Her Şey Dahil (All-Inclusive) Sistem Kapsamında Konaklama (AI)

2000’li yıllarla birlikte hem büyüyen turizm talebini karşılamak hem de sağlanan vergi avantajlarından faydalanmak için Türkiye’de konaklama işletmelerinde artış meydana gelmiş ve bu doğrultuda kapasite artırımını sağlayacak yatırımlar yapılmıştır. İç ve dış pazardaki rekabet de şiddetini artırmış ve konaklama işletmeleri sayısındaki artış arz fazlalığı sorununu ortaya çıkarmıştır. Dünya turizminde rekabet halinde oldukları diğer Akdeniz ülkelerinde faaliyet gösteren konaklama işletmeleri ile baş edebilmek adına özellikle Antalya bölgesindeki konaklama işletmeleri pazarlama aracı olarak fiyatı kullanmıştır. Sektörde söz sahibi olan tur operatörlerine olan bağımlılık ve bunların gösterdikleri baskı neticesinde Türkiye’deki birçok otel işletmesi Her Şey Dahil Sistemi (All Inclusive) uygulamaya başlamıştır (Üner vd., 2006, s. 36).

Her Şey Dahil Sistem; ulaştırma, konaklama, yeme-içme, eğlence gibi bir seyahatin ayrı ayrı parçalarını kapsayan, önceden tek bir fiyat ödenen ve o şekilde planlanan faaliyetler bütünü şeklinde tanımlanan paket tur olarak ifade edilmektedir (Heung ve Chu, 2000, s. 52). Çiftçi vd. (2007, s. 269), bu sistemi kahvaltı, öğle yemeği, akşam yemeği, oda servisi, yerli ve yabancı içecekler gibi hizmetleri ve spor faaliyetlerini sabit bir fiyat paketi kapsamında olan bir pazarlama ve fiyatlandırma sistemi uygulaması olarak tanımlamaktadır.

Bu sistem ülkemizde son yıllarda turizme damgasını vuran, turist sayısının artışını etkileyen, konaklama işletmelerini de yeni bir yapılanmanın içerisine sokan bir konaklama

tipi olarak ortaya çıkmıştır (MEB, 2006, s. 45). Tamamıyla kesin olarak belirlenmiş sınır ve standartlara sahip olmayan her şey dahil sistem; klasik, imperial, maksimum ve ultra (high class) isimleriyle konaklama işletmelerince farklı şekillerde sunulmaktadır. Klasik Her Şey Dahil Sistemi kapsamında konaklama, tüm öğünlerde yemekler, öğün dışı aperatif yiyecekler, yerli alkollü ve alkolsüz sıcak-soğuk içecekler, eğlenceler, sınırlı kara sporları ve çocuk klüpleri hizmetleri verilmektedir. Imperial Her Şey Dahil olarak isimlendirilen pakette ise, Klasik Her Şey Dahil paketin içerdiği hizmetlere ek olarak ả la carte şeklinde yiyecek-içecek ve yabancı içki servisi yapılmakta, kara sporlarındaki sınır kaldırılmakta ve bazı deniz sporları dahil edilmektedir. Imperial Her Şey Dahil paketine bazı özellikli restoranlar, sınırsız kara ve deniz sporları, sauna, hamam, fitness center ve çocuklu aileler için çocuk bakıcısının eklenmesiyle sunulan paket, Maksimum Her Şey Dahil paket olarak isimlendirilmektedir. Ayrıca bazı konaklama işletmelerinde Ultra (High Class) Her Şey Dahil şeklinde paket de sunulmaktadır. Bu paket kapsamında Maksimum Her Şey Dahil paketine sınırsız içki, oda servisi, odalarda telefon ve faks, internet bağlantısı ve her türlü sağlık hizmetleri dahil edilmektedir (Üner vd., 2007, s.55). Aşağıdaki Tablo 1.1’de otellerde uygulanan her şey dahil konseptlerinin içerdikleri mal ve hizmetler gösterilmektedir.

Tablo 1.1. Her Şey Dahil Konseptleri ile İçerdikleri Mal ve Hizmetler HD Konsepti Konsept Dahilinde Sunulan Mal ve Hizmetler

Ult ra /H ig h Cla ss H D K o ns e pti M a ks imu m H D K o ns e pti Imp er y a l H D K o ns ept i K la sik H D K o ns ept i Konaklama Tüm öğünlerde yemekler Öğün dışında aperatif yiyecekler

Limitsiz yerli, sıcak-soğuk, alkollü-alkolsüz içecekler Sınırlı ithal yiyecek ve içecekler

Eğlence ve animasyon faaliyetleri Sınırlı kara sporları

Çocuk kulüpleri Dondurulmuş gıdalar

Sınırsız ithal, sıcak-soğuk, alkollü-alkolsüz içecekler Açık büfenin yanında A la Carte restoranlar

Sınırsız kara sporlarına ek olarak sınırlı deniz sporları Özel spesiyalite restoranları

Sınırsız deniz sporları

Sauna, hamam, aerobik salonu gibi aktiviteler Odalarda ücretsiz doldurulan minibarlar Motorlu su sporları

Çocuklu aileler için çocuk bakıcısı Çamaşır ve ütü hizmetleri

Odalardan telefon ve faks aramaları İnternet bağlantısı

Her türlü sağlık hizmetleri tek bir fiyat dahilinde müşterilere sunulmaktadır. Kaynak: Menekşe, 2005, s.101

Antalya bölgesinde faaliyet gösteren 251 adet 3, 4 ve 5 yıldızlı otel işletmeleri ve 4 ve 5 yıldızlı tatil köyleri üzerinde her şey dahil sistemleri kapsamında ne tür hizmetlerin sunulduğu ve uygulanan farklı sistemlerin karşılaştırılması yapılması amacıyla yürütülen araştırmada, 121 işletmeden veriler elde edilmiştir. Klasik ve ultra her şey dahil sistemlerinin ön plana

çıktığı ve yoğun olarak kullanıldığı tespit edilmiştir. Araştırmaya konu olan işletmelerden 93’ü Klasik Her Şey Dahil sistemi, 28’i Ultra Her Şey Dahil sistemi uyguladığı görülmüştür. Bu kapsamda elde edilen veriler ışığında her şey dahil sistemine bir standart getirilmesine yardımcı olunması hedeflenmiştir (Üner vd., 2007, s.60).

Çiftçi vd. (2007, s. 269-285), yapmış oldukları çalışma ile her şey dahil sistemi ve Türk turizm sektörüne etkilerini araştırmıştır. 2004 yılında 2,5 aylık bir süreçte anket yöntemiyle turizm işletmeleri, A grubu seyahat acentaları ve yerel turistlere sorular sormuştur. Özellikle turizm işletmelerinin yarım pansiyon ve oda-kahvaltı konaklamanın Türk turizmi için olumlu olarak kabul etmeleri ve her şey dahil sistemin bunlara göre daha az bir orana sahip olması göze çarpmaktadır. Yerel turistlerin daha çok yarım pansiyon konaklamayı tercih ettikleri ve daha sonrasında her şey dahil sisteme yöneldikleri görülmektedir. Ayrıca yerel turistler her şey dahil sistemin uluslararası turistler için daha uygun olduğunu belirtmişlerdir.

Son zamanlarda yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, Amerikan turistlerin % 52’sinin tatile giderken her şey dahil sistemi tercih ettikleri belirlenmiştir. Bunun temel sebebinin, turistlerin kendilerini daha rahat hissetmeleri ve detaylarla uğraşmak istememeleri olarak ifade edilmektedir. Yani, bu sistem bir aile için tatil bütçesinde beklenmedik bir harcamanın olmasını engellemektedir. Genel olarak, sabit bir fiyat; her çeşit yiyecek ve içecek, rekreasyonel faaliyetler, sportif aktiviteler ve benzer harcamaları içermektedir (Çiftçi vd., 2007, s. 270).

Süklüm (2006, s. 69), Muğla ili Bodrum ilçesi Turgutreis beldesindeki 5 yıldızlı 5 tatil köyünden ikisinde konaklayan müşterilere uygulamış olduğu anket yoluyla her şey dahil sistemin müşteri memnuniyeti üzerindeki etkilerini ölçümlemeye çalışmış ve dağıtılan 450 adet anket formundan 354 tanesine yanıt almıştır. Ankete katılan turistler, ekstra harcamaların az olması, harcamaları takip etmedikleri ve ödedikleri ücretin karşılığını aldıklarına inandıklarından sistemi tercih ettiklerini ifade etmişlerdir.

Yaylı ve Yayla (2012, s. 143-162) yapmış olduğu çalışmada, turistlerin her şey dahil sistemi tercih etme nedenlerini belirlemeye çalışmışlardır. Wong ve Kwong’un (2004) Hong Kong’lu turistlere yönelik yapmış olduğu çalışmada kullandıkları anket formundan yararlanılarak Antalya iline her şey dahil sistemi satın alarak gelen 387 turiste anket yöntemiyle soru sorulmuş ve turistlerin turun iptal edilmeme garantisi, fiyat ve fiyata dahil olanlar ifadelerini dikkate aldıkları görülmüştür. Beş ayrı milliyetten (Türk, Alman, İngiliz, Rus ve Hollandalı) turistlerin yanıt verdikleri 30 ifadeye uygulanan faktör analizi neticesinde belirlenen on faktör belirlenmiştir. Yenilikler faktörünü en önemli kriter olarak gören turistlerin daha fazla yenilik aradıkları söylenmektedir. Daha sonrasında fiyat ve seyahatin

özellikleri önemli görülen faktörler olarak ifade edilmiş ve turistlerin fiyata karşı duyarlı oldukları vurgulanmıştır.