Alt Problem : Kavramsal anlamaya yönelik hazırlanmış öğretim materyalleri kullanılarak yapılan işbirlikli öğrenmenin öğrencilerin çevre farkındalığı

kazanımlarına etkisi var mıdır?

Nicel Veriler

Kavramsal anlamaya yönelik hazırlanmış öğretim materyali kullanılarak yapılan işbirlikli öğrenmenin öğrencilerin çevre farkındalığı kazanımlarını etkileyip etkilemediğini görebilmek için uygulama öncesi ve sonrasında çevre tutum ölçeği kullanılmıştır. Uygulama öncesinde testten elde edilen puanlar normal dağılıma

uygunluk açısından Shapiro-Wilk testi ile incelenmiş ve her iki grubun puanı normal dağılıma uygun bulunmuştur (pdeney=0,056; pkontrol=0,170). Grupların puan

dağılımının normal olması nedeniyle iki grup bağımsız örneklemler t-testi yapılarak karşılaştırılmıştır. Uygulama öncesi ön testten elde edilen veriler Tablo 21’de sunulmuştur.

Tablo 21

Deney ve Kontrol Gruplarına Ait Çevre Tutum Ölçeği Ön Test Sonuçları

Sayı (N) Ortalama (En yüksek puan=225) Standart Sapma t p Anlamlılık Düzeyi Ön test (deney) 29 151,66 26,06 Ön test (kontrol) 30 148,13 24,48 ,535 ,595 p>0,05

Tablo 21’de ifade edildiği gibi deney ve kontrol grubu çevre tutum ölçeği ön test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır.

Uygulama sonrasında testten elde edilen puanlar normal dağılıma uygunluk açısından Shapiro-Wilk testi ile incelenmiş ve her iki grubun puanı normal dağılıma uygun bulunmuştur (pdeney=0,739; pkontrol=0,686). Grupların puan dağılımının normal

olması nedeniyle iki grup bağımsız örneklemler t-testi yapılarak karşılaştırılmıştır. Uygulama sonrası son testten elde edilen veriler Tablo 22’de gösterilmiştir.

Tablo 22

Deney ve Kontrol Gruplarına Ait Çevre Tutum Ölçeği Son Test Sonuçları Sayı

(N)

Ortalama (En yüksek

puan=225) Standart Sapma t p Anlamlılık Düzeyi Son test

(deney) 29 159,83 20,77

Son test

(kontrol) 30 134,40 30, 71

3,713 ,000 p<0,05

Tablo 22 incelendiğinde deney ve kontrol grubu çevre tutum ölçeği son test puan ortalamaları arasında deney grubunun lehine anlamlı bir fark oluşmuştur (X deney= 159,83; X kontrol=134,40 ).

Deney grubu öğrencilerinin ön test ve son testten aldıkları puanlara ait bulgular Tablo 23’de sunulmuştur.

Tablo 23

Deney Grubuna Ait Çevre Tutum Ölçeği Ön Test ve Son Test Puanları Karşılaştırılması

Grup Sayı

(N) Ortalama (En yüksek puan=225) Standart Sapma t p Anlamlılık Düzeyi Ön test (deney) 29 151,66 26,06 Son test (deney) 29 159,83 20,77 1,681 ,104 p>0,05

Tablo 23 incelendiğinde deney grubu öğrencilerinin çevre tutum ölçeği ön test son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Fakat öğrencilerin ortalama puanları incelendiğinde son test ortalama puanlarının ön test ortalama puanlarına göre artış gösterdiği görülmektedir.

Kontrol grubu öğrencilerinin ön test ve son testten aldıkları puanlara ait bulgular Tablo 24’de sunulmuştur.

Tablo 24

Kontrol Grubuna Ait Çevre Tutum Ölçeği Ön Test ve Son Test Puanları Karşılaştırılması Grup Sayı (N) Ortalama (En yüksek puan=225) Standart Sapma t p Anlamlılık Düzeyi Ön test (kontrol) 30 148,13 24,48 Son test (kontrol) 30 134,4 30,71 3,009 ,005 p<0,05

Tablo 24 incelendiğinde kontrol grubu öğrencilerinin çevre tutum ölçeği son test puan ortalamaları ile ön test puan ortalamaları arasında α=0,05 önem düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmaktadır. Fakat öğrencilerin ön ve son testlerden aldıkları puanların ortalamaları incelendiğinde bu farkın öğrencilerin son test ortalama puanların düşüşünden kaynaklandığı görülmüştür.

Nitel Veriler

Kavramsal anlamaya yönelik öğretim materyalleri kullanılarak yapılan işbirlikli öğrenmenin öğrencilerin çevre farkındalığı kazanımları üzerindeki etkilerini daha ayrıntılı olarak araştırmak için uygulama öncesi ve sonrası her gruptan 5’er öğrenci ile ÇFGF kullanılarak görüşülmüştür. Deney grubundaki öğrencilere 1., 2., 3., 4., 5. şeklinde; kontrol grubundaki öğrencilere ise 6., 7., 8., 9., 10. şeklinde numara verilerek kodlanmıştır.

Görüşme soruları yöntem kısmında da belirtildiği gibi 6 araştırma konusu ve bu konulara hizmet eden 28 görüşme sorusundan oluşmaktadır. Araştırma konuları içerisinde yer alan, görüşme sorularına verilen yanıtlarla ilgili inceleme çalışmaları ve bulgular sırasıyla aşağıda sunulmuştur.

Görüşmelerden elde edilen yanıtlar araştırmacı tarafından belli ölçütlere göre kategorilere ayrılmış ve bu ayırma işleminde ilgili bilimsel kaynaklara başvurulmuştur. Işık’ın (2010) “biyolojik çeşitlilik” ve “biyolojik çeşitliliği etkileyen faktörler” konusunda bilimsel makalesi 4. araştırma konusu için temel ölçüt olarak alınmıştır.

Ön Görüşmeler:

1) Birinci Araştırma Konusu ile ilgili Görüşme Sorularına Uygulama Öncesinde Öğrencilerin Verdiği Yanıtlar:

Birinci araştırma konusu ve bu araştırma konusuyla ilgili görüşme soruları aşağıda Tablo 25’de gösterilmektedir.

Tablo 25

Birinci Araştırma Konusu ve Bu Konuya İlişkin Görüşme Soruları Araştırma konusu Görüşme soruları 1) Tür, habitat, popülasyon ve ekosistem kavramlarını örneklerle açıklayabilme

1-a Tür ne demek tür deyince zihninde ne canlanıyor? 1-b Habitat nedir? Habitat deyince zihninde ne canlanıyor? 1-c Popülasyon nedir? Popülasyon deyince zihninde ne canlanıyor?

1-d Sana göre ekosistem nedir? Ekosistem deyince zihninde ne canlanıyor?

1-e Kertenkelenin içinde bulunduğu ekosistem nasıldır? Neler vardır o ekosistemde?

1-a “Tür ne demek? Tür deyince zihninde ne canlanıyor?”görüşme

sorusuna uygulama öncesinde verilen yanıtlar:

Öğrencilerin “tür” kavramı konusundaki fikirlerini yoklamak için sorulan görüşme sorusuna vermiş olduğu yanıtlar 3 ayrı kategoride incelenmiştir. Görüşme sorusuna ait kategori ve kodlar aşağıda Tablo 26 ’da sunulmuştur.

Tablo 26

Uygulama Öncesi “Tür” Kavramı ile İlgili Kategorilerin Açılımları ve Kodlar

Kategori Kodlar

1. Düzey:

“Tür” kavramını açıklarken, canlıların ortak özelliklerini ya da günlük yaşamdaki isimlerini dikkate alır. Bilimsel bir açıklama yapamaz.

-suda yaşayan -yerde sürünen -toprakta yaşayan -ismi böcek olan 2. Düzey

“Tür” kavramını bilimsel olarak doğru tanımlar. Fakat tanımladığı kavrama örnekler sunamaz ya da yanlış örnekler sunar.

(Yanıt yok)

3. Düzey

“Tür” kavramını bilimsel olarak doğru tanımlayarak, tür oluşturabilen ya da oluşturamayan canlılara uygun örnekler sunabilir.

Uygulama öncesi deney grubu öğrencilerinin “tür” kavramı ile ilgili yanıtlarının kategorilere göre dağılımları Tablo 27’de sunulmuştur.

Tablo 27

Deney Grubu Öğrencilerinin Uygulama Öncesi “Tür” Kavramı ile İlgili

Yanıtlarına İlişkin Kategorilerin Dağılımı

Kategori Kodlar 1 2 3 4 5 n %

Bilmiyor -duymadım -bilmiyorum

x x x 3 60 1. Düzey -suda yaşayan

-yerde sürünen

x x 2 40

2. Düzey ( Yanıt yok) 0 0

3. Düzey (Yanıt yok) 0 0

“Tür” kavramının ne demek olduğu ile ilgili 1. görüşme sorusuna uygulama öncesi, deney grubu öğrencilerinin verdikleri yanıtlar incelendiğinde (Tablo 27), öğrencilerin yarıdan fazlasının (%60) “bilmiyorum” şeklinde yanıt verdiği görülmüştür. Yanıt veren öğrencilerin tümü “tür” kavramını 1. düzeyde algılamışladır. Verilen yanıtlarda öğrencilerin “tür” kavramını bilimsel açıdan tüm yönleriyle bilmedikleri ve “tür” kavramını sadece hayvanlara ait olarak düşündüklerini göstermektedir. Bu yanıtlardan örnek kesitler aşağıdaki gibidir:

3. Öğrenci

“.... balıklar mesela aynı türdür. Çünkü onlar hepsi suda yaşar.”

4. Öğrenci

“Sürüngenler aynı türdür. Hımm böyle onlar yerde sürünür...”

Uygulama öncesi kontrol grubu öğrencilerinin “tür” kavramı ile ilgili yanıtlarının kategorilere göre dağılımları Tablo 28’de sunulmuştur.

Tablo 28

Kontrol Grubu Öğrencilerinin Uygulama Öncesi “Tür” Kavramı ile İlgili

Yanıtlarına İlişkin Kategorilerin Dağılımı

Kategori Kodlar 6 7 8 9 10 n %

Bilmiyor -duymadım

-bilmiyorum x x x 3 60