Jeolojik Özellikler ve Topoğrafya - Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakl

BÖLÜM II..................................................................................................................................... 18

IV.2. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı

IV.2.2. Jeolojik Özellikler ve Topoğrafya

Proje alanı Girne ilçesi, Çatalköy bölgesinde bulunan, Pafta/Harita XII/23/E1&E2 Parsel 357/8/1/1/3, 357/8/1/1/4, 357/8/1/1/5/1, 357/8/1/1/7 ve 357/3/1 parselleri üzerinde bulunmakta ve Shayna Restorant-Barın Batı yönünde yer almaktadır. Bu alanda Jeoloji ve Maden Dairesi tarafından belirlenen 15 adet toplam 375,00 m derinliğinde zeminin mekanik parametrelerini belirleyici sondaj çalışması yapılmıştır. Sondaj çalışmaları esnasında alınan numunelerin üzerinde Zemin- kaya mekaniği deneyleri Geosurvey Araştırma ve Danışmanlık laboratuvarında yapılmıştır. Rapor yapı planı çerçevesinde, yerleşim açısından jeolojik sakıncaların bulunup bulunmadığının, varsa alınabilecek önlemlerin araştırılması ve/veya öneri çalışmalarını kapsar.

İnceleme alanında güncel birimler olarak bilinen Geç Kuvarter yaşlı Denizel Sekiler bulunmaktadır. Proje alanında bulunan birimler;

Denizel Sekiler (Q4a): Başlıca kalkarenitten oluşmaktadır. Bu kalkarenitler sığ denizel olup yer yer kil ve çakıl boyu ayrışmış olarak göslenmektedir. Bu birimler Geç Kuvarterner yaşlıdır.

Çalışma Alanının ve Yakın Çevresinin Mühendislik Jeolojisi

Girne İlçesi Çatalköy bölgesinde bulunan, Pafta/Plan No: XII 23 E1-E2 Parsel 357/8/1/1/4/1-357/8/1/1/5/1-357/8/1/1/7 üzerine Jeoloji ve Maden Dairesi tarafından belirlenen 15 adet toplam 375,00 m derinliğinde zeminin mekanik parametrelerini belirleyici sondajlar yapılmış olup Jeolojik birimler kesilerek belirlenmiştir.

Çalışma alanında yüzeyden itibaren ortalama 8,50-10,00 metre kalınlığında Sarımsı-Bej Ayrışmış Kalkarenit birimi geçildikten sonra ortalama 2,00-3,00 metre kalınlığında Kahverenkli Sert Kil birimi gözlenmektedir. Sert Kil birimi geçildikten sonra 25,00 metreye kadar Gri renkli Sert Kil(Marn) birimi gözlenmektedir.

Harita 2 Proje Alanın Jeolojik Haritası

IV.2.2.2. Topoğrafya

yükseklikte olup, arazinin eğimi güneybatıdan kuzeydoğuya doğru %7-8^oolarak belirlenmiştir. Topoğrafik açıdan herhangi bir sorun gözlenmemiştir. Harita 3Harita 3’de proje yerinin topoğrafik haritası gösterilmiştir. Münhani aralığı 5 metredir.

Harita 3 Proje Yeri Topoğrafik Haritasi (Ölçek: 1/5000) IV.2.3. Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri

19. Yüzyılın sonuna kadar, yeraltı suyu sığ kuyulardan, sıra kuyulardan, küçük kanallardan ve pınarlardan sağlanıyordu. 20. Yüzyılda ise sondaj kuyuları ile yoğun bir yeraltı suyu çekimi başlamıştır. Halen Kuzey Kıbrıs’ta halkın ihtiyaç duyduğu evsel kullanım ve sulama suyu yeraltı yatakları diğer bir deyişle akiferlerden

karşılanmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre yıllık yağış miktarlarında azalma görülmektedir. Bunun yanında adadaki nüfusun artması ile su ihtiyacı artmakta, yeraltı sularına olan baskı da artmıştır. Yağışların azalmasıyla beslenmesi giderek zorlanan kıyı akiferlerinde deniz suyu girişi artmıştır. Bu nedenle akiferlerde tuzlanma sorunu oluşmuştur. Bunun yanında, foseptik kuyular, vahşi depolama alanları, sanayi atıkları nedeniyle yeraltı su kaynakları kirlenmektedir.

Adadaki yeraltı su kaynakları belirli sayıdadır. KKTC’deki akiferler, Güzelyurt Akiferi, Girne Dağları Akiferi, Güneydoğu Mesarja Akiferi, Lefkoşa – Serdarlı (Orta Mesarya) Akiferi, Doğu Mesarya Akiferi, Akdeniz – Koruçam Akiferi, Yeşilköy Akiferi, Büyükkonuk Akiferi, Dipkarpaz Akiferi.

Kıbrıs’ın en büyük yeraltı suyu havzası Güzelyurt Akiferidir. Gemikonağı’ndan Taşpınar’a kadar uzanan alanda yayılım gösterir. Trodos’tan alan dereler ve bu dere yatakları içerisindeki görünmeyen gizli akışlarla beslenir. Son 50 yılda yapılan yoğun su çekimi nedeniyle Yukarı Bostancı civarındaki yeraltı su seviyelerinin düştüğü ve önemli ölçüde kuruduğu tesbit edilmiştir.

Girne (Beşparmak) Dağları Akiferi, ikinci sınıf akifer sınıfındandır. Değişken geçirimli tabakalardan oluşmakta ve yanal yöndeki yayılımları sınırlıdır. Oldukça çatlaklı, kırıklı ve karst adı verilen boşluklar içeren mermer ve dolomitic kireçtaşı formasyonlarından oluşur. Batıda Karşıyaka’dan doğuda Tirmen köyüne kadar uzanır. Kuzey Kıbrıs’ın içme suyu ihtiyacının önemli bir bölümü buradan karşılanır.

Kuyu derinlikleri ortalama 260 m. civarındadır (Necdet, 2015; Cyprus Geological Heritage, 2015).

Bölgeye en yakın akifer Girne Kıyı Şeridi akiferidir. Girne Kıyı Şeridi akıferi Çatalköy – Karşıyaka arasında yer alıp, deniz düzeyinden başlayarak iç kesimlere

doğru devam eden geçirimli özellikli kumlu kireçtaşları içerir. Yıllık yağışlar ve derelerin taşıdığı sularla beslenirler. Bölge içeirisinde bulunan sayısız kuyudan beslenmelerine bağlı olarak verimleri değişen miktarlarda yeraltı suyu alınmaktadır.

Yapılan 15 adet sondaj sırasında yer altı suyuna rastlanılmamıştır. Çalışma alanı Girne kıyı şeridi akiferi içerisinde olmakla beraber, Kalkarenit içerisinden dağdan denize boşalan sığ yer altı suyu olması muhtemeldir. Bu nedenle, hafriyat işlemleri yapılacaksa, yer yer düşük debili su gelişi ile karşılaşılması olasıdır. Bölgede açılan sondaj kuyuları Girne kıyı şeridi akiferinde olup herhangi bir yer altı su seviyesine rastlanmamıştır. Proje alanında kuyu bulunmamaktadır.

SONDAJ KUYU NO ÖLÇÜM TARİHİ YERALTI SU SEVİYESİ

SK – 10 05-06.01.2015 Rastlanmadı

SK – 11 06-07.01.2015 Rastlanmadı

SK – 12 07-08.01.2015 Rastlanmadı

SK – 13 10.01.2015 Rastlanmadı

SK – 14 10.01.2015 Rastlanmadı

SK – 15 10.01.2015 Rastlanmadı

IV.2.4. Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik ve Ekolojik Özellikleri

KKTC sınırları içerisinde sürekli akan bir nehir bulunmamakta, kış aylarında ise akan derelerin debisi genel ihtiyacın altında kalmaktadır. Araştırmalara göre en fazla debiye sahip olan derelerin beslenme alanları Güney Kıbrıs’ta bulunan Trodos Dağlarıdır. Su, Kuzey Kıbrıs’ta denize ulaşır. Kuzey Kıbrıs’ta ise beslenen derelerin tamamı Girne Beşparmak Dağlarından beslenmektedir. Bunun yanında Girne sahil şeridi ve Girne Beşparmak aküferi jeolojik yönden karstik bir yapıya sahip olduğundan aküferlerde pek çok çatlağın olduğu ve bu nedenle yağıştan kaynaklanan suyun çok az bir bölüm akışa geçmektedir (Günyaktı ve diğerleri).

Proje alanının doğusunda Evlek Deresi bulunmaktadır. Dere proje yerinin topoğrafik haritasında da görülmektedir. Proje çalışmalarının yapıldığı sırada derede akış gözlenmemiştir. Akışın olduğu zamanlarda, dere deniz yönünde akmakta ve su denize ulaşmaktadır.

IV.2.5. Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı

Son 50 yıldır, Akdeniz ülkelerinde yağış miktarlarında azalma, buharlaşmada artış, insan nufusunda artış ve tarım için kullanılan su miktarlarında azalma görülmektedir. Bu sebeplerle su kaynaklarında sıkıntılar ortaya çıkmaktadır.

Araştırmalara göre adada yıllık ortalama yağış miktarı düşmektedir. Kıbrıs adasına düşen ortalama yıllık yağış miktarı 4523 milyon m³’tür. Fakat coğrafik, topoğrafik, iklim şartları ve bitki örtüsü nedeniyle yağıştan elde edilen suyun %80’, buharlaşma ve terleme yolu ile kaybolmaktadır. Yaklaşık 900 milyon m³ su kullanılabilir durumdadır (Ortadoğu Analiz, 2013).

Kuzey Kıbrıs’ın yüzey suları kışın akan derelerden oluşmaktadır. Toplam 38 dereye sahip olan Kuzey Kıbrıs’a ait 10 dere Güney Kıbrıs Rum Kesiminde bulunan ve

Kıbrıs’ta yüksek debili nehirlerin doğduğu Trodos dağlarında doğmaktadır (Ortadoğu Analiz, 2013).

Proje alanının 0,13km doğusundan Evlek Deresi (Jiorkou Potamos) geçmektedir.

Çalışma süresince derede bir akış gözlenmemiştir.

MTA 1996 yılında bir rapor hazırlamıştır. Bu rapora göre Kuzey Kıbrıs’ın yüzey suyu miktarı 70 milyon m³’tür. Fakat yapılan başka araştırmalara göre (Abdürrahim Korukcu ve diğerleri) bu rakam 27 milyon m³’tür.

2011 yılında temelleri atılan ve 2015 yılında tamamlanması planlanan KKTC Su Temin Projesi mevcuttur. Anamur – Dragon Çayı üzerinde inşa edilen Alaköprü Baraji’ndan sabit debi esasına göre yılda 75 milyon m³ su taşınması planlanmaktadır.

Söz konusu proje ile Kuzey Kıbrıs’ın 50 yıllık su ihtiyacının karşılanması planlanmaktadır. Bunun yanında 4824 hektarlık bir alanina sulanarak zirai gelir elde edileceği düşünülmektedir (DSİ, 2015).

IV.2.6. Deniz ve İç sulardaki (göl, akarsu) canlı türleri; bu türlerin tabii karakteri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler, bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları, bu ortamlar için belirlenen koruma kararları.

18/2012 Çevre Yasası’nın 48. Maddesi gereğince “Flora, Fauna türleri ve Yaban Kuşlarının Korunması Tüzüğü” hazırlanmıştır. Belirtilen tüzükle flora, fauna ve yaban kuşların türlerinin koruma seviyelerini belirlemiş ve listelenmiştir (Flora, Fauna ve Yaban Kuşlarının Korunması Tüzüğü, 2012).

KKTC’deki biyolojik çeşitliliğin korunması amacıyla Özel Çevre Koruma Bölgeleri (ÖÇKB) belirlenmiştir. Bu bölgeler; Avtepe ÖÇKB, Güney Karpaz ÇÖKB, Akdeniz

ÖÇKB, Alagadi ÖÇKB, Karpaz ÖÇKB, Tatlısu ÖÇKB (ÇKD Doğal Hayat Şubesi, 2015)

Proje alanına en yakın 8 km uzaklıkta ÖÇKB alanı Alagadi ÖÇKB’dir. Bu alan hem Yeşil deniz kablumbağaları (Chelonia mydas) hem Sini kablumbağalarının (Caretta caretta) ulusal ve uluslararası alanda önem taşımaktadır (Natura 2000, 2015).

IV.2.7. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprağın Fiziksel, kimyasal, biyolojik, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı).

IV.2.7.1. Toprağın Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

KKTC Tarım ve Orman Bakanlığı, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Bilimsel ve Teknik İşbirliği ile “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Detaylı Toprak Etüd ve Haritalama Projesi” hazırlanmıştır. Harita 4’te gösterildiği gibi arazi KL arazi tipinde yani %90 veya daha fazlası konglomeratik kalişle kaplı arazilerdir.

Harita 4 Temel Toprak Haritası (Ölçek:1/2500)

IV.2.7.2. Arazi Kullanım Kabiliyet Sınıflaması

KKTC Tarım ve Orman Bakanlığı, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Bilimsel ve Teknik İşbirliği ile “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Detaylı Toprak Etüd ve Haritalama Projesi” hazırlanmıştır. Harita 5’te gösterildiği gibi arazi KL arazi tipinde yani %90 veya daha fazlası konglomeratik kalişle kaplı arazilerdir.

Tarım arazisi sınıfına girmemektedir.

Harita 5 Arazi Kullanım Kabiliyeti Haritası (Ölçek: 1/25000)

IV.2.7.3. Erozyon

Arazinin toprak yapısı nedeniyle bölgede erozyon olayı olması beklenmemektedir.

IV.2.7.4. Arazi Kullanımı

Aşağıda, KKTC Gıda Tarım ve Enerji Bakanlığı 2012 istatistiki verileri verilmiştir.

Tablo 6, KKTC genelinde toplam arazi kullanım alanlarını göstermektedir. Tablo 7 ise Girne Bölgesi’nde arazi kullanım alanlarını göstermektedir.

Tablo 6 KKTC Arazi Dağılımı Tablosu

Arazi Çeşidi Miktar

Dönüm Dekar %

1.Tarımsal Arazi 1.398.123 1.870.689 56.71

2.Orman Arazisi 480.740 643.230 19.50

Proje, Girne II. Bölge Kapsamlı Emirnamesi uyarınca Ön İmar Sınırı içerisindeki Sahil Şeridi olarak adlandırılan bölge içerisinde yer almaktadır.

Tablo 7 Girne Arazi Kullanım Alanları

Arazi Çeşidi Arazi Kullanım Alanları

Dönüm %

Tarım Alanı - -

Orman Alanı 1492 26.9

Hali Mera - -

Kullanılmayan 4056 73.10

Toplam 5548 100

IV.2.8. Tarım Alanları

Kuzey Kıbrıs’ta sebze üretim alanı 747 hektardır. Sebze üretim alanlarının %16’sı Girne’de bulunmaktadır. Seraların coğrafi dağılımına bakıldığında ise Girne’de

%12’lik bir yüzdelik olduğu gözlenmektedir.

Kırsal Kalkınma Planı verilerine gore kentleşme ve turizm faaliyetlerinin beraberinde gelen yoğun yapılaşmayla, Girne’de tarımsal alanın kullanımına ayrılan alanda bir miktar azalma yaşanmıştır (KKTC Kırsal Kalkınma Planı, 2010).

IV.2.9. Koruma Alanları

 Özel Çevre Koruma Bölgeleri (ÖÇKB): Çevre Yasası kapsamında bulunan ÖÇKB’lerden proje alanına en yakın Alagadi Özel Çevre Koruma bölgesidir.

Proje alanına uzaklığı 8 km’dir.

 Sulak Alanların Korunması: Çevre Yasası kapsamında “Su ortamlarının ve Sulak Alanlarının Korunması Tüzüğü” oluşturulmuştur. Ancak tüzük halen taslak haldedir. Tüzükle KKTC’de korumaya alınan önemli sulak alanlar belirlenmiştir. Girne Bölgesi’nde korumaya alınan sulak alanlar;

Girne Dağyolu Göleti: 18 km uzaklıkta

Girne Arapköy Uzundere Göleti: 5 km uzaklıkta Girne Arapköy Ayandere Göleti: 3,8 km uzaklıkta.

Girne Beşparmak Alagadi Göleti: 9,7 km uzaklıkta.

 Yabani Hayatı Koruma Alanları: Nesli tükenmekte olan kuşların avlanmasını önlemek için adanın kuzey sahil şeridi “Sürekli Av Koruma bölgeleri” olarak korunmaktadır. Bu bölgelerde avlanmak yasaktır (KKTC Av Haritası, 2012).

 Arkeolojik ve Tarihi Değeri Olan Alanlar: Proje alanına yakın, 0,46 km uzaklıkta Hz. Ömer Türbesi (Anıt, P/H:XII.23.E1, 236, 236/1 parselleri) bulunmaktadır. Türbe, MS VII. y.y. Muaviye ordusu komutanı ve 6 asker arkadaşının Girne sahiline yaptıkları akın sırasında şehit olup gömüldükleri yerdir. Osmanlıların Kıbrıs’ı fethinden sonra şehitlerin cenazeleri çıkartılarak, bugünkü yerine gömülmüştür. Türbe ve mescit, turistler ve yerli halk tarafından ziyaret edilmektedir (D.İ.B, 2016; Girne.com, 2016).

Çatalköy (Ayios Epiktitos) bölgesinde Ayios Epiktitos Klisesi, Ayios Nikholaos Klisesi, Ayios Yeoryios Klisesi, Ayios Dimitrios Şapeli bulunmaktadır.

Anıtlar Yüksek Kurulu tarafından Çatalköy’ün kıyı şeridi Diana plaji yakınındaki (proje alanının 1,5 km batısında) mevkide bulunan kalıntıları koruma alanı olarak belirleyip sit alanı olarak derecelendirilmiştir.

Çatalköy’ün batısında tepeler üzerinde Eski Tunç dönemine ait Vunos mezarlık alanı bulunmaktadır. Bu eserlerin bir kısmı Rum müzesinde sergilenmektedir (Çatalköy Belediyesi, 2015).

Ayrıca, Yeni Girne Limanı 5,5 km uzaklıkta, Girne Kalesi 6,4 km uzaklıkta, Bellapais Manastırı 5 km, Girne Dağlarında ise Buffavento Kalesi ve St.

Hilarion Kalesi bulunmaktadır.

IV.2.10. Orman Alanları

Çatalkoy, Girne Orman Bölge Şefliği sınırları içerisinde yer almaktadır. 2013-2022 yıllarını kapsayan 10 yıllık Orman Amenajman Plan verilerine gore Girne Orman Bölge Şefliğinin genel sahası 22104.9 hektardır. Bu alanın 9290.8 hektar alanı orman alanı, 12814.1 hektarı da açık alandır. Orman alanı üzerinde toplam dikili ağaç serveti 167746 m³, yıllık artım ise 5895 m³ ‘tür.

Proje yeri, Girne Orman Amenajman planına gore 64 No.lu bölme içerisinde yer almaktadır. 64 No.lu bölmenin toplam alanı 453.7 hektardır. Bu alanın 76.1 hektarı orman alanı, 377.6 hektarı da açık alanlardır.

Harita 6 Proje Yerinin Orman Haritası (1/20000) IV.2.11. Flora ve Fauna

Proje yeri ve çevresindeki Ekosistemler (Biyotoplar) araştırılırken şu hususlara dikkat edilmiştir: Flora, proje yeri olan 48 dönüm 2 evlek 3200 ayakkare (65204,46 m²) alan içerisinde, Fauna ise proje yeri ile birlikte çevresi de dikkate alınarak incelenmiştir. Çevrede Ekosistemlerin sağlıklı bir şekilde incelenebilmesi için yapılan araştırmaların en az bir yıl devam etmesi gerekir. Ekibimiz proje yeri ve çevresini Eylül ayı içerisinde incelemeye almış olduğundan çevrede bu mevsimde mevcut olan Ekosistemler tespit edilmiştir. Ancak geçmiş mevsimlere ait floranın da kurumuş örneklerinden flora tesbiti yapılmıştır.

PROJE YERİ

IV.2.11.1. Flora

Flora tespitleri proje yeri alanı olan toplam 48 Dönüm 2 Evlek 3200 ayak (65204,46 m²) bir alanda Eylül 2016 tarihinden itibaren yapılmıştır. Proje alanında bitki türü olarak toplam 25 Familya da toplanan 65 tür tesbiti yapılmıştır.

Tespit edilen türler, ülkemizde çok yaygın olarak bulunan türlerdir.

Şekil 24 Proje yerinde İnşaat başlamıştır. Bu nedenle Flora büyük ölçüde tahrip olmuştur.

Şekil 25 Proje yerinde Myrtus communis

Şekil 26 Proje yerinde Pistacia lentiscus

Şekil 27 Proje yerinde Ceratonya siliqua

Şekil 28 Proje yerinde Tymus capitatus

Proje yerinde tespit edilen flora, Familya tür ve bilinen Türkçe isimlerine göre aşağıdaki listede verilmiştir.

ANACARDIACEAE Pistacia terebinthus Pistacia atlantica LEGUMINOSEAE

Ceratonia siliqua (Harup)

Medicago orbicularis ( Yabani yonca) Trifolium stellatum ( Yabani yonca)

Şekil 29 Proje yerinde Olea europeae

Şekil 30 Proje yerinde Makilik

Alanlar

Vicia sativa (Yabani vigo) Scorpiurus muricatus Calycotome villosa Pisum satıvum COMPOSITAE

Crisanthemum coronarium ( Papatya) Matricaria recutita

Inula crithmoides (Andız otu) Pallenis spinosa

GERANIACEAE Erodium malacoides LABIATAE

Thymus capitatus ( Tülümbe ) PRIMULACEAE

Cyclamen spp Tavşan kulağı Anagallis arvensis (Fare Kulağı) LILIACEAE

Papaver rhoeas ( Gelincik ) RESEDACEAE

UMBELLIFERAE

Eryngium cretegum (Kaz ayağı) Zosima absuthifolium

BORAGINACEAE Echium angustifolium CARYOPHYLLACEAE Silene vulgaris (Yumurta otu) AMARANTHACEAE

Amaranthus Spp.

RANUNCULACEAE

Anemone coronaria Kır lalesi) Ranunculus asiaticus (Şakayık) OXALIDACEAE

Oxalis per-caprae (Ekşilice) CYPERACEAE

Cyperus ratundus ( Saz) Carex Spp. (Saz)

GRAMINEAE

Phalaris agnatica ( Çayır türü) Lolium rigidum (Çimen Türü) Stipa lapansis (Çayır)

Awena wiestii (Yabani ulaf)

73 sınıflandırılmıştır. Gözlem yapılamayan türler bölgede yaşayan kişilerin ifadeleri ile bu konuda yapılan yayınlar dikkate alınarak tespit edilmeleri sağlanmıştır. Tespit edilen fauna türleri aşağıdadır.

MEMELİLER LEPORIDAE

Oryctolagus cuniculus (Tavşan) CANIDAE

Canis vulpes (Vulpes vulpes ) Tilki ERINACEIDAE

Erinaceus europaeus ( Kirpi) CRICETIDAE

Microtus arvalis (Tarla Faresi ) PTEROPIDAE

Rhinolopus hipposiderus (Yarasa) KUŞLAR

COLUMBAE

Columba livia livia (Kaya Güvercini) Columba palumbus palumbus ( Fassa) Streptopelia turtur turtur (Üveyik)

Streptopelia senegalensis senegalensis (Kumru )

PHASIANIDAE

Alectoris graeca (Keklik)

Francolinus francolinus francolinus (Turaç ) Coturnix coturnix coturnix (Bıldırcın)

FALCONIDAE

Accipiter nisus nisus ( Atmaca) Buteo rufinus rufinus ( Şahin) CORVIDAE

Corvus corax laurencei ( Kuzgun Karga) Corvus cornix pallescens ( Karga Kül renkli) Corvus frugilegus frugilegus ( Karga)

Corvus monedula keve ( Küçük Karga) Pica pica pica ( Saksağan

STRIGIDAE

Otus scops cyprius (Baykuş) Asio otus otus ( Kulaklı Baykuş) FRINGILLIDAE

Carduelis carduelis (Saka)

Carduelis cannabina ( Keten Kuşu) Serinus canarius serinus (Kanarya) Fringilla coelebs cypriotis (İspinoz) Passer domesticus biblicus (Serçe)

ALAUDIDAE

Melanocorypha calandra calandra (Tarla kuşu) Galerida cristata cypriaca (Tepeli Tarla kuşu) TURDIDAE

Luscinia megarhynchos megarhynchos (Bülbül) İKİYAŞAMLILAR

BUFONIDAE

Bufo viridis (Kara kurbağası)

SÜRÜNGENLER TESTUDİNİDAE

Testudo graeca ( Adi tosbağı) LACERTIDAE

Lacerta muralis ( Kertenkele) OPHIDIA (YILANLAR)

Coluber jugularis ( Siyah Yılan)

Vibera labetina labetina (Sağır – Kör – Yılan)

Ülkemizde ise Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğü tarafından 21/97 sayılı Çevre Yasasının 10(2) madde altında “Flora ve Faunanın Korunması Emirnamesi”

yayınlanmıştır. Emirnameye göre toplam 53 adet flora türü ile 220 adet Fauna türü koruma altına alınmıştır.

IV.2.12. Peyzaj Değeri Yüksek Yerler ve Rekreasyon Alanları

Proje alanının 0,48 km batısında XII.23.E1 , 24- 25 parseller üzerinde Eski Eser Alanı olan Hz. Ömer Türbesi bulunmaktadır. Çatalköy Belediyesi’nin Hz. Ömer Türbesi için halen devam etmekte olan bir projesi bulunmaktadır (Çatalköy Belediyesi, 2016).

Çatalköyün ana giriş bölümünde tarihi mağara ve şelale bulunmaktadır. Çatalköy belediyesi gerekli altyapı düzenlemelerine başlamıştır. Başlıca amaç; mağara ve şelaleye yeni bir görünüm kazandırıp bölge halkı ve Çatalköyü ziyarete gelen turistlere dinlenebilecekleri güzel bir ortam yaratılmasıdır.

Çatalköy’de 200 kişilik Çatalköy Kültür Sanat Merkezi bulunmaktadır. Her yıl tiyatro festivalleri düzenlenmektedir (Çatalköy Belediyesi, 2015).

Çatalköy bölgesi denize yakınlığı sebebiyle bölgede birçok plaj bulunmaktadır.

Proje alanının doğusunda Barış Plajı (2 km), Alagadi Plajı (8 km) bulunmaktadır.

Bunun yanında Alagadi Özel Çevre Koruma bölgesi ilan edilmiştir. Bölgede yürüyüş ve bisiklet parkurları vardır.

IV.2.13. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler; Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.

Proje alanı, Mart 2016 tarihinde, Bakanlar Kurulu kararı ile Adalı Turizm Yatırım Şti. Ltd’e kiralanmıştır.

IV.2.14. Proje yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi.

Proje yerinde turistik tesis yapılması planlanmaktadır. Mevcut durumda, proje alanı ve yakın çevresinde su, toprak ve hava kirliliği oluşturabilecek herhangi bir sanayi faaliyeti bulunmamaktadır. Proje alanı çevresinde, boş araziler, konutlar ve deniz bulunmaktadır. Proje alanının 6 km doğusunda Kuzey Kıbrıs’ın enerji ihtiyacının karşılandığı santrallerden biri olan KKTC Teknecik Elektrik Santrali bulunmaktadır.

Termik santralin 80,0 m’lik bacası bulunmaktadır. Santralde fuel oil kullanılmakta, bacada filter bulunmadığından santralden kaynaklı bölgede hava kirliliği oluştuğu bilinmektedir.

İnşaat aşamasında oluşabilecek çevresel etkilerin önlenmesi ve en aza indirilmesi amacıyla gerekli tedbirler alınacak olup, söz konusu tedbirler V. Bölüm’de açıklanmıştır. Tesis yüksek kalitede hizmet verebilmek ve çevreyi korumak için gerekli bütün tedbirler alınacaktır.

IV.3. Sosyo – Ekonomik Çevrenin Özellikleri:

IV.3.I. Ekonomik Özellikler

Kuzey Kıbrıs’ta yasal para birimi olarak “Türk Lirası” kullanılmaktadır. 2003 yılında adanın kuzeyi ve güneyi arasında bulunan kapıların açılmasıyla adadaki yatırımlar artmaya başlamıştır. KKTC ekonomisi 2003- 2009 yılları arasında %6,47 büyüme oranına sahiptir (YAGA,2015).

Tablo 8’de 2008 – 2013 yılları arası gari safi milli hasıladaki gelismeler verilmiştir (DPÖ,2015)

Tablo 8 Gayri safi milli hasıladaki gelişmeler (2008-20013)

KKTC Başbakanlığı tarafından 2013- 2015 Sürdürülebilir Ekonomiye Geçiş Programı hazırlanmıştır. Bu konuda çalışmalar halen sürmektedir. Program hedeflerine göre; program döneminde büyümenin 2013 yılında %3,6, 2014 yılında

%4,2, 2015 yılında %4,6 olmak üzere ortalama %4,2 düzeyine ulaşmasıdır. Buna

Sektörler 2008 2009 2010 2011 2012 2013

1. Tarım 259.154.100,9 300.616.430,7 330.292.725,0 366.385.942,1 386.521.999,6 404.964.639,3 1.1. Bitkisel 137.725.583,2 154.210.929,2 169.949.105,9 182.239.796,9 186.988.276,2 172.818.338,7 1.2. Hayvancılık 105.088.421,9 127.678.531,2 137.399.163,3 158.379.428,8 169.582.597,1 200.276.539,1

1.3. Ormancılık 890.117,9 724.255,4 897.839,6 955.694,4 1.051.486,5 1.155.198,2

1.4. Balıkçılık 15.449.977,9 18.002.714,9 22.046.616,2 24.811.022,0 28.899.639,8 30.714.563,3 2. Sanayi 542.766.477,2 516.727.436,0 552.836.167,3 558.480.243,8 587.060.602,7 636.625.615,7 2.1. Taşocakçılığı 42.297.366,5 35.529.787,9 35.628.354,3 46.499.012,4 42.610.280,7 47.730.970,7 2.2. İmalat Sanayii 202.736.045,2 171.815.806,2 130.888.723,8 165.797.310,5 192.323.577,4 221.393.058,9 2.3. Elektrik-Su 297.733.065,5 309.381.841,9 386.319.089,2 346.183.920,9 352.126.744,7 367.501.586,1 3. İnşaat 362.216.034,6 346.383.111,8 312.118.707,4 408.495.970,9 335.779.569,4 370.660.075,0 4. Ticaret-Turizm 721.709.047,4 766.293.097,7 900.033.652,9 1.216.786.131,2 1.385.288.666,6 1.527.899.266,0 4.1. Toptan ve Perakende Ticaret 491.869.791,6 484.110.428,6 598.030.024,3 722.249.915,7 794.223.532,7 852.677.265,6 4.2. Otelcilik ve Lokantacılık 229.839.255,8 282.182.669,0 302.003.628,5 494.536.215,5 591.065.133,9 675.222.000,4 5. Ulaştırma-Haberleşme 614.527.377,1 597.262.858,8 525.213.182,4 553.109.188,9 642.862.532,9 711.369.494,2 6. Mali Müesseseler 357.835.272,5 388.421.732,4 404.370.969,7 472.603.396,4 506.016.653,5 579.666.453,3 7. Konut Sahipliği 175.938.464,6 202.491.463,9 220.581.154,0 274.371.576,8 305.768.610,1 358.244.276,0 8. Serbest Meslek ve Hizmetler 525.208.660,7 609.293.196,4 652.317.269,0 727.498.986,3 801.773.079,2 891.643.479,0 9. Kamu Hizmetleri 1.103.967.143,1 1.201.228.086,4 1.180.064.551,9 1.294.282.251,1 1.294.895.632,5 1.349.944.886,1 10. İthalat Vergileri 416.585.101,4 447.601.464,0 536.308.506,4 636.982.661,1 709.117.362,8 775.880.451,7 11. GSYİH 5.079.907.679,4 5.376.318.878,0 5.614.136.886,0 6.508.996.348,7 6.955.084.709,3 7.606.898.636,2 12. Net Dış Alem Faktör Gelirleri 48.426.455,0 38.961.820,8 35.398.050,0 50.178.180,0 -39.253.080,0 -27.495.360,0 GSMH 5.128.334.134,4 5.415.280.698,8 5.649.534.936,0 6.559.174.528,7 6.915.831.629,3 7.579.403.276,2

FBGSMH ($) 16.158 13.930 14.703 15.404 15.038 15.302

göre ise kişi başına düşen GSYİH’nın program dönemi sonunda 17,033 dolar olarak gerçekleşmesi beklenmektedir (KKTC Başbakanlık, 2015).

IV.3.2. Nüfus

KKTC nüfus sayımı sonuçları Şekil 31’de verilmiştir. 2011 yılı nüfus sayımı sonuçlarına gore Girne ilçesinin toplam nüfusu 69163 (36718 Erkek, 32455 Kadın)’dir (DPÖ, 2011).

Şekil 31 KKTC Nufus Sayımı Sonuçları (DPÖ, 2011)

2011 nufüs sayımına göre Girne ilçesinde sürekli ikamet eden nüfus 69163 (36718 erkek, 32445 kadın)’dır. Çatalköy’de ise toplam 1788 konut (Çatalköy Belediyesine bağlı) 5007 kişi yaşamaktadır.

IV.3.3. Gelir

KKTC hanehalkı kişi başına düşen ortalama yıllık kullanılabilir gelir 45702 TL iken, ortalama yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri 22671 TL’dir. İlçelere bakıldığında en yüksek yıllık eşdeğer hanehalkı kullanılabilir geliri Lefkoşa’dır (25688 TL). Girne ilçesi ise 22502 TL ile 2. büyük ortalamaya sahiptir (DPÖ, 2010).

1977 1996 2006 2011

Proje alanı Çatalköyde bulunmaktadır. Girneye yakınlığı ve turizm merkezi olması nedeniyle Çatalköy bölgesindeki kişi başına düşen gelirin diğer bölgelere göre daha yüksek olduğu düşünülmektedir. Tesisin faaliyete geçmesiyle bölgeyi ziyaret eden turist sayısı artacak, dolaysıyle bölge halkının geliri de artmış olacaktır.

IV.3.4. İşsizlik

Son yıllarda işsizlik önemli bir sorun haline gelmiştir. Devlet Planlama Örgütü Ekim 2015 Hanehalkı İşgücü Anketi Sonuçları’na göre KKTC genelinde toplam istihdam 112811 kişi, işsiz sayısı 9043 kişi, işsizlik oranı ise %7,3’tür. Anket sonuçlarına göre

Belgede ADALI TURİZM YATIRIM ŞTİ. LTD. E AİT TURİSTİK TESİS PROJESİ ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ (ÇED) RAPORU (sayfa 53-0)