Kültürel Kutlamalar

Kültürel kutlamalar; festivaller, karnavallar, dinsel etkinlikler ve törenler olarak ayrılmaktadır (Getz, 2008: 404).

Festivaller:

Festivaller insanları sosyalleştiren ve kültürel yaşamlarını zenginleştiren bir etkinlik çeşitidir. Festivaller insan hayatında çok önemli bir etkiye sahiptir. Katılımcılara değişik sosyal aktivite imkânları sağlarken, ev sahibi destinasyona da gelir kaynağı sağlar. En çok bilinen festival türü sanatsal festivallerdir ve bu festivaller farklı sanat dallarını aynı ortamda toplayabilirler (Örneğin; Queensland Bicentennial Müzik Festivali, Sydney Bienali, Melbourne Yazarlar Festivali). Diğer tanınmış ve büyümekte olan festival türlerinden biri ise yiyecek ve şarap festivalidir. Bu festival türü büyük şehirlerden küçük kasabalara kadar farklı şekillerde gerçekleştirilmektedir. Bunlara ek olarak film festivalleri de bir festival türüdür (Allen, O’toole, Haris ve McDonnel, 2002: 15 ). Film festivali, uluslararası bir festival olabileceği gibi (Cannes Film Festivali) kısa metrajlı bölgesel festivaller de olabilir.

Festivaller ve etkinlikler destinasyon pazarlamasında önemli bir perspektife sahiptir. Topluluk festivalleri ve özel etkinlikler her geçen gün daha fazla gelişmektedir. Yerel festivaller destinasyon pazarlamasında ve yerel ekonominin güçlendirilmesinde kullanılan bir enstrümandır (Chang, 2006: 1224).

Getz ve Frisby (1988: 22) festivalleri turizm açısından “ortaya çıkmakta olan bir dev” olarak tasvir etmişlerdir. Bu nedenle festivaller üzerinde çalışılarak literatür genişletilmiştir. Festivaller sosyolojik açıdan, boş zaman aktivitesi, toplum gelişimi ve turizm endüstrisinin gelişimi boyutları ile çalışılmıştır. Chang (2006: 1224–1225) ise etkinlikler alanında “ev sahibi destinasyonun etkinliğe yönelik düşünceleri, büyük ve bölgesel etkinlikler, etkinliklerin ekonomik etkisi, katılımcıların tutum ve algıları, algılanan festival deneyimleri” çalışmalarının yapıldığını ancak yöresel kültür konusunda fazla çalışılmadığını belirtmiştir.

Ayrıca, festivaller önemli tatil motivatörlerindendir (Getz, 1999: 326–327). Festivaller günden güne önemini arttırmakta, kültürel deneyimlerinin etkili bir şekilde yaşanabilecek ve bir topluma kimlik kazandırarak gelişimini sağlayabilecek bir unsurdur. Festivaller eğer yöreye özgü nitelikleri ortaya koyuyorsa otantik ve benzersizlik özelliğine sahip olmaktadırlar (Yeoman, Robertson, Ali-Knigt, Drummond ve McMahon-Beattie, 2004: 32).

Festivaller bir destinasyon için önemli rolleri üstlenmektedir. Getz (1997) bu rolleri;

• Atraksiyon yaratma, • İmaj oluşturma, • Animasyon,

• Büyüme için katalizör

olarak sıralamıştır. Festivaller söz konusu destinasyon üzerinde oluşmuş negatif imajı silebilecek etkili bir halkla ilişkiler faaliyetidir. Halkla ilişkiler uygulamaları içerisinde önemli bir yer tutan festivaller; sanatsal, sportif, kültürel ve sosyal boyutlarıyla, düzenlendikleri yöreye ve orada bulunan kuruluşlara gerek tanıtım, gerekse ekonomik ve diğer yönleriyle önemli kazanımlar sağlamaktadırlar.

Uzun, yorucu ve ayrıntılı bir planlama ile organizasyonu gerektiren festivaller, bölge dışından gelecek ziyaretçiler için de turizm niteliği taşıdığı için; konaklama, gezi, alışveriş, dinlenme ve eğlenme öğelerini de kapsayan ve her biri ayrı ayrı düşünülüp, değerlendirilmesi gereken bir organizasyon parçalarıdır (Özalp, 2006: 53).

Zengin Anadolu kültürümüzün tanıtılması ve yaşatılması amacıyla; yurdumuz genelinde hemen her ilde, birçok ilçede ve hatta bazı köylerimizde kutlanan, geleneksel hale gelmiş şenlik ve festivaller düzenlenmektedir. Geleneksel kültürümüzün temsil edildiği şenlik ve festivaller, toplumda birlik ve beraberlik ruhunun arttırılması ve kaynaşmasının sağlanması amacının yanında, yapıldığı yerleşim biriminin kültürel zenginliğini de tanıtmayı amaçlar (Özalp, 2006: 53).

Tablo 5’te İstanbul’da gerçekleşecek olan bazı festivaller, gerçekleşeceği yer ve zamanlara ait bilgiler bulunmaktadır. Yukarıdaki örneklerden de görüleceği üzere çok köklü bir geçmişe ve zengin bir tarihe sahip olan İstanbul ilinde gerçekleşen festivaller, İstanbul şehrinin zengin geçmişi kadar zenginlik göstermektedir.

Ayrıca İstanbul’un 2010 Avrupa Kültür Başkenti seçilmiş olmasından dolayı “İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı” kurulmuştur. İstanbul’da 2010 yılında çeşitli festivaller söz konusu ajansın koordinatörlüğünde yapılacaktır.

Tablo 5. 2009 Yılında İstanbul’da Düzenlenen Ulusal ve Uluslararası Festivallerden Örnekler

Festivalin adı Yer ve Tarih

28.Uluslararası İstanbul Film Festivali Beyoğlu – 04–19 Nisan

Beyoğlu Şiir Festivali Beyoğlu – 19–26 Nisan

Galata Moda Festivali Beyoğlu – 06–10 Mayıs

İstanbul Şiir Festivali Merkez – Mayıs

Galata Sahaf Festivali Beyoğlu – 13–17 Mayıs

Genç Müzik Festivali Bahçelievler – 16–20 Mayıs

İstanbul Turizm Festivali Merkez – 16–24 Mayıs

Galata Tasarım Festivali Beyoğlu – 20–24 Mayıs

Yerel Tatlar Festivali Beyoğlu – Mayıs

37.Uluslararası İstanbul Müzik Festivali Merkez – 05–30 Haziran

Merkez efendi Geleneksel Tıp Festivali Zeytinburnu – 05–14 Haziran

Uluslar Arası Tuzla Kültür-Sanat Festivali Tuzla - 25 Haziran–29 Ağustos

16.Tantavi Kültür Ve Sanat Festivali Ümraniye-27 Haziran–26 Temmuz

Yaşayan Anadolu Festivali Esenler – 26–28 Haziran

16.Uluslararası İstanbul Caz Festivali

Büyükçekmece Uluslar Arası Kültür Ve Sanat

Merkez – 02–16 Temmuz

Uluslar arası Folklor Festivali Esenler – 11 Temmuz

Uluslararası Silivri Yoğurt Festivali Kültür Ve Sanat Etkinlikleri

Silivri – 16–19 Temmuz

Kültür Ve Turizm Festivali Sarıyer – Temmuz

Geleneksel Uluslar Arası Halk Oyunları Festivali Sultanbeyli – Ağustos

Altın Eller Geleneksel El Sanatları Festivali Beyoğlu – 10–20 Ağustos

İstanbul Balık Festivali Fatih – Eylül 1.Haftası

Karnavallar:

Karnavallar etkinlik turizminin bir parçası olup, oldukça fazla turist çekme gücüne sahiptir. Karnavallardan en bilindik olanı Rio de Janeiro’da düzenlenen şehir ile özdeşleşmiş ve ismini şehirden alan Rio karnavalıdır (Allen ve diğerleri, 2002: 13).

Ülkemizde de karnaval düzenlenmekte olup yerel karnavallara örnek olarak Antalya/ Kemer Karnavalı, Konya altı Karnavalı, Kemer Karnavalı, örnek olarak gösterilebilir. Her yıl Haziran ayının üçüncü haftası Kemer Belediyesi tarafından düzenlenen Kemer Karnavalında çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Bunlar; kortej eşliğinde yürüyüş, spor turnuvaları, sokak etkinlikleri, güzellik yarışmaları ve konser etkinlikleridir (www.turizmgazetesi.com; www.kultur.gov.tr).

Yerel yönetimlerce düzenlenen karnavalların yanında özel işletmeler tarafından düzenlenen karnavallar da mevcuttur. İstanbul’da 27 Nisan 2009 tarihinde düzenlenen çocuk karnavalı özel bir işletmenin düzenlediği etkinliktir. “Her şey çocuklar için” sloganıyla düzenlenen çocuk karnavalında Atatürk resim sergisi, çeşitli konseptlerde hazırlanan odalarda eğitici ve eğlendirici etkinliklere yer verilmiştir (www.palhaber.com).

Anma Günleri (Commemorations):

Her toplumun tarihinde yer etmiş önemli kişi ve olayı anmak üzere kutladıkları anma günleri mevcuttur. Bu günlerde ulusal ve yerel boyutta çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir. Türkiye boyutunda düzenlenen etkinliklere bazı örnekler “10 Kasım Atatürk’ü Anma Günü”, “Hz Mevlana’yı Anma Günü”, “30 Ağustos Zafer Bayramı”, İstanbul’da düzenlenen “Necip Fazıl’ı Anma Günü”, “18 Mart Çanakkale Şehitler Günü” gibi örnekler verilebilir (www.kultur.gov.tr).

Dini etkinlikler (Religious events):

Dini etkinlikler, toplumların dini inançları bağlamında kutlanan özel günlerdir. İtalya dini etkinlikler konusunda ön plana çıkan bir ülkedir. İtalya’da kutlanan dini etkinliklere örnek olarak; “Sagra di San Nicola”, “Sagra di Sant Efisio”, Festival of San Gennaro” ve “Feast of Santa Rosalia” etkinlikleri örnek olarak gösterilebilir (www.italiantourism.com). Her yıl 10–15 Temmuz tarihleri arasında İtalya’nın Palermo kentinde kutlanan Santa Rosalia dini etkinliğine İtalya’nın diğer kentlerinden binlerce

turist katılmaktadır. Dini etkinlikte başkarakter Santa Rosalia olup salgın bir hastalık nedeniyle toplu ölümün yaşandığı Palermo kentinde yaşayanları temsil etmektedir. 1924 yılında Santa Rosalia’nın kemikleri bulunmuştur ve o yıldan günümüze kadar kutlanan bir dini etkinliktir. Santa Rosalia dini etkinliği birçok yan etkinliği beraberinde getirmektedir. Bunlar; sokak tiyatroları, akrobatik gösteriler, ateş yutma gösterileri, havai fişek gösterileri, konserler ve sahil caddesinde kurulan yiyecek ve hediyelik eşya stantlarıdır (www.nozio.com).

Müslümanlar için önemli bir gün olan “Kutlu Doğum Haftası” kapsamında da çeşitli paneller, sempozyumlar, konferanslar gibi çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir (www.diyanet.gov.tr).