Tablo 5: Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Dil ve Anlatımına İlişkin Öğretmen Görüşleri
1 Tamamen katılmıyorum 2 Katılmıyorum 3 Kısmen katılıyorum 4 Katılıyorum 5 Tamamen katılıyorum Toplam Madde No
Hayat bilgisi ders kitaplarının dil ve anlatım yönünden öğretmen görüşleri
f % f % f % f % F % f %
1 Metinlerde kullanılan dil ve anlatım doğru, açık ve anlaşılırdır.
6 2,6 18 7,8 38 16,5 102 44,3 66 28,7 230 100,0
2 Cümle uzunlukları sınıf seviyesi ve okuma becerilerine uygundur.
6 2,6 20 8,7 34 14,8 98 42,6 72 31,3 230 100,0
3 Konu alanlarına ait kavramlar doğru olarak kullanılırken soyut kavramların
kullanılmasından kaçınılmıştır.
4 1,7 24 10,4 40 17,4 118 51,3 44 19,1 230 100,0
4 Konu alanlarına ve ana fikirlere göre farklı metin yapıları, anlatım şekilleri ve öğrenciye hitap eden bir üslup
kullanılmıştır.
2 ,9 22 9,6 56 24,3 110 47,8 40 17,4 230 100,0
5 Aynen yazılması gereken yabancı kelimelerin yanlarında parantez içinde Türkçe okunuşları verilmiştir.
2 ,9 24 10,4 64 27,8 86 37,42 54 23,5 230 100,0
6 Konu anlatımlarında noktalama ve yazım kurallarına
uyulmuştur.
6 2,6 18 7,8 20 8,7 104 45,2 82 35,7 230 100,0
7 Cümle yapıları ve kullanılan sözcükler sınıf seviyesine uygundur.
4 1,7 18 7,8 46 20,0 100 43,5 62 27,0 230 100,0
8 Kitapta paragraf düzenleme kurallarına uyulmuş ve paragraflar arasında anlam ilişkisi olmasına dikkat edilmiştir.
Tablo 5 incelendiğinde 3. sınıf hayat bilgisi ders kitabının dil ve anlatım boyutuna ilişkin öğretmen görüşleri şöyle yorumlanabilir:
“Metinlerde kullanılan dil ve anlatım doğru, açık ve anlaşılırdır” maddesine ilişkin öğretmen görüşleri; % 44,3 oranında katılıyorum, % 28,7 oranında tamamen katılıyorum, %16,5 oranında kısmen katılıyorum, % 7,8 oranında katılmıyorum, % 2,6 oranında tamamen katılmıyorum yönünde sıralanmaktadır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin %89,6’sının; metinlerde kullanılan dil ve anlatımı doğru, açık ve anlaşılır buldukları, % 10,4’ünün bu görüşe katılmadığı söylenebilir.
Öğretmenlerin “Cümle uzunlukları sınıf seviyesi ve okuma becerilerine uygundur” maddesine yönelik görüşleri; %88,7’lik oranla olumlu, %11,3’lük oranla olumsuz yöndedir. Olumlu görüşlerin başında, % 42,3’lük oranla katılıyorum, ardından da % 31,3’lük oranla tamamen katılıyorum görüşü gelmektedir. Bu maddeye yönelik diğer görüşler ise % 14,8 oranında kısmen katılıyorum, % 8,7 oranında katılmıyorum, % 2,6 oranında tamamen katılmıyorum şeklinde sıralanmaktadır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; cümle uzunluklarını sınıf seviyesine ve okuma becerisine uygun buldukları yaklaşık %11’lik kısmının bu görüşe karşı olduğu söylenebilir.
Öğretmenlerin “Konu alanlarına ait kavramlar doğru olarak kullanılırken soyut kavramların kullanılmasından kaçınılmıştır” maddesine ilişkin görüşleri % 51,3 oranında katılıyorum, % 19,1 oranında tamamen katılıyorum, % 17,4 oranında kısmen katılıyorum, % 10,4 oranında katılmıyorum, % 1,7 oranında tamamen katılmıyorum şeklinde sıralanmaktadır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; yaklaşık % 88’inin konu alanlarına ait kavramlar kullanılırken soyut kavramların kullanılmasından kaçınıldığını, düşündükleri % 12’ye yakınlık kısmının ise bu görüşü desteklemediği söylenebilir.
“Konu alanlarına ve ana fikirlere göre farklı metin yapıları, anlatım şekilleri ve öğrenciye hitap eden bir üslup kullanılmıştır” maddesine yönelik öğretmen görüşleri; % 89,5’lik oranla olumlu, % 10,5’lik olumsuzdur. Olumlu görüşlerde katılıyorum % 47,8 oranı ile ilk sırada yer alırken, kısmen katılıyorum % 24,3’lük oranla onu takip etmektedir. Kalan öğretmenler bu maddeye % 17,4 oranında tamamen katılıyorum, , % 9,6 oranında katılmıyorum, % 0,9 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; kitaplarda konu alanlarına ve ana fikirlere göre farklı metin yapıları, anlatım şekilleri ve üslupları kullanıldığını düşündükleri söylenebilir.
“Aynen yazılması gereken yabancı kelimelerin yanlarında parantez içinde Türkçe okunuşları verilmiştir” maddesine, öğretmenler; % 37,42 oranında katılıyorum, % 23,5 oranında tamamen katılıyorum, % 27,8 oranında kısmen katılıyorum, % 10,4 oranında katılmıyorum, % 0,9 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin % 88,7’sinin; aynen yazılması gereken yabancı kelimelerin yanlarına parantez içinde Türkçe okunuşlarının verildiğini düşündükleri, %11,3’ünün ise aksi görüşü savunduğu söylenebilir.
Öğretmenler “Konu anlatımlarında noktalama ve yazım kurallarına uyulmuştur” maddesine dair; % 89,6 oranında olumlu olumsuz görüş bildirmişlerdir. Olumlu görüşleri çoğunluktan azınlığa doğru sıralayacak olursak, % 45,2 oranında katılıyorum, % 35,7 oranında tamamen katılıyorum, % 8,7 oranında kısmen katılıyorum şeklinde bir sonuç ortaya çıkar. % 7,8 oranında katılmıyorum, % 2,6 oranında tamamen katılmıyorum yönünde, toplam % 10,4 oranında olumsuz görüş alan maddeyi, öğretmenlerin çoğunluğunun; konu anlatımlarında noktalama ve yazım kurallarına uyulduğunu, düşündükleri yönünde yorumlayabiliriz.
“Cümle yapıları ve kullanılan sözcükler sınıf seviyesine uygundur” maddesine öğretmenler; % 43,5 oranında katılıyorum, % 27,0 oranında tamamen katılıyorum, % 20,0 oranında kısmen katılıyorum, % 7,8 oranında katılmıyorum, % 1,7 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; cümle yapılarını ve kullanılan sözcükleri sınıf seviyesine uygun buldukları yaklaşık % 10’luk bir kısmının bu görüşü desteklemediği söylenebilir.
Öğretmenler “Kitapta paragraf düzenleme kurallarına uyulmuş ve paragraflar arasında anlam ilişkisi olmasına dikkat edilmiştir” maddesine ; % 46,1 oranında katılıyorum, % 27,8 oranında tamamen katılıyorum, % 15,7 oranında kısmen katılıyorum, % 8,7 oranında katılmıyorum, % 1,7 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin % 89,6’ sının; kitapta paragraf düzenleme kurallarına uyulduğunu ve paragraflar arası anlam ilişkisine dikkat edildiğini düşündükleri, %10,4’lük kısmının ise bu fikri desteklemedikleri söylenebilir.
Yani ders kitabı, dil ve anlatım yönünden öğretmenlerin beklentilerini karşılamaktadır. Bu sonuç Yıldırım’ın 2006’da 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının incelenmesi ile ilgili hazırlanan araştırmasındaki dil ve anlatım bölümündeki sonuçlarla paralellik taşımaktadır.
4.3. İlköğretim 3. Sınıf Hayat Bilgisi Ders Kitabının Görsel Düzen ve Tasarım Boyutuna İlişkin Bulgular:
Tablo 6: Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Görsel Tasarım ve Düzen Yönüne İlişkin Öğretmen Görüşleri 1 Tamamen katılmıyorum 2 Katılmıyorum 3 Kısmen katılıyorum 4 Katılıyorum 5 Tamamen katılıyorum Toplam Madde No
Hayat bilgisi ders kitaplarının görsel tasarım ve
düzen yönüne ilişkin öğretmen görüşleri
f % f % f % f % f % f %
1 Kitapta kullanılan grafik, şekil, fotoğraf vb. öğretim
programına uygundur ve grafiksel düzenlemesi yapılmıştır.
6 2,6 14 6,1 40 17,4 112 48,7 58 25,2 230 100,0
2 Kitapta kullanılan görseller metin içeriklerine ve öğrenci seviyesine uygundur.
4 1,7 12 5,2 40 17,4 110 47,8 64 27,8 230 100,0
3 Görseller algısal ve gelişim özelliklerine uygun olarak öğrencinin ilgisini çekebilecek nitelikte, yeterli oranda ve konuya uygun şekilde verilmiştir.
4 1,7 16 7,0 44 19,1 96 41,7 70 30,4 230 100,0
4 Görsel araçların altında gerekli ipuçları ve konuya uygun açıklamalar kullanılmıştır.
0 0 16 7,0 58 25,2 88 38,3 68 29,6 230 100,0
5 Kitabın kapak kartonu kalitelidir, ilgi çekici bir biçimde içeriği yansıtacak ve ön- arka kapak uyumunu sağlayacak şekilde düzenlenmiştir.
8 3,5 30 13,0 52 22,6 86 37,4 54 23,5 230 100,0
6 Kitabın kâğıt, baskı ve cilt kalitesi yeterlidir.
14 6,1 28 12,2 52 22,6 76 33,0 60 26,1 230 100,0
7 Yazı büyüklüğü sınıf seviyesine
uygundur. 8 3,5 12 5,2 16 7,0 104 45,2 90 39,1 230 100,0
8 İçindekiler ve kaynakça bölümü
yeterli, işlevsel ve ilgi çekicidir. 4 1,7 16 7,0 68 29,6 94 40,9 48 20,9 230 100,0
9 Sözlük bölümü kitapta yer alan yeni kavramların tümünü kapsamaktadır.
6 2,6 34 14,8 74 32,2 82 35,7 34 14,8 230 100,0
10 Kenar boşlukları ve satır araları yeterlidir, sayfa düzenine dikkat edilmiştir.
6 2,6 14 6,1 44 19,1 112 48,7 54 23,5 230 100,0
11 Ders kitabında başlıklar ve önemli bilgiler amaca uygun zihinsel tepkiler için öğrencinin ilgisini çekecek ve anlaşılabilir şekilde düzenlenmiştir.( Punto büyüklüğü, koyu harfle yazma, italik yazma, altını çizme vb.)
10 4,3 14 6,1 34 14,8 106 46,1 66 28,7 230 100,0
Tablo 6 incelendiğinde 3. sınıf hayat bilgisi ders kitabının görsel tasarım ve düzen boyutuna ilişkin öğretmen görüşleri şöyle yorumlanabilir.
Öğretmenlerin “Kitapta kullanılan grafik, şekil, fotoğraf vb. öğretim programına uygundur ve grafiksel düzenlemesi yapılmıştır” maddesine ilişkin görüşleri; % 48,7 oranında katılıyorum, % 25,2 oranında tamamen katılıyorum, % 17,4 oranında kısmen katılıyorum, % 6,1 oranında katılmıyorum, % 2,6 oranında tamamen katılmıyorum şeklinde sıralanmaktadır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin % 91,3’lük kısmının; kitapta kullanılan grafik, şekil, fotoğraf vb. öğretim programına uygun buldukları ve grafiksel düzenlemesinin yapıldığını düşündükleri %8,7 oranındaki bir kısmının buna karşı çıktığı söylenebilir.
“Kitapta kullanılan görseller metin içeriklerine ve öğrenci seviyesine uygundur” maddesine ilişkin öğretmen görüşleri;% 93,1’lik oranla olumlu, %6,9’luk oranla olumsuz yöndedir. Olumlu görüşleri kendi aralarında sıralayacak olursak % 47,8 oranla katılıyorum, ilk sırayı, % 27,8 oranla tamamen katılıyorum da ikinci sırayı almaktadır. Maddeye yönelik diğer görüşler ise % 17,4 oranında kısmen katılıyorum, % 5,2 oranında katılmıyorum, % 1,7 oranında tamamen katılmıyorum şeklinde sıralanmaktadır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; kitapta kullanılan görselleri metin içeriklerine ve öğrenci seviyesine uygun buldukları söylenebilir.
“Görseller algısal ve gelişim özelliklerine uygun olarak öğrencinin ilgisini çekebilecek nitelikte, yeterli oranda ve konuya uygun şekilde verilmiştir” maddesine öğretmenler; % 41,7 oranında katılıyorum, % 30,4 oranında tamamen katılıyorum, % 19,1 oranında kısmen katılıyorum, % 7,0 oranında katılmıyorum, % 1,7 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin %91,3’ünün; görsellerin algısal ve gelişim özelliklerine uygun olarak öğrencinin ilgisini çekebilecek nitelikte, yeterli oranda ve konuya uygun şekilde verildiğini düşündükleri, %8,7’sinin ise bu görüşe katılmadığı söylenebilir.
Öğretmenler “Görsel araçların altında gerekli ipuçları ve konuya uygun açıklamalar kullanılmıştır” maddesine dair; % 93 oranında olumlu, % 7 oranında olumsuz görüş bildirmişlerdir. Olumlu görüşler % 38,3 oranında katılıyorum, % 29,6 oranında tamamen katılıyorum, % 25,2 oranında kısmen katılıyorum şeklinde sıralanırken, olumsuzlar % 7,0 oranında katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu maddeye tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildiren öğretmen olmamıştır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin büyük kısmının; görsel araçların altında gerekli ipuçlarının ve konuya uygun açıklamaların yer aldığını düşündükleri söylenebilir.
“Kitabın kapak kartonu kalitelidir, ilgi çekici bir biçimde içeriği yansıtacak ve ön- arka kapak uyumunu sağlayacak şekilde düzenlenmiştir” maddesine öğretmenler; % 37,4 oranında katılıyorum, % 23,5 oranında tamamen katılıyorum, % 22,6 oranında kısmen katılıyorum, %13 oranında katılmıyorum, % 3,5 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; kitabın kapak kartonunu kaliteli, ilgi çekici, içeriği yansıtıcı buldukları ve ön arka kapak uyumu sağlanmış gördükleri söylenebilir. Ancak bu maddenin % 16,5’lik oranla aldığı en yüksek ikinci olumsuz görüşle kitabın kapak ve baskı kalitesinin daha fazla öğretmen tarafından yetersiz görüldüğü sonucuna varılabilir.
“Kitabın kâğıt, baskı ve cilt kalitesi yeterlidir” maddesine ilişkin öğretmen görüşleri; % 33,0’lük oranla katılıyorum, % 26,1’lik oranla tamamen katılıyorum, % 22,6’lik oranla kısmen katılıyorum, % 12,2’lik oranla katılmıyorum, % 6,1’lik oranla tamamen katılmıyorum şeklinde sıralanmıştır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin %81,7’sinin; kitabın kağıt, baskı ve cilt kalitesini yeterli, % 18,3’lük bir kısmının da yetersiz bulduğu söylenebilir.
Öğretmenlerin “Yazı büyüklüğü sınıf seviyesine uygundur” maddesine ilişkin görüşleri %91,3 oranında olumlu, %8,7 oranında olumsuz yöndedir. Olumlu maddeleri kendi içlerinde en yüksek değerden itibaren sıralayacak olursak; % 45,2 oranında katılıyorum, % 39,1 oranında tamamen katılıyorum, % 7 oranında kısmen katılıyorum görüşleri yer alırken, olumsuz görüşler içerinde de % 5,2 oranında katılmıyorum, % 3,5 oranında tamamen katılmıyorum görüşleri yer almıştır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; yazı büyüklüğünü sınıf seviyesine uygun buldukları söylenebilir.
“İçindekiler ve kaynakça bölümü yeterli, işlevsel ve ilgi çekicidir” maddesine öğretmenler; % 40,9 oranında katılıyorum, % 20,9 oranında tamamen katılıyorum, % 29,6 oranında kısmen katılıyorum, % 7 oranında katılmıyorum, % 1,7 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; içindekiler ve kaynakça bölümünü yeterli, işlevsel ve ilgi çekici buldukları söylenebilir.
“Sözlük bölümü kitapta yer alan yeni kavramların tümünü kapsamaktadır” maddesine ilişkin öğretmenler görüşleri; % 35,7 oranında katılıyorum, % 14,8 oranında tamamen katılıyorum, % 32,2 oranında kısmen katılıyorum, % 14,8 oranında katılmıyorum, % 2,6 oranında tamamen katılmıyorum yönünde sıralanmıştır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin %82,6’sının; sözlük bölümünün işlevsel olduğunu ve kitapta yer alan yeni kavramların tümünü kapsadığını, düşündükleri söylenebilirken, %17,4’sinin bu görüşe katılmadığı görülmektedir.
Öğretmenlerin “Kenar boşlukları ve satır araları yeterlidir, sayfa düzenine dikkat edilmiştir” maddesine % 91,3 oranında olumlu, % 8,7 oranında olumsuz yaklaştıkları görülmektedir. olumlu yaklaşımı; % 48,7’lik oranla katılıyorum, % 23,5’lik oranla tamamen katılıyorum, %19,1’lik oranla kısmen katılıyorum, görüşleri oluştururken, olumsuz yaklaşım ise % 6,1 oranında katılmıyorum, % 2,6 oranında tamamen katılmıyorum yönündeki görüşten kaynaklanmaktadır. Bu sonuçlara göre öğretmenlerin çoğunluğunun; kenar boşluklarını ve satır aralarını yeterli buldukları ve sayfa düzenine dikkat edildiğini düşündükleri söylenebilir. Pektaş (2001)’a göre de ders kitabında “sayfadaki metin ve resimler birbirine çok yaklaşmış, satırların ve paragrafların arası çok dar bırakılmış ise algılama zorlaşır. Sayfa tasarımında boşlukların doldurulması kaygısı yerine algılamayı kolaylaştırıcı alanların yaratılması düşünülmelidir.” Öğretmenlerin araştırmanın ilgili maddesine bildirdikleri görüşlere göre de 3. sınıf hayat bilgisi ders kitabında bu konuya dikkat edilmiş olduğu sonucuna ulaşılabilir.
“Ders kitabında başlıklar ve önemli bilgiler amaca uygun zihinsel tepkiler için öğrencinin ilgisini çekecek ve anlaşılabilir şekilde düzenlenmiştir.( Punto büyüklüğü, koyu harfle yazma, italik yazma, altını çizme vb.)” maddesine ilişkin öğretmen görüşleri; % 46,1 oranında katılıyorum, % 28,7 oranında tamamen katılıyorum, % 14,8 oranında kısmen katılıyorum, %6,1 oranında katılmıyorum, % 4,3 oranında tamamen katılmıyorum yönünde görüş bildirmişlerdir. Bu sonuç itibariyle öğretmenlerin %89,6’sının; ders kitabındaki başlıkların ve önemli bilgilerin amaca uygun zihinsel tepkiler için öğrencilerin ilgisini çekecek ve anlaşılabilir şekilde düzenlendiğini düşündükleri, %10,9’unun da bu görüşe katılmadıkları söylenebilir. Kars (2006)’ın bu maddeyle aynı doğrultudaki araştırma maddesinden çıkan sonuca göre de görsel öğeler renk ve kompozisyon birbirini tamamlayacak şekilde düzenlenmiştir sonucuna ulaşmıştır. Buna göre iki çalışma birbirini desteklemektedir.
Bu görüşler ışığında öğretmenlerin genelinin 3. sınıf hayat bilgisi ders kitaplarının görsel düzen ve tasarımları ile ilgili olumlu düşünceler taşıdıkları söylenebilirken bu sonuç Yavuz(2008)’in araştırması ile paralellik göstermektedir.
Bulgulardan elde edilen bilgiler ışığında ders kitabının kapak kartonu, baskı ve cilt kalitesi ve sözlük bölümünün işlevselliği açısından öğretmenlerin beklentilerini karşılamadığı sonucuna varılabilir, bu sonuç da Kaya’nın 2006’ da ilköğretim hayat bilgisi ders kitaplarını grafik tasarım açısından incelediği çalışmasında, Yıldırım’ın 2006’ da ve Akın’ın 2007’de hazırladıkları çalışmaların görsel düzen ve tasarım boyutlarında tespit ettikleri aksaklıklarla paralellik göstermektedir.
BÖLÜM V
SONUÇ VE ÖNERİLER 5.1. SONUÇ
Bu bölümde araştırma ile elde edilen bulgular doğrultusunda varılan sonuçlar alt problemlere göre değerlendirilmiş ve sonuçlara dayalı olarak geliştirilen önerilere yer verilmiştir.
5.1.1. Öğretmenlerin İlköğretim 3. Sınıf Hayat Bilgisi Ders Kitabının İçeriğine İlişkin Görüşleri:
Öğretmenlerin İlköğretim 3. Sınıf hayat bilgisi ders kitabının içeriğine ilişkin görüşleri genellikle olumlu yöndedir. Ankete katılan öğretmenlerin yarısına yakını (% 44,7)’si içerik ile ilgili bütün maddelere “katılıyorum” yönde görüş bildirmişlerdir.
İçerik ile ilgili maddelere bildirilen olumlu görüşlerin(kısmen katılıyorum, katılıyorum, tamamen katılıyorum) geneline bakılacak olursa bu oran %90’lara kadar çıkmaktadır.
Özellikle “İçerik ilköğretim hayat bilgisi programına göre düzenlenmiştir”, “Kitapta yer alan konular, aynı sınıftaki diğer derslerle ilişkilendirilecek ve bir sonraki sınıfa hazırlayıcı nitelikte düzenlenmiştir”, “İçerikte, öğrencinin gelişim basamaklarına uygun şekilde kendini tanımasını ve olumlu yönde geliştirmesini sağlayacak çalışmalar yer almaktadır” maddeleri, öğretmenlerden %93,1’lik oranda olumlu görüş almış ve anketin en olumlu bakılan maddeleri olmuşlardır.
Öğretmenlerin; içeriğin konular, düzenleniş ve işleniş biçimleri aşamaları ile ilgili olumlu görüşler taşıdıkları ancak ölçme değerlendirme aşamasına gelindiğinde bu olumlu görüşlerin oranının düştüğü görülmektedir. Örneğin “Değerlendirmeye ilişkin unsurlar, ölçme ve değerlendirme ilke ve teknikleri dikkate alınarak ve tek düze değil, çoktan seçmeli, doğru yanlış, boşluk doldurma, eşleştirme gibi sonuç değerlendirme teknikleri şeklinde düzenlenmiştir ” maddesi; % 14,7’lik oranla içerik boyutunun en olumsuz görüş bildirilen maddesidir.
5.1.2. Öğretmenlerin İlköğretim 3. Sınıf Hayat Bilgisi Ders Kitabının Dil ve Anlatımına İlişkin Görüşleri:
“Cümle yapıları ve kullanılan sözcükler sınıf seviyesine uygundur” maddesi %90,5’lik olumlu görüş oranı ile dil ve anlatım boyutunun en olumlu yaklaşılan maddesi olmuştur.
“ Konu alanlarına ait kavramlar doğru olarak kullanılırken, soyut kavramların kullanılmasından kaçınılmıştır” maddesi %12,1 oranında olumsuz görüş bildirilen madde olarak dil ve anlatım boyutunun en olumsuz yaklaşılan maddesi olmuştur.
Öğretmenlerin ilköğretim 3. sınıf hayat bilgisi ders kitabının dil ve anlatım boyutuna ilişkin görüşleri genellikle olumludur. Ankete katılan öğretmenlerin yaklaşık %45’i dil ve anlatım boyutuna ilişkin maddelere “katılıyorum” yönünde görüş bildirmişlerdir.
Dil ve anlatım boyutuna ilişkin maddelere bildirilen olumlu görüşlerin (kısmen katılıyorum, katılıyorum, tamamen katılıyorum) geneline bakılacak olursa bu oran % 90’lara yaklaşmaktadır.
5.1.3. Öğretmenlerin İlköğretim 3. sınıf Hayat Bilgisi Ders Kitabının Görsel Düzen ve Tasarımına İlişkin Görüşleri:
“Kitapta kullanılan görseller metin içeriklerine ve öğrenci seviyesine uygundur” maddesi öğretmenlerin, %93,1’lik oranla olumlu yönde görüş bildirdikleri madde olarak görsel düzen ve tasarım boyutunun en olumlu yaklaşılan maddesi olmuştur.
“Kitabın kağıt, baskı ve cilt kalitesi yeterlidir”, “ Kitabın kapak kartonu kalitelidir, ilgi çekici bir biçimde içeriği yansıtacak ve ön-arka kapak uyumunu sağlayacak şekilde düzenlenmiştir” ve “ Sözlük bölümünü kitapta yer alan yeni kavramların tümünü kapsamaktadır ” maddeleri görsel düzen ve tasarım boyutunun olumsuz yaklaşılan maddeleri olmuşlardır.
Ders kitaplarının içerik ve dil- anlatım boyutlarında aldığı genel oranlar dikkate alınacak olursa İlköğretim 3. sınıf hayat bilgisi ders kitabı ile ilgili olumsuz görüşlerin çoğunluğunun görsel düzen ve tasarım boyutuna ait olduğu söylenebilir.