İnceğiz Köyü (Halil Bey) Cami: Çizim Numarası: 2 Çizim Numarası: 2

Fotoğraf Numarası: 10-21 İnceleme Tarihi: 12 im Ek2019

Bulunduğu Yer: Devrekâni İlçesinin 18 km kuzeydoğusunda İnceğiz köyünde yer

almaktadır.

Yapım Tarihi: M.1454

Yapının Durumu: Yapı asli işlevine uygun olarak kullanılmaktadır.

Genel Tanım: Eğimli bir arazi üzerine inşa edilmiş olan yapı; mihrap yönünde

dikdörtgen planlı, tek mekânlı, ahşap tavanlıdır. Cami, harim ve kuzeyine sonradan eklenmiş mahfil ve oda bölümünden oluşmaktadır. Yapının ahşap çatısı iki yönden sac levha ile kaplanmıştır. Cepheleri sıvalı olan caminin inşa malzemesi anlaşılamamaktadır. Caminin cephelerinde temel seviyesinde taş görünümlü parke ile kaplama görülmektedir. Yapının minaresi bulunmamaktadır (Çizim 3).

20

Cepheler: Yapının batı cephesinin kuzey bölümünün üst kısmında bir adet küçük

boyutlu dikdörtgen formlu, güney tarafında iki adet dikdörtgen formlu düz lentolu pencere açıklığı yer almaktadır (Resim: 10). Güney cephede iki adet dikdörtgen formlu mazgalvari pencereler yer alırken cephede pencerelerin üst kısmından başlayan ahşap malzeme görülmektedir (Resim: 11). Doğu cephenin güney bölümünde alt kısımda iki adet dikdörtgen formlu düz lentolu pencere açıklığı görülürken, cephenin kuzey kısmında, alt sırada bir üst sırada bir olmak üzere iki

adet kare formlu pencere açıklığı görülmektedir (Resim: 12).

21

Resim 11: İnceğiz Köyü Cami Güney Cephesi

22

Kuzey cephe ortasında yapıya giriş kapısı bulunmaktadır. Kapının doğu ve

batısında üst kısımda iki adet düz lentolu kare formlu pencere yer almaktadır. İki basamaklı merdiven ile ulaşılan demir kapıdan yapıya sonradan eklenilmiş olan mahfil ve oda bölümüne ulaşılmaktadır (Resim: 13).

Resim 13: İnceğiz Köyü Cami Kuzey Cephesi

Girişin karşısında yer alan basık kemerli kapı açıklığının üzerinde yapıya ait inşa kitabesi yer almaktadır. Dikdörtgen planlı bölümün doğusunda derslik olarak

kullanılan oda batısında ise ilk mahfile çıkışın sağlandığı ahşap merdiven yer

almaktadır. Dikdörtgen planlı mahfilin orta bölümü kitabeyi kapatmamak amacıyla korkuluklar ile balkon şeklinde düzenlemiştir (Resim: 14-15).

23

Resim 15: İnceğiz Köyü Cami Harime Giriş Kapısı

24

Mimari Tanım: Güney cephe ortasında yer alan dikdörtgen formlu yuvarlak kemerli

kapı açıklığından harime girilmektedir. Kuzey-güney doğrultusunda uzanan dikdörtgen planlı harim, ahşap kirişlemesi alttan kaplama tavan ile örtülüdür. Sade bir süslemeye sahip ahşap tavanda tavan döşeme tahtaları kuzey güney doğrultusunda atılmıştır. Tavanda içe doğru kademelenme yapan bölümün merkezine tavan göbeği yerleştirilmiştir (Resim: 16).

Sıvalı olan duvarlar belirli bir seviyeye kadar ahşap lambiri ile kaplanmıştır. Harim doğu, batı, güney ve kuzeyde ikişer adet olmak üzere altı adet pencere açıklığı ile aydınlanmaktadır. Harim güney duvarı ortasında yer alan mihrap boş niş şeklinde olup mihrabın güneydoğu köşesinde konik formlu, merdiven ile ulaşılan vaaz kürsüsü, güneybatı köşesinde ise ahşap minber yer almaktadır. Vaaz kürsüsü ve minberin yakın tarihlerde yapıya eklenmiş olduğu düşünülmektedir (Resim: 17).

25

Harimin kuzeyinde doğu batı doğrultusunda uzanan ahşap mahfil yer almaktadır. Mahfil katı ikisi serbest ikisi duvara bağımlı dört adet dikdörtgen formlu ahşap dikme ile desteklenmektedir. Mahfilin alt kısmında doğu ve batı bölümleri ahşap korkuluklar ile çevrelenmiştir. Ahşap korkuluklu mahfilin doğu ve batı bölümü mihrap yönünde dikdörtgen formlu çıkma yapmaktadır. Mahfile çıkışın sağlandığı

merdiven kuzeybatı köşede yer almaktadır (Resim: 18-19). Resim 17: İnceğiz Köyü Cami Harim Genel Görünüşü

26

Resim 18: İnceğiz Köyü Cami Mahfil Katı Genel Görünüşü

27

Süsleme: Tavanda kademelenme yapan bölümün kenarlarında iki sıra mukarnas

dizisi görülmektedir. Merkezde yer alan sekizgen tavan göbeği içerisinde çıtalar ile oluşturulmuş dilimli sekizgen formu görülmektedir (Resim: 20).

28

Tarihlendirme: Harime giriş kapısı üzerinde yer alan nesih hat ile üç satır olarak yazılmış kitabesine göre; (Resim: 21)

Resim 21 İnceğiz Köyü Cami Kitabesi Okunuşu;

1. Ammere haze’l mescid el mübare

2. Ket iş-şerife fi evaili

3. Receb sene tis’un hamsine ve semani miye.

Anlamı;

1. Bu mübarek mescid

2. M.1454 yılında

3. Receb ayının ilk gününde yapıldı.

Kitabesine göre cami M.1454 yılında İsmail Bey’in hükümdarlığı zamanında

inşa edilmiştir. M.1553 tarihli tabu tahrir defterine göre yapıya elde edilen köy gelirlerinden 350 akçe vakfedilmiştir33

. 27 Mart M.1890 tarihli teamül ilanında

33

Ayşe Tosunoğlu, XVI. Yüzyılda Kastamonu Sancağı, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yeniçağ Tarihi Kürsüsü (Doktora Tezi), İstanbul, 1984, s.165.

29

İnceğiz köyünde yer alan araziden elde edilecek 300 kuruşun caminin imamına ve hatibine verilmesi istenmiştir34

.

Onarımlar: Yapının onarım ve tescil tarihine ait bir bilgi bulunamamıştır ancak

yapı beden duvarlarındaki kalınlıktan anlaşılacağı üzere çeşitli dönemlerde sıvalar yapılmış, camini kuzey tarafına iki katlı son cemaat ve mahfil katı görevi gören ön mekân eklenmiştir. Yapının hangi yıllarda onarım gördüğü bilinmemektedir.

34 Mehmet Özkarcı, Candaroğulları Beyliği Dönemi Mimari Eserleri, Atatürk Üniversitesi Sosyal

30

3.1.3. Çayırcık Mahallesi İsmail Bey Cami: