Kano’nun Kentsel Nüfusunun Eğitim Özellikleri

Genel olarak herhangi bir kişinin herhangi bir dilde okuma ve yazma kabiliyeti olarak tanımlanan okuryazarlık, kent toplumunun genel özelliklerinden biri olan eğitim boyunca toplumun ne kadar ilerici hale geldiğini anlatan en önemli göstergedir.

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60

DALA FAGE GWALE TARAUNI NSR KANO KANO

METROPOL

0-14 15-65 65+

Yaşam boyu süren eğitim, sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması için temel bir ön koşul olarak kabul edilmektedir. Resmi ve gayriresmi eğitim insanların ve toplumların tam potansiyellerine ulaşabilecekleri bir süreç olarak görülür. Toplumda elde edilen eğitimin genel seviyesi ve ülkenin yoksulluğu bir ülkenin gelişme seviyesini de tayin eder. Okuryazarlık toplumda etik bilinçlilik, değerler, tutumlar, beceri ve davranış gibi toplumsal davranışları geliştirerek daha sürdürülebilir bir toplum inşasında önemli bir temel taşını meydana getirir. Bu şekilde insanlar kalkınma konularında yeterli ve başarılı bir şekilde karar verme sürecine katılarak daha donanımlı bir hale gelmiş olurlar (Abideen, Adewale, & Adeola, 2013, s. 385-386).

Kano şehrinde sömürgeleştirme faaliyetleri başlaması ve batılı eğitim şehre getirilmeden önce, eğitim faaliyetleri önemli bir yere sahipti. Kent, Sahra Altı Afrika Bölgesi’nde eğitim bakımından geçmişte önemli bir yere sahipti. Bu nedenle, kırsal alanlardan birçok öğrenci eğitim için şehre gelir, şehre gelen öğrencilerin ve âlimlerin refahını sağlayan bir medrese okul sistemi kullanılmıştır. Bu sistem kentte Arapça okuryazarlık geliştirmede önemli bir rol oynamaktadır. Sömürge öncesi dönemde kentte Arapça okuryazarlığın gelişimi, şehir ile Sahra Afrika’sı ülkeleri ile arasındaki ticaret faaliyetlerini tetikleyen en önemli unsurlardan biriydi. Bu nedenle Arapça konuşan ülkelerdeki tüccarlar kentte ve kent sakinleri arasında yapılan ticarete kolayca ayak uydurabilmişlerdir. Ülke ve şehirde sömürge döneminin başlanmasıyla şehirde kullanılan Arapça harfleri latin harfleri ile değiştirilmiştir. Yeni sistemin getirilmesi ile şehirde birçok kişi okuryazarlığını kaybetmiştir. Şehirdeki yeni resmi dil İngilizce ile değiştirilmiştir. Yeni batı eğitimi veren okulların açılması ile şehir sakinlerinin çoğu bu yeni okulları benimsememiştir. Halkı Hristiyanlaştırmak amacıyla açıldıklarından şüphelenen yerli halk çocuklarını resmi batı eğitim okullarına göndermeyi reddetmiştir. Şehirde nüfusun çoğunluğu Müslümanlardan oluştuğu için ve yeni okulları kabul etmemelerinden dolayı, şehirde batı eğitiminde okuma yazma oranı önemli ölçüde düşmüştür. Oysa ülkenin güney kesimindeki şehirlerde insanlar yeni sistemi kabul ederek batı eğitimi bakımında gelişme göstermişlerdir. Son zamanlar da Kuzey Nijerya’da ve Kano gibi şehirlerde yerel kabilelerin reisleri kampanyalar yürüterek halkı çocuklarını yeni açılan batı eğitim okullarına göndermeleri yönünde ikna etmeyi başarmışlardır.

Tablo 10: Kano Şehrinde Cinsiyete Göre Altı Yaş ve Üzeri Nüfusun Okula Katılma Oranı

Kişi Sayısı %

Altı Yaş ve Üzeri Toplam Nüfusu 1722284

Okula Katılma 1210888 70

Okula Katılmama 511396 30

Erkek Katılma 710889 59

Kadın Katılma 499999 41

Toplam Temel Eğitimde Okula Katılma 671555 55

Yüksek Eğitim Okula Katılma 539333 45

Erkek Temel Eğitime Katılma 372621 52

Kadın Temel Eğitime Katılma 298934 60

Erkek Yüksek Eğitime Katılma 338268 48

Kadın Yüksek Eğitime Katılma 201065 40

Kaynak: National Population Commission Federal Republic of Nigeria 2006 Population and Housing Census Priority Table Volume IV

Kano metropolünün nüfusunda altı yaş ve üzerindeki okula katılım, diğer Kuzey Nijerya’daki şehirlere kıyasla nispeten yüksektir.Ülkede2006 nüfus sayımı rakamlarına dayanarak, şehirde altı yaş ve üzeri okul çağı toplam 1.722.284’dir. Nüfusun 1.210.888'i eğitim almakta ya da almıştır. Bu okul çağındaki nüfusun toplamı yaklaşık % 70'dir. Okul çağındaki toplam nüfusun içerisinde yaklaşık %59 erkek %41 kadın okullaşma oranına sahiptir. Geleneksel Afrika’daki anlayıştan dolayı ülkede okula katılma oranı erkeklerde kadınlara göre daha yüksektir. Çeşitli zamanlarda Kuzey Nijerya'daki kız çocuklarının eğitimini teşvik etmek için UNICEF ve UNESCO gibi hükümetler ve uluslararası kuruluşlar tarafından kapsamlı kampanyalar ve programlar bulunmasına rağmenbu kampanyaların okullarda kız çocuk sayısının artırılmasında beklenen sonucu tamamen verdiği de söylenmez.

Devletin ve uluslararası kuruluşların ülkedeki kız çocuk eğitimini teşvik etme çabalarına rağmen, şehirde kız çocuklarının okula katılması düşük ve sadece 12 yıl temel eğitim seviyesine kadardır. Yukarıdaki (Tablo 10) verilere baktığımızda, kız çocukların okula katılma oranı toplamında % 60’lık oranı sadece 12 yıl temel eğitimi alanlara aittir. Geriye kalan % 40 üniversite ve teknik kolejler gibi yüksek eğitim veren kurumlara gidebilenlerin oranıdır. Bütün çabalara rağmen, yerel inançlar, geleneksel ve kültürel inanışlara bağlı olarak kızların erken evlilikleri gibi faktörler kızların eğitiminin daha ileri seviyedeki okullara kadar taşınmasını engelleyen ana faktörlerdendir.

Tablo 11: Kano Metropolde İlçelere Göre Altı Yaş ve Üzeri Nüfusun Okur Yazarlık Oranı (2006) İlçeleri Toplam Altı

Yaş ve Üzeri Nüfus Okur Yazar Olan Okur Yazar Olmayan % Okur Yazarlık Oranı Okur Yazar Olmayan Oranı Nasarawa 466,034 363,130 102,904 79 22 KMC 301,970 242,682 59,288 80 20 Gwale 287,654 225,085 62,569 78 22 Fage 161,481 132,801 28,680 82 18 Tarauni 175,500 142,205 33,295 81 19 Dala 329,645 273,592 56,053 83 17

Kano Metropol Alan 1.722.284 1.379.495 342,789 80 20

Erkek 1.003.253 827,570 175,683 82 18

Kadın 719,031 551,925 167,106 77 23

Kaynak: National Population Commission Federal Republic of Nigeria 2006 Population and Housing Census Priority Table Volume IV

Metropolisin bazı bölgelerindeki eğitim boşluğuna rağmen kent nüfusu arasındaki okuma yazma oranı iyi seviyededir. Başlangıçta belirtildiği gibi okuryazarlık kelimesi tam anlamıyla, bir kişinin herhangi bir dilde okuma ve yazma kabiliyeti anlamına gelir. Ulusal nüfus komisyonu tarafından yayımlanan en son verilere göre, Kano metropolisindeki nüfusun altı yıllık ve üzeri toplam nüfusun içerisinde % 80'i okuryazarlık kabiliyeti olanlardan oluşmaktadır. Şehirdeki toplam erkek nüfusun içerisinde %82 okuma yazma bilen ve sadece % 18 okuma yazma bilmeyen nüfus vardır. Ayrıca toplam kadın nüfusun içerisinde bakıldığında %77 okuma yazma bilen %23 ise okuma yazma bilmeyenler yer almaktadır. Bunun nedeni, karakteristik bir Afrika toplumunda kız çocuklarının eğitimini engelleyen erken evlilikler gibi pek çok kültürel engel sayılabilir.

Kano metropol alanında oluşturulan altı ilçedeki nüfusa bakıldığında nüfustaki okuryazar oranı bölgelere göre net bir farklılık göstermektedir. Bunun ana sebebi ise şehirdeki mahallelerin arasında farklı sosyal ve ekonomik özelliklere göre oluşturulan sınırlardır. Metropolün kenarlarında sınırda yer alan Nasarawa, Gwale ve Tarauni gibi alan sakinlerinin çoğu iş aramak için kırsal alanlardan şehre gelen kırsal toplum göçmenleridir. Ayrıca kentsel alanların etrafındaki kırsal alanların şehre entegrasyonu ile birlikte, bu kırsal alanların nüfusu şehir nüfusuyla birleşti ve bölgedeki nüfusun eğitim yapısı da bu durumdan etkilendi.