi idamı mutazammın mukarreratın Büyük Millet Meclisince badettasdik mahallerinde infazına bilûmum kuvayi müselleha gayri müsellehai Devlet memurdur. Mukarreratı mezkûre tasdik edilmediği takdirde Meclisçe ittihaz edilecek karara tevfiki muamele olunur.

533_{TBMM ZC., D. 1, C. 6. s. 173.} 534_{TBMM ZC., D. 1, C. 7. s. 3.}

MADDE 2. — îşbu kanun tarihi neşrinden muteberdir.

MADDE 3. — İşbu kanunun icrasına Büyük Millet Meclisi memurdur.

Gündeme alınan bu teklif incelenmesi amacıyla Lâyiha Encümenine havale edilmiştir535. Meclis’in 3 Ocak 1921 tarihli oturumunda, teklifin kabul edildiğine dair Lâyiha Encümeni Reisi Mehmet Şerif Bey imzasıyla gönderilen mazbata okunmuştur536:

Lâyiha Encümeni Mazbatası

“Bilcümle mehakimden sadır olan idam kararlarının Meclisi Âlice badet tetkik infazı lüzumuna dair Muş Mebusu Mahmut Said Bey ve rüfekasının Encümenimize muhavvel 25 Kânunuevvel 1336 tarihli Lâyihai kanuniyesi mütalâa ve tetkik olundu. Cinayet mahkemelerinden sadır olan idam kararlarının mehakimin derecei nihaiyeleri olan Mahkemei Temyizce tetkik olunduktan sonra ledelarz sâdır olacak iradei seniye mucibince infazı lâbüt olmasına ve ahvali hâzıra dolayısiyle istihsali iradeye imkân olmayan şu zamanda Meclisi Âlinin tasdik ve iradesi iradei seniye makamına kaim ve hiyaneti vataniye kanuniyle Meclis bu hakkını teyit etmiş bulunmasına binaen bilcümle mehakimden ve alelhusus divanı harplerden sâdır olacak idamı müstelzim mukarraratın fimabaat Büyük Millet Meclisince tetkik ve tasdik olunduktan sonra infazı muvafıkı adil ve hakkaniyet olacağı cihetle Encümenimizce şayanı kabul görülen teklifi mezkûrun müstacelen müzakeresi zımnında Heyeti Celilenin ârayi şaibesine arzı tezekkür kılındı.”

- 16 Mayıs 1919 Tarihinden İtibaren Şehit Olan Subay Ailelerine Bir Derece Üst Maaşı Tahsisi Hakkında Kanun Teklifi

Mahmut Sait Bey, 16 Mayıs 1335 Tarihinden İtibaren Şehit Olan Zâbitan Ailelerine Bir Derece Üst Maaşı verilmesine dair teklifte bulunmuştur. Meclis’in 7 Eylül 1921 tarihli oturumunda gündeme alınan bu teklif, incelenmesi amacıyla Layiha Encümeni’ne havale edilmiştir537_{. 9 Mayıs 1921 tarihinde Layiha Encümeninden gelen}

mazbata, Müdafaai Milliye ve Muvazenei Maliye’ye gönderilmesine dair mecliste oylama yapılmışsa da kabul edilmemiştir538_.

535_{TBMM ZC., D. 1, C. 7. s. 3.} 536_{TBMM ZC., D. 1, C. 7. s. 126.} 537_{TBMM ZC., D. 1, C. 9. s. 378.} 538_{TBMM ZC., D. 1, C. 10. 268.}

- Şehit Aileleri Menfaatine Bir Piyango Düzenlenmesi Hakkında Kanun Teklifi Mahmut Sait Bey, şehit aileleri menfaatine dair bir piyango tertibi için teklifte bulunmuştur. Meclis’in 7 Eylül 1921 tarihli oturumunda gündeme alınan bu teklif, incelenmesi amacıyla Layiha Encümeni’ne havale edilmiştir539_{. 21 Nisan 1921 tarihinde}

Layihah Encümeninden gelen mazbata Muvazenei Maliye ve İktisat Encümenlerine gönderilmiştir540_{. Yasama dönemi sonuna kadar Mahmut Sait Bey’in teklifi hakkında}

Muvazenei Maliye ve İktisat Encümenlerinden bir cevap gelmemiştir.

- Mebusluğa İntihaplarından Evvelki Zamanı Memuriyetlerine Ait Lüzumu Muhakeme Kararının Memurin Muhakemat Tetkik Encümenine Havale Edilmesine Dair Takriri

Mahmut Sait Bey ile Ahmet Hamdi Bey, Meclis’in 22 Ocak 1923 tarihli oturumunda, Mebusluğa İntihaplarından Evvelki Zamanı Memuriyetlerine Ait Lüzumu Muhakeme Kararının Memurin Muhakemat Tetkik Encümenine Havale Edilmesine Dair takrir sunmuşlardır. Gündeme alınan bu teklif incelenmek üzere Memurin Muhakemat Tetkik Encümenine gönderilmiştir541. Yasama dönemi sonuna kadar Mahmut Sait Bey ile Ahmet Hamdi Bey’in takriri hakkında Memurin Muhakemat Tetkik Encümenden bir cevap gelmemiştir.

- Kanunu Esasinin 48 ve 79’uncu Maddelerinin Tefsiri Hakkındaki Mazbatanın Takdimen Müzakeresine Dair Takriri

Mahmut Sait Bey, Meclis’in 15 Şubat 1923 tarihli oturumunda, Kanunu Esasinin 48’inci ve 79’uncu maddelerinin takdimen müzakeresine dair teklifte bulunmuştur. Aynı konuda daha önce başka bir mebus kanun teklifi verdiğinden Mahmut Sait Bey’in bu teklifi dikkate alınmamıştır542_.