Hizmet İçi Eğitimin Amaçları

Bir eğitim programı için amaçların saptanması, planlı yapılacak her etkinlikte olduğu gibi daha sonra yapılacak çalışmalara yön verip başlangıç ve çıkışı belirleyeceğinden önem arz etmektedir. Bu itibarla hizmet içi eğitimde, amaçların önceden saptanmış olması zorunludur. Amaç, hedef ve elde edilmesi arzulanan sonuç belirlenmeden yapılan çalışmaların sonucunda bir değerlendirme yapılması zordur ve elde edilen sonuç güvenilir değildir. Bu bağlamda hizmet içi eğitimin amaçlarının, eğitimin gerçekleşeceği örgütün politikasına ve amaçlarına uygun olarak tespit edilmesi gereklidir (Taymaz’dan aktaran Çevikbaş, 2002). Hizmet içi eğitimin amaçları örgütlerin amaçlarına ve politikasına bağlı olarak değişiklik göstermektedir. Hizmet içi eğitimle belirlenen amaçlar hem örgütün hem de eğitilmesi planlanan personelin gereksinimlerine yönelik olarak kurumun ihtiyacı ve amacına göre tespit edilmektedir (Demirtaş, 2010). Bu değişikliklere rağmen hizmet içi eğitimin genel amaçları şunlardır (Tutum’dan aktaran Çevikbaş, 2002);

- Kamu görevlilerinin verimliliğini arttırmak, - Öğrenme sürecinin artırılmasını sağlamak,

- Kamu görevlilerinin kusur ve eksikliklerinin giderilmesini sağlamak, - Personelin moralini yükseltmek,

- Kariyer gelişmesine yardımcı olmak,

- Kuruma somut faydalar sağlamak.

Taymaz’a göre genel olarak hizmet içi eğitimin amaçlarını şöyle sıralamak mümkündür (Taymaz’dan aktaran Çevikbaş, 2002);

- Örgütte üretilen mal ve hizmetin nitelik ve niceliğini artırarak verimlilik ve kazancı yükseltmek,

- Üretimin zamanında yapılmasını, malzeme ve enerji tasarrufunu sağlamak, - Gelişmelere ve yeniliklere uyumu sağlamak, üretim metotlarını, geliştirmek,

yenilikleri yakından izlemek, personelin ortama uyumunu kolaylaştırmak, - İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önlemek, iş güvenliğini sağlamak,

- Personel arasında iletişim, ilişki ve koordinasyonu güçlendirerek anlaşmazlıkları ve şikâyetleri azaltmak,

- Personeli tanımak, kaliteli işgücü sağlamak ve kadrolaşmayı sağlamak, - Kontrol işlem ve yükünü azaltmak, rekabet gücü etkililiğini artırmak,

- Personelin güven duygusunu geliştirmek, onları güdülemek ve morallerini yükseltmek,

- Personel hareketliliğini önlemek, örgütte yer değiştirme ve yükselme imkânını sağlamaktır.

Eryılmaz (2013)’e göre hizmet içi eğitimin genel amaçları şu şekildedir;

1- Mesleki ve teknik bilgiyi geliştirmektir. Hizmet içi eğitim programları, memurun mesleki ve teknik yönden yetiştirilmesi ve bilgisinin artırılmasını amaçlar.

2- Kamu görevlilerinin verimliliğini artırarak hizmet maliyetlerini düşürmektir. Hizmetlerde “etkinlik” ve “verimlilik” kamu yönetiminin gerçekleştirmeye çalıştığı temel hedeflerdendir.

3- Yönetime karşı şikâyetleri hafifletmektir. Kamu bürokrasinin yapısından ve memurların tutumundan kaynaklanan “bugün git yarın gel”, “kırtasiyecilik”, “vatandaşa karşı ilgisizlik”, “işleri geciktirme” gibi yönetimin faaliyetleri, çalışma düzeni ve çevresiyle ilişkileri konusunda vatandaşın kamu kurumlarına yönelttiği şikâyetler mevcuttur. Hizmet içi eğitim programları ile kurumla yöneldiği hizmet çevresi arasındaki ilişkileri düzenlemek, çevrenin tepkisini değerlendirmek ve halkla ilişkiler servislerinin yardımıyla memur-vatandaş ilişkilerini iyileştirmek mümkün olabilir.

4- İş akışını hızlandırmaktır. Kararların çabuk ve zamanında alınarak sonuçlandırılması, hizmette etkinliği artırır. Ayrıca, vatandaşın kamu kurumlarındaki işlerini kolaylaştırmak ve işleri kırtasiyeciliğe boğmamak için kuralları azaltmak ve sadeleştirmek önemlidir. Bir taraftan kurallar azalırken, diğer taraftan da “yetki devri” yoluyla günlük işlere ilişkin kararların alınmasını hızlandırmak gerekmektedir.

5- Personeli motive etmektir. Genellikle kamu kurumlarında çalışanlar, hizmet içi eğitim programlarına yakın ilgi göstermektedirler. Hizmet içi eğitim programlarına çağırılma, memura çalıştığı ortamın koşullarından belirli bir süre uzaklaşma, dinlenme ihtiyacını karşılama ve kendini bilgi ve deneyim olarak geliştirme fırsatı verdiği için olumlu bir unsur olarak değerlendirilmektedir. Bunun, bireysel yönden “moral”i artırması yanında, aynı ya da benzer hizmetlerde çalışanları bir araya getirerek “grup dayanışması”na, tecrübe ve bilgi alışverişine imkân sağlaması yönünden de büyük öneme sahiptir.

Başbakanlık Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü Hizmet içi Eğitim Yönetmeliğinin 4. maddesinde hizmet içi eğitimin hedefleri şu şekilde sıralanmaktadır;

- Personelin bilgi ve verimliliklerini artırmak ve yetişmelerini sağlamak suretiyle hizmete ilgisini en yüksek düzeye çıkarmak, onları daha yukarı görev ve kadrolara hazırlamak,

- Devlet memurlarının ödev ve sorumlulukları, genel haklar ve yasaklar hakkında bilgi vermek,

- Yönetimde ve uygulamada etkinliğin artırılmasını sağlamak. Yukarıdaki hedeflere ulaşabilmek için uygulanacak ilkeler ise şunlardır;

- Eğitimin sürekli olması

- Eğitimin, Basın Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğünün amaçları ve ihtiyaçları dikkate alınarak düzenlenecek plan ve programlara dayandırılması, - Her amirin, maiyetinde çalışan personelin eğitiminden ve yetiştirilmesinden

sorumlu olması,

- Bu yönetmelik hükümlerine göre eğitimi görevi verilecek eğiticilerin ve eğitime tabi tutulacak personelin eğitime katılmaktan sorumlu olması

- Hizmet içi eğitimden öncelikler esas alınarak tüm personelin eşit şekilde yararlandırılması,

- Hizmet içi eğitime tabi tutulan personelin, eğitimde kazandırılan niteliklere ve eğitime katılma amacına uygun görevlerde istihdam edilmesi,

- Eğitimden beklenen sonuçlara ulaşılıp ulaşılmadığının belirlenmesi için eğitim çalışmaları sırasında ve bitiminde anket, gözlem, mülakat ve benzeri değerlendirmeler ile sınav usullerinin uygulanması,

- Gerektiğinde ilgili tüm kuruluşlarla eğitimde işbirliği yapılması, bilgi, belge ve eğitici değişiminin sağlanması,

- Eğitim faaliyetlerinin uygulanacağı yerlerin eğitim şartlarına uygun olması, eğitimin gereklerine göre düzenlenmesi ve donatılması.