Genel Kullanım Amaçlı Borular

1. Kapsam

1.1 Bu kurallar, basınçlı kaplar, boru devreleri, proses ve teçhizatlar ve basınçlı silindirlerde kullanılan dikişsiz ve kaynaklı borulara uygulanır.

Bu kurallara uyan borular normal ortam sıcaklıklarında kullanılır. Bu uygulamalar için, standart boru kaliteleri kullanılır (uygun boru kaliteleri için Tablo 4.3'e bakınız).

Eğer borular, düşük çalışma sıcaklıklarına maruz hidrolik silindirlerin üretiminde kullanılacaksa, soğuğa dayanıklı çeliklerin kullanımına uygun olacak şekilde, ISO-V boyuna test numunesi üzerinde en az 41 J’lük bir darbe enerjisi kanıtlanacaktır.

1.2 Bu kurallara uyan borular, ilgili dizayn sıcaklığının 0°C'ın altında olmaması şartı ile gaz tankerlerinin kargo ve proses teçhizatında kullanılabilir.

Tablo 4.3 Standart boru kaliteleri

Mukavemet sınıfı veya Tablo 4.5’e göre boru kalitesi

İlgili boru kaliteleri EN 10216-1 (1)

veya EN 10217-1 (2)

EN 10216-3 (1) veya EN 10217-3 (2)

EN 10305-1 EN 10305-2

TL-R 360 P235 TR2 E 235+N E 235+N

TL-R 410 P265 TR2 P275 NL1 E275+N

TL-R 490 P355 N E 355+N E355+N

(1) Dikişsiz.

(2) Kaynaklı.

3. Malzeme Özellikleri İle İlgili Genel İstekler

3.1 Kimyasal bileşim

Boru çeliklerinin kimyasal bileşimleri Tablo 4.4'de verilen değerlere veya mümkün olan hallerde, ilgili standart veya spesifikasyonlara uygun olacaktır.

3.2 Mekanik özellikler

Oda sıcaklığındaki testler sonucunda, Tablo 4.5'de veya uygulanacak hallerde ilgili standartlar veya spesifikas-yonlarda istenilen çekme mukavemeti, akma sınırı ve kopma uzaması değerleri sağlanacaktır.

3.3 Teknolojik özellikler

Halka testi sonucunda, borular A.8.5'de belirtilen istekleri sağlayan şekil değiştirme özelliklerini gösterecektir.

3.4 Darbe enerjisi

Borular en az, Tablo 4.5'de belirtilen darbe enerjisi değerlerini sağlayacaktır.

4. Testler

Aşağıda belirtilen testler yapılacaktır.

4.1 Kimyasal bileşim testi

Üretici, A.8.1'e göre her eriyik için kimyasal bileşimi belirleyecektir.

4.2 Çekme testi

A.8.2'ye göre boru örnekleri arasından seçilen test numuneleri ile çekme testi yapılacaktır.

4.3 Teknolojik testler

4.3.1 Boyuna dikişli borular ve TL-R490 kalite borular, A.8.5’de belirtilen halka testlerinden birine göre (bir test grubundan 2 boru) muayene edilecektir.

Eritme kaynaklı borularda, TL, Kısım 3 – Kaynak Kuralları’na göre bir kaynak dikişi eğme testi yapılacaktır.

Eğme mandreli çapı 3 t olacaktır.

Tablo 4.4 Alaşımsız çelik boruların kimyasal bileşimi

Mukavemet sınıfı veya boru kalitesi

Kimyasal bileşim [%]

C Si Mnmaks. Pmaks. Smaks. Altop.

TL-R 360 0,17 0,35 1,20

0,025 0,020 ≥ 0,020 (1)

TL-R 410 0,21 0,35 1,40

TL-R 490 0,23 0,55 1,60

(1) Çeliğin, belirtilmesi gereken diğer azot tutucu elementleri yeterli oranda içermesi halinde bu istek uygulanmaz.

Tablo 4.5 Alaşımsız çelik boruların mekanik ve teknolojik özellikleri

Mukavemet sınıfı veya boru kalitesi

Çekme mukavemeti

Rm

[N/mm²]

Akma mukavemeti

ReH [N/mm²]

min.

Kopma uzaması

A

% min.

Darbe enerjisi

KV (1)

J min.

Boyuna Enine Boyuna Enine

TL-R 360 360-500 235 25 23

41 27

TL-R 410 410-570 255 21 19

TL-R 490 490-650 310 19 17

(1) Et kalınlığı >10 mm olan borularda.

4.3.2 Halka yassılaştırma testinde, baskı levhaları arasındaki mesafenin hesaplanması için A.8.5.2'de verilen formüle C katsayısı olarak aşağıdaki değerler konulacaktır:

360 mukavemet kategorisindeki borular için: C = 0,09

Diğer boru kaliteleri için: C = 0,07

4.4 Çentik darbe testi

A.8.2'ye uygun olarak seçilen borularda çentik darbe testleri oda sıcaklığında yapılır. Dış çap ≥ 200 mm. ise test, enine Charpy V-çentik test numunesi kullanılarak yapılır. Dış çap <200 mm. olduğunda boyuna test numuneleri alınarak test edilebilir.

4.5 Yüzey düzgünlüğü ve boyutların kontrolü

A.8.6'da belirtilen kontroller yapılacaktır.

4.6 Tahribatsız muayeneler

Tüm borular, üretici tarafından, tüm uzunlukları boyunca EN 10246’ya göre tahribatsız muayene tabi tutulacaktır.

4.6.1 Dikişsiz boruların tahribatsız muayenesi

Borular, boyuna doğrultudaki hataların algılanması için EN 10893-10, kabul sınıfı U2, alt sınıf C’ye veya EN 10893-3, kabul sınıfı F2’ye göre tahribatsız muayeneye tabi tutulacaktır. Otomatik olarak test edilmemiş olan

boru uçları civerindaki alanlar, EN 10893-10, kabul sınıfı U2, alt sınıf C’ye göre elle veya yarı-otomatik ultrasonik teste tabi tutulacak veya kesilecektir.

4.6.2 Basınç kaynaklı boruların tahribatsız muayeneleri

TL-R 360 ve TL-R 410:

TL-R 360 ve TL-R 410 kalite boruların kaynak dikişleri, tüm uzunlukları boyunca EN 10893-2, kabul kategorisi E3’e göre veya EN10246-5, kabul kategorisi F3’e göre veya EN 10893-10, kabul kategorisi U3, alt kategori C’ye göre veya EN 10893-11, kabul kategorisi U3’e göre test edilecektir.

Otomatik olarak test edilmemiş olan boru uçları civarındaki alanlar, EN 10893-11, kabul kategorisi U3’e göre elle veya yarı-otomatik ultrasonik teste tabi tutulacak veya kesilecektir.

TL-R 490:

TL-R 490 kalite borular, boyuna doğrultudaki hataların algılanması için, EN 10893-10, kabul kategorisi U2, alt kategori C’ye göre ultrasonik teste tabi tutulacaktır.

Otomatik olarak test edilmemiş olan boru uçları civarındaki alanlar, EN 10893-10, kabul kategorisi U2, alt kategori C’ye göre elle veya yarı-otomatik ultrasonik teste tabi tutulacak veya kesilecektir.

4.6.3 Eritme kaynaklı boruların tahribatsız muayeneleri

TL-R 360 ve TL-R 410:

TL-R 360 ve TL-R 410 kalite SAW boruların kaynak dikişleri EN 10893-11, kabul kategorisi U3’e veya EN 10893-6, görüntü kalitesi sınıfı R2’ya göre test edilecektir.

Otomatik olarak test edilmemiş olan boru uçları civarındaki alanlar, EN 10893-11, kabul kategorisi U3’e göre elle veya yarı-otomatik ultrasonik teste tabi tutulacak veya EN 10893-6, görüntü kalitesi sınıfı R2’ya göre radyografik testlerle muayene edilecek ya da kesilecektir.

TL-R 490:

TL-R 490 kalite boruların kaynak dikişleri, tüm uzunlukları boyunca EN 10893-11, kabul kategorisi U2’ye veya EN 10893-6 görüntü kalitesi sınıfı R2’ya göre test edilecektir.

Otomatik olarak test edilmemiş olan boru uçları civarındaki alanlar, elle veya yarı-otomatik ultrasonik teste veya radyografik teste tabi tutulacak ya da kesilecektir.

Ana malzeme 10893-9, kabul kategorisi U2’ya göre test edilecektir.

Boru uçları EN 10893-8’e göre test edilmelidir. Boru boyunun her iki ucundaki son 25 mm.de, çevresel doğrultuda 6 mm.den daha büyük laminasyonlara izin verilmez. Kaynak dikişine bitişik levha veya şerit kenarları, kaynak dikişi boyunca 15 mm. genişliğindeki bölge içinde EN 10893-9 veya EN 10893-8, kabul kategorisi U2’ye göre, her durumda test edilecektir.

4.7 Sızdırmazlık testi

Tüm borularda, A.8.8'e göre sızdırmazlık testi yapılacaktır.

C. Yüksek Sıcaklıklı Servislerde Kullanılan