• Sonuç bulunamadı

2.6. Görsel Düzen ve Tasarım

2.6.5. Ders Kitaplarının Fizikî Görünümü

2.6.5.3. Diğer Yapraklar

Diğer yapraklar aşağıda belirtildiği şekilde düzenlenir:

- Sayfaların yazı alanı dışında kalan alt, üst, sağ ve sol yanlarında en çok 20 mm boşluk bırakılır.

- Kitaplarda konu ile ilgili resim, fotoğraf, grafik, şema, plan, harita ve benzeri unsurlara, ait olduğu sayfalarda yer verilir. Bunların, konuyu desteklemesine, ilgi ve merak uyandırmasına, eğiticilik ve öğreticilik özelliğinin olmasına özen gösterilir.

- Baskılarının açık, net, renkli, estetik yönden ve seviyeye uygun, konu ile bağlantılı ve anlaşılır olması gerekir.

- Yukarıda belirtilen niteliklere ek olarak, ders kitaplarının sınıflandırılma ve özellikleri, örnek alma, muayene ile piyasaya arzı hususlarında Türk Standartları Enstitüsünün TS 10220 numaralı standardına uyulur.

- Dipnotlar sayfa altında verilir.

2.6.5.4. Sayfa Sayısı:

Her temanın işleneceği iş günü sayısı göz önünde bulundurularak sayfa sayıları saptanmalıdır. Hayat bilgisi öğretim programı ve öğrencinin yası göz önüne alınarak sayfa sayılarının belirlenmesi öğrencinin kitaptan sıkılmasını önler. Okuyabileceğinden çok fazla sayfa sayısına sahip olan ders kitapları öğrencinin gözünü korkutur ve sıkılmasına neden olur. İş günü göz önünde bulundurulmadan eksik sayfa sayısıyla oluşturulan kitaplar öğrencinin ihtiyacını tam olarak karşılayamayabilir (Yıldırım, 2006: 9).

2.6.5.5. Sözlük:

Öğrencinin konu içerisinde takılabileceği kelimeler kitabın sonunda açıklanır. Kullanılan sözcükler öğrencinin gelişim ve hazır bulunuşluk seviyesine uygun öğrencilerin kelime dağarcığını geliştirecek nitelikte olmalıdır. Bilinmeyen kelimenin koyu harflerle yazılması, açıklamanın ise normal harflerle yazılması uygundur. Bu şekilde hazırlanan sözlükte öğrenci istediği kelimeyi daha rahat bulabilir.

2.6.5.6. Kaynakça:

Kitabın yazımı sırasında yazarın faydalandığı kaynaklar. Kaynak yazım kurallarına uygun olarak kitabın sonunda belirtilir. Kaynak gösterilirken sırasıyla; kitabın yazarının adı, kitabın adı, yayım firmasının adı, kitabın basıldığı il ve basıldığı tarih belirtilmelidir. Kaynakçanın bilimsel çalışmalarda mutlaka olması, yazım kurallarına göre eksiksiz ve anlaşılır bir biçimde yazılması gerekir (Güçlü, 2001: 22).

2.6.5.7. Harita:

Kitabın en sonunda Türkiye siyasi haritasına yer verilmelidir. Yaş itibariyle öğrenci siyasi haritayı daha kolay algılamaktadır.

2.6.6. Kitabın Basımı

Ders kitaplarının basımı ile ilgili temel özelliklerde belirli bir düzeni sağlamak maksadıyla Türk Standartları Enstitüsü tarafından TS 10220 Ders kitapları adlı Türk Standardı hazırlanmıştır. Bu standart Milli Eğitim Bakanlığı’nca mecburi uygulamaya konulmuştur. Bu standarda göre bundan böyle ders kitapları;

Büyük boy (A4), Normal boy (A5),

Orta boy (B4) olmak zorundadır(Kahraman, 1996: 29).

Ders kitaplarının sayfaları düzgün olmalı, leke, delik, kir, kırışık, yırtık, buruşuk, katlanma ve görüş kusurları bulunmamalıdır baskı arka yüze geçmiş olmamalıdır. Ders kitaplarının kenarları düzgün ve çapaksız kesilmiş olmalı, dikiş ve ciltleme kusurları bulunmamalıdır. Ders kitaplarının basımında kullanılan kâğıt ve karton %100 beyazlatılmış kimyevi selülozdan imal edilmiş mümkün olduğu kadarıyla iyi nitelikte, mat veya parlak olabilir, dayanıklı olmalıdır. Ders kitabı basımında kullanılan kâğıt beyaz veya beyaz kağıt kullanılmak şartıyla çok açık şekilde renklendirilmiş olmalıdır. Ders kitapları I. hamur veya II. hamur 60 g/m2 gramaj kâğıttan basılmalı, kapağı ise 150 g/m2 gramaj olmalıdır.

İlkokul birinci devre kitaplarına basılan resimler renkli olmalıdır. Diğer ders kitaplarındaki resimler renkli veya siyah beyaz olabilir.

Ders kitapları formalı olarak yapılamalı ve bir formada on altı sayfa bulunmalıdır. Formalar birbirine tel dikiş (zımba teli) veya iplik dikişle bağlanmalıdır. Ders kitaplarının ciltli olması, kitabın en az iki tel ya da iplik dikişle tutturulması, ciltlerin korunması için de selefonlama ya da laklama işleminden geçirilmiş olması gerekir. Kitap rahatça açılmalı, yırtılmayı önlemek için üç yanından kesilmelidir.

KONU İLE İLGİLİ YAPILAN ARAŞTIRMALAR

Aslan (2008) tarafından Bolu ili merkez ilçesindeki 4 ilköğretim okulunun birinci kademesinde görev yapan 15 öğretmene uzman görüşleri ile oluşturulan anketin uygulanması ile hazırlanan “İlköğretim 1. Kademe Birinci Sınıf Matematik - Türkçe ve Hayat Bilgisi Ders Kitaplarındaki İllüstrasyonların Grafiksel Açıdan İncelenmesi” adlı yüksek lisans tezinde;

Ders kitaplarındaki resimlerin çok etkili olduğu ancak bu resimlerin ilköğretim programına kısmen uygun olduğu, resimlerin grafiksel düzenlemelerinde ve numaralandırmalarda yetersizlikler olduğu, resimlerin bazılarında amaca uygunlukta eksiklikler olduğu, resimlerin baskı kalitesinde ve estetik uyumunda yetersizlikler olduğu, sayfalarda kullanılan görsellerin çocukların öğrenme düzeyini etkilediği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Akın (2007)’nın hazırladığı “2005 – 2006 Öğretim Yılı İlköğretim Okulları Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Pedagojik Açıdan Değerlendirilmesi” adlı yüksek lisans tezinde 2005-2006 öğretim yılında okutulan hayat bilgisi ders kitaplarının pedagojik açıdan uygunluğuna ilişkin araştırmacının görüşlerini tespit etmek amacıyla her bir sınıf düzeyinde biri özel biri devlet yayını olmak üzere hazırlanmış toplam 6 ders kitabı, İlköğretim hayat bilgisi programına, Talim ve Terbiye Kurulunun kitap değerlendirme ölçütleri, TSE ders kitapları değerlendirme ölçütlerine ve daha önce yapılmış olan benzer çalışmalara dayanılarak hazırlanan Ders Kitabı Özelliklerine Uygunluk Açısından Değerlendirme Ölçeğine göre incelenmiş ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.

 Ders kitaplarının içerik özellikleriyle ilgili yetersizlikler gözlenmiştir. İçerik kısımları bakımından; konu basamaklandırılmalarına gereken özenin gösterilmediği gözlenmiştir.

 Ders kitaplarının hazırlık, alıştırma ve değerlendirme çalışmaları kısımlarına bakıldığında; alıştırmaların, öğrenmeye katkılarının düşük olduğu gözlenmiştir.

 Ders kitaplarında yer alan görsel unsurların, içinde bulundukları metin ile tutarlılıklarının düşük seviyede olduğu gözlenmiştir.

 Ders kitaplarının sayfa tasarımlarının, öğrencilerin dikkatlerini dağıtıcı unsurlar içerdikleri gözlenmiştir.

 Ders kitaplarının kapak özellikleriyle ilgili yetersizlikler gözlenmiştir. Kapak özelliklerinin, öğrencilerin ilgilerini çekebilecek nitelikte olmadığı gözlenmiştir.

 Ders kitaplarının teknik özellikler bakımından, istenilen standartlardan yer yer uzaklaşıldığı gözlenmiştir.

Erdoğan (2007) tarafından Fırat Üniversitesinde hazırlanan “Yeni Hayat Bilgisi Programında Ara Disiplinlerin İçerikle Örtüşme Düzeyinin Belirlenmesi” adlı yüksek lisans tezinde yenilenen ilköğretim hayat bilgisi programında yer alan ara disiplinlerin hayat bilgisi ders kitabı içeriğiyle örtüşme düzeyine yönelik öğretmen görüşlerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Ve sonuç olarak öğretmenlerin hayat bilgisi ders kitabı içeriğinin hayat bilgisi Programında yer alan ara disiplinleri kazandırmasına ilişkin görüşleri incelendiğinde, genelinin ders kitabı içeriğinin ara disiplinlere uygunluğu hakkında “Katılmıyorum” düzeyinde olumsuz görüş bildirdikleri ve ders kitabı içeriğinin ara disiplinlere uygunluğunun öğretmenler tarafından olumsuz algılandığı tespit edilmiştir.

Kars (2006)’nın hazırladığı, Talim Terbiye kurulu tarafından ilköğretim okullarında okutulması onaylanmış 8 hayat bilgisi ders kitabının grafik tasarımının uzman görüşlerine göre incelendiği; “2005-2006 Öğretim Yılında Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Okullarda Okutulan, İlköğretim Hayat Bilgisi Ders Kitaplarının Grafik Tasarım Açısından İncelenmesi” isimli yüksek lisans tezinde kitapların kapak özellikleri, teknik özellikleri, sayfa tasarımı ve görsel özellikleri ile ilgili aksaklıklar tespit edilmiş ve bu aksaklıklara çözüm önerileri getirilmiştir.

Yıldırım (2006) tarafından hazırlanan Yeni “İlköğretim Programına Göre Hazırlanmış Hayat Bilgisi Ders Kitaplarına İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi (Elazığ Örneği)” isimli yüksek lisans tezinde 403 İlköğretim 1. 2. 3. sınıf öğretmeninden anket yoluyla elde edilen verilerle kısaca aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.

 Öğretmenlerin büyük çoğunluğu kitapların dikiş ve ciltlemesini kusurlu bulmuşlardır.  Hayat bilgisi ders kitaplarında kullanılan renklerin öğrencilerin motivasyonunu

 Öğretmenler kitaplarda akıcı bir dilin kullanıldığı görüşüne katıldıklarını belirtmişlerdir.

 Hayat bilgisi ders kitaplarında öğrencilerin kişisel gelişimini sağlayan unsurlara kısmen yer verildiği görüşünü belirtmişlerdir.

 Öğretmenler basitten karmaşığa, kolaydan zora, somuttan soyuta, yakından uzağa ilkelerinin hayat bilgisi ders kitaplarının hazırlanmasında göz önünde bulundurulduğu görüşünde birleşmişlerdir.

Özdemir (2006) tarafından hazırlanan “İlköğretim Hayat Bilgisi Sosyal Bilgiler Müfredatlarının Tarih Konularında Eğitim Materyali Olarak Resmin Kullanılması” isimli yüksek lisans tezinde amaç ve alt amaçlara ulaşmak için sorulan sorulara cevap bulabilmek için ilgili yayın ve araştırmalar taranmıştır. Elde edilen bulgular ışığında Milli Eğitim Bakanlığı müfredatlarına göre hazırlanmış ilköğretim hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarından seçilenlerin Tarih üniteleri alt amaçlara ulaşmak için sorulan sorular çerçevesinde incelenmiştir. Çıkan bilgiler bilimsel yönteme uygun yorumlanmıştır. Ve araştırmanın sonucunda ilköğretim hayat bilgisi ve sosyal bilgiler ders kitaplarının tarih ünitelerinde kullanılan resim, fotoğraf, minyatür ve gravürlerin metni yansıtmadığı, ünite hedeflerine dikkat edilmediği, öğrencilerin ilgisini çekecek düzeyde olmadığı, resimlerin birbirlerini tamamlar nitelikte olmadığı, sayfa düzeni, baskı kalitesi, renk uyumu açısından bilimsel ölçülere uymadığı görülmüştür. Genel olarak yayınevleri farklı olmasına rağmen ders kitaplarında aynı resimlerin kullanıldığı, aynı yayınevinin farklı düzeylerdeki sınıflarda ayna konularda aynı resimleri kullandıkları belirlenmiştir. Karikatürün hiçbir ders kitabında kullanılmadığı tespit edilmiştir.

Ocak ve Beydoğan (2005) tarafından İlköğretim okullarında uygulanan üçüncü sınıf hayat bilgisi dersi programının içerik bakımından, öğretmen görüşlerine göre analiz edilerek, hayat bilgisi dersine yönelik standartları oluşturmak amacıyla hazırlanan “İlköğretim Okulları 3. Sınıf Hayat Bilgisi Ders İçeriğinin Amaçlarla Tutarlılık ve Öğrenci Seviyesine Uygunluk Açısından Yeterlilik Düzeyi (Standart Belirleme-Erzurum İl Örneği)” adlı çalışmada tarama modeli kullanılmış ve literatür taraması sonucu oluşturulan anket öğretmenlere uygulanarak elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda öğretmenlerce, geliştirilen içerik standartları; amaçlarla tutarlılık düzeyi bakımından %86.5, öğrenci seviyesine uygunluk düzeyi bakımından %89.6 oranında desteklenmiş; ancak bu standartların içerikte(ders kitabında) yer alma düzeyi 14.6 oranında desteklenmiştir. Öğretmenlerce, standartların içerikte(ders kitabında) %85.4 oranında yer almadığına karar verilmiştir.

Çakır (2009) tarafından hazırlanan “İlköğretim 5. Sınıf Matematik Ders Kitaplarının Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi” isimli yüksek lisans tezinde ilköğretim 5. sınıf öğretmenleri ve 5. sınıf öğrencilerinin Milli Eğitim Yayınevine ait ilköğretim beşinci sınıf matematik ders kitabı ve bu ders kitabının yardımcı materyallerine ilişkin genel görüşlerini belirlemeye çalışmış sonuç olarak;

Öğretmen ve öğrencilerin, ders kitabını genel olarak teknik, tasarım ve düzenleme özellikleri açısından yeterli; ancak içerik, dil-anlatım ve ölçme- değerlendirme özellikleri açısından kısmen yetersiz buldukları görülmüştür. Bu araştırma ile öğretmen ve öğrencilerin, kullandıkları matematik ders kitabını yetersiz buldukları; kaliteli baskısı ve sağlam cildi olan, daha renkli, eğlenceli; bireysel çalışmalara olanak verecek biçimde geniş konu anlatımlarına, bol örnek ve alıştırmalara yer veren matematik ders kitaplarına sahip olmak istedikleri sonucu ortaya çıkmıştır.

Arslan ve Özpınar (2009) tarafından hazırlanan “İlköğretim 6. Sınıf Matematik Ders Kitaplarının Öğretmen Görüşleri Doğrultusunda Değerlendirilmesi” adlı çalışmada 2005 öğretim programına göre hazırlanmış matematik ders kitapları incelenerek, bir ders kitabının taşıması gereken özellikleri ne oranda dikkate aldıklarının tespit edilmesi amaçlanmıştır.

Çalışmanın sonucunda incelenen kitapların genel olarak etkili bir ders kitabının taşıması gereken özelliklere sahip olduğu belirlenmiştir. Bununla birlikte ders kitaplarının söz konusu özelliklerden bir kısmını göz ardı ettiği, bu nedenle bazı açılardan yetersiz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda öğrencilerin ön bilgilerinin yeterince dikkate alınmadığı, üniteler arasında kopukluk olduğu, hesap makinesi dışındaki çağdaş teknolojilerin kullanımına yönelik etkinliklerin bulunmadığı ve değerlendirme sorularının uygulama basamağından ileriye gitmediği belirlenmiştir.

İşcen (2008)’in hazırladığı “İlköğretimin amaçları açısından ilköğretim I. kademe ders kitaplarının incelenmesi” adlı yüksek lisans tezinin amacı ilköğretim ders kitaplarının ilköğretim amaçları açısından içerik analizlerini yapmak ve ders kitaplarında bu amaçların ne düzeyde yer aldıklarını saptamaktır. Bu amaç doğrultusunda, öncelikle, ilköğretimin amaçları daha anlamlı ve kısa ifadelere bölünüp özellikleri tespit edilmiş sonra da bu özelliklerin ifade ettiği anlamlar içerik analizi yöntemiyle ilköğretim ders kitaplarında aranmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ve yorumlardan hareketle ilköğretimin amaçlarının kapsadıkları özelliklerin birbirinden farklı olduğu ve bu özelliklerin ders kitaplarında dağılımlarının eşit olmadıkları sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu sonuçlardan hareketle, ilköğretimin amaçlarının daha kısa ve net ifadelerle dile getirilmesi gerektiği, amaçlarda vurgulanmak istenen özelliklerin öğrenci davranışına dönüştürülebilir olması gerektiği ve ders

kitaplarının içerikleri oluşturulurken belirlenen amaçlarla ilgili ana fikrin göz önünde bulundurulması gerektiği önerilmiştir.

Demir (2008) tarafından hazırlanan “İlköğretim 1. 2. ve 3. Sınıf Türkçe Ders Kitaplarının Görsel Tasarım İlkelerine Uygunluğu Açısından İncelemesi” adlı yüksek lisans tezinde Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu’nca uygun bulunan ve 2007-2008 öğretim yılında ilköğretim okullarında okutulan 1. 2. ve 3. sınıflara ait Türkçe ders kitaplarında bulunması gereken görsel tasarım ilkelerinin önemini ve gerekliliğini ortaya koymak amacıyla 53 adet ilkeden ve 5 bölümden oluşan bir veri toplama materyali hazırlanmış ve araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; ilköğretim 1. 2. ve 3. sınıf Türkçe ders kitapları, genel olarak Görsel Tasarım ilkelerine ve Milli Eğitim Bakanlığı Eğitim Araç ve Gereçleri Yönetmeliği’ne bağlı kalınarak hazırlanmıştır. Ancak, konular içerisinde vurgulanması gereken sözcüklerin ve içindekiler listesinin daha ilgi çekecek hale getirilmesi, mesaj aktarımında kullanılan görsel elemanların alıntıysa bile yerinde kullanılması, resimlemelerde yer çizgisinin bulunması, kullanılan renklerin hedef kitlenin ilgisini çekebilecek özellikte olması ve görsel elemanların boyutlarının amaca uygunluğu açısından yakınlık-uzaklık ilişkisine dikkat edilmesi, kapağın dersin özelliğini yansıtması ve kapakta kullanılan görsel elemanların hedef kitlenin özellikleri göz önünde bulundurularak hazırlanması, karşılıklı iki sayfa halinde düzenlenen kompozisyonlar bulunuyor ise görüntü kaybı olmamasına dikkat edilmesi, sayfalarda kat izi ve buruşukluk olmaması, baskıların net temiz ve düzgün olmasına dikkat edilmesi gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, incelenen kitaplar, belirlenmiş olan görsel tasarım ilkelerine, kısmen uygun bulunmuştur.

Taş (2007) tarafından hazırlanan Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisinde yayımlanan “Yeni Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarına İlişkin Öğretmen Görülerinin Belirlenmesi” adlı makalede; yeni sosyal bilgiler programına göre hazırlanmış olan 4. ve 5. sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitaplarına ilişkin öğretmenlerin görüşlerini almak için Konya İli merkezinde yer alan random yoluyla seçilmiş okullarda görev yapmakta olan 4. ve 5. sınıf öğretmenlerine anket uygulanmış ve alınan sonuçlara göre öğretmenler; tasarım, görsel düzen, fiziksel yapı, dil ve anlatım bakımından kitapları olumlu bulurken, içerik bakımından çok olumlu bulmamışlardır.

Demirci (2007) tarafından hazırlanan Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisinde yayınlanan “Fen Bilgisi 6, 7, ve 8. Sınıf Ders Kitaplarının Değerlendirilmesi” başlıklı makalede yürürlükte olan Fen bilgisi kitaplarını Fen Bilgisi Öğretmenleri ve Fen Bilgisi öğretmen adaylarının görüşlerine göre dil ve anlatım boyutunda değerlendirmiş ve

sonuç olarak Eskişehir örnekleminde bu ders kitapları dil ve anlatım boyutunda iyi düzeyde bulunmuştur.

Özsoy (2007) tarafından hazırlanan “İlköğretim 4–5. Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarının Öğrenci, Öğretmen ve Veli Görüşleri Bağlamında Değerlendirilmesi” adlı yüksek lisans tezinde öğretmen, öğrenci veli görüşleri alınarak aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:

MEB’ce hazırlatılan 4–5. sınıf Fen ve Teknoloji ders kitaplarının fiziksel görünüm, içerik, dil ve anlatım özellikleri ve laboratuar etkinlikleri bakımından öğrenci, öğretmen ve velilere göre bazı eksiklikler bulunduğu saptanmıştır.

Çalışmadan elde edilen sonuçlara dayanarak, MEB’ce hazırlatılan 4–5. sınıf Fen ve Teknoloji ders kitaplarının; cilt ve dikişlerinin daha sağlam olması, bireysel farklılıklarının dikkate alınması, etkinlikler için ayrılan sürenin tekrar gözden geçirilmesi, ders kitaplarının resim, sekil, grafiklerle desteklenmesi, kitapta bulunan soruların kolaydan zora doğru sıralanması ve öğrenci seviyesine uygun olması, kitapta kullanılan metinlerin sınıf seviyesine uygun olması vb. niteliklere dikkat edilmesi önerileri geliştirilmiştir.

Özatalay (2007) tarafından hazırlanan “İlköğretim I. Kademe Türkçe Öğretim Programında Öğrencilere Kazandırılması Hedeflenen Temel Becerilerin Ders Kitaplarında Kullanılmasına İlişkin Durum Çalışması” isimli doktora tezinde hazırlanan ders kitaplarının, öğrencilere kazandırılması hedeflenen üst düzey becerilere ulaşabilmelerinde ne dereceye kadar katkı sağladığı, hangi sınıflarda hangi becerilere daha çok yer verildiği ve hangi yayınevinin, hangi becerilere daha çok yer verdiği saptanmaya çalışılmıştır.

Elde edilen sonuçlara göre, hazırlanan kitapların çoğunda bu becerilerle ilgili çalışmalara yeterli ölçüde yer verilmediği görülmüştür. Bu çalışma sonucunda elde edilen verilere bakılarak bundan sonra hazırlanacak kitaplarda bu becerilere dikkat edilmesi, daha bilinçli etkinlikler, çalışmalar düzenlenmesi önerilmektedir.

Kalın (2007) tarafından hazırlanan “Sosyal Bilgiler Öğretim Programı (2004) ve 4. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının İncelenmesi” adlı yüksek lisans tezinde, yeni hazırlanan eğitim-öğretim programının uygulanabilirliğini ve bu doğrultuda hazırlanan ders kitaplarının hedefe uygun olup olmadığını ölçmeyi amaçlamıştır.

Çalışma sonunda 2004 yılında önce pilot okullarda uygulanmaya başlanan ve ardında 2005-2006 eğitim-öğretim yılında tüm yurt genelinde uygulanan yeni Sosyal Bilgiler Öğretim Programının öğrenci merkezli olduğu; ancak Türkiye şartlarında bölgesel farklılıklardan dolayı yeterli olmadığı gözlenmiştir. Aynı şekilde yeni program dahilinde oluşturulan ders

kitabının da, merkeze öğrenciyi alan, öğrencinin bilişsel, duyuşsal ve devinişsel kazanımlar elde edebileceği , yaparak ve yaşayarak öğrenmeye yönelik etkinliklerden oluşan bir kitap olduğu anlaşılmaktadır. Ders kitabı ve programın uygulanmasından elde edilen araştırma sonuçlarının aynı olduğu ortaya çıkmıştır. Sonuçların başarısız olmasının nedenleri bölgesel ve sosyo-ekonomik farklılıklar olarak tespit edilmiştir.

Çakır (2006) tarafından hazırlanan “İlköğretim Dördüncü Sınıf Matematik Ders Kitapları ile İlgili Öğretmen Görüşleri” adlı yüksek lisans tezinde 2005-2006 öğretim yılında Eskişehir ilindeki ilköğretim okullarında okutulan dördüncü sınıf matematik ders kitaplarının görsel, biçimsel, içerik, alıştırma-değerlendirme ve yardımcı materyaller açısından öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.

Araştırma sonuçlarına göre ankete katılan öğretmenlerin kitabın görsel, içerik ve yardımcı materyallerine ilişkin özelliklerine katıldıkları, ancak biçimsel, alıştırma ve değerlendirme özellikleri konusunda kararsız kaldıkları görülmüştür. Öğretmenlerin ders kitapları konusundaki görüşleri, yayınevi değişkenine göre değişmemiştir.

Atmaca (2006) tarafından hazırlanan “İlköğretim Ders Kitaplarında Görsel Tasarım ve Resimleme” adlı makalenin amacı, ders kitaplarının resimleme aşamasını değerlendirerek çocukların ders kitaplarını zevkle çalışmaları ve kitaplara karşı sevgi duymalarını sağlamaya yardımcı olmaktır. Bu nedenle yapılan araştırmada tespit edilen aksaklıkların düzeltilebilmesi amacıyla getirilen önerileri maddeleştirecek olursak:

 Yazı ve resimler birbirine uygun olmalı ve gözü yormayacak, birbirini kapatmayacak şekilde düzenlenmelidir.

 Resimler sadece konu ile değil, ders kitabının içeriği ile de bağlantılı olmalıdır.

 Kitaplarda kullanılan resimler çocukların gelişim seviyesine ve yaş özelliklerine uygun olmalıdır.

 Yazı ve metin ilişkisi göz ardı edilmemeli ve arka arkaya gelen resimler uyum içerisinde olmalıdır.

 Çizimler ve resimler orijinal ve toplumun yaşam ve standartlarına uygun olmalıdır.  Yayınevleri görsel tasarım ile ilgili uzmanlardan yararlanmalıdır.

 Kağıtların baskı,boya ve renk kalitesi iyi olmalıdır.

Eşgi (2005)’ nin hazırladığı Milli Eğitim Dergisinde yayınlanan“İlköğretim 5. Sınıf Bilgisayar Ders Kitaplarının Görsel Tasarım İlkelerine Göre Değerlendirilmesi” isimli makalede 48 maddelik hazırlanan görsel tasarım ilkelerine uygunluk ölçütlerine göre

incelenen 4 farklı Bilgisayar kitabından hiç birinin standartlara uygun olarak hazırlanmadığı belirlenmiştir.

Yılmaz (2005) tarafından hazırlanan “İlköğretim Okulları İlk Kademede Okutulan Ders Kitaplarının Resimlemeleri Yönünden Değerlendirilmesi” adlı yüksek lisans tezinde ilköğretim ilk kademede okutulan ders kitaplarının dış yapı özellikleri ve resimleme

Benzer Belgeler