fX ‘ilXtün / fX ‘ilXtün / fX ‘ilün
1 Başlayalum evvel Allah adını Uralum andan sözüñ bünyXdını1
2 Evvel Allah diyelüm biz derd-ile Allah adın ögredelüm her dile 2
3 Evvel Allah diyelüm bir ba\ durur bayy ü BX\í VXhid ü RezzX\ durur 4 Allah adın dilde tesbí^ idelüm
Allah adı-ile şür`‘ idelüm 4
5 Dest-gíri ba\ ola bir kişinüñ Ebter olmaya coñı her işinüñ5
6 Cümle ‘Xlem yod iken ol vXr-idi Evvel ü ‘X^ir kaní CebbXr-idi 7 Ol var-idi yoddı ‘Xlemden euer 7
Kimse andan virimezdi hiç ^aber *
Bakara suresi, 2/255; TK hariç bütün nüshalarda aynı ayetler var. TK’de ise salavatlar var.
1
adını: adını adını HS; Birinci beyitten önce AE2 nüshasında Vesiletü’n- necat’ın ilk beyti olan aşağıdaki beyit bulunmaktadır:
Allah adın zikr idelüm evvelX VXcib oldur cümle işde her \ula
2
diyelüm: idelüm AE2
4
dilde: dile TK
5
Dest-gíri: tente-gíri ĐS1
7
8 Diledi kim kend’ömin \ıla ‘ayXn Hem biline ‘Xleme ol Müste‘Xn 8
9 Biline ba\\uñ kemXl-i \udreti TX ‘ayXn ola Mu_ammed ^ajreti 9
10 ndem içün virdi bir n`r-ı cafX
Seyyid-i kevneyn Mu_ammed MucšafX10
11 Ol durur iki cihXnuñ serveri
On sekiz biñ ‘Xlemüñ peygamberi11
12 Anuñ içün yaratıldı bu cihXn Cümle varlı\ XşikXre vü nihXn12
13 Anuñ içün oldı bu şems ü \amer Anuñ içün oldı ‘Xlem ser-te-ser 14 Anuñ içün oldı ‘Xlem n`r-ile
bürmetine šoldı cennet _`r-ile 14
15 nline evlXdına olsun du‘X Anlara olsun du‘X-y-ile uenX 16 Ra_meten lil ‘Xlemíndür ol _abíb
eamu dürlü derdlere oldı šabíb 16
8
Hem biline: bilene hem AE1, AE2, ĐS1, ĐS2, TK
9
Bu beyitten sonra AE1, HS, ĐS1, ĐS2 nüshalarında Vesiletü’n- necat’tan aşağıdaki beyit bulunmaktadır:
ba\ Te‘XlX çün yaratdı ‘Xlemi eıldı ‘Xlemi müzeyyen ndemi
10
içün: içre AE1, AE2, HS, ĐS2, TK
11
Bu ifade metinde “Ol sekiz biñ” şeklinde geçmekle beraber doğrusunun “On sekiz biñ” olması sebebiyle müstensih hatası kabul edilip düzeltilmiştir.
12
bu ci_Xn: bu dü- ci_Xn HS // vü: o HS, ol ĐS2
14
oldı: šoldı AE2, // _ürmetine: añun içün AE2
16
17 Lušf u ‘izzüñ _a\\ıçün yX RabbenX Anlaruñla eyle bizi XşinX 17
18 bürmetine anlaruñ lušf işlegil Dostlaruñla bizi yoldaş eylegil 19 Geldük imdi söze ma‘ní diyelüm
MucšafX mevlidini söyleyelüm 20 Eydelüm ol serverüñ mevlidini
ŞXd ü _urrem idelüm ehl-i díni 20
21 Đşid imdi ba\ Te‘XlX \udretin Nice yaratdı Mu_ammed _ajretin 21
22 ‘nleme nice getürdi A_medi Cümle ‘Xlem fa^ri ol Mu_ammedi 23 Da^ı nice oldudını ‘Xlemüñ
Hem nice ^al\ itdügini ‘Xdemüñ 24 Aclı ile diyelüm añı saña
Can \uladın dutasın benden yaña 24
25 ba\ (Te‘XlX tX) getüre dilüme de söyleyem 25 Vacfinuñ biñde birin şer_ eyleyem 25 a
26 Ol ^udXvend-i ‘alím ü dest-gír Ol münezzeh mXt-ı pXk-i bí-nažír
17
_a\\ıçün: _ürmeti-y-çün AE1, ĐS1, ĐS2, _ürmeti AE2, TK
20
ehl-i dini: ehl-i dili HS
21
yaratdı Mu_ammed: yaratdı ol Mu_ammed AE1
24
Aclı: accı ĐS2; diyelüm: bildürem AE2 // dutasın: dutsen HS
25
dilüme de: dilümde ĐS1, TK
25 a
27 Kendüsi bir gizlü mXt-idi ezel Yo\dı ‘Xlem vXr-idi ol lemyezel 27
28 Diledi ol mXtı ide XşikXr
Biline bu ‘Xleme perverdigXr 28
29 Çün murXd eyledi ba\ ol arada MucšafXnuñ r`_ın anda yarada 29
30 Yaradup ba\ MucšafX ervX_ını Ya\dı \udret \andili mıcbX_ını 31 Yanısar iki cihXnda ol çıra\
Anuñ içün yaradıldı nüh šıbXk 31
32 ba\ Te‘XlX ol _abíbüñ žXtını Yaradup virdi Mu_ammed adını 33 Sevdi añı o ^üdXvend-i celíl
bajretine añı idindi valíl 33
34 ba\ añı ma_b`b idindi mXtına Ra_met içün caldı dünyX yüzine 35 Anuñ içündür cihXnuñ olması
Cümle bu eşyX vüc`da gelmesi
27
– ĐS1; gizlü mXt-idi: mXt-ı pXk-idi AE2 // yo\dı: yoddı ĐS1; ‘Xlem vXr idi: ‘Xlem ol vXr-idi ĐS2
27 ile 28. beyitler arasında ĐS1 nüshasında 1 beyit yer almaktadır, beyit anlam bakımın-dan konuyla ilgili olmadığı için dipnotta verilmesi uygun görülmüştür:
‘ndeme \ıldı feriştehler cüc`d Hem aña çok \ıldı ol lütfu’s-cuc`d
28
mXtı: mXtın AE2
29
Çün murXd eyledi: Bir tecellí itdi HS; çün: bir ĐS2
31
nüh: ne TK
33
36 Her nebXtXt kim gelür kimi yiter Cümle bunlar gine to^mından biter 36
37 Bu meuel bir hoş meueldür diñlegil Cümlesinüñ aclı oldur añlagıl 38 Pes delíl oldı Mu_ammed ‘Xleme
Anuñ içün oldı ‘immet ‘Xdeme 39 Ol _abíbüñ _ürmeti-y-çün yX Kerím
Mer_amet \ıl yarlıdadıl yX Ra_ím 39
40 Yarlıda sen ‘Xlemi yX mül-celXl Ol münezzeh mXtuña irmez zevXl 40
41 YX ĐlXhí ra_metüñ íuXr \ıl n^irette cenneti dídXr \ıl 41
42 Ger bu ‘Xlem ^alkı dirse cub_ u şam Med_ olınsa _aşre dek olmaz temXm 42
43 Ger diler-iseñ bula cXnuñ cafX Vir calavXt ber-Res`l-i MucšafX 43
36
nebXtXt: nebXdXt AE1; yiter: biter HS, ĐS2 // gine: yine AE2; to^mından: to^madan ĐS1
39
_abíbüñ: _abíbinüñ ĐS1
40
Yarlıda sen: Yarlıdasıñ HS
41
cenneti dídXr: cennet ü dídXrí HS, ĐS2
42
– AE1, ĐS2; ^alkı dirse: dirse ^alkı HS
43
ِXYِZ[\]ا ِ_َـbْZ[\]ا ِdّf]ا ِXْgِh
َfَy َْ ٌلqُvَر [sِإ ٌ[bَ~ُm jَmَو
_َmَو ْXُِhjَ}َْأ َfَ ْXَُْfَ}rا َ ُِ ْوَأ َتj[m نَِlَأ ُ ُv|\]ا ِdِfَْ _ِm ْ¡
[sِإ َتqُbَ{ ْنَأ ٍ¢ْ َuِ] َنjَآ jَmَو َ_ِ\ِآj[]ا ُdّf]ا يِ£ْ¤َYَvَو jً¦ْYَ َdّf]ا [\ُ§َ _َfَl ِdْYَِ}َ ََfَ ْ¨ِfَ}uَ
ً©[ªَ|m jًhjَِآ «ا ِنْذِِh
jَْuِm ِdِ{ُْr ِةَ\ِyا َباَqَ¯ ْدِ\ُ _َmَو jَْuِm ِdِ{ُْr jَYْr|]ا َباَqَ¯ ْدِ\ُ _َmَو
ِ Yَِv kِl ْXَُhjَ°َأ jَbِ] ْاqُuَهَو jَbَl ٌ\Yِ±َآ َنq|Yhِر ُdََm َ َ{jَ ²kِ[r _m _َzَآَو َ_ِ\ِآj[]ا يِ£ْ¤َuَvَو
َو ْاqُ َُ³ jَmَو ِdّf]ا
ْ\ِ ْ´ا jَu[hر ْاqُ]jَ نَأ [sِإ ْXَُ]ْqَ َنjَآ jَmَو َ_ِ\ِhj[µ]ا |¨ِ~ُ ُdّf]اَو ْاqُrjََْvا jَm
َباَqَ¯ ُdّf]ا ُXُهjَ{¶َl َ_ِ\ِljَْ]ا ِمْqَ}ْ]ا َfَ jَrْ\ُµrاو jَuَmاََْأ ْ¡َ¯َو jَrِ\ْmَأ kِl jَuَlاَ\ْvِإَو jَuَhqُrُذ jَuَ]
jَYْr|]ا
_Yِuِgْ~ُbْ]ا |¨ِ~ُ ُdّf]اَو ِةَ\ِyا ِباَqَ¯ َ_ْgُZَو
*
َ
44 Ol Res`l-i A_mede ‘uşşX\ olan CXn göñülden _oş aña müştX\ olan 44
45 oal bugün deryX-yı ‘ış\a özüñi Šutuban dergXh-ı ba\\’a yüzüñi 45
46 Gel bugün meydXne ehl-i derd-isen Söyle fevt itme bu sözi merd-isen 46
47 ‘nşı\ olan bu söze pervXnedür ‘nşı\ ol da şem‘ine pes yanadur 47
48 Nice fXjıl serveri med_ eylemiş Her kişi güç yetdügince söylemiş48
49 Bizde šX\at yo\ ki ol cXn bülbülin Med_ idem terk ide her bülbül gülin49
50 NXle vü Xh eyleyem bülbülleyin eo_ulaya _al\-ı ‘Xlem gülleyin *
Âl-i Đmrân, 3/144-148; AE1 ve ĐS2’de ayet yok, AE2’de salavatlar mevcut, ĐS1’de ise Nur Suresi 24-28. ayetler var. Bu âyetler AE1, ĐS1 ve ĐS2 nüshalarında 111. beyitten sonra verilmiş. TK’da Ahzab Suresi 53-55. ayetler var.
44
CXn: cXn-ı TK
45
deryX-yı ‘aş\a: ber-pX-yı ‘aş\a HS, feryX-yı ‘aş\a ĐS1
46
fevt itme bu sözi: bu sözi fevt itme AE2
47
ol da: ola ĐS1; şem‘ine: şem‘a HS, bu söze AE2 ; yanadur: yanašur HS, ĐS1, ĐS2
48
fXjıl: fXjıl-ı HS
49
51 Ger bize dest`r vire perverdigXr Söyleyem bu sözi kala yXdigXr 52 ba\ _abíbi A_med-i Ma_m`d içün
eur’Xn inzXl itdügi ma_b`b içün52
53 Bir kitXb idem bu sözi añlana Mevlid ola dX’ima ol diñlene 54 Ol Res`lüñ ben de meddX_ı olam
Ol günXhum derdine derman bulam54
55 MucšafXnuñ mevlidin diñleyesiz Dilerüz himmet ‘ašX eyleyesiz55
56 Kim ki bu ben miskine du‘X ide Anlara ra_met \ıla yarın vüdX 57 Dilerem ba\ rXjı olsun anlara
Bizüm içün bir du‘X idenlere 58 Her ki bu meclisde bile bulına
Cennetü dímXr vire ol \ulına58
59 Da^ı her kime irişe bu kitXb ealmaya ‘ayb u ^ašXsı çün ‘itXb59
60 Başladum ol serverüñ mevlidine Diñledem tX derd-ile ehl-i díne60
52
ba\ _abíb-i: ba\ Te‘Xla _abíb-i HS
54
ben de: ben da^ı ĐS2
55
– AE1, mevlidin: mevdin HS
58
Her ki: Her kim AE1 // \ulına: \ona ĐS2
59
ealmaya: \ılmaya AE1, HS, ĐS2
60
61 Diledüm pes bir yeñi mevlid düzem Söyledükçe her söze dürler dizem61
62 oıdınup MevlXya sözüm söyledüm Bülbülí-vXr nXle vü Xh eyledüm 63 Mevc urup deryX gibi c`ş eyledüm
‘Iş\ şarXbını içüp n`ş eyledüm 63
64 Ger hidXyet olur-ise özüme Eydevüz ilhXm olursa sözüme 65 Med_ idem ol serverüñ evcXfını
TX bulam ol gevherüñ carrXfını65
66 Biz da^ı med_ idevüz ol serveri Đşidüp ^ayrXn ola ins ü berí 66
67 Cem‘ olalar bir yire tX ehl-i dín Diñleyeler MucšafXnuñ mevlidin67
68 Derilüp ‘Xşı\lar añı diñleye Gözlerinden yaş döküben iñleye68
69 Ger bu ‘Xlem ^al\ı dirse cub_ u şXm Med_ olınsa _aşre dek olmaz temXm69
70 Ger diler-iseñ bula cXnuñ cafX Vir calavXt ber-Res`l-i MucšafX70
61
dizem: düzem ĐS1
63
içüp: içüben AE2
65
– ĐS2; carrXfını: Allahını AE1, AE2, ĐS1, TK
66
– ĐS2; ins ü beri: ins-i beri ĐS1
67
– ĐS2; MucšafXnuñ: MucšafXnıñ AE1
68 – ĐS2 69 – ĐS2 70 – ĐS2; cXnuñ: cXnıñ AE1
ِXYِZ[\]ا ِ_َـbْZ[\]ا ِdّf]ا ِXْgِh
ِ¤َ يِx[]ا [kmُا [kِ[u]ا َلqُv[\]ا َنqُِ[َ َ_ِx[]ا
ِ Yِ¤ْrِ·اَو ِةاَرْq[]ا kِl ْXُهَuِ jًhqَُْm ُdَrوُ
َ¸ِ¹¶ََºْ]ا ُXِْYَfَ ُم\َ~َُو ِتjَY[]ا ُXَُ] | ِ~َُو ِ\َuُbْ]ا ِ_َ ْXُهjَْuََو ِفوُ\َْbْ]jِh Xُهُ\ُmْzَ
َl ْXِْYَfَ ْ¡َrjَآ kِ[]ا َلَ©ْ´َاَو ْXُهَ\ْ°ِإ ْXُْuَ َُ§ََو
ُwوُ\َµَrَو ُwوُر[£ََو ِdِh ْاqُuَm¼ َ_ِx[]j
َنqُ~ِfْ ُbْ]ا ُXُه َ½ِ¦ـَ]ْوُأ ُdََm َلِ£rُأ َيِx[]ا َرq|u]ا ْاqَُ[{اَو
#
ُلqُvَر krِإ ُسj[u]ا jَ|َأ jَ ْ ُ
ِإ َdـَ]ِإ s ِضْرَاَو ِتاَوjَb[g]ا ُ½ْfُm ُdَ] يِx[]ا jًYِbَª ْXُْYَ]ِإ ِdّf]ا
ُ¡Yِbَُو kـِYْ~ُ َqُه [s
َنوََُْ{ ْXُ[fََ] ُwqُِ[{اَو ِdِ{jَbِfَآَو ِdّf]jِh ُ_ِmُْ يِx[]ا kmُا kِ[u]ا ِdِ]qُvَرَو ِdّf]jِh ْاqُuِm¶َl
*71 MucšafX mevlidini yXd idelüm71 Đşidenler cXnını şXd idelüm71-110
72 Vire cafX işidenler cXnına Ola \uvvet dínine ímXnına 73 Diñle evvel bir _i\Xyet eydelüm
Mevlidin sözüne andan gidelüm73
74 TX bilesiz mevlidi kim ne-imiş burmeti bu mevlidin nice-imiş74
75 Var-idi BaddXd içinde bir kişi Gece gündüz ^ayr-idi anuñ işi 76 Her rebí’ü’l-evvel ayı MucšafX76
Dürlü ikrXm eyler-idi pür-cafX 76 b
77 Ol _abíbiñ yolına \omışdı baş Yedürürdi et ü etmek dürlü aş 77 b
*
Ârâf Suresi 7/157-158; AE1 ve TK’da önce salavatlar ardından bu ayetler, AE2’de sadece salvatlar var.
71 mevlidini: mevlidXnı ĐS1 71-110 -HS; 71-99: -ĐS2 73 Mevlidin: mevlidiñ ĐS1 74 Mevlidin: mevlidiñ ĐS1 76
Dürlü: mevlidini ĐS1; pür-cafX: ol pür-cafX
76 b
Mevlüdin eyler-idi ol pür-cafX AE2, TK
77 b
78 Bir yah`dí koñşusı vardı anuñ Key ‘ad`sı-idi Đslam ehlinüñ 79 ‘Avratı didi bir gün aña iy nigXr
Ne ‘aceb işdür ki eyler işbu cXr79
80 Her rebí’ü’l-evvel ayı bu kişi vayr idüben yedürür dürlü aşı80
81 Ol yah`dí didi bilgil iy nigXr Bir _abíbi vardur anuñ gül-‘imXr 82 Bu ayıñ on ikisinde iy nigXr
Šoddudı-y-çün ol Res`li ba^tiyXr 83 Anasından šoddı bedr-i temXm
Cümle ‘Xlem XfitXb oldı hemXn 84 Anuñ içün anda bayrXm ider ol Her kişiye dürlü ikrXm ider ol84
85 Çün işitdi ^Xtun anuñ sözüni ‘A\lı gidüp yavı \ıldı kendüni85
86 Đrdi ol dem aña ‘ış\-ı MucšafX Šoldı \albi zev\-i şev\-ile cafX 86
87 Ol gece şev\-ile yatdı ol nigXr
Gördi düşinde Mu_ammed şems-vXr87
79
bir gün aña: aña kim AE2; aña: - AE1 // cXr: _Xn ĐS1
80
bu: ol AE1
84
ikrXm: in‘Xm ĐS1
85
^Xtun: ^Xtunı ĐS1 // kendüni: kendözini TK
86
ol dem aña: aña ol va\it AE1, HS, ĐS1, ĐS2, TK
87
88 vXjır olmış cümle ac_Xb-ile ol Cümle ile da^ı a_bXb-ile ol
89 Didi ^atun kim durur bu mXh-ı tXb Yo\ durur hiç buncılayın XfitXb 90 Didiler mu^tXr Mu_ammed budur ol
Hem da^ı Ma_m`d u A_med budur ol 91 Ol caníbe şev\-ile virdi selXm
vul\-ile aldı selXmın ol hemXn 91
92 YX Res`lallah dey` söyledi ol Lušf-ile
Lebbeyk
didi aña Res`l 93 Adlayuban ol nigXr Xh eylediBen senüñ kemter \aravaşuñam didi 94 Baña
Lebbeyk
dimeye nedür sebebĐy letXfet ma‘deni kXn-ı edeb94
95 Didi aña ol şefí‘ü’l-mümnibín Ol _abíb ü ra_meten li’l-‘Xlemín 96 Şev\-ile ögüp ululaduñ beni
Bil \ab`l itdi seni ol kaní96
97 Saña ímXn ^il‘atin virdi E_ad Sen cinXnda \alısarsın tX ebed97
98 Aña ímXn tel\ín itdi ol Res`l oıd\-ile ímXna geldi anda ol
91
caníbe: _abíbe AE2, TK
94
kXní: vü kXní ĐS1
96
ögüp: ögdin AE2; ululaduñ: ululadun AE1 // ol kaní: çün ol kaní AE2
97
99 Uy^usundan uyanup didi nigXr Nemrim olsun MucšafXya nem ki var 100 Hem yah`dí gördi ^atun gördügin Bildi ^atunı Res`le irdügin
101 Didi gördüm bu gece sen gördügin bX\-i pXyine yüzini sürdügin 102 ‘nşı\ oldum ben de aña cXn-ile Šoldı göñlüm n`r-ile ímXn-ile 103 Ol Res`le biz uyalum cıd\-ile Yolına cXnı \oyalum ‘ış\-ile 104 Hem da^ı ba\\a išX‘at idelüm Mevlid o\utmadı ‘Xdet idelüm 104
105 Šurdı anlar ‘ahdi üzre bir \arXr Eylediler dín-i ĐslXm’ı i^tiyXr 105
106 Yılda bir kez mevlidin eylediler Ni‘met-ile ^al\ı ^oş šoyladılar 107 Mevlíde etdikleri-y-çün _urmeti Anlara virildi ímXn ^ıl‘ati
108 Ger dilersen sen de ‘izzet bulasın Mevlide cXn-ile _urmet \ılasın 108
109 Ger bu ‘Xlem ^al\ı dirse cub_ u şXm Med_ olınsa _aşre dek olmaz temXm109
104
o\utmadı: o\unmadı ĐS1
105
Šurdı: Š`r ĐS2; ‘ahdi: ‘ahd AE1
108
Ger: gel AE1
109
110 Ger diler-iseñ bula cXnuñ cafX Vir calavXt ber-Res`l-i MucšafX110
ِXYِZ[\]ا ِ_َـbْZ[\]ا ِdّf]ا ِXْgِh
َ _ِm اْqَfَy َ_ِx[]ا kِl ِd[f]ا َt[uُv ُdَ] ُd[f]ا َضَ\َl jَbYِl ٍجَ\َZ ْ_ِm kِ[u]ا َfَ َنjَآ j[m
ُ\ْmَأ َنjَآَو ُ ْ
ِd[f]jِh َ َآَو َd[f]ا j[]ِإ اًَZَأ َنْqَْºَ jَ]َو ُdَrْqَْºََو ِd[f]ا ِتjَ]jَvِر َنqُÁfَُ َ_ِx[]ا اًروُْ}[m اًرََ ِd[f]ا
َ{jَyَو ِd[f]ا َلqُv[ر _َِ]َو ْXُِ]jَªر _m ٍَZَأ jَhَأ ٌ[bَ~ُm َنjَآ j[m jًYِgَZ
ُِh ُd[f]ا َنjَآَو َ_YYِ[u]ا َX
يِx[]ا َqُه jًfYِ°َأَو ًةَ\ُْh ُwqُ~َvَو اً\Yِ±َآ اً\ْآِذ َd[f]ا اوُ\ُآْذا اqُuَm¼ َ_ِx[]ا jَ|َأ jَ jًbYِfَ ٍءْkَ
َو ِرq|u]ا َ]ِإ ِتjَbُf|]ا َ_m Xَُªِ\ْºُYِ] ُdَُِ¹jَfَmَو ْXُْYَfَ kfَµُ
jًbYِZَر َ_Yِuِmُْbْ]jِh َنjَآ
*