İş Planının Tanımı ve Yararları

6.3.İş Planı Unsurları

107

Bölüm Hakkında İlgi Oluşturan Sorular

1. İş planı neden önemlidir?

2. İş planında hangi unsurlara yer verilmektedir?

3. İş planı hazırlamak ne gibi avantajlar sağlamaktadır?

108

Bölümde Hedeflenen Kazanımlar ve Kazanım Yöntemleri

Konu Kazanım

Kazanımın nasıl elde edileceği veya

geliştirileceği İş planının tanımı ve

yararları

İş planının ne olduğunu kavrayabilmek

İş planının sağladığı avantajlar

İş planının sağladığı avantajlardan faydalanabilmek İş planı unsurları İş planı unsurlarını

kavrayabilmek

109

Anahtar Kavramlar

 İş planı,

 Girişimci,

 KOSGEB

110

Giriş

Bir girişimcinin başarılı olabilmesi için potansiyel bir iş fırsatına, nitelikli bireylere, yeterli sermayeye ve ayrıntılı bir şekilde yazılmış iş planına ihtiyacı vardır. İş planı, amaçları, tahminleri ve finansal öngörüleri ortaya koyan, girişimcinin yönlendirilmesi ve yönetimi açısından çok önemli bir yol haritasıdır. İşletmelerin gelişmişlik düzeyleri hangi aşamada olursa olsun, içsel faaliyetlerini iyileştirmek ve işletmeyi potansiyel yatırımcılara tanıtmak ve pazarlamak için de iş planı yapılmaktadır. Bu bölümde iş planının tanımı, yararları, sağladığı avantajlar, unsurları ve içeriği incelenecektir.

111

6.1. İş Planının Tanımı ve Yararları

İş planı kim olduğunuzu, ne yaptığınızı, nereye ulaşmaya çalıştığınızı, nasıl ve ne zaman hedefe ulaşmayı beklediğinizi, nasıl başarılı olacağınızı gösteren ve kurmayı planladığınız işletmeyi bu saydığımız kriterlere göre tanımlayan yazılı bir belgedir. Bilindiği üzere, planlama hayatımıza yön veren en önemli öğelerden biridir, ister kişisel ister bir işletme için olsun işlerimizi bir plan doğrultusunda kararlar vererek uygularız. Mevcut durumumuzu göz önünde bulundurarak ileride nasıl ve nereye gideceğimizi planlarla oluştururuz. İyi hazırlanmış bir iş planı, başarılı bir işletme kurma şansımızı da arttırmaktadır.

İş planı, iş kurma sürecinde girişimci için çok önemli bir adımdır. KOSGEB İş kurma sürecini 8 aşamada açıklamaktadır. Bu aşamalar:

1. Motivasyon: Güçlü bir girişimcilik ve kendi işini kurma için motivasyon.

2. İş Fikri: Başarı potansiyeline sahip bir iş fikrini geliştirme.

3. Çalışma Programı: İş kurma sürecindeki etkinlikleri içeren bir genel çalışma programı.

4. Ön Değerlendirme: İş fikrinin temel kriterlerine göre yapılan ön değerlendirme.

5. Yapılabilirlik (Fizibilite) Araştırması: İş fikrinin yapılabilirliğinin araştırıldığı ve raporlandırıldığı çalışma.

6. İş Planı: Yapılabilirlik raporunda alınan kararların uygulama planını içeren yol haritası.

7. İşi Kurmak: İş planı çerçevesinde işletmenin kuruluş çalışmalarının yürütülmesi.

8. İşi Geliştirmek: İşletmenin yaşamını sürdürebilmesi, kapasite kullanım oranının arttırılması ve kapasitenin geliştirilmesi süreçleri.

İş planı, bir işin hangi ürünlerle, nerede, kimlerle, ne şekilde, hangi olanaklarla, hangi pazarlama planıyla, hangi organizasyon yapısıyla, nasıl bir mali planlama ile yürütüleceğinin doğru ve ikna edici bir biçimde anlatıldığı belgedir. Bir başka tanıma göre; bir şirketin başarılı olabilmesi için ya da en azından ekonomik bakımdan yaşayabilmesi için neler yapması gerektiğine karar verme sürecine iş planı denir. İş planının temel amacı, işi kuran girişimcilerin, iş kurma sürecinde hangi hedefler için neleri nasıl ve ne zaman yapacağını belirlemesidir.

İş planı yatırım kararıyla ilgili yapılacak işlerin tanıtıldığı bir yol haritasıdır. Girişimci iş planını kendine yol göstermesi için yapmaktadır. Başarılı olma şansımızı arttırır. Ayrıca potansiyel kreditör ve yatırımcıları yatırım yapmaları için ikna etmenin bir yoludur. Ancak iş planını girişimcinin dışarıdan finansman sağlamak için değil, kendisine yol göstermek için

112 hazırlaması gerektiği unutulmamalıdır. Bu arada iyi bir iş planı, bankaları, tedarikçileri ve üçüncü şahısları ikna etmede kullanılabilecek çok iyi bir araçtır. İş planı girişimin bütün yönlerinin analiz edilmesine ve ortaya çıkabilecek belirsizliklerle baş edilmesi için stratejinin geliştirilmesine yardımcı olur. İş planı sayesinde girişimciler oluşabilecek sorunları önceden görüp, projenin başarısızlıkla sonuçlanmasını önleyebilir

İş planı çeşitli yararlar sağlar. Bunların belli başlıları;

Girişimcinin planlamış olduğu işin bilinçli ve tarafsız bir biçimde değerlendirmesini sağlamaya yönelik olarak, gerekli zaman, çaba, araştırma ve disiplinin düzenli bir şekilde bir araya getirilmesine ve iş planında yer alan ekonomik, finansal ve rekabet analizlerinin yapılmasına, sonuç olarak girişimcinin yaptığı varsayımların dikkatli bir biçimde gözden geçirilmesine yardımcı olur. Girişimciyi spesifik olmaya zorlar. İş planı girişimi tüm yönleri ile ele alındığından, girişimciler işin yapılabilirliğini değerlendirirken, faaliyet stratejilerini geliştirebilir ve meydana gelebilecek sonuçları geliştirir ve inceler. İş planlarında amaçlar ve hedefler nicel biçimde ifade edildiğinden fiili sonuçların öngörülerle karşılaştırılması kolaylaşır. Böylece düşüncelerimizi ve projenin uygulanabilirliğini değerlendirmiş oluruz.

Tamamlanmış iş planı, işletmenin başarılı biçimde yönlendirilmesi açısından da bir faaliyet aracıdır. İşletmede uygulanacak planlama, operasyon ve politikaların temel anahtarlarını göstermektedir. İş planı, işletme amaçlarının verimli bir şekilde belirlenmesine ve girişimcinin işi kurma ve çalıştırma yönünde sahip olduğu beceri ve yeteneklerin ortaya çıkarılmasına yardımcı olur, karar vermemizi, etkinliği arttırmamızı ve kontrolü kolaylaştırır.

İş planları elde edilen başarıların ve karların ölçülmesine yardımcı olacak belirli hedefleri ve parametreleri belirler. Şeffaflığın ve işletmeye olan güvenin artmasına neden olduğundan, daha uygun şartlarla kredi alınmasına yardımcı olabileceği gibi işletme yönetiminin daha başarılı olmasına da yardımcı olabilmektedir.

İş planı iki ayrı aşamada önem taşımaktadır. Bunlardan ilki işletmenin kuruluş aşamasında dış çevre koşullarının ayrıntılı bir biçimde analiz edildiği, ancak iç çevre koşullarının daha tam oluşmadığı kuruluş aşamasındaki işletmeler. Bir diğeri ise kurulmuş ve yeni projeler içine girme planları olan, ara dönemlerde yapacakları veya yaptıkları projeler ile ilgili ve işletmenin mevcut koşullarını değerlendiren iş planıdır. Burada dış çevre koşulları ayrıntılı bir şekilde incelenirken, iç çevre koşulları da işletme kurulu bir düzende olduğu için ayrıntılı bir şekilde analiz edilebilmektedir.

Yeni bir iş kurmak isteyen veya yeni bir iş fikrini uygulamaya koymak isteyen girişimcinin çıkış noktası, ya kendi iş deneyimi, bilgisi ve ustalığı’dır ya da çevresinde görmüş olduğu fırsatlardır. Ancak girişimcinin yatırım kararını vermeden önce yatırımı sağlam temeller üzerine oturtması için iş fikriyle ilgili bir değerlendirme yapması gerekmektedir.

Planlama aşamasında açıklanması gereken bazı kritik faktörler bulunmaktadır. Bunlar;

 Amaçların spesifik, ölçülebilir ve belirli bir zaman aralığı içerisinde gerçekleştirilebilir olması,

113

 Ailenin, ortakların, yöneticilerin ve tüm çalışanlarının işi desteklemesi ve işe olan bağlılıkları,

 Alt amaçların belirlenip, zamana dayalı değerlendirme yani mihenk taşlarının oluşturulması,

 Meydana gelebilecek sorunlar ya da engeller karşısında esnek olup alternatif stratejiler oluşturulması şeklinde sıralanabilir.

Bir iş fikriyle ilgili ön değerlendirme yaparken cevap aranacak sorulardan bazıları ise aşağıdaki gibidir;

 İş fikrinin uygulanmasında yerine getirilmesi mümkün olmayan yasal gereklilik, izin veya ruhsatlar var mıdır?

 İşletme yapısı ne olacaktır?

 İş fikrinin uygulanması için zorunlu olan ve girişimcinin temin edemeyeceği bilgi, beceri, ustalık ve işgücü girdileri var mı?

 İş fikrinin genel çalışma şekli veya çabalarını, girişimcinin yerine getirememe ihtimali var mı?

 İs planını gerçekleştirebilecek yönetim yeteneği yöneticilerde mevcut mudur?

 İşletmeyi ya da projeyi özgün kılan ve diğerlerinden ayıran nedir?

 İş için gerekli finansman büyüklüğü ne kadardır, ne için gereklidir, sağlanan finansman işletmeye ne sağlayacaktır, sağlanan finansman nasıl geri ödenecektir?

 Pazardaki rekabet düşünüldüğünde işletme kârlılığını nasıl sağlayacaktır?

 Üretimde gerekli olan teknik ve idari süreçlerin yerine getirilmesi girişimci için olanaksız mı?

 İş fikrinin temel başarı kriterleri nedir?

 Girişimcinin kuracağı işin başarı şansıyla ilgili değerlendirmesi nedir?