İş İle İlgili Kararları Etkileyen Faktörler

Katılımcılara iş ile ilgili kararlarını alırken bu kararları etkileyen faktörlerin neler olduğu sorulmuştur. Katılımcılar iş ile ilgili kararlarını alırken kendilerini etkileyen faktörler Tablo 5’te kodlar halinde incelenmiştir.

Tablo 5. Katılımcıların İş İle İlgili Kararlarını Etkileyen Faktörler

Karar ları E tkil eye n F ak tör ler Oteller Faktörler

OHH(4*) Lokasyon ve Kültür Seviyesi

AÖTK(4*) Kanun Koyucunun Koyduğu Kurallar, İklim

EHR(4*) Yönetimin Kararı

GTR(4*) İşin Yoğunluğu, İşin Büyüklüğü, İşin Zorluk Derecesi AH(4*)

AÖTK(4*) GTRH(4*) APTH(5*) TGH(5*)

Müşteri Talepleri, Müşteri Portföyü, Müşteri İle İletişi, Müşteri Memnuniyeti

BH(4*) Karşı Tarafın Tavrı, Sorunlar, Olayın Gelişimi İle Varacağı Sonuç Arasındaki Süreç

MO(4*) Zaman, Çevresel Koşullar

OTROS(4*) Konuya Bağlı (Misafirin Durumu – Talebi) GSTO(4*),

COHR(4*)

İşletme Açısından Uygunluğu (Personelin Çıkarları)

COHR(4*) Personelin Önemsenmesi

ATO(4*) Ekip Kararı (Ortak Karar)

ATHHS(5*) Maddi Çıkarlar

HPH(5*) Geçmiş Yıllara İlişkin Veriler (İstatistikler) RRKTS(5*) Başlangıç, Süreç ve Sonuç

TGH(5*) Çevre Yapısı, Çalışanların Motivasyonları GAH(5*),

HVCTK(5*)

Tablo 5’den de görüleceği üzere, yöneticilerin kararlarının alırken onları etkileyen çok çeşitli faktörler bulunmaktadır. Bu faktörler, şehrin bulunduğu konum, iklimi ve şehrin kültürel yapısı, kanun koyucuların koyduğu kurallar, üst yönetimin kararları, işin yoğunluğu, büyüklüğü ve zorluk derecesi, müşteri talepleri, karşı tarafın tavrı, var olan sorunlar, olayın gelişimi ile sonuç arasındaki süreç, zaman, çevresel koşullar, konunu durumu, işletmenin çıkarları, personelin önemsenmesi, ortak olarak verilen kararlar, maddi çıkarlar, geçmiş yıllardaki veriler, başlangıç- süreç-sonuç ilişkisi, çevre yapısı, çalışanların motivasyonları, işi gerçekleştirmek için gerekli olan süre ve kurumsal çıkarlar olarak ortaya çıkmıştır.

Karar almada otelin bulunduğu yerin lokasyonunun önemine vurgu yapan OHH(4*) yetkilisi bu bağlamda ifadeyi kullanmaktadır;

“Buna örnek verecek olursak; yiyecek – içecek kültürünün olduğu bir yerde Balıkesir’de et oranı, et tüketimi oranı çok fazla. Etçi bir memleket olduğu halde burada işte balıktır veya farklı dünya mutfaklarının olabilecek soslu yemek tarzlarını tüketmeyi çok fazla cazip görmüyor. Biz buradaki kararlarımızı yaparken de bunları göz önünde bulundurup otelcilik alanında böyle kararlar veriyoruz. Bir nevi halkın sesini dinlemiş oluyoruz.”

AÖTK(4*) yetkilisi, kanun koyucuların koymuş olduğu kararların varlığına atıf yaparak, aldıkları kararların bundan önemli düzeyde etkilendiğini, iklim koşulları ile müşteri portföyünün de verilen kararlarda etkili olduğunu ifade etmektedir.

AH(4*), AÖTK(4*), GTRH(4*), APTH(5*) ve TGH(4*) yetkilileri müşteri portföyünün, müşteri taleplerinin ve memnuniyetinin karar almada etkili olduğunu ifade etmektedirler. Karar vermede müşteri memnuniyeti ile portföyünün önemli bir etmen olduğunu ifade eden GTRH(4*) yetkilisi bu bağlamda

“Otele çok çeşit tipte insan gelebiliyor. Bunların hepsinin talebi farklı oluyor. Bunlar bize geldikleri zaman kimisi hamamda su sıcak diyor, kimisi soğuk diyor. Bunların orta yolunun bulunması lazım. Kimisi gelir yemeği beğenir, kimisi gelir yemekten şikayet eder. Bundan dolayı müşteri ilk size geldiğinde tepkisini öncelikle yumuşatmanız gerekiyor. Bunu da güler yüzle

müşteriyi dinleyerek sağlayabilirsiniz. Buradaki kararları ben tek başıma almıyorum.”

ifadesini kullanmaktadır. EHR(4*) yetkilisi, karar alma açısından yönetimin tavrı ve onayının önemli olduğunu ifade ederek bu durumu şu şekilde açıklamaktadır;

“Tek başına karar vermek gibi bir lüks yok özel şirketlerde. Siz projelerinizi sunuyorsunuz, yapmak istediklerinizi sunuyorsunuz ve yönetimin onayını alıyorsunuz. Dolayısıyla tabiki işin çıkarını düşünüyorsunuz, bunun getirisini götürüsünü hepsini hesaplıyorsunuz ona göre yönetime bir şey veriyorsunuz. Yani, son olarak karar merceği yönetimdir.”

GTR(4*) yetkilisi ise, karar verirken işin yoğunluğu, büyüklüğü ve işin zorluk derecesinin önemli olduğunu ifade etmektedir. BH(4*) yetkilisi, verdiği kararı etkileyen faktörü şu şekilde açıklamaktadır;

“İşimizle ilgili karar vermeye etki eden faktörler olayın gelişimi ile varacağı sonuç arasındaki süreçte nelerle karşılaşabiliriz onları ön görerek karar veriyoruz. Kararlarımızı karşı tarafın davranışları etkiler, işin işleyiş açısındaki sorunlar etkiler.”

MO(4*) yetkilisi, zaman ve çevresel faktörlerin karar almada etkili olduğunu şu ifadeler ile açıklamaktadır;

“Karar geçmiş bir davranış ve gelecekle ilgili sonuçları yansıtır. Karar verme sürecinde öncelikle zaman faktörü benim için çok önemlidir. Aynı zamanda çevresel koşulların kararın önemi ile doğru orantılı olduğunu düşünüyorum. Zaman ve çevresel koşulları karar verme sürecinde takip ederim”

OTROS(4*) yetkilisi, konuya göre farklılıkların karar almadaki faktörleri etkilediğini, örneğin alınacak kararlar misafir ile ilgiliyse, misafirin durumunu ve talebini dikkate aldığını ifade etmektedir.

GSTO(4*) ve COHR(4*) yetkilileri, işleri ile ilgili karar alırken işletmenin çıkarları ile personelin taleplerinin önemli olduğuna vurgu yaparken ATO(4*) yetkilisi bu bağlamda grup veya ekip kararlarının önemli olduğuna işaret etmektedir.

Karar almada kurumsal olarak maddi çıkarların etkili olduğunu belirten ATHHS(5*) yetkilisi “Oturuyorsun maliyetini hesaplıyorsun. Sadece seni kurtarıyorsa. Bu şekilde kaybettiğimiz, kaçırdığımız çok gruplar oldu şimdiye kadar. Ama yapacak bir şey yok yani öncellikle maddi olarak düşünüyorsun. Hayallerini ne yazık ki bir sonraki aşamaya bırakıyorsun. Yani süreç ancak bu şekilde ilerleyebiliyor turizmde.” ifadesini kullanmaktadır.

HPH(5*) yetkilisi, karar alırken otele ilişkin istatistiklerin karar almada önemli bir etken olduğuna vurgu yaparken, TGH(5*) yetkilisi müşteri ilişkilerindeki geri dönüşlerin, çevrenin yapısının ve çalışanların motivasyonlarının karar vermede etkili olduğunu ifade etmektedir.

Karar vermede takip edilen süreçler açısından bakıldığında, karar vermede kurumsal çıkar ve sürenin önemli olduğunu belirten RRKTS(5*) yetkilisi,

“Bu anlamda kişiler karar verme mekanizmasındaki kabiliyetini geliştirmek zorundadır. Alaylı kişiler işletme içerisinden gelir yani pratikten yetişir. Mektepliler ise teoriğini bilir. Bu anlamda kişi kendini kendi alanında geliştirmek zorundadır. Karar verme süreci başlangıç-gelişme ve sonuçtan oluşur. Süreç görme, gelişme tahlil etme ve sonuç karar vermedir.”

ifadelerini kullanmaktadır. Benzer şekilde, karar vermede kurumsal çıkarın diğer bir çok faktöre göre daha önemli olduğunu belirten GAH(5*) yetkilisi,

“Süre ve süreç bunlar benim için çok önemlidir. Çünkü bu bir anda oluşabilecek yatırımlar, planlanabilecek düşünceler değil. Bunun için biraz zaman ve imkan doğrultusunda olabilitesi yüksek olan işler ve özellikle aklımın ve mantığımın yattığı düşünceleri destekliyorum. Olabildiğince gerçekçi yaklaşmaya çalışıyorum. Çünkü yanlış bir karar bütün işletmeyi yok edebilir. Bu açıdan bir karar vermeden önce onu iyice sentezlemek ve düşünmek benim için önceliklidir”

ifadelerini kullanmaktadır. Benzer şekilde HVCTK(5*) yetkilisi, karar almada birçok yan unsurun etkili olduğuna işaret ederek sürecin oldukça önemli olduğunu ifade etmektedir.