İş Tatmininin Önemi

Bu bölümde iş tatmini konusunun önemini çalışanlar, yöneticiler ve işletmeler açısından ele alacağız:

8

2.2.1. İş tatmininin çalışanlar açısından önemi

Günümüzde bireyler doğal olarak hayatlarının büyük bir kısmını iş yelerinde geçirmekteler. Buna ilaveten işletmeler dışında ve sosyal hayatlarında bile kendi mesai arkadaşlarıyla zaman geçirebilmekteler. Bu yüzden iş yerinde, iş ortamı, yöneticiler, iş arkadaşları, işletmeler ve bunun gibi unsurlara karşı oluşabilecek olumlu veya olumsuz bir tepki bireyin iş hayatını ve belli düzeyde sosyal yaşamını ve psikolojisini de etkileyecektir (Tor, 2011). Görüldüğü gibi çalışanlar iş yerlerinde uzun zaman geçirdiklerinden ve özel hayatlarında da iş arkadaşlarıyla iletişim halinde olduklarından, iş yerindeki iş tatmini düzeyi onların iş ve özel hayatlarına belli ölçüde tesir gösterecektir.

Bir işin tatmin düzeyinin yüksek olması, çalışanın iş dışındaki hayatına da yansımaktadır ve çalışanın normal hayatının tatmin düzeyini artıracaktır. İş ortamının önemsediği değerler, çalışanların işlerine karşı takındıkları tutumları büyük ölçüde etkilemektedir. İşgörenler arasındaki önemsenen ortak değerler ikili ilişkilerin olumlu yönde etkilenmesine sebep olmaktadır. Bu nedenden dolayı bireylerin arasında iletişim sorunu olmadığı için, iş yerinde uyarım ve rol belirsizliği gibi olumsuz olguların oluşması mümkün olmayacaktır. Bireyler daha az sorun yaşadıkları için iş yerine bağlılık ve iş tatmini düzeyleri artmaktadır. Çalışanların iş tatmini seviyelerinin artışıyla birlikte performans ve işe bağlılık düzeyi artmaktadır. Böyle bir ortamda bireyler daha verimli, işlerine daha bağlı, etkinlikleri daha fazla ve işlerinden daha mutlu olmaktadırlar (Özalp, 2013). Özetlemek gerekirse, iş yerinde oluşan olumlu ve tatmin edici ortam, bireylerin özel hayatlarını pozitif yönde etkiler ve aynı zamanda işgörenlerin çalışma performanslarını artırır.

İş tatmini, işgörenlerin ruhsal kemal ve olgunluğa ulaşmasını sağlar iken, bu olguya ulaşamamak durumunda hayal kırıklığına neden olur. Bir işletmenin çalışanlarında iş tatmini düzeyi ne kadar düşük olursa, bireyler de ruhsal çöküş, işe gönül vermemek, performans kaybı ve genel olarak sağlıksız bir toplumun oluşmasına sebep olur (Üngüren ve diğ., 2010). Görüldüğü gibi, ne kadar büyük bir sorun gibi gözükmese de, iş tatmini konusu, bireyler açısından büyük önem arz etmektedir. İşletmelerde

9

bireylerin iş tatmini düzeyini yüksek tutmak ise o işletmenin yöneticileri ve insan kaynakları bölümünün ilgilenmesi gereken önemli hususlardandır.

2.2.2. İş tatmininin yöneticiler açısından önemi

Bilindiği gibi, bir yöneticinin başarılı olabilmesi için yönettiği çalışanlar işletmenin amaçlarına yaklaşabilmek yolunda verimli faaliyet göstermeleriyle ilişkilidir. İşgörenlerin verdikleri verimli emekten dolayı, özellikle başkalarının bulunduğu ortamlarda, yöneticileri tarafından, değerlendirilip, ödüllendirilmesi, çalışanların işlerine karşı duydukları memnuniyet oranını artırır ve aynı zamanda onların yöneticilerine değer verip, saygı duymalarını sağlar. Yöneticilerin iş yerindeki iş tatmini kavramına değer vermeleri ve çalışanların işletmeye karşı olumlu bir his içinde bulmalarını sağlamaları, hem kendi işlerindeki sorunlara daha fazla farkındalıkla yaklaşmalarına, hem mal veya hizmet üreten çalışanlarıyla iş ilişkisinde bulunan müşterilere olumlu etkisi vardır (Karahan, 2009). Başka bir ifade ile, yöneticiler iş memnuniyetini olgusunu önemsemesi, çalışanlar, işletme ve müşteri kitlesine olumlu olarak yansımaktadır.

İş tatmini kavramı çift yönlü olarak, yöneticiler açısından da değerlendirilebilir. Nasıl ki bir işletmede görev alan bireylerin, o işten belli arzu, hedef, gereksinim ve beklentileri var ise, yöneticilerin de bulundukları iş ortamından beklentileri mevcuttur. Bu ihtiyaçlar karşılanmadığı takdirde, yöneticiler de iç istikrarsızlık ve üzüntü oluşabilmektedir. Bu yüzden istekleri ve beklentileri karşılanmayan bir yönetici, doğal olarak bir işletmenin örgütsel kaynaklarını ve daha net bir ifade ile insan kaynaklarını o örgütün amaçları ve hedefleri doğrultusunda yönetebilmesini düşünmek yanlıştır (Şahin, 2003). Görüldüğü gibi, iş tatmini ortamının oluşması çalışanlar hariç, yöneticileri de etkileyebildiğinden, çalışanların ve yöneticilerin işlerinden beklentilerini tespit etmek büyük önem arz etmektedir.

2.2.3. İş tatmininin işletmeler açısından önemi

İş tatmini olgusu işletmeler açısından son derece önemli bir konudur. Çalışanlarının maddi manevi isteklerini karşılaya bilen işletmelerde, işgörenlerin istifa oranı düşük

10

olduğundan, süreklilik oluşur ve aynı zamanda, bu işletmeler insan kaynakları temini açısından nitelikli çalışan bulmakta hiç zorluk çekmezler. Bunun durumun tersi gelişen işletmelerde ise, iş tatminsizliği ve bunu takip eden eleman istifaları yüzünden, personel temini sıkıntısı ortaya çıkıp, verimlilik kaybı yaşanır. Bu tür işletmelerde, işi yavaşlatma, düzensizlik, ani grevler, işleri aksatma ve buna benzer çok sayıda sorun oluşur (Özalp, 2013). Kısaca, çalışanların memnuniyet oranlarının yüksek olması, işletmenin olumsuz olgularla karşılaşmasını önleyerek, daha az istifa yaşandığından eleman kaybı yaşanır ve işletme insan kaynağı bulmakta zorlanmaz.

İşletmelerin işgörenlerin işlerine karşı edindiği olumlu tutum düzeyleri hakkında bilgi sahibi olmaları, işletmeler açısından yararlı bir durumdur. Bir işletmede çalışanların iş tatmini düzeyleri yüksek seviyede olursa, o işletmede, verilen hizmet veya yapılan ürünün niteliği yüksek olmakla beraber, müşterilerin de memnuniyet oranları artacaktır. Aynı zamanda bireylerin çalıştığı ortamda gerilim oranı düşerek, işe sadakat artmaktadır ve bu durum da işletme kalitesinin artmasına neden olur (Karakuş, 2011). Özetle, İş tatmini olgusunun işletmeler açısından kavranması, üretilen mal ve hizmeti etkilemekle olumlu kalmayıp, stres düzeyini düşürerek çalışanların işe bağlılığını artırır.

İş tatmini konusu, bir işletmede, dikkate alınmaz ise, ruhsal doygunluğa ulaşamama, moral bozukluğu, meyusiyet, çalışma hevesinin azalması veya kaybolması, moralsizlik, verimlilik de düşüş, kifayetsizlik, ortak iş yürütememe, işte yanlışlar yapma ve bunlar gibi birçok sorun ortaya çıkmaktadır. Bu yüzden insan kaynakları ilmi tarafından, işletmelerde çalışanların iş tatmini düzeylerinin ölçülmesi büyük önem arz etmektedir ve yukarıda vurgulanan sorunların önüne gitmek için, nitelikli çalışanların bulunması ve seçilerek görevlendirilmesi, iş intibakının gerçekleştirilmesi, maaş, sosyal imkanlar, işletmesini seçmesi için gerekli imkanların sağlanması, kurum içinde gelebileceği noktaların gösterilmesi ve bu yönde eğitime tabi tutulması, verimlilik oranının belirlenmesi ve tüm bu düzenlere iyi derecede irtibat ve insan ilişkileri ile destek verilmesi, işgörenlerin iş tatmini seviyeleri açısından

11

önemlidir (Karakuş, 2011). Kısaca, kurumlarda iş tatmini seviyesine önem verilip, yüksek tutmaya çalışılması işletmeler için büyük fayda sağlayacaktır.